Мероприятие, посвященное Неделе кумыкского языка

      Мероприятие, посвященное Неделе  родного ( кумыкского) языка в 4-х классах. . «Ана тилим, алтын тилим, къумукъ тилим.»

Сценарий составила

учитель родного(кумыкского)языка и литературы

Шамурзаева Лариса Геляниевна   

-Вступительное слово учителя. (звучит музыка).

  Анам йимик аявлап,

  Ана тилим сюемен,  

  Ана тилин  билсин деп.,

 Яшлагъа дарс беремен.

 Стихи.

1)-Ана тилим, алтын тилим, къумукъ тилим       -     (Гехова-4б)

  Асил тилим, юрегиме ювукъ тилим.

 -Ай сени,-деп,ари буруп,бери буруп,

 Къумукъ болмай, къумукъ тилин билмей туруп.

Къумукъ бусанг,болма тарыкъ къумукъ тилинг,

Англар  йимик  къумукъ  халкъынг,  къумукъ  элинг.

2)Ана Ватаным булан бар-егъумну белме уьйретген тил,       -

  Ана топурагъым учун яшама,оьлме уьйретген тил.

  Ана Ватанын сюймек- гьар кимге де байлыкъ,

  Ана тилин сюймек-гьар кимге де исбайылыкъ.   (Магометов-4а)

3)Ана тил_-асил тилим.                 (Мусаева Амина -4а )

  Къумукъ халкъым  яратгъан

 Ана тил булан бизин

  Яшавубуз байлангъан.

  Къумукъ халкъым бек оьктем                        

  Къумукъ тил билегенге

 Оьктеммен де шолай

 Къумукъ къыз экениме.

 4)Ана  тилни алгъышлап                   (Дациев             4а)

   Язайыкъ биз шиърулар

  Ана тилни сюймесек.

   Бизден не къумукъ болар?

   Ана тил-алтын хазна

   Унутмайыкъ би зону

   Ана тилни унутсакъ.

   Биз тилкъав болмасбызмы?

   --Сценка  «Не  татлидир  ана тил»  (Батраева,Казиев,Темирчиев)

        --Стихи

1)       Ана тилин унутгъан                                       (Элесханов

          Адамсызгъа писирев!

         Ана тил де йырлама

        Екъму экен бизден  бирев?

      --Бирев чю неге болмай!

        Нечевню де табарбыз

       Къумукъ тюленю яшлары

        Биз барбыз чы.биз барбыз!.

     2)Ана тилим –къумукъ тил.                                (Дациева Хадижа- 4б)

      Женнетни тили йимик.

     Язбашында топлангъан                            

     Толгъан солакъ бал йимик.

      -Гьар-бир сезю тилимни

      Кекде янар юлдузу.

     Ана тилин бек бил се

     Ярыкъ болажакъ юзю.

  3) Къумукъ йырлар. А Жачаев.

   Нече-нече асруланы боюнда                                  (Темирчиева С-4в)

   Къумукъларым йырдан къуванч алгъанлар

   Къумукъ халкъым не бар буса оюнда

  Къумсармасдай къумкъ йыргъа салгъанлар

  Къумукъ йыргъа кеп тюрлю анг салагъан.,

  Къумыкъ йырда къуванчч да бар,агь да бар.

  Аталардан аманатгъа къалынгъан

 Рагьму да бар.намус да бар ягь да бар.

 5.Песня. «Къумукъ тюзюм»

 6.Загадки.(Чечеген еммакълар)

  А)Язда да яшыл,къышда да яшыл. 

     Янгы йыл учун арив ярашыр,

   Сувда да, къуруда да яшай.

     Алдына  гелген жибинни ашай.   (елка)

   Б)Мен  бир сыйлы емишмен.

      Ичинде токъ  аш булан

      Арчып ашап болмайсан,                                        

      Сындырмасанг таш булан.   (Къоз)

  В)Тангдан къанатын  къагъа

     «Танг болгъан,тур!»-дей сагъа,

      Тангдай   къызыл  кекели,

      Ким биле шо не экенни.?  (Хораз)

  Г) Къышда къар ирите,

     Язи башда исси эте.,

     Яйда эписиз яллата

     Емиш бишире гюзде. (гюн)

   6) Слова учителя.

     Билемисиз, яшлар,сиз?

    Бир йимик нече сез бар

    Береген тюрлю маъна.

   Бир- экисин айтайыкъ

   Сизге кемек болсун деп,

  Сейлейгенде сез тапма.

 7) «Билсегиз……   (Айдарова и Кашешева  -4в)

   А) –Аман тапгъан агъайым.

         Магъа боласан  агъа.

       -Гече, я гюн токътамай,

        Оьзенлер эниш агъа.

  Б) –Билесендир оьзюнг де,

       Йыл бою-он эки ай.

      -Гечелер тунукъ яна                                   

      Кекде къалкъгъан «ярыкъ» ай.

  В)- Эретуруп къалгъансан

      «Къойймасман,-деп- сув алма»,

     -Гезлени къамашдыра

     Къышда бишген тав алма.

  Г)-Къартондан да ялкъгъанман

     Ашама бир къабакъ ас,

   -Нече де бек гьасирет

   Тавукъланы бувма ас.

 Д)-Вере,къулум,билип къой,

     Енкюмес къурсагъы ач.

   - Сен мени къурдашымсан,

   Юрегингни магъа   ач.  

  Е)- Айтып тюгюл адамгъа

     Чакъыргъан ерге бармакъ.

      -Хапарсыздан урунуп

     Сына къалгъан башбармакъ.

 З)-Сав гюн ишлеп. Бек талдым.

     Ял алайым бир гесек.

   -Папайыма къатыкъгъа

   Бишлакъ да бер бир  гесек.

8)Сценки-«масхара»           Шевакожев -4а. Курманаев -4б  

  А)  «Адамны бурну не къуллукъну кюте?    

 Учитель бир охувчугъа:                                

     -  Гьы,айт гьали,адамны бурну не къуллукъну кюте?-деп сорагъан.

 -Адам бурну булан ийис де ала,гереме де гере,-деген охувчу.

-Я,адам бурну булан гере деген затны башлап сенден эшитемен!

Олай нечик бола?

 Охувчу гьазиринде:

 -Учитель,шону да билмеймисиз! Гермек учун адамлар буруна

 Гезелдирик сала чы!-деген.

 Сценка

Б) Бир керен учитель оьзю охутагъан яшлагъа:

    -Яшлар. Мен сизин оьз атагъыз йимик адамыгъызман,сизге

  тарыкъ затны,бир де уялмай,тартынмай, магъа айтып къоюгъуз,-деген.

  Охувчу яшлардан бириси шоссагъат эретуруп: -Папам, киногъа бармагъа он беш кепек берсене!-деген.

 Учитель: шуну булан бизин жыйыныбыз бите. Савболугъуз!