ELEKTRON HUKUMAT TIZIMLARI (E-GOVERNMENT)

                                               Maftuna Hazratqulova

 “Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori” guruhi o‘quvchisi

Annotatsiya:

Mazkur maqolada elektron hukumat tizimlari, ularning maqsadi, foydalari, joriy etilishdagi bosqichlari va O‘zbekiston tajribasi yoritiladi. Shuningdek, bu tizimning aholiga ko‘rsatayotgan qulayliklari va kelajakdagi rivojlanish istiqbollari haqida fikr yuritiladi.

Kirish

Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining rivojlanishi davlat boshqaruvini raqamlashtirishni taqozo etmoqda. Elektron hukumat tizimi — bu davlat organlari faoliyatini ochiqlashtirish, fuqarolar va biznes subyektlari bilan muloqotni soddalashtirish va tezlashtirishga xizmat qiluvchi raqamli platformadir.

Asosiy qism

1. Elektron hukumat nima?

Elektron hukumat (e-Government) — bu davlat boshqaruvi va jamoat xizmatlarini axborot texnologiyalari orqali yuritish tizimidir. U fuqarolar, tadbirkorlar va davlat tashkilotlari o‘rtasidagi o‘zaro munosabatni raqamli muomala asosida tashkil etadi.

2. Elektron hukumatning afzalliklari

- Davlat xizmatlarini tez, qulay va shaffof taqdim etish;
- Hujjat aylanishini avtomatlashtirish va byurokratiyani kamaytirish;
- Korrupsiya xavfini kamaytirish;
- Fuqarolarning davlatga ishonchini oshirish;
- Xarajatlarni kamaytirish va vaqtni tejash.

3. Asosiy tarkibiy qismlar

- Elektron ariza topshirish tizimi;
- Elektron to‘lovlar platformasi;
- Davlat xizmatlari yagona portali (my.gov.uz);
- Elektron imzo (E-Imzo);
- Elektron ma’lumotlar almashinuvi.

4. O‘zbekistonda elektron hukumatning rivojlanishi

O‘zbekistonda elektron hukumat tizimi 2013 yildan boshlab izchil ravishda joriy etilmoqda. Bugungi kunda fuqarolar 400 dan ortiq xizmatlarni my.gov.uz portali orqali masofadan turib olmoqda. Shuningdek, "Xalq qabulxonasi", "Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali", "E-Antikorr" kabi platformalar ham faol ishlamoqda.

5. Muammolar va istiqbollar

Elektron hukumat tizimida ayrim muammolar mavjud:
- Texnik infratuzilmaning yetarli emasligi;
- Aholining raqamli savodxonlik darajasi pastligi;
- Ayrim davlat idoralarining tizimga integratsiyasi sustligi.

Biroq bu yo‘nalishda islohotlar davom etmoqda va yaqin yillarda sun’iy intellekt, blokcheyn va IoT kabi texnologiyalar yordamida yanada mukammal tizimga aylanishi kutilmoqda.

Xulosa

Elektron hukumat zamonaviy davlat boshqaruvi uchun ajralmas vositaga aylandi. U fuqarolarga tezkor, ishonchli va qulay xizmatlarni taqdim etadi. Raqamli transformatsiya jarayonida elektron hukumatning ahamiyati yanada ortib, davlat va jamiyat o‘rtasidagi aloqani kuchaytiradi.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining PF-6079-son Farmoni, 2020 yil.

2. www.my.gov.uz — Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali.

3. Raqamli texnologiyalar vazirligi rasmiy sayti: www.mitc.uz.

4. UN E-Government Survey 2022.

5. Elektron hukumat konsepsiyasi. O‘zbekiston Respublikasi AKT vazirligi, 2021.