Открытое занятие "Путешествие в пустыню"

Екібастұз қаласы білім бөлімінің №25 «Ақбота» бөбектер бақшасы коммуналдық мемлекттік қазыналық кәсіпорны Коммунальное государственное казенное предприятие ясли­сад №25 «Акбота» Отдела образования акимата г.Екибастуз Санамақ,жаңылтпаштар мен жұмбақтар Тәрбиеші:Тобакабулова Г.К Тіл дамыту мен мүсіндеу бойынша ересек топта  инновациялық  технологияларды  қолданып  интегралды сабақ өткізу Тақырыбы: "Шөл далаға  саяхат» Бағдарламалық мазмұны: 1. Балаларды "шөл дала" табиғи аймағымен таныстыру»; 2. Шөл өсімдіктері мен жануарлардың кейбір өкілдері туралы білімді бекіту, олардың  осындай жағдайларда өмір сүруге бейімделуі; 3. Табиғаттан әр түрлі түсті кактустарды мүсіндеуге қызығушылық туғызу; 4. Табиғатқа ұқыпты қарауға тәрбиелеу. Материалдар, аспаптар, жабдықтар: Ермексаз,тақтайшалар,сулы орамал,картиналар,тірі кактустар;Проектор;  Фонограмма:Құмды дауылдың шуы;айна, құм, шыны түтіктер,шөл туралы әуен,құм  салынған жәшік,қарындаш,қоңыр түсті мата,пальмасы бар шөлдің макеті. Әдіс­тәсілдері: Көрнекі (әлем картасын қарау, слайдтарды көру). Сөз (шөл туралы, алдағы саяхат туралы әңгіме, жұмбақтар шешу, өлең оқу, слайдтар  бойынша әңгіме, қарастыру, талқылау, түсіндіру). Практикалық (ойын жағдайы, тәжірибелік­эксперименттік қызмет, дене шынықтыру,  Кактус мүсіндеу). САБАҚ БАРЫСЫ Тәрбиеші: Балалар, айтыңыз, ал сіз саяхатты ұнатасыз ба? Балалар: Иә! Тәрбиеші: бүгін мен саяхатқа баруды ұсынамын! Сіз келісесіз бе? Балалар: Иә! Тәрбиеші: біз Сізбен бірге шөлге барамыз, ал сіз шөлді не білесіз?  Өлең оқу. Сахара  шөлі туралы көңілді өлеңдер Сахара  шөлі ыстық. Пеш сияқты, қант шөл болды, Және сіз бұл ыстық пеште Және құймақ қуыру, және пеш куличи. Бірақ бәріне анық болу үшін есте сақтау керек: Күн астында күн ыстықта болуға қауіпті, Егер сізде су қоры болмаса, Сусыз­қайғыға дейінгі қадам: Сіз суды көресіз... үлкен ағаштар… Сіз суға жетуге тырысасыз ... тезірек!.. Керісінше!!.. Сіз тез жүріп ... … Бірақ бұл жай ғана, қарапайым елес. Балалар! Күрек алыңыз! Терең құдықты қазыңыз, балалар! Және біліңіз, тіпті шөлде, әрқашан Жер астында терең су бар. Және, сіз шөлде су табасыз, Онда пальма, қарбыз және қауын өседі, Өйткені су бірден пайда болады Жасыл оазис, әдемі оазис. Және сіз бақытты адамдарды  көресіз, жарқын құстар ән салады, Суда Көңілді балық жүзеді, Ал адамдар бұл үшін: "рахмет"!­дейді Тәрбиеші:Шөл­жердегі үлкен сары кеңістік. (Балаларға әлем картасын – шөлді  қарастыруды ұсынамын). Тәрбиеші:Шөл жерде құм жатыр, ол барлық жерде: сол, оң, төменгі. Шөлде өте ыстық.  Онда сирек жаңбыр жауады. Ал егер жауса, су құм арқылы тез ағып кетеді. Балалар, ал сіз  қалай ойлайсыз, сусыз өмір сүруге болады ма? (адамға, жануарларға, өсімдіктерге).   Тәрбиеші: шөл далада жануарлар мен өсімдіктер өте аз.Бірақ өсімдіктер мен жануарлар  шөлде кездеседі. Олар осындай өмірге бейімделді. Ал шөл далада қандай жануарлар мен  өсімдіктер кездеседі, біз саяхатқа баратынымызды білеміз. Тәрбиеші: Балалар, біз шөл далаға немен барамыз? Балалар: ұшақта, машинада, поезда, автобуста. Тәрбиеші: Дұрыс, осы көліктің барлық түрлеріне шөлге баруға болады. Ал біз сіздермен  поезда барамыз. Сіз көптеген қызықты және танымды заттарды жолда  көре аласыз. Бірақ ол үшін пойызға билет сатып алу керек. Мен сізге билеттер таратамын,сіз өз  орыныңызды табасыз (билеттерді таратамын, пойыз машинисінің қалпағын кигіземін).  Балалар,орын алыңыздар. Барлығы дайын ба? Шығамыз. Экранда шөлдің бейнесі.  Слайд 1 Тәрбиеші: біз келдік! (орындықтарда отырып, жобаға қарай). Шөл туралы жұмбақ  жасаймын.  Мұнда құмды Мұхит, Бір рет бархан және екі бархан. Мұнда жаңбыр жоқ, барлық жерде құмнан таулар. (Шөл) Тәрбиеші: құм, ол барлық жерде! Балалар, міне, шөлдің алғашқы тұрғындарын да қараңыз.   Түйе туралы жұмбақ жасаймын.  Таптым­таптым, тап жорға,  Табаны жалпақ боз жорға. (Түйе)   Маң­маң басып келеді,  Тапырақтап желеді.  Мойны ұзын, үсті тау,  Ертеден елге бел еді. (Түйе) 2­Слайд.   Экранда түйелер керуенінің бейнесі. Балалар: Түйелер! Тәрбиеші: Иә, бұл түйелер, олар шөл далада қалмауы үшін, олар тату­тәтті өмір сүреді. Тәрбиеші: түйелердің тату қатарын кім біледі? Балалар: Керуен. Тәрбиеші: дұрыс, керуен. Экранда бір түйенің бейнесі.  Слайд 3 Тәрбиеші: балақайлар, ал сіз білесіз бе, бұл түйенің арқасынын ерекшелігін?  Балалар: (жауаптары)­ Оны өркеші деп айтамыз. Тәрбиеші: әрбір түйенің артқы жағында май шөгінділері бар, соның арқасында ол тамақ пен сусыз көп күн өмір сүре алады. Түйелер құрғақ бұталар мен  тікен­тікен сексуілдерді  жейді. Тәжірибе " түйеге  шөл далада жүру оңай ма?»:  Таяқшаны алыңыз және оның өткір ұшымен құммен жүріңіз. Не болып жатыр? Енді оны басқа ұшымен бұрап, құммен жүріңіз. Сөре құмға құлап кетеді ме? Неге жоқ?  Қандай қорытынды жасауға болады? Қорытынды: түйенің кең аяқтары бар, ол құмға түспейді және оған шөлде жүруге  көмектеседі. Тәжірибе " түйенің шөлде тұру мүмкіндігін анықтау»: Балаларға Айнаға дем алуды ұсыну. (Айна ойластырылған). Адам шығаратын ауа құрамында су буы бар. Бұл судың бір бөлігі сыртқа шығады, ал бір  бөлігі мұрынға түседі. Адамның мұрын жолы қысқа және түзу. Түйеде бұл арна ұзын және  бұрмаланған. Осының арқасында су буының едәуір бөлігі түйенің мұрынында қалады, ал  сыртқа шықпайды. Ол тыныс алу арқылы аз суды жоғалтады, өйткені ол ұзақ уақыт су  ішпеуге көмектеседі. Слайд 4 Экранда түйенің бейнесі.  Тәрбиеші: Қараңызшы! Бұл түйенің жейтін тікенегі. Сіз қалай ойлайсыз, ол қалай аталады? Балалар: (жауаптар)­Сексеуіл және мынау кактус Тәрбиеші: ол сүйкімді және оны шынымен түйе жейді. Кактустың қалың сабағы және  тікендері бар, айналасында  жапырақтары бар. Сергіту сәті: Біз шөл далада жүрдік. Табиғатты  бақылау үшін. Күн жоғарыдан  қарап тұр. Және бізді барлық сәулелері жылытты. Кактус туралы жұмбақтар жасау. Тірі бөшкелер сияқты. Өзі жасыл,не деген Барлығы ине, қараңыз. (Кактус) Слайд 5  Экранда Кактус бейнесі. Кактустар туралы әңгіме Тәрбиеші: О, ал бұл не?   Шөл зонасында қосаяқ, саршұнақ, құм тышқаны тәріздес кеміргіштер де көп. Жылдың  қолайсыз мезгілдерінде олар індеріне кіріп, ұйқыға кетеді.  Слайд 6 Экранда  қосаяқ, саршұнақ, құм тышқанының бейнесі. Құмды жазықтарда тұратын, ұзын құйрығы мен ұзын аяқтары бар кішкентай аңшы.Жерді  артқы аяқтармен итеріп, секіріп жүреді. Бұл түнгі жануарлар. Күндіз олар құмнан қазылған күзенде, ал кешке азық­түлік қорын толықтыру үшін жер бетіне шығады. Олар өздерінің алдыңғы аяқтарының ұзын және жұқа тырнақтарын жыртып алатын тұқымдармен және  жәндіктермен қоректенеді. Шөл далада жел шу естіледі. Тәрбиеші: бұл құмды боран.Құм көзге, мұрынға, аузына түседі. Біз өз қолдарымызбен,  көзімізді, ауызды жабайық. Тәжірибе  «Дауылдың пайда болуы»:  Жұптарға бөлеміз: Алдымен біреу түтікке үрлейді, ал екіншісі стақанда не болғанын  байқауға болады, содан кейін өзгересіз. Сіз не білдіңіз? Бұл үшін не істедік?Қандай қорытынды жасауға болады? (Балалардың  жауаптары) Қорытынды: күшті жел құмды көтереді және құмды дауыл болады. Мен шөл даладағы сумен не болып жатқанын тексеруді ұсынамын.  Тәжірибе:« Шөлде сумен не болады»: Сумен әрбір стақан алыңыз және оны құммен стақан құйыңыз. Сіз көрді? Қандай қорытынды жасауға болады? (Балалардың жауаптары). Қорытынды: су құмнан ағып, төмен кетеді. Дауыл басталды, балабақшаға тезірек барайық. Тәрбиеші: міне, біз балабақшаға келдік. Қараңыз, ал мұнда макет (алдын ала дайындалған және перделерге жасырылған, макетке  жақындаңыз) айтыңыз, ал ол сізге нені еске салады? Балалар: біздің сапарымыз, шөл даланы. Тәрбиеші: Дұрыс. Қараңызшы, мұнда біз саяхат уақытында көрген жануарлар, мұнда не  бар? Балалар: Пальма. Тәрбиеші: дұрыс, құрма пальмасы­мәңгі жасыл өсімдік. Ол адамдар тұратын су бар жерде  өседі. Онда адамдар жейді.Олар өте дәмді. Ал мұнда не жетіспейді? Балалар: Өсімдіктер. Тәрбиеші: дұрыс, өсімдіктер жетіспейді. Сізбен бірге осы қатені түзетуге тырысамыз.  Үстелдерге өтіп, орындықтарға отырыңыз. Қазір біз сіздермен бірге кактус жасаймыз.  Ал жасыл ермексаздан  кактус жасаймыз. Тәрбиеші: жұмысқа кіріспес бұрын кактустың пішінін еске түсірейік. Қараңызшы, менде  үстелде Кактус бар, оларға мұқият қараңыз. Бұл сабағы, ол қалың. Инелері бар.   (макетке өздерің жасаған Кактустарды қойыңыз)