Ұлттық ойындар аясындағы тактикалар мен стратегияларды оқып үйрену. Тоғызқұмалақ ойыны. Жүрістің түрлері

4-бөлім: Қазақтың ұлттық және зияткерлік ойындары

Мектеп: Ж. Қалдығараев атындағы жалпы білім беретін мектеп КММ

Күні: 24.12.21ж

Мұғалім: Култумбаев Есен

Сынып: 5 «ғ»

Сабақ: 48

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы:

Ұлттық ойындар аясындағы тактикалар мен стратегияларды оқып үйрену.

Тоғызқұмалақ ойыны. Жүрістің түрлері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

5.2.6.1 жарыс іс әрекеттері және төрелік ету ережелерін білу

Сабақтың мақсаты:

 Оқушылардың барлығы орындай алады:

Ұлттық ойындар ережелерімен танысу арқылы өзінің және өзгелердің шығармашылық қабілеттерін дамыта біледі.

 Оқушылардың көпшілігі орындай алады:

Ұлттық ойындар ойнау кезінде тактикалық комбинацияларды орындауды түсіне алады

 Оқушылардың кейбірі орындай алады:

Ойын ережелерін орындау арқылы ойлау қабілеттерін дамыта отырып, көшбасшылық дағдыларын біледі және орындай алады.

Бағалау критерийлері

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. 

Сабақ жоспары

Сабақтың кезеңі

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

5 мин

 Дайындық бөлімі:

Оқушыларды қатарға тұрғызу. Сәлемдесу.

Ø  Оқушылардың спорттық киімдеріне назар аудару.

Ø  Сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру.

Ø  Бағалау критерийлерін анықтау.

Ø  Қауіпсіздік ережелерін ескерту.

«Шаттық щеңбері»

Оқушылар бір-біріне бүгінгі күнге тілек айту.

Саптық жаттығулар:

-«оңға», «солға», «айнал».

Жүру жаттығулары:

- қол алда, аяқтың ұшымен жүру,

- қол белде, өкшемен жүру,

- қол желкеде, жартылай отырып жүру,

- қол белде, толық отырып жүру. 

Жүгіру жаттығулары:

- қол алда, аяқты алға сермей жүгіру,

- қол артта, аяқты артқа қайшылап жүгіру,

- қолды шынтақтан сермеп, оң йықпен алға жүгіру,

- артпен сол йықтан алға қарап жүгіру,

Жалпы дамыту жаттығулары:

Тыныс жолдарын қалпына келтіру,

Оқушылар қатарда түзу тұрып, сапта тұру ережелеріне мән береді. Оқушылар сабақтың тақырыбы мен мақсатын мұқият тыңдайды.

Денені қыздыруға арналған жүру, жүгіру кезіндегі жаттығуларын толықтай орындайды.

ҚБ: қошемет сөздер

Жарайсың

Жақсы

Керемет

Әрбір жаттығу үшін бос кеңістік,

Презентация:

https://ppt-online.org/438959

Сабақтың ортасы

30 мин

 Белсенді оқыту әдісі

«Миға шабуыл»

1. Тоғызқұмалақ ойынының қандай жүріс ережелерін білесіңдер?

2. Қандай тактикалық әдістермен таныссыңдар?

3. Құмалақ қандай жағдайда ұтып алынбайды?

4. Жүрісті есептеу не үшін қажет?

5. Бастаушы, қостаушылар кімдер?

 Тоғызқұмалақ ойынында қолданылатын тактикалар мен стратегиялар жасау жолдарын үйрету:

 Тоғызқұмалақ жүрісінің ережелерімен таныстыру:

 1.Соңғы құмалақ түскен отау, өз отауы болса, одан жеуге болмайды. 

 2.Отауда жалғыз құмалақ қалса, оны жүру қажет, отау бос қалса да.

 3.Қарсыласының отауынан жүруге болмайды.

 4.Жүрген кезде отаулардың бәріне құмалақ салынуы тиіс, және құмалақ біреуден артық салынбау керек.

 5.Жүрісті оңнан солға қарай жасауға болмайды.

 6.Жүріс кезегімен жүрілу керек, және жүрісті 2 рет жүруге болмайды.

 Әр түрлі тактикалық әдіс – айлаларды қолданып, өз отауындағы құмалақтарды қорғаныста ұстауға қол жеткізу қажет.

 Тактикалық тәсілдер:

1. Айырбасқа шақыру

2. «Байлап» қойып ойнау, яғни қарсылас жүрістерін тарылту

3. Комбинация жасау, отаудағы құмалақтарын шабуылға ыңғайлы орналастыру.

4. Осал отауларға шабуыл жасау

5. Атсырату

 Тактикалық әдістерді қолдану үшін жүрістерді есептеуді қолдану қажет. Ол үшін құмалақ қайсысы қарсыласымыздың отауына түседі, соны жүріс кезінде есептеу керек.  Жүрісті есептеу – отау ішіндегі тастардың санына байланысты соңғы тастың дәл қай отауға түсетінін алдын ала анықтау. Есептеуді қолдану арқылы қарсыласыңның қай отаудағы құмалағы сенің ашық отауыңа қауіп төндіретінін ойша есептеуге мүмкіндік береді.

Тапсырма: Тоғызқұмалақ ойынының жүрістеріне шолу жасау, жүріс жасау жолдарына сараптама жасау. Сараптама нәтижесін презентация немесе баяндама түрінде жасауға болады.

 Тапсырма нәтижесіне қарай, оқушылар бір-бірлерін бағалайды.

Оқушылар түзетуші комментарийлер бере отырып, жаттығуды орындаудың әрбір реттілігінде бір-бірін бақылайды.

Тоғызқұмалақ ойының жүріс жасау жолдарын есте сақтайды.

  Дескриптор:

- тоғызқұмалақ ойынының жүрңс жолдарын біледі;

- ойынды есептеу жолдарын үйренеді және ойын жағдайында қолданады;

- ойынды жазу әдістерін, жүрістерін есептей білуді қолдана алады;

- отауларын «ашық», «жабық» жағдайларды ұстай алады;

.

ҚБ: бір бірін бағалау

«Шапалақ» әдісімен бағалау

Әрбір жаттығу үшін бос кеңістік, тоғызқұмалақ тақталары.

Тоғызқұмалақ ойын ережесі:

http://9kumalak.com/index.php/to-yz-mala-erezhesi

тактикалық тәсілдерін қолдану:

http://www.rusnauka.com/5_SWMN_2016/Philologia/7_207562.doc.htm

Дереккөздер:

Абишев К. С. Қазақтың ұлттық ойындары. / Жауапты редактор: А. Нұржан/ - Алматы, Нур-Принт 2015 – 142 бет

Тоғызқұмалақ ойыны:

https://youtube.com/watch?v=4dZJ234O-xg&feature=share

https://youtube.com/watch?v=3hrgu82vdlA&feature=share

Сабақтың соңы

5 мин

Сабақты қорытындылау

Рефлексия

Кері байланыс,

«Білем» бағанына осы сабақ алдында білетіндерін жазу.

«Білдім»- бүгінгі сабақта не білгендерін, үйренгендерін жазу.

«Білгім келеді»- келесі сабақта қандай нәрсе үйренгісі келетіндерін жазу.

Үйге тапсырма.

Оқушы қиын болған немесе жүзеге асыра алмаған мәселелер бойынша сұрақ қояды. Сабақ басындағы мұғалім сұрағына жауап береді.

ҚБ: «Бас бармақ» арқылы бағалау

Үлкен бос кеңістік, секундомер.