Баяндама

Бас бостандығынан айрылғандар қатарында кәмелеттік жасқа толмағандардың көбеюі біздің қоғамды алаңдатпауы мүмкін емес. Қылмыстық жауапкершілікке қылмысты жасау кезінде жасы 16-ға толған азаматтар тартылатындығы белгілі. Алайда, адам өлтіргені, қасақана денсаулыққа ауыр зиян келтіру, ауырлататын мән-жайларда денсаулыққа қасақана орташа ауырлықта зиян келтіру,адамды ұрлау, ұрлық, тонау, қарақшылық, қорқытып алу, ауырлататын мән-жайларда көлікті айдап кету, терроризм, адамды кепілге алу, қаруды ұрлау немесе жарылғыш заттар мен басқа да құрылғылар, ауырлатылған мән-жайларда бұзақылық, тағылық, есірткі заттары мен психотроптық заттарды ұрлау немесе қорқытып алу,ауырлатылған мән-жайларда мәйтті немесе олардық көмілген жерлерін қорлау,көлік құралын немесе теміржолдарын қасақана жарамсыздық жағдайға келтіргені үшін тұлғалар 14 жастан бастап қылмыстық жауапкершілікке тартылады. Сот тәжірибесі көрсеткендей, кәмелетке толмағандар көбінесе ұрлық, тонау секілді қылмыстар жасайды. Сонғы кезде аталған қылмыстар ішінде ұялы телефондарды ұрлау жиі орын алуда. Мұндай қылмыстық істер бойынша жәбірленушілер құқық бұзушылардан жасы кіші, әлсіздеу, кәмелеттік жасқа толмағандар болып табылады. Келешек ұрпақтың осындай құқыққа қайшы әрекеттер жасауға жол бермеу үшін оқушылар мен ата-аналар арасында құқықтық сауаттылықты арттыру керек. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 29 қарашадағы № 116 «2009-2011 жылдарға арналған азаматтарды құқықтық оқыту мен тәрбиелеу, құқықтық мәдениет деңгейін арттыру, құқықты түсіндіру жұмысы бойынша бағдарламалар туралы» қаулысына және 2010 жылдан бастап 2020 жылға дейінгі кезеңде Қазақстан Республикасының құқықтық саяси концепцияларының ережелерін іске асыру. Құқықтық жалпы оқытудың мақсаты – оқушылардың, мұғалімдердің, ата-аналардың саяси белсенділіктерін және жалпы құықықтық мәдениеттерін арттыру; Мемлекет Басшысының 2011 жылдың 28 қаңтарында Қазақстан халқына «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз» атты Жолдауын түсіндіру және насихаттау.