BIOLOGIK KIMYO VA MOLEKULYAR BIOLOGIYA FANINING Mavzular bo’yicha topshiriqlar va ularni bajarish yuzasidan TAVSIYANOMA (2-kurs sirtqi uchun)

O‘ZBEKISTON  RESPUBLIKASI

OLIY  VA O‘RTA  MAXSUS  TA'LIM  VAZIRLIGI

 

NIZOMIY   NOMIDAGI    TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI

 

 

“TASDIQLAYMAN” Maxsus sirtqi bo`lim boshlig`i _________  Sh.Abduraimov               2019-yil “_____”  ________

 

 

BIOLOGIK KIMYO VA MOLEKULYAR BIOLOGIYA FANINING  

Mavzular bo’yicha topshiriqlar va ularni bajarish yuzasidan

TAVSIYANOMA

(2-kurs sirtqi uchun)

 

 

 

      

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

TOSHKENT – 2019

      

 

Biologik kimyo va molekulyar biologiya fanining mavzular bo’yicha topshiriqlar va ularni bajarish yuzasidan tavsiyanoma maxsus sirtqi (sirtqi) ta’lim shakli talabalari uchun mo’ljallangan.

 

 

 

 

Tuzuvchi:	Bekmetova SH. Q -	Nizomiy nomidagi TDPU “Masofaviy ta’lim” kafedrasi o‘qituvchisi.
Taqrizchilar:	Saparov Q. A	Nizomiy nomidagi TDPU “Zoologiya va anatomiya” kafedrasi prof, b.f.d
	Tursunboyeva G.S	Nizomiy nomidagi TDPU “Botanika” kafedrasi dotsenti, b.f.n

        

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Fanning mavzular bo’yicha topshiriqlar va ularni bajarish yuzasidan tavsiyanoma Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Masofaviy ta’lim kafedrasi yig’ilishining 2019 yil «28» avgustdagi «1.3» -sonli bayoni bilan tasdiqlangan.  

 

1.     Fanni o’qitilishi bo’yicha uslubiy ko’rsatmalar.

   “Biologik kimyo va molekulyar biologiya” fani talabalarni nazariy bilimlar, amaliy ko’nikmalar, tirik organizmlarning kimyoviy tarkibi, struktura va funksiyalari, yuqori molekulyar  birikmalar  almashinuvi va bu almashinuv oraliq mahsulotlarining umumiy metabolizmdagi ishtiroki va ahamiyati bilan  tanishtirish.

    Fan bo’yicha talabalarning  bilim, ko’nikma va malakalariga quyidagi talablar qoyiladi. Talaba:

- tirik organizmni tashkil qiluvchi asosiy biopolimerlar, shuningdek  lipid, ferment, vitamin va gormonlarning strukturasi, funktsiyasi va ahamiyati haqida tasavvurga  ega bo’lishi;

- oqsil, nuklein kislotalar, uglevod, lipid, ferment, vitamin va gormonlarning strukturasi, funktsiyasi va ahamiyati, umumiy moddalar almashinuvidagi ishtirokini bilishi va ulardan foydalana olishi;

- olgan nazariy bilimlarini amalda, ya`ni laboratoriya sharoitida mustahkamlash maqsadida sifatiy va miqdoriy reaktsiyalarni qo’yish va xulosalar chiqara  olish o’nikmalariga ega bo’lishi kerak.

1.     Mavzular bo’yicha topshiriqlar:

                  1-variant

1– TOPSHIRIQ. Berilgan savollarga yozma tarzda javob tayyorlang

1) Aminokislotalarning fizik-kimyoviy xususiyatlariga ko’ra sinflarga bo’linishini yozing.

2) DNK tarkibiga kiruvchi nukleotidlarni yozing.

3) Lipidlar va ularni organizmdagi ahamiyatini yoritib bering.

2-TOPSHIRIQ: Mustaqil о‘rganish uchun test topshiriqlari. Test savollariga javob bering

1. Oqsillar qanday monomerlardan tashkil topgan?

A) aminlar

B) karbon

C) α-aminokislotalar

D) β-aminokislotalar

2. Nuklein kislotalar qanday birikmalarning polimerlanishidan hosil bo’ladi?

A) aminokislotalar

B) nukleotidlar

C) monosaxaridlar

D) nukleozidlar

3. Quyidagi qaysi monosaxaridlar pentozalar deb ataladi.

A) riboza.

B) glyukoza.

C) fruktoza

D) galaktoza.

4. Xolinfosfotid tarkibida qanday azot asosi bor?

A) serin

B) xolin

C) kolamin

D) treonin

5. Lipidlarning tarkibida qanday yog` kislotalari uchraydi?

A) to’yingan yog` kislotalari

B) to’yinmagan yog` kislotalari

C) alifatik yog` kislotalari

D) siklik spirtlar

6. Quyidagi qaysi vitaminlar suvda eriydigan vitaminlar qatoriga kiradi?

A) B₁-vitamin, C-vitamin

B) A-vitamin, B₂-vitamin

C) D-vitamin, B-vitamin

D) D-vitamin, B₁-vitamin

7. Fermentlarning sinflarga bo’linishida ularning qaysi xususiyati asos qilib olinadi?

A) ular kataliz qililadigan kimyoviy reaksiyalar turiga

B) fermentlarning tuzilishiga

C) molekula massasiga

D) reaksiyaning pH muhitiga

8. Uglevod almashinuvi buzilishidan qanday kasalliklar kelib chiqadi?

A) qandli diabet

B) buqoq kasalligi

C) kamqonlik kasalligi

D) daltonizm kasalligi

9. Tirik organizmlar uchun eng muhim ahamiyatga ega bo’lgan polisaxaridlar:

A) kraxmal

B) sellyuloza

C) xitin

D) inulin

10. Piruvat kislotaning laktat kislotagacha qaytarilishi NAD•H₂ ishtirokida amalga oshadi, bu jarayonni qanday ferment katalizlaydi?

A) laktatdegidrogenaza

B) piruvatkinaza

C) enolaza

D) izomerizatsiya

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  3–TOPSHIRIQ. Quydagi klasterni to’ldiring:

 

 

 

 

 

 

Oqsillarning strukturalari va

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-TOPSHIRIQ. Quyida keltirilgan tasvirni izohlang

(Hujayra membranasining tuzilishi)

Izoh:__________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

                                             5-TOPSHIRIQ.

1. Energetik almashinuv jarayonida   190 mol ATF va umumiy 14175 kj energiya hosil bo’lgan bo’lsa, aerob bosqichdagi ATFda to’plangan energiya miqdorini(KJ) aniqlang.

 

2. Maktab o'quvchisi bir kecha kunduzgi ovqati tarkibida 480 g uglevod, 120 g oqsil, 100 g yog', va 5-6 g osh iste'mol qilishi kerak. Agar u rejim qoidasining quyi foiziga amal qilib iste'mol qilgan bo'lsa, tushki ovqatidan ajraladigan energiya miqdorini kkal da hisoblab toping.

 

3. DNK bir zanjirining ma'lum qismidagi nukleotidlar quyidagi SSATAGS izchillikda. Ikkinchi zanjirdagi nukleotidlar ketma ketligini, vodorod bog'lar sonini toping va natijani izohlang.

 

                  2-variant

1– TOPSHIRIQ. Berilgan savollarga yozma tarzda javob tayyorlang

1.     Oqsillar hayot faoliyatining barcha jarayonlarida qaysi biologik funksiyalarni bajarishda ishtirok etadi?.

2.     Oligosaxarid nima va uning qaysi guruhlarga bo’linishini haqida yozing.

3.     Lipidlar klassifikatsiyasini yoritib bering.

 

2-TOPSHIRIQ: Mustaqil о‘rganish uchun test topshiriqlari. Test savollariga javob bering

1.      Biokimyo fanining bo’limlari nechta?

a)      3ta

b)      4ta

c)       5ta

d)      6ta

2.      … - alohida to’qima va a’zolardagi kimyoviy jarayonlarni o’rganadi.

a)      Dinamik biokimyo

b)      Statistik biokimyo

c)       Elektro biokimyo

d)      Funksional biokimyo

3.      Qaysi olim kraxmalni shakarga aylantiruvchi moddani aniqladi?

a)      A.N.Baxx

b)      E.N.Fisher

c)       K.S.Kirxgof

d)      F.B.Misher

4.      Vitaminlar kim tomonidan kashf etildi?

a)      E.Fisher

b)      F.Misher

c)       N.Lunin

d)      A.Baxx

5.      Qaysi metod yordamida moddalarning optik zichligi aniqlanadi?

a)      Xromotografiya metodi

b)      Spektroskopiya metodi

c)       Elektroforez metodi

d)      Differensial sentrifuga metodi

6.      Biokimyo fanining qaysi bo’limi moddalar almashinuvi va energetic jarayonlarni o’rganadi?

a)      Dinamik biokimyo

b)      Statistik biokimyo

c)       Elektro biokimyo

d)      Funksional biokimyo

7.      Qaysi olim oqsillarning kimyoviy tuzilishini aniqladi?

a)      E.Fisher

b)      F.Misher

c)       N.Lunin

d)      A.Baxx

8.      … - kimyo bilan biologiya o’rtasidagi oraliq fandir.

a)      Analitikkimyo

b)      Biologikkimyo

c)       Kimyoviybiologiya

d)      Sitologikkimyo

9.      Biokimyo atamasi nechanchi yilda rasmiy qo’llanila boshladi?

a)      1882-yidan           b)       1903-yildan             c)     1924-yildan

d)      1956-yildan

10.    Biokimyo atamasi kim tomonidan birinchi bo’lib rasmiy qo’llanila boshladi?

a)      K.Noyberg         b) A.Baxx            c)   M.Fisher                   d)   J.Rish

 

3–TOPSHIRIQ. Klasteni to’ldiring

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-TOPSHIRIQ. Quyida keltirilgan tasvirni izohlang

Golji kompleksining tuzilishi va ishlash prinsipini tushuntiring

 

Izoh:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5-TOPSHIRIQ.

1. Agar glikolizdan keyin 240kj energiya issiqlik sifatida tarqalib ketgan  bo’lsa, shu bosqichda hosil bo’lgan sut kislotalarni oksidlash uchun qancha O2 kerak(1), ikkala bosqichda hammasi bo’lib  qancha  energiya  hosil bo’ladi(2)?

 

2. Glukoza  to’liq parchalanganda 6400 kj issiqlik  energiyasi ajraldi.Shu glyukozaning aerob sharoitda parchalanishidan hosil bo’lgan ATFda to’plangan energiyaning (kj)miqdori qanchani tashkil qiladi?

 

3. DNK molekulasi fragmenti 5760 nukleotiddan tashkil topgan, ulardan timin 1125 ta. Bu DNK fragmentini uzunligini va adenin, guanin va sitozinga qancha nukleotid to'g'ri kelishini toping.

                  3-variant

1 – TOPSHIRIQ. Berilgan savollarga yozma tarzda javob tayyorlang

 

1.     Gormonlar klassifikatsiyasi.

2.     Uglevodlarning parchalanishi.

3.     Glikogenning sintezi va parchalanishi.

 

2-TOPSHIRIQ: Mustaqil о‘rganish uchun test topshiriqlari. Test savollariga javob bering

1.     Nuklein kislotalarni qaysi olim kashf qildi?

a)     A.N.Baxx

b)    F.Misher

c)     V.I.Palladin

d)    V.A.Engelberg

2.     Statistik biokimyo nimani o’rganadi?

a)     Biomolekulalarning kimyoviy strukturasini

b)    Moddalar almashinuvi va energetic jarayonlarni

c)     Alohida to’qima va a’zolarning kimyoviy jarayonlarni o’zgarishini

d)    Hujayrada bo’ladigan jarayonlarni

3.     Dinamik biokimyo nimani o’rganadi?

a)     Biomolekulalarning kimyoviy strukturasini

b)    Moddalar almashinuviva energetic jarayonlarni

c)     Alohida to’qima va a’zolarning kimyoviy jarayonlarni o’zgarishini

d)    Hujayrada bo’ladigan jarayonlarni

4.     Funksional biokimyo nimani o’rganadi?

a)     Biomolekulalarning kimyoviy strukturasini

b)    Moddalar almashinuvi va energetic jarayonlarni

c)     Alohida to’qima va a’zolarning kimyoviy jarayonlarni o’zgarishini

d)    Hujayrada bo’ladigan jarayonlarni

5.     Qaysi metod yordamida turli xil buferlar yordamida moddalarning anodga yoki katodga siljishi orqali mlekulyar massasi aniqlanadi?

a)     Spektrofotometr metodi

b)    Xromotografiya metodi

c)     Elektroforez metodi

d)    Izotop metodi

6.     Qaysi olim oksidlanish bilan bog’liq bo’lgan fosforlanish va unda ATF ning rolini aniqlagan?

a)     A.N.Baxx

b)    F.Misher

c)     V.I.Palladin

d)    V.A.Engelberg

7.     Qaysi olim genom strukturasi bo’yicha ish olib brogan?

a)     G.P.Georgev

b)    F.Misher

c)     V.I.Palladin

d)    V.A.Engelberg

8.     Biokimyo ilmiy tadqiqot instituti nechanchi yilda ochilgan?

a)     1962-yil

b)    1965-yil

c)     1967-yil

d)    1975-yil

9.     Biokimyo ilmiy tadqiqot instituti ochilishiga bevosita asoslgan o’zbek olimi qaysi?

a)     Y.X.To’raqulov

b)    A.N.Imomaliyev

c)     A.B.Yulchibayev

d)    A.O.Oxunov

10. Qalqonsimon bez patologiyasini o’rgangan o’zbek olimi qaysi?

a)     Y.X.To’raqulov

b)    A.N.Imomaliyev

c)     A.B.Yulchibayev

d)    A.O.Oxunov

 

 

3–TOPSHIRIQ.Nuklеin kislotalar va ularda uchrovchi bog’larga oid klastеrni to’ldiring

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-TOPSHIRIQ.Quyidagi tasvirni izohlang

 

Izoh:________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

 

5-TOPSHIRIQ.

1.Noma’lum massali glyukoza parchalanganda 4080 kj issiqlik energiyasi va 118 ATFchiqdi.glyukozaning necha foizi to’liq parchalanmagan?

 

2.Maktab o'quvchisi bir kecha kunduzgi ovqati tarkibida 490 g uglevod, 140 g oqsil, 120 g yog', va 5-6 g osh tuzi iste'mol qilishi kerak. Agar u rejim qoidasining quyi foiziga amal qilib iste'mol qilgan bo'lsa, kechki ovqatidan ajraladigan energiya miqdorini kkal da hisoblab toping.

 

3. 1200 ta nukleotiddan iborat DNKning molekulyar massasini toping.

 

            4-variant

1 – TOPSHIRIQ. Berilgan savollarga yozma tarzda javob tayyorlang

 

1.     Ammiakni zararsizlantirish yo’llari va mochevina sintezi.

2.     Nuklein kislotalar biosintezi.

3.     Biologik oksidlanish to’g’risidagi tushunchalar.

 

2-TOPSHIRIQ: Mustaqil о‘rganish uchun test topshiriqlari. Test savollariga javob bering

1.      Oqsillarning oshqozonda parchalanishi qanday fermentlar ishtirokida boradi?

a)      pepsin

b)      ximotrepsin

c)       trepsin

d)      dipeptidazalar

2.      Ovqat oqsillari ichakda qanday fermentlar ta’siriga uchraydi?

a)      pepsin

b)      ximotrepsin

c)       trepsin

d)      dipeptidazalar

3.      Oqsillar biosintezining umumiy mexanizmi barcha trik organizmlar uchun bir hil bo’lib, necha bosqichga bo’linadi?

a)      to’rt bosqichga

b)      besh bosqichga

c)       ikki bosqichga

d)      uch bosqichga

4.      Oqsil biosintezida birinchi bosqich qanday?

a)      aminokislotalarning toifalanishi

b)      initsiyatsiya – polipeptid zanjiri sintezining boshlanishi

c)       elongatsiya – xosil bo’layotgan polipeptid zanjirining uzayishi

d)      terminatsya – polipeptid zanjiri

5.      Oqsil biosintezida ikkinchi bosqich qanday?

a)      aminokislotalarning toifalanishi

b)      initsiyatsiya – polipeptid zanjiri sintezining boshlanishi

c)       elongatsiya – xosil bo’layotgan polipeptid zanjirining uzayishi

d)      terminatsya – polipeptid zanjiri

6.      Oqsil biosintezida uchinchi bosqich qanday?

a)      aminokislotalarning toifalanishi

b)      initsiyatsiya – polipeptid zanjiri sintezining boshlanishi

c)       elongatsiya – xosil bo’layotgan polipeptid zanjirining uzayishi

d)      terminatsya – polipeptid zanjiri

7.      Oqsil biosintezida to’rtinchi bosqich qanday?

a)      aminokislotalarning toifalanishi

b)      initsiyatsiya – polipeptid zanjiri sintezining boshlanishi

c)       elongatsiya – xosil bo’layotgan polipeptid zanjirining uzayishi

d)      terminatsya – polipeptid zanjiri

8.      Kichik molekulali polipeptidlar qanday fermentlar ta’sirida parchalanadi?

a)      karboksipeptitazalar

b)      aminopeptitazalar

c)       dipeptitazalar

d)      trepsin

9.      Karboksipeptitaza polipeptid zanhiridagi qanday guruhni parchalaydi?

a)      erkin aminoguruhni

b)      erkin karboksilguruhni

c)       ham amini ham karboksilguruhni

d)      to’g’ri javob yo’q

10.    Ichakta erkin aminokislotalar qanday fermentlarning ta’sirida hosil bo’ladi?

a)      aminopeptitaza

b)      karboksilpeptitaza

c)       dipeptitaza

d)      monopeptitaza

 

3–TOPSHIRIQ. Quydagi klasterni to’ldiring:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Oqsillarning strukturalari va

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-TOPSHIRIQ. Quyida keltirilgan tasvirni izohlang

(Oqsil funksiyasi)  

Izoh:__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

5-TOPSHIRIQ.

1. Hujayrada 1080 gr glyukozaning  to’liq  parchalanishidan necha molekula ATF sintezlanadi?

 

2. DNKning bir zanjiridagi nukleotidlar STTGTSATAAA i-RNK sintezi uchun matritsa rolini o'ynaydi. i-RNKdagi nukkleotidlar izchilligi qanday bo'ladi?

 

3. DNKning o'ng zanjiridagi nukleotidlar ketma-ketligi AAA ATGGTSATS bo'lsa. Chap zanjirdan transkripsiya asosida hosil bo'lgan i-RNKdagi nukleotidlar ketma-ketligini aniqlang.

           

       5-variant

1        – TOPSHIRIQ. Berilgan savollarga yozma tarzda javob tayyorlang

 

1)    O’simlik gormonlari.

2)    Fermentlarning asosiy xossalari.

3)    Uglevodlarning anaerob parchalanishi. Glikoliz.

 

2-TOPSHIRIQ: Mustaqil о‘rganish uchun test topshiriqlari. Test savollariga javob bering

1.     Chargoffning ikkinchi qoidasi:

·        A) G/S=1

·        B) A/T=1

·        C) A+G/T+S=1

·        D) G+T/A+S=1

2.     Chargoffning uchinchi qoidasi:

·        A) A/T=1

·        B) G/S=1

·        C) A+G/T+S=1

·        D) G+T/A+S=1

3.     Chargoffning to’rtinchi qoidasi:

·        A) A/T=1

·        B) G/S=1

·        C) A+G/T+S=1

·        D) G+T/A+S=1

4.     DNK ning struktura modelini yaratgan olimlar?

·        A) 1953 yil D.Uotson va F.Krik

·        B) 1869 yil Fisher

·        C) 1936 yil Shvann

·        D) 1926 yil Sammer

5.     Azot asoslari va uglevod komponentlaridan tashkil topgan birikmalarga nima deb ataladi?

·        A) nukleotid

·        B) nukleozid

·        C) aminokislota

·        D) lipid

6. Oqsil – peptid tabiatli gormonga quyidagilardan qaysi biri kirmaydi?

A. insulin   

B. lyutennirlovchi   

C. kortikotropin   

D. tireoid

7. Amminakislotalarning hosilalariga kiruvchi gormonni belgilang?

A. insulin   

B. lyutennirlovchi   

C. kortikotropin   

D. tireoid

8. Gistonlar gormonlarning qaysi sinfiga kiradi?

A. peptid tabiatli   

B. amminokislotalarning hosilalari  

C. steroid birikmalar   

D. prostoglandinlar

9.Respublikamizda Biokimyo ilmiy tadqiqot instituti qachon ochilgan ?

A.1964 

B.1968 

C.1967 

D.1962

10.Mochevinani sintez qilib vitalizmni o’zgartirgan olim kim ?

A. Lavuaze 

B. Lunin 

C. V.Kori 

D. Vyoller

 

 

 

 

 

 

 

3–TOPSHIRIQ. Quydagi klasterni to’ldiring:

 

 

 

 

 

 

                                                                                            

 

Oqsillarning strukturalari va

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-TOPSHIRIQ. Quyida keltirilgan tasvirni izohlang

 

 

Izoh:_________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

5-TOPSHIRIQ.

 

1. Hayvon hujayrasida 10070 molekula ATF sintezlandi.Shundan necha molekula ATF sitoplazmada anaerob sharoitda  sintezlangan?

 

2. DNK molckulasi fragmenti SGTTGGGSTAGGSTT kctma-ket keladigan nukleolidlardan iborat. t-RNK dagi nukleotidlar izchil-ligini va t-RNK tashib beradigan aminokislotalarini toping. t-RNKda uchinchi tripletga qaysi arninokislota to'g'ri kelishini aniqlang. javobingizni izohlang.

 

3. DNK molekulasida adenin va timin orasida ikkita, guanin bilan sitozin orasida uchta vodorod bog', nukleotidlar orasidagi masofa 0.34 nm ga teng. Ma'lum DNK bo'lagida 1050 ta vodorod bog' bo'lib, shundan 40 % adenin va timin orasida bo'lsa, shu DNK bo'lagidagi nukleotidlar sonini toping.

 

3. Mavzular bo’yicha topshiriqlarni bajarish yuzasidan

TAVSIYANOMA (qisqacha yozing)

Sessiya oralig‘i nazorat ishida fanning barcha bо‘limlari mazmuni qamrab olinadi va ular turli mustaqil ish (nazorat savollari va topshiriqlari, test-sinov savollari, keyslar, mashqlar, misol va masalalar, tajriba natijalari, ishlab chiqarish muammolarini hal etishga yо‘naltirilgan maxsus metodik ishlanmalar va tavsiyalar, hisob-jadval ishlari va boshqalar) shakllarida bajarilishi kо‘zda tutiladi. Shuningdek, nazorat ishida qо‘yilayotgan har bir nazariy va amaliy masala talaba-о‘qituvchining amaliy faoliyati bilan bog‘lanishi hamda pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalangan holda shakllantirilishi lozim. Sessiya oralig‘i nazorat ishlari topshiriqlari har bir fanning о‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda ishlab chiqiladi. Fan bо‘yicha sessiya oralig‘i nazorat ishi har bir talabaga individual variantdan iborat bо‘ladi hamda kafedra tomonidan Sirtqi (maxsus sirtqi) bо‘limga elektron variantda taqdim etiladi.

Sirtqi (maxsus sirtqi) bо‘lim talabasi tomonidan bajarilgan sessiya oralig‘i nazorat ishlari о‘quv sessiyasiga kelgunga qadar topshiradi. Taqdim etilgan sessiya oralig‘i nazorat ishlari kafedra mudiri raisligida komissiya tomonidan baholanadi.

4. Fan bo‘yicha talabalar bilimini baholash va nazorat qilish mezonlari

 

O’zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining 2018 yil 19 avgustdagi 19-2018 sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan, O’zbekiston Respublikasi Adliya vazirligidan 2018 yil 26 sentyabrdagi 3069-son bilan ruyxatdan o‘tkazilgan “Oliy ta’lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish va baholash tizimi to‘g‘risidagi” nizomga muvofiq chiqildi.

 

Baholash usullari	Ekspress testlar, yozma ishlar, og’zaki so’rov, przentatsiyalar
Baholash me’zonlari	“5” baho  (a’lo) - fаnining mаqsаdi vа vаzifаlаri mоhiyatini tushuntirish, оrgаnizmning аоsiy biоlоgik аktiv mоddаlаri hаqidа tаsаvvurgа egа bo’lish, оqsil, nuklеin kislоtаlаr, uglеvоd lipid, fеrmеnt, vitаmin vа  gаrmоnlаr hаqidа оlgаn bilimlаrni аmаldа qo’llаy оlish, юqоridа sаnаlgаn mоddаlаrning оrgаnizmdаgi аhаmiyati, funksiyasi vа хоssаlаri hаqidа ijоdiy fikrlаy оlish, bu mоddаlаr hаqidа mustаqil mushоhаdа юritа оlish,  mоddаlаr аlmаshinuvi hаqidа tаsаvvurgа egа bo’lish, оrgаnizmdа kеchаdigаn biоkimyoviy jаrаyonlаrning o’zigа хоs bo’lgаn хususiyatlаri hаqidа  хulоsа vа qаrоr qаbul qilа оlsа  а’lо  bаhо qo’yilаdi. “4” baho (yaxshi”) - оrgаnizmning аsоsiy biоpоlimеrlаri hаqidа mustаqil mushоhаdа юritа оlishi, ulаrning strukturа tuzilishi vа хоssаlаri hаqidа оlgаn bilimlаrini аmаldа qo’llаy оlish, tirik оrgаnizmlаrdа  bоrаdigаn biоlоgik jаrаyonlаrning mоhiyatini tushinish,  biоpоlimеrlаrning hаr biri hаqidа  tаsаvvurgа egа bo’lsа vа uni tа’riflаb tushuntirib bеrа оlsа  yaхshi bаhо  qo’yilаdi. “3” baho  (qoniqarli)  - оrgаnizmdа kеchаdigаn jаrаyonlаrni tа’minlоvchi biоkimyoviy strukturаlаr hаqidа tаsаvvurgа egа bo’lishi, ulаrning tuzilish vа funksiyasi mоhiyatini tushinish vа tа’riflаb bеrish qоbilyatigа egа bo’lsа  qоniqаrli bаhо  qo’yilаdi. “2” baho  (qoniqarsiz) - fаnining mаqsаdi vа vаzifаlаri  vа оrgаnizmning аsоsiy biоpоlimеrlаri hаqidа аniq tаsаvvurgа egа bo’lmаsа tаlаbаlаrgа  54  vа  undаn  pаst  bаll  qo’yilаdi.
Baholash turlari		Faholash	O’tkazish vaqti
Oraliq nazorat: -ma`ruza o`qituvchisi tomonidan qabul qilinadi; -oraliq nazorat yozma ish shaklida olinadi; -oraliq nazorat mavzulari kafedraning etakchi professor-o’qituvchilari tomonidan ishlab chiqiladi va kafedra mudiri tomonidan tasdiqlanadi; -yozma shaklda olingan oraliq nazorat javobi 3 kun ichida jurnal va electron tizimda aks ettilishi hamda talabalarga etkazilishi shart. -talabaga oraliq nazorat turidan “2” (qoniqarsiz) baho olsa, unga 2 (ikki) martagacha qayta topshirishga imkoniyat beriladi. - oraliq nazorat turini topshiraolmagan, shuningdek ushbu nazorat turi bo’yicha “2” baho bilan baholangan talaba yakuniy nazorat turiga kiritilmaydi. -  oraliq nazoratni o‘tkazish jarayoni kafedra mudiri tomonidan tuzilgan komissiya ishtirokida davriy ravishda o‘rganib boriladi va uni o‘tkazish tartibi buzilgan hollarda, oraliq nazorat natijalari bekor qilinadi hamda oraliq nazorat qayta o‘tkaziladi.
		O’zbekiston Respublikasi Adliya vazirligidan 2018 yil 26 sentyabrdagi 3069-son bilan ro’yxatdan o’tkazilgan “Oliy ta’lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat  qilish va baholash tizimi to’g’risidagi” nizomga muvofiq	Semestr davomida
			Semestr davomida fan mavzulari 55%-60% bajarilgandan so’ng
Yakuniy nazorat
- yakuniy nazorat turi otkaziladigan kuniga qadar talabalar joriy va oraliq ballari yig’indisidan habardor bo’lishi shart. - Tuzilgan va tasdiqlangan komissiya a’zolari  tomonidan qabul qilinadi. - mazkur fan bo‘yicha yakuniy nazorat semestrning oxirgi haftasi mobaynida o‘quv-uslubiy boshqarma tomonidan tuzilgan qat’iy jadval asosida belgilangan auditoriyada “yozma ish” shaklida o‘tkaziladi. - yozma shaklda olingan yakuniy nazorat javobi 3 kun ichida jurnal, electron tizim va qaydnomalarda aks ettilishi hamda talabalarga etkazilishi shart.			semestr davomida ajratilgan soatlar tuliq bajarilgandan so’ng

№	Muallifi	Adabiyotning nomi	Adabiyot turi	Nashr yili	Adabiyotning ARM dagi shifri	Adabiyotning ARM dagi inventar raqami	ARM dagi soni	ARM imzosi
1	To`raqulov Yo.X.	Biokimyo	darslik.	Toshkent 1996	28.072я73	U-5434/9	50
2	Zikiryayev A., Mirhamidova P.	Biokimyo	o`quv qo`llanma.	Toshkent 2009		U-7074	10
3	Zikiryaеv А., Mirhаmidоvа P.	Biоkimyo	darslik.	Toshkent 2013			10
4	Mirhamidova P. va boshq.	Biokimyo, amaliy mashg`ulotlar	o`quv qo`llanma.	Toshkent 2002		U-5816	100
5	Zikiryayev A., Mirhamidova P.	O`simliklar bioximiyasi dan amaliy          mashg`ulotlar	oq`uv qo`llanma.	Toshkent 2001		U-5682	30
6	M.N.Valixanov, S.N.Dolimova, G.B.Umarova, P. Mirxamidova	“Biologik kimyo va molekulyar biologiya” (Molekulyar biologiya 2-qism)	darslik	Toshkent 2016	28.070 B 60	U-7908/5	5
7	P.Mirxamidova, D.B.Boboxonova	“Biologik kimyo va molekulyar biologiya” (1-qism)	darslik	Toshkent 2018

 

 

8. Asosiy va qo’shimcha o’quv-adabiyotlar hamda axborot manbalari

 

 

 

9. Qo’shimcha adabiyotlar

 

1. Мирзиёев Ш.М. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил якунлари ва 2017 йил истиқболларига бағишланган мажлисидаги Ўзбекистон Республикаси Президентининг нутқи. // Ҳалқ сўзи газетаси. 2017 16 январь, 11-сони.

2. Мирзиёев Ш.М. “Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз” Т. “Ўзбекистон” 2017.

3. Мирзиёев Ш.М. “2017—2021 йилларда Ўзбекистонни ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракат стратегияси”. // Ҳалқ сўзи газетаси. 2017.

4. Мирзиёев Ш.М. Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик  - ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши керак.  Тошкент – “Ўзбекистон” – 2017.

5. Кольман  Я., Ром Л.Г.«Наглядная биохимия». – M.: «Мир», 2008.

6. Бёрезов Т.Т., Коровкин Б.Ф. Биологическая химия. М.: “Медицина”             

1998.

7. Коничев А.С., Себастьянова Г.А. Молекулярная биология. М.:     

     «АКАДЕМА», 2003.

8.Колман Й., Ром Л. Г. «Наглядная биохимия ». – M.: «Mир», 2000.

    9.  Ленинджер. “Основы биохимии”. – M.: «Mир», 2015. 1.2.3 – том.

     10. Richard A Harvey., Denise R Ferrier .  Biochemistry.  Lippincott  Wiliams and Wilkins. China. 2011.

      11. J.Koolman., K.H.Roehm. Color Atlas ofBiochemistry. Thieme  Stuttgart · NewYork. 2007.

     12. Lehninger «Principles of biochemistry» New York, 2008. By W.H. Freeman and Company All righrts reserved.

      13. David Klark, Nanette, Pasdernik, Michelle Megchee – Molekulyar biology, Trird Edition, Academic Cell. USA: 2018. pp 1006.