Денелердің өзара әрекеттесуі. Дененің массасы

Күні :15.10.2016ж Сабақтың тақырыбы: Денселердің өзара әрекеттесуі.Дененің массасы • Сабақтың мақсаты: • Білімділік:Оқушылардың денелердің өзара әрекеттесуі дененің массасы бойынша алған білімдерін бір жүйеге келтіру, негізгі ұғымдарды бекіту. • Дамытушылық: Оқушылардың жеке басының іскерліктерін ,өз бетінше еңбектену ,іздену қабілеттерін,жеке оқушылардың физика пәніне қызығушылығын дамыту. • Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа,дәлділікке,өз білімін өзі бағалауға ,үлкеннен өнеге алғанға тәрбиелеу Жоспар: 1.Өткен тақырыпты қайталау (Күн шуақ ойыны) 2.Физикалық диктант 3.Жаңа тақырыпты түсіндіру 4.Сергіту сәті (Табиғат құбылыстары салу ) 5.Кім жүйрек «Адасқан әріптер» 6.Қызықты есептер 7.Эксперименттік тапсырма 8.Қортынды Сабақтың көрнектілігі:Интерактивті тақта ,көрнекілік құралдар ,карточкалар. Пән аралық байланыс:Химия,Математика, Астрономия Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгеру Сабактың әдісі:Репродуктивті,ішінара іздену Сабақтың барысы:Ұйымдастыру кезеңі :оқушыларды түгендеп ,оқушы көңіл күйін бағыттау ,сабаққа деген ынтасын ояту. Оқушыларды 3-топқа бөлу.Әрбір топтан лидер сайлау.Оларға ғалымдардың есімін беру.Аристотель,Әбу-Насыр әл-Фараби,М.В.Ломоносов І. Үй тапсырмасын сұрау.Күн шуақ ойыны 1.Табиғат құбылыстары дегенііз не? (табиғаттағы кез келген өзгерістер) 2.Физика пәні нені зерттейді?(табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні) 3.Астрономия пәні нені зерттейді?(Аспан денелерінде және олардың жүйелерінде өтетін құбылысты зерттейтін ғылым және оқу пәні.) 4.Табиғатты зерттеудің негізгі әдістері ?(1.Бақылау,Эксперимент, теориалық әдіс) 5.Гипотеза дегенімізне?(Ғылыми деректер негізінде ұсынылған болжам) 6.Атом дегеніміз не ?(химиялық элементтердің қасиеттерін бойына сақтаған оның ең кішібөлшегі . Ол протондармен нейтрондар және электрондардан тұрады.) 7.Молекула дегеніміз не ?( заттың химиялық қасиеттерін бойына сақтаған оның ең кіші бөлшегі бір немесе бірнеше элеенттердің атомдарынан тұрады) 8. Диффузия дегеніміз не ?(Бір заттың молекулаларының екінші заттың молекулаларының араларындағы бос орындарға өтіп таралуы) 9.Броуындық қозғалыс дегеніміз не?(газдағы немесе сұйықтықтағы мөлшері бөлшектердің ретсіз қозғалысы) II .Физикалық диктант (интерактивті тақтада жазылады.) (2 мин) 1. Табиғатта кездесетін кез-келген дене қатты, ……., газ түрінде болады. 2. Барлық денелер тұтас емес, олар өте ұсақ бөлшектерден- ……… тұрады 3. Бар заттың молекулалардың екінші заттың молекула аралық кеңістігіне еніп кетуі ……. деп аталады. 4. Диффузияның өту жылдамдығы дененің ….. тәуелді 5. Броундық қозғалыс дегеніміз – ….. қозғалыс, ол температураға тәуелді болғандықтан тоқтамайды. Физикалық диктант (интерактивті тақтада жазылады.) 1. Табиғатта кездесетін кез-келген дене қатты, сұйық, газ түрінде болады. 2.Барлық денелер тұтас емес, олар өте ұсақ бөлшектерден- молекулалардан тұрады 3.Бар заттың молекулалардың екінші заттың молекулааралық кеңістігіне еніп кетуі диффузия деп аталады. 4.Диффузияның өту жылдамдығы дененің температураға тәуелді 5.Броундық қозғалыс дегеніміз – жылулық қозғалыс, ол температураға тәуелді болғандықтан тоқтамайды.. III. Жаңа тақырыптың баяндамасы. Денелердің өзара әрекеттесуі-табиғатта кез келген дене міндетті түрде қандай да бір басқа денемен әрекеттеседі. Оған кез келген екі дененің соқтығысуы да, сондай-ак бір-бірімен серіппе немесе жіп арқылы байланысқан денелердің әрекеттесуі де мысал бола алады. Денелердің қозғалысын бақылау, олардың бір-біріне әрекет етуінің екі жақты сипаты болатынын кәрсетеді. Былайша айтқанда, денелердің бір-біріне әрекет етуі өзара әрекеттесу болып табылады. Өзара әрекеттесу - күрделі құбылыс. Біз бұл жерде күнделікті өмірде көріп жүрген өзара әрекеттесудің қарапайым мысалдарын қарастырамыз. Кейінірек, білімімізді жинақтай келе, оның күрделі түрлерін де қарастыратын боламыз. Сонымен, мұз айдынында коньки теуіп жүрген екі баланың бірі екіншісін қолымен итеріп жіберді делік. Сол кезде олар бағыттары қарама-қарсы жаққа қарай сырғанап кететін болады. Бұл жерде қай бала итерсе де, құбылыстың нәтижесі бірдей болады. Екпіндеп жүгіріп келе жатқан бала ақырын жүріп келе жатқан баламен қақтығысып қалса, онда олардың қозғалыс жылдамдығы өзгереді Бұтақта отырған құс ұшып шығарда ол бұтақты кері итереді. Қайықта отырған адам суды ескекпен есе отырып, сумен әрекеттеседі. Соның нәтижесінде қайық ілгері қарай жылжып, су ескектің көмегімен кері серпіледі. Әдетте дене бір немесе бірнеше денемен өзара әрекеттесуге қатысады. Мысалы, адам ауыр шкафты орнынан қозғалтпақ болып итерген кезде ол жермен және шкафпен өзара әрекеттеседі. Егер дене өзара әрекеттесу кезінде жылдамдығын өзгертпесе, мысалы, тыныштық қалпын сақтаса, онда оның тағы да басқа денемен (немесе бірнеше денемен) өзара әрекеттесуін байқауға болады. Қарастырылатын денеге басқа денелер бірлесіп әрекет етсе де дененің жылдамдығы өзгермеуі мүмкін. Бұл келтірілген мысалдар денелердің бір-біріне ықпалы әрдайым өзара әрекеттік сипат алатынын кәрсетеді. Сондықтан бұл қарастырылған құбылыс әрекет емес өзара әрекеттесу болып табылады. Физикада денелерді, олардың қозғалыстары мен әзара әрекеттесуін сипаттау үшін бірқатар физикалық шамалар енгізілген. Ол шамалармен физиканы одан әрі оку барысында танысатын боласыңдар. IV.Сергіту сәті (Табиғат құбылыстары). VI. Адасқан әріптер ойыны ( 1 мин) 1) ХДМИАРЕ Архимед 2) АПСКАЛЬ Паскаль 3) ЕЛИЛБРНУ Бернулли 4) ИТИЧЛЕЛРО Торичелли 5) ЬНТЮОН Ньютон VII. Қызықты есептер. 1.Арбаға горизонталь бағыттағы 50 Н күш әсер етіп 20м қозғалады .Орындалған жұмысты есепте? 2.Көлемі 2см алтын білезіктің массасы қанша? 3.Масса 100г алюминий заттың көлемі қандай болды? VIII. Қортынды 1.Дененің өзара әрекеттесуі дегенімізне? Ж:Дененің бір-бірімен эрекет етуі . 2.Масса дегеніміз не? Ж: Масса дегеніміз инерттілігінің өлшемі . 3.Дененің таразыға тартып өлшеу «№ Қашар орта мектебі» КММ Ашық сабақ. Сабақтың тақырыбы:Денелердің өзара әрекеттесуі. Денеің массасы Сынып:7 Мұғалім: Жананова. А.Б 2015-2016 оқу жылы