Файлдар, бумалар жэне жарлыктар

«___» ________2016 ж ___________________ «Бекітемін» Пән мұғалімі: Медеуова А.Б. Пән аты: Информатика Класы, күні:  5А, 5Ә   ­ 28.11.16         5Б, 5В – 30.11.16 Сабақтың тақырыбы:   Файлдар, бумалар және жарлықтар Сабақтың мақсаты: Windows негізгі нысандарының анықтамалары мен сипаттамалары туралы оқушыларға түсінік беру, бума мен жарлық құруды үйрету.  Білімділігі: Оқушыларды файлдармен, бумалармен және жарлықтармен таныстыру. Тәрбиелілігі: Оқушыларды тәрбиелілікке, ұқыптылыққа, тиянақтылыққа үйрету. Дамытушылығы: Оқушылардың ойлау қабілетін, логикалық ­ абстракциясын дамыту. Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгеру сабағы. Әдіс­тәсілдері: топпен жұмыс, практикалық жұмыс Пәнаралық байланыс: математика Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар: интер. тақта, компьютер, презентация, топтамалар Сабақтың барысы: І. Оқушыларды ұйымдастыру А) Сәлемдесу, түгелдеу. Ә) Көңіл – күй сыйлату әдісі Б) Оқушылардың сабаққа әзірлігін тексеріп, 3 топқа бөлу. ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.  Терезені басқару батырмаларына байланысты мынадай бір ертегі жұмбақ жасырамын.  Үш отау ауылдың шетінде орналасқан, олар ауылдың шетінде болғанымен сол ауылды басқарады.  Бірінші отаудың есігін барып қақсаң ауыл тастай болып жиналып қалады. Екінші отаудың есігін қақсаң ауыл жайылып сала береді. Сол есікті қайта қақсаң ауыл бұрынғы қалпына келеді. Ал үшінші отаудың есігін барып қақсаң ауыл түгелімен жоқ болып көшіп кетеді. Мен сіздерге не туралы айтып отырмын?  (Жабу, жималау, жаймалау) ІІІ. Жаңа сабақ Компьютердегі   барлық   ақпарат   белгілі   бір   тәртіппен   орналасады.  Ол   тәртіп   файлдық   жүйе   деп аталатын   арнайы   жүйенің   көмегімен   қамтамасыз   етіледі.   Файлдық   жүйенің   негізгі   нысандары   файлдар, бумалар және жарлықтар.  ФАЙЛ Файл­байттардың әлдебір атауы бар тізбегі.  Windows операциялық жүйесінде файл атының ұзындығы 255 символға дейін барады. Файлдың атын жазу үшін мына символдарды қолдануға болмайды: \, /, :, *, , |. БУМА Бума қайсібір  тәсілмен ақпаратты және файлдар мен бумаларды реттеу үшін құрылады.  Буманың, файл сияқты аты және мөлшері бар. Бумалардың түрлері:  1. Жүйелік бумалар. Windows операциялық жүйесін өзі құрып, тұтынушыға жұмыс жасауға көмектеседі. Оларды   жоюға   немесе   басқа   терезелерге   орын   алмастыруға   болмайды.   Олар   суреті   бар   белгішелермен жабдықталады. 2. амалдардың бәрін қолдануға болады. Мұндай бумаларды екі рет шерту арқылы ашады.   Жұмысшы   бумалар.   Оларды   тұтынушылардың   өздері   құрады.   Оларға   Windows   –те   рұқсат   етілген БУМА ҚҰРУ  Жұмыс үстелінде жаңа Бума құру Жұмыс үстелінің жаңа бума орналастырмақшы болған жерінде маустың оң жақ батырмасын басу — контексті меню пайда болады. Создать => Папка  командасын  орындау. Жұмыс  үстелінде  бума белгішесі  пайда  болады.  Буманың атын енгізіп, енгізу пернесін басу ЖАРЛЫҚТАР Жарлық­нысанға қолжетімділікті жеңілдететін, нысанның сілтеме көрсеткіші. Жарлық программаны тез іске қосуға немесе файл мен буманы тез ашуға арналған. Әрбір программа компьютерге орнатылған кезде оның жарлығы Жұмыс үстеліне және Бас мәзірге орналастырылады.  ЕСТЕРІҢДЕ   БОЛСЫН!   Егер   сендер   тасығышқа,   мысалы,   флешкаға,   жарлықты   көшірсеңдер,   онда   басқа компьютерде файлдарың ашылмай қалады.Ақпаратты тасымалдау үшін жарлықты емес, файлдың өзін көшіру керек. БУМАЛАРДЫҢ БҰТАҚТАЛУЫ Бумалар бірінің ішіне бірі кіріп тұрады.  Ақпаратты сақтаудың мұндай құрылымы бумалардың бұтақталуы деп аталады.  Файлдың атымен бірге жазылған файлға дейінгі жол файлдың толық аты деп аталады.   ЖАРЛЫҚ ҚҰРУ 1. Қажетті   нысанның   үстінде   шақырылған   контекстік   мәзірде   Жарлық   құру   бұйрығы   бар. Бұл бұйрық арқылы бастапқы нысан орналасқан жерге жарлық құрылады. 2. Таңдалған   нысанға   жарлық   құрып,   он   жұмыс   үстеліне   орналастыруға   арналған   бұйрық:   Отправить   – Рабочий   стол.   Жұмыс   үстелінде   осы   нысанды   ашатын   жарлық   пайда   болады.   Ағымдағы   терезеде жарлықты құру үшін: Файл => Создать ярлык немесе контексті менюдің Создать ­ Ярлык командасының көмегімен жасауға болады. Таңбашаны жасағаннан кейін оны қажетті орынға, орналастыруға болады. НЫСАНДАРДЫҢ АТЫН АЛМАСТЫРУ Нысанның   атын   алмастыру   үшін   нысанның   контекстік   мәзірін   қолданады.   Одан   ПЕРЕИМЕНОВАТЬ бұйрығын таңдау керек. Бірден бірнеше нысанның алмастыруға болмайды.  ІV. Практикалық тапсырма ПРАКТИКАЛЫҚ ТАПСЫРМА БУМА ҚҰРУ 1) Жұмыс үстелінен «5­сынып» деген атпен бума құрыңдар. Ол үшін мына әрекетті орындайсыңдар: Жұмыс үстелінің кез­келген бос жеріне барып тышқанның оң жақ батырмасын бас­СОЗДАТЬ­ПАПКА деген  команданы орында папкаға «5­сынып» деген ат бер. ENTER пернесін бас. ЖАРЛЫҚ ҚҰРУ «5­сынып» деген бумаға жарлық құру үшін: 5­сынып деген папканың үстіне барып ­ тышқанның оң жағын шертеміз – СОЗДАТЬ ЯРЛЫК командасын орындаймыз. ENTER пернесін бас. НЫСАННЫҢ АТЫН ӨЗГЕРТУ 2) «5­сынып» деген буманың атын «Информатика» деп өзгерт. Ол үшін: 5­сынып деген папканың үстіне барып – тышқанның оң жақ батырмасын бас­ПЕРЕИМЕНОВАТЬ командасын  орында. ENTER пернесін бас. V. Сабақты бекіту 1. Файл дегеніміз не? 2. Бума дегеніміз не? 3. Жарлық дегеніміз не? 4. Буманың бұтақталуы дегеніміз не? 5. Буманы қалай құрамыз? 6. Жарлықты қалай құрамыз? 7. Нысанның атын қалай алмастырамыз? VІ. Сабақты қорытындылау VІІ. Оқушыларды бағалау VІІІ. Үйге тапсырма беру.  Файлдар, бумалар және жарлықтар