Методическая разработка урока чеченского языка в 7 классе на тему: «Лааме а, лаамаза а причастеш»

Методическая разработка урока чеченского языка в 7 классе на тему: «Лааме а, лаамаза а причастеш»

Дешархочун 1алашо:  (х1ун хуурду, стенна 1емар вуурокехь)

- лааме а, лаамаза а причастеш муха кхоллало?

- причастешмуьлхачукъамеландекъацалела а, предложенехьуьшкъастохаар;

- причастехпайда а оьцуш,  дешнийнцхьаьнакхетарш х1итто хаар.

- къамелехь суртх1отторан лааме а,лаамаза апричастешйалохаар;

-Нохчийчоьнандахархлаьцнадийцарпричастехпайда а оьцуш.

Хьехархочун 1алашо (урхаллинкепехь: вовшахтохар, 1амор, кхета г1о дар)

Дешаран:лааме а, лаамаза а причастехдешархошнакхетамбалар. Причастихенаш, цуьнан грамматически билгалонашкарлаяхар; кхиоран:берийнойладешарна т1еерзор; кхетош-кхиоран:нохчийнматте болу безамкхиор.

Кхиоран:  Къамелехьлаамаза а лааме а причастехнийсапайдаэцар.

Кхетош-кхиоран:Нохчийчоьнан 1аламах лаьцна долу хаарш т1едузар.

Т1етовжаран кхетамаш:лаамаза а,лааме а причастешбилгалъяха, йийцацеранхенаш.

Керлакхетамаш:

жут, г1аролаш, баххьаш,

Урок д1аяхьар

1.      Вовшахтохаранмур.

Салам маршаллахотту. Хьехархочодешархойнурокана  кечам толлу.

2.      Мотивацехулаактуализаци:

Хьехархо:Бераш, таханавайшуьцадагадоуьйтурдупричастехвайнахуург. Вайлаамазаа,лааме а причатехпайда а оьцуш,дешнийнцхьаьнакхетарш, предложенеш х1иттор ю.

Х1инца вайловзурду «Сихахьан?» бохучуловзарх.

—  ловзубераш

—  екхнастигал

—  язден долу диктант

—  декхна де

—  хазъеллабеш

Х1окху лаамазапричастехвайлаамепричастешкхуллур ю .

Хьехархо:  Мухакхоллалолаамепричастеш? Муьлхасуффиксашт1екхетарца кхоллалолааме причасти?

1.Т1ЕДИЛЛАР

1.      Шина а терахьехьлаамазапричастешлаамечукепе а ерзош, схьаязде.

2.      Кеп:Лайнахало, лайнарг, лайнарш.

3.      Тобанашкахьболх.

Дешархойнцхьанатобанолаамепричастешялайо, вукхарауьшла­амзайо. Юха, уьшюкъа а ялош, масехпредложени х1оттайо.

(1уьллу ло - 1уьллург, хьожу к1ант - хьожург, дуьйцукъамел - дуьйцург, олудош - олург, тоьхна т1ара - тоьхнарг, бог1у б1о - бог1ург, аьхна гота - аьхнарг, лета ж1аьла - летарг, лела ч1ара - леларг, лаьттастаг - лаьттарг, молу хи - молург, лозу корта - лозург, боду моьлкъа - бодург, воьлу да - воьлург, хаьддат!ийриг - хаьдцарг, тухувота - ту- хург, бехдинасий - бехдинарг, лестаrla- лестарг).

4.       Барта кхочушдо № 66 шардар.

Х1орамма а шабоболх, цул т1аьхьа паранашца (дийцаредуьллу).

Д1аеша предложенеш. Т1адамийн  метта маь1ница йог1у причастица т1еюза предложенеш. Вовшехюста, башхаллашйийца.

1.      Деххалийлираберашна …орца.

2.      Ткъашена … кхерамахларвеш 1едал дувайн.

3.      Шайна  х1ума эца г1ала … ц1а бахкахьебелира.

Масехдешархочо д1айоьшу предложенеш. Предложенешнаюкъарабашхаллаюьйцу. Нийсажопделладешархойхастабо.

2. Т1ЕДИЛЛАР

Вайнболх д1аболабалале, ас йовзуьйтур ю болхталларанкритереш.

т1едилларан критереш.

Мах хадоранкритереш

Т1едиллар. Т1ера схьаязъе, т1адамийн меттанадешнех маь1ница дог1урш а дохкуш, д1аязъе предложенеш . (5 минот)

Уггархьалха … таманцийн, куринцийнпхеаротано ц1анйира юрт. Т1ом сецча, юрт … Абросимовнахьалхаирчасурт х1оьттира.Хьалха … неханкортош т1ехула лаккхаайбинайохьушкхоъбайракх гора. Шелахоша  … 1аьлбага Нохчмахкавухавалархбоккхакхаъхилира г1алин мещанашна.

Болхкхочушбинадевлча, хьехархочодешархошкавовшебелхашталлаолу, лакхахьялийначукритерехпайда а оьцуш.

3.Т1едиллар.

Язъе текст-суртх1оттор «Даймекантурпалхойх» (10 минот)

  2-чу т1едилларан критереш.Мах хадоранкритереш.

Жам1ийн диагностика.

Т1еюза предложенеш.

·         Лаамаза причасти муьлхарг ю… ?

·         Лаамепричасти мухакхоллало… ?

·         Причастинкоьртамаса хан ю… ?

·         Причастешмуьлхачутерахьашкахьлела …?

·         Къамелехьпричастехпайдаоьцу … ?

I.                   Щахьбанболх: шардар № 68, дагахь 1амо бакъо.

Хьехархо: Жима дийцар х1оттаде х1окху цхьанатемина:«1ай лаьмнашкахь», «Олхазарийндуьне».

Хьехархочойовзуьйту, ц1ахь бечубелхан, мах хадоранкритереш.

Мах хадоранкритереш

Рефлекси

Скачано с www.znanio.ru