МЕДИЦИНА и ПСИХОЛОГИЯ

Երեխայի վատ, կամ դանդաղ աճը կարող է պայմանավորված լինել մի շարք գործոններով՝ սրտանոթային, բրոնխո-թոքային, կմախքային համակարգերի լուրջ հիվանդություններ, աղեստամոքսային տրակտի քրոնիկական հիվանդություններ։


«Երբեմն երեխաները, ովքեր ծնվել են նորմայից ցածր քաշով և հասակով, դանդաղ, կամ վատ  են աճում։ Չնայած լավ խնամքին և լավ սնվելուն, ներարգանդային աճի հետամնացություն ունեցող երեխաների 10%-ը թերաճ է:

Աճի խնդիրը կարող է պայմանավորված լինել նաև վահանաձև գեղձի, աճի հորմոնի, սեռական հորմոնների դեֆիցիտով, երբեմն էլ ադրենալ հորմոնների ավելցուկով։ Այս դեպքերում, առանց բուժման, երեխան, որպես կանոն, չի կարող հասնել սոցիալապես ընդունելի աճի։

Այժմ ցանկացած աճի հետամնացություն բուժվում է։ Գլխավորը դրանց պատճառը ժամանակին հասկանալն է», - ասաց ֆիզիոլոգը։

Մարդաբանները առանձնացնում են մարմնի երեք հիմնական տեսակ՝ կրծքային, մարսողական և մկանային: Տարբեր տիպերի երեխաները աճում են տարբեր տեմպերով:

Կրծքավանդակի տիպի ներկայացուցիչներն ունեն գլանաձև կրծքավանդակ, մեծ թոքեր, մկանների համեստ ծավալ և քիչ ենթամաշկային ճարպ: Նման կազմվածքի մարդու դասական օրինակ է բարձրահասակ և նիհար մարդը։

Մարսողական մարդիկ ունեն լայն կուրծք, կլոր հաստ մկաններ և հզոր կմախք։ Նման կազմվածքով մարդու օրինակ է կարճահասակ, ուժեղ տղամարդը։

Մկանային (մարզական) մարդիկ ամենահամաչափն են։ Մկանային տիպի օրինակ է միջին հասակի և միջին կազմվածքի տեր մարդը:

«Մարսողական տիպի երեխաները վաղ տարիքում հաճախ ավելի բարձրահասակ և մեծ են, քան իրենց հասակակիցները, նրանք առաջինն են ձգվում, բայց նաև առաջինն են ավարտում աճը: Կրծքավանդակի տիպի ներկայացուցիչները դանդաղ, բայց երկար են աճում: Իսկ մկանային տիպի մարդիկ, որոնք, ի դեպ, մեծամասնություն են կազմում (50-55%), հասնում են միջին հասակի և ձեռք բերում ներդաշնակ կազմվածք», - մանրամասնեց Ալլա Նալբանդյանը։

Տարին մեկ անգամ պետք է ստուգել, թե որքան է երեխան մեծացել: Եթե 4 տարեկանից սկսած նա տարեկան 4 սմ-ից պակաս է աճում, ապա պետք է դիմել էնդոկրինոլոգի։ Հատկապես պետք է ուշադիր լինել այն երեխաների նկատմամբ, ովքեր ունեցել են ներարգանդային աճի խնդիրներ։

Ֆիզիոլոգը ծնողներին խորհուրդ է տալիս՝

● Որպեսզի երեխան լավ աճի, նա պետք է ստանա բավարար քանակությամբ սպիտակուց՝ թե՛ բուսական, թե՛ կենդանական։ Սպիտակուցը երկար խողովակային ոսկորների մատրիցն է, հենց դրանց զարգացումն է որոշում մարդու աճը։
● Աճելու համար երեխային անհրաժեշտ են վիտամիններ, կալցիում և յոդ։ 6-10 տարեկան երեխաները պետք է ստանան օրական 800-1200 մգ կալցիում, դեռահասները՝ 1200-1500 մգ։ Այս կարիքը միայն սնունդով բավարարելը քիչ կլինի, ուստի երեխաներին լավ աճի համար անհրաժեշտ են կալցիումի հավելումներ, կամ կալցիումով հարստացված սնունդ:
● Լավ աճելու համար երեխան կարիք ունի չափավոր ֆիզիկական ակտիվության, այդպիսով բարելավվում է օրգանիզմի կողմից «աճի հորմոնի» արտադրությունը։
● Յոդը վահանաձև գեղձի հորմոնների մի մասն է, և այդ հորմոնները նույնպես ազդում են աճի տեմպերի վրա: Գիտնականների վերջին առաջարկությունների համաձայն՝ երեխաները պետք է ստանան օրական 150 մկգ յոդ, դեռահասները՝ 200 մկգ։
● Երեխաները պետք է քնեն առնվազն տասը ժամ, դեռահասները՝ առնվազն ութ: Եվ քնել ոչ ուշ, քան երեկոյան 22։00-ն, քանի որ աճի հորմոնի 70%-ը օրգանիզմն արտադրում է քնած ժամանակ։