“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

“BILIMLAR OMBORI” mavzusidagi ushbu taqdimotda bilimlar ombori va uning ko’rinishlari haqida ma’lumot beriladi. Bilim omborining asosiy xususiyatlari animatsiya qo’llab sxema orqali tushuntirilgan. Ma’lumotlar bilimlar omborining berilgan sektorlarga joylashtirilishi sxema ko’rinishida keltiriladi. Ekspert tizimlarining axborot texnologiyalari asosiy komponentlari batafsil yoritilgan va sxema tarzida korsatilgan.“BILIMLAR OMBORI” mavzusidagi ushbu taqdimotda bilimlar ombori va uning ko’rinishlari haqida ma’lumot beriladi. Bilim omborining asosiy xususiyatlari animatsiya qo’llab sxema orqali tushuntirilgan. Ma’lumotlar bilimlar omborining berilgan sektorlarga joylashtirilishi sxema ko’rinishida keltiriladi. Ekspert tizimlarining axborot texnologiyalari asosiy komponentlari batafsil yoritilgan va sxema tarzida korsatilgan. “BILIMLAR OMBORI” mavzusidagi ushbu taqdimotda bilimlar ombori va uning ko’rinishlari haqida ma’lumot beriladi. Bilim omborining asosiy xususiyatlari animatsiya qo’llab sxema orqali tushuntirilgan. Ma’lumotlar bilimlar omborining berilgan sektorlarga joylashtirilishi sxema ko’rinishida keltiriladi. Ekspert tizimlarining axborot texnologiyalari asosiy komponentlari batafsil yoritilgan va sxema tarzida korsatilgan. “BILIMLAR OMBORI” mavzusidagi ushbu taqdimotda bilimlar ombori va uning ko’rinishlari haqida ma’lumot beriladi. Bilim omborining asosiy xususiyatlari animatsiya qo’llab sxema orqali tushuntirilgan. Ma’lumotlar bilimlar omborining berilgan sektorlarga joylashtirilishi sxema ko’rinishida keltiriladi. Ekspert tizimlarining axborot texnologiyalari asosiy komponentlari batafsil yoritilgan va sxema tarzida korsatilgan. “BILIMLAR OMBORI” mavzusidagi ushbu taqdimotda bilimlar ombori va uning ko’rinishlari haqida ma’lumot beriladi. Bilim omborining asosiy xususiyatlari animatsiya qo’llab sxema orqali tushuntirilgan. Ma’lumotlar bilimlar omborining berilgan sektorlarga joylashtirilishi sxema ko’rinishida keltiriladi. Ekspert tizimlarining axborot texnologiyalari asosiy komponentlari batafsil yoritilgan va sxema tarzida korsatilgan.

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

BILIMLAR OMBORI Bilimlar ombori bu ayrim predmet sohalari murakkab vazifalar echimini topish uchun tahlil va xulosalarni yuzaga keltiruvchi model, qoida, omillar (ma’lumotlar) majmuidir. Bilimlar ombori jamiyatning ajralmas qismi bo'lib, uning o'tmishi, bugungi kuni va kelajagi haqidagi bilimlarni o'zida mujassamlashtiradi. Bilimlar omborida jamlanadigan ma'lumotlar matn, va boshqa raqam, grafik, rasm belgi, ko'rinishlarda bo'lishi mumkin. jadval,

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

BILIM OMBORINING ASOSIY XUSUSIYATLARI YUQORI MALAKALI O’RGANISH VA MASHQ QILISH MA’LUMOTLAR OMBORI INSTITUTSIY AVIY BILIMLAR BASHORATL ASH IMKONIYATI

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

BILIMLAR OMBORI Ma’lumotlar bilimlar omborining berilgan qismlariga joylashtiriladi va bu qismlar sektorlar deb ataladi. Har bir sektorda ma'lum qoidalarga ko'ra ishlatiladigan bilim (ma'lumot)lar joylashadi. Har bir sektordagi ma'lumotlardan yakka holda bo'laklari foydalanish, ya'ni sektorlarni boshqarishni avtonom holda olib borish mumkin. Sektorlarni quyidagicha taqsim lash mumkin: A matnli axborotlar, В grafikli axborotlar, С jadvallar, D – diagrammalar. С D В A

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

BILIMLAR OMBORINI YARATISHDA QUYIDAGI BOSQICHLAR AMALGA OSHIRILADI: 1bosqich. Predmet sohasini aniqlash. Bu bosqichda muayyan bilim sohasi tanlanadi. 2bosqich. Bilimlar to'plamini yaratish. Berilgan mavzu bo'yicha materiallarga darslik, ma'lumotnoma, ilmiy maqolalar, jurnal, gazeta, yaratuvchining oldindan to'plagan xususiy bilimlari va boshqalar kiradi. 3bosqich. Bilimlarni tizimga tushirish. Bu bosqichda asosiy tushunchalar va ularning xossalari, atamalarning mazmuni (tub mohiyati) aniqlanadi, turlarga ajratiladi, ular o'rtasida mantiqiy bog'lanish o'rnatiladi. tushunchalar mazmuni bo'yicha 4bosqich. Materialni shaklan tasvirlash. Tanlangan mavzu tushunchalari orasidagi o'zaro bog'lanish va asosiy yo'riqlarini aks ettiradigan materialning shakliy ko'rinishi grafik, jadval, matn, mantiqiy sxema, gipermatn kabi sxemalashtirilgan vositalar yordamida berilishi mumkin.

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

BILIMLAR OMBORINI BOSHQARISH TIZIMLARI Bilimlar omborini boshqarish uchun maxsus dasturlar tuziladi. Bunday dasturlarning vazifasiga quyidagilar kiradi: • bilimlar omboridagi ma’lumotlarga kirish; • bilimlar omboridagi axborotlarni modifikatsiyalash (yangilash); • kompyuter o‘chirilganda yoki dasturlar ishi to‘xtab qolganda boshqarishning tezda qayta tiklanishi; • bilimlar omboridan bir vaqtda bir necha kom pyuterning xalaqit foydalanuvchilarning birbiriga foydalanishi bermasligi; va • bilimlar omboridagi ma’lumotlardan foydalanishning cheklanganligi va ularni tashqi ta’sirlardan himoyalanishi.

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

SUN’IY INTELLEKT TUSHUNCHASI «Sun’iy intellekt» tushunchasi dastlab AQSHda paydo bo'ldi va sekinasta boshqa davlatlarda ham keng qo‘llanila boshlandi. intellekt bo‘yicha Kanadada Xalqaro 1981yili sun'iy konferensiya bo‘lib o‘tdi. Intellekt — insonning tafakkur yuritish qobiliyati. Sun’iy intellekt aqliy hatti–harakatlarga nisbatan kompyuter tizimining qobiliyati tushuniladi. Ko‘pincha bunda inson fikrlashi bilan bog‘liq qobiliyat anglanadi. Sun’iy intellekt shaxsning nisbatan barqaror bo‘lgan, masalan, axborotni qabul qilish va undan ma’lum masalalarni hal qilishda foydalana olishi kabi aqliy qobiliyatini ifodalaydi. tizimning asosiy prinsipi shundaki, biror fikrlash usulidan insonning mantiqiy Intellektual masalani yechishda foydalaniladi.

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

usullari hamda EKSPER TIZIMLAR Ekspert tizimi – bu ayrim mavzu sohalarida bilimlarni to‘plash va qo‘llash, vositalari uyushtirish majmuidir. Ekspert tizimi mutaxassislarning yuqori sifatli tajribasiga suyangan holda qarorni tanlash chog‘ida muqobil variantlar ko‘pligi uchun yanada yuqori samaraga erishadi. Strategiyani tuzish paytida yangi omillarni baholab, ularning ta’sirini tahlil etadi.

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

EKSPER TIZIMINING AFZALLIKLARI tizimini mustaqil o‘rganish, bilimlardan 1.Yaqin davrlargacha EHMda echish qiyin yoki umuman echib bo‘lmaydigan deb sanaluvchi murakkab masalalarning yangi sinfini echish, optimallashtirish va (yoki) bahosini olish imkoniyati; 2.Dasturchi bo‘lmagan foydalanuvchiga(eng oxiridagi foydalanuvchilar) o‘z tilida suhbat yuritish va kompyuterdan samarali foydalanish uchun axborotni vizualizatsiyalash usullarini qo‘llash imkoniyatini ta’minlash; 3.Yanada ishonchli va malakali xulosa chiqarish yoki qaror qabul qilish uchun ekspert foydalanish qoidalari, ma’lumotlar, bilimlarning to‘planishi; 4.Foydalanuvchi axborot yo‘qligi tufayli yoki axborotning haddan ziyod rang barangligi, yoki xatto kompyuter yordamida ham odatdagi qarorni qabul qilishning cho‘zilib ketilishi tufayli echa olmaydigan savollar yoki muammolarni hal etish; 5.Takomillashgan asboblar va ushbu tizimdagi foydalanuvchi mutaxassisning shaxsiy tajribasidan foydalanish hisobiga yakka tartibdagi ixtisoslashgan ekspert tizimlarini yaratish imkoniyati; 6.Ekspert tizimining asosi qaror qabul qilish jarayonini shakllantirish maqsadida tuzilgan bilimlar majmui (bilimlar bazasi) sanaladi.

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

MA’LUMOTLAR BAZALARIDAN FOYDALANISH TEXNOLOGIYASI FOYDALANUVC HI TUSHUNTIRISH BLOKI MANTIQIY XULOSA BLOKI EKSPERT BILIMLARNI O’ZLASHTIRISH BLOKI BILIMLAR BAZASI

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

MA’LUMOTLAR BAZALARIDAN FOYDALANISH TEXNOLOGIYASI Ekspert – bu muayyan predmet sohasida samarali yechim topa oluvchi mutaxassis. Bilimlarni o‘zlashtirish bloki ma’lumotlar bazasining to‘planishini, bilim va ma’lumotlar modifikatsiyasi bosqichini aks ettiradi. Bilimlar bazasining fikrlash darajasidagi yuqori sifatli tajribadan foydalanish imkoniyatini aks ettiradi. Mantiqiy xulosalar bloki qoidalarni faktlar bilan qiyoslagan holda xulosalar mantiqini yuzaga keltiradi. Unchalik ishonchli bo‘lmagan ma’lumotlar bilan ishlash chog‘ida noaniq mantiq, zaif ishonch yuzaga keladi. Tushuntirish foydalanuvchining (izohlash) texnologiyada bilimlar bazasidan foydalanish ketmaketligini aks ettiradi va «nima uchun?» degan savolga javob beruvchi xulosaga keladi. bloki

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

EKSPERT TIZIMLARINING AXBOROT TEXNOLOGIYALARI ASOSIY KOMPONENTLARI FOYDALANUVCH I FOYDALANUVCHINI NG INTERFEYSI INTER- PRETATO R BILIMLAR OMBORI MUAMMOL I SOHA TIZIMNI YARATISH MODULI BILIM BO’YICHA EKSPERT VA MUTAXASSIS INSTRUKSIYA VA AXBOROT QAROR VA TA’MINOT BILIM

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

EKSPERT TIZIMLARINING AXBOROT TEXNOLOGIYALARI ASOSIY KOMPONENTLARI Foydalanuvchining interfeysi. Foydalanuvchi ekspert tizimiga buyruq va axborot kiritish hamda uning buyrug‘i orqali chiqadigan axborotni olish uchun foydalaniladi. Bilimlar ombori. Ular muammoli sohalarni, shuningdek, faktlar oralig‘idagi mantiqiy bog‘liqni bayon etadi. Bazada markaziy o‘rinni qoidalar egallagan. Interpretator. Bu ekspert tizimining bir qismi bo‘lib, bazadagi bilimlarni ma’lum bir tartibda qayta ishlaydi. Interpretatorning ish texnologiyasi qoidalar majmuining ketmaketligini ko‘rib chiqishga olib boradi. Tizimni yaratish moduli. U qoidalar to‘plamini yaratish uchun xizmat qiladi.Tizimni yaratish modulining asosi bo‘lgan ikkita yondoshuv mavjud: dasturlashtirishning algoritmik tilidan foydalanish va ekspert tizimi qobig‘idan foydalanish.

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

EKSPERT TIZIMINI YARATISH TALABLARI Ekspert tizimini yaratish quyidagi talablar mavjud holatda maqsadga muvofiqdir: •tizimga o‘z bilimini berishni istagan ekspertlar mavjudligi; • ekspertlar vazifani hal etishning o‘z uslublarini bayon etishi mumkin bo‘lgan muammoli sohaning mavjudligi; • ko‘pchilik ekspertlarning mazkur muammoli sohada yechimlar o‘xshashligining bo‘lishi; • muammoli sohadagi vazifaning ahamiyati, ya’ni ular yoki murakkab bo‘lishlari, yoki mutaxassis bo‘lmagan foydalanuvchi hal eta olmasligi yoki hal etish uchun ancha vaqt talab qilishi; • masalani echish uchun katta hajmdagi ma’lumot va bilimning bo‘lishi; • o‘zgaruvchanligi tufayli evristik uslublarni qo‘llash. axborotning bo‘lmasligi predmet sohasida to‘liq va

“BILIMLAR OMBORI” MAVZUSIDA TAQDIMOT

EKSPERT TIZIMINI YARATISH BOSQICHLARI 1. Konseptualizatsiya; 2. Identifikatsiya; 3. Formallashtirish; 4. Amalga oshirish; tizimi 5. Ekspert faoliyatining testdan o‘tkazish. to‘g‘riligini

Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.

14.02.2017