OXUNJONOVA DILDORANING GEOGRAFIYA O`QITISH METODIKASI FANIDAN BIR SOATLIK DARS ISHLANMASI

MIRZO ULUG`BEK NOMIDAGI O`ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI GEOGRAFIYA VA TABIIY RESURSLAR FAKULTETI GEOGRAFIYA YO`NALISHI 3BOSQICH TALABASI OXUNJONOVA DILDORANING GEOGRAFIYA O`QITISH METODIKASI FANIDAN BIR SOATLIK DARS ISHLANMASI QABUL QILDI: P.F.N.DOTS. NIKADAMBAYEVA X. B. Sana: “28”  fevral     2019­yil                    Sinf:   9 – “A”                     Fan:   Geografiya Mavzu: TURKIYA. Darsning maqsadi:   Ta’limiy:  O’quvchilarda   dunyo   davlatlari   haqida   taassurot   uyg’otish, ularning   tili,   dini,   urf­odatlari,   yashash   sharoiti   haqidagi   tasavvurlarini kengaytirish.   Tarbiyaviy:     O’quvchilarni   darslikdan   tashqari   adabiyotlar   va   internet   ruhida ma’lumotlarini   o’rganishga   da’vat   etish,   o’z   maqsadiga   erishish   tarbiyalash. Rivojlantiruvchi:   BKMlarni   rivojlantirish:   O’quvchilarni   mustaqil fikrlashga   o’rgatish,   nutq   madaniyatini   o’stirish,   hozirjavoblik,   topqirlik xususiyatlarini rivojlantirish. Darsning   turi:  yangi   tushuncha   bilimlarni   shakllantiruvchi, umumlashtiruvchi , mustahkamlovchi, ko’nikma va malakalarni  tahlil qiluvchi, bilimlarni nazorat qiluvchi testlar o’tkazish Dars metodi:  Venn diagrammasi, leksiya suhbat, rasmlardan foydalanish, darslik bilan ishlash, mustaqil ishlash, og’zaki so’rov (individual frontal) o’tkazish Dars jihozi: didaktik jadval, rasmlar, texnik jihoz va darslik, atlas,  xarita va yozuvsiz xaritalardan foydalanish 1 DARSNING BORISHI: Tashkiliy   qism:   salomlashish,   davomatni   aniqlash,   darsga tayyorgarlikni nazorat qilish. O’tilgan mavzuni mustahkamlash:  1. Dunyo siyosiy xaritaidan Turkmaniston va Tojikiston Respublikalarini ko`rsating. 2.   Har   ikkala   mamlakatni   iqtisodiy,   siyosiy,   tabiiy   geografik   o`rnini izohlang. 3. Turkmaniston va Tojikiston respublikalariga qiyosiy ta’rif bering.                                                                                 “Venn diagrammasi” Javobi quyidagicha bo`lishi mumkin: 2 2. Turkmaniston va Tojiliston Respublikalarining asosiy shaharlarini ayting.  3. Sanoati va qishloq xo'jaligining yetakchi tarmoqlarini aniqlang va bunga sabab bo'lgan asosiy omillarni tahlil qiling. 4.   Ikki   mamlakat   hududida   qanday   ekologik   muammolar   mavjud   va   nima sababdanligini baholang. Yangi   mavzuni   tushuntirish:   Turkiya   Respublikasi   Osiyo   va   Yevropa qit'alarida   joylashgan   davlat.   Gretsiya,   Bolgariya,   Gruziya,   Armeniya,   Eron, Suriya, Iroq davlatlari bilan chegaradosh (1­rasm). 3 Shimoliy qismini Qora dengiz, janubini O'rta dengizi, g'arbini Egey dengizi suvlari yuvib turadi. Marmar dengizi, Bosfor va Dardanell bo'g'ozlari orqa li nmmlakatning Yevropa va Osiyodagi qismlari ajralib turadi.  Turkiya ma'muriy jihatdan 76 viloyatdan iborat. Davlat tuzumi ­ Respublika.   Davlat boshlig'i ­ Prezident. U har 7 yilda saylanib, Qurolli Kuchlarning Bosh qo'mondoni vazifasini ham bajaradi. Hukumat boshlig'i­ Bosh vazir.  Aholisining soni 70,7 mln. kishi, o'rtacha yillik o'sish sur'ati 1,8 foizga teng Davlat tili ­ turk tili. Etnik tarkbi ­ 87 % i turklar, 10 % i kurdlar, 1,7 % i arablar, greklar va boshqa xalq vakillari.   1923­ yil 29­ oktabrdan Turkiya mustaqil respublika bo'ldi. Poytaxti ­ Anqara shahri. 4 Turkiya   ­   industrial­agrar   mamlakat.   Mamlakatda   xrom   (dunyoda   3­ o'rinda), surma, temir rudasi, volfram, mis, marganes, simob, boksit, oltingugurt qazib olinadi. Neftni qayta ishlovchi va kimyo zavodlarida mineral o‘g‘itlar, ishqorlar, uy­ro‘zg‘or,   kimyo   mahsulotlari   ishlab   chiqariladi.   Mashinasozlikda   yengil avtomobillar, yuk mashinalari, avtobuslar, qishloq xo‘jaligi mashinalari, dengiz kemalari, stanoklar, elektr jihozlar ishlab chiqariladi.  Zamonaviy   oziq­ovqat   va   to‘qimachilik,   qurilish   materiallari   va   sement sanoat korxonalari faoliyat ko‘rsatmoqda. Teri­poyabzal, mebel va qog‘oz ishlab chiqarish rivojlangan. 5 Qishloq xo‘jaligida bug‘doy, arpa, suli, makkajo‘xori, javdar, sholi, sabzavot ekinlari   yetishtiriladi.   Tamaki   yetishtirishda   dunyoda   oldingi   o‘rinlardan   birida turadi.  Bog‘dorchilik   va   uzumchilik   keng   rivojlangan.   Bundan   tashqari,   choy, yong‘oq ham yetishtiriladi. Chorvachilikda qo‘ychilik, echkichilik, qoramolchilik, yilqichilik rivojlangan. Yangi mavzuni mustahkamlash: 1. Jahon  siyosiy  xaritasi  va  atlas  materiallaridan foydalanib  Turkiyaning joylashgan geografik o'rnini tahlil qiling va baholang.   2. Tabiiy sharoitining  muhim   xususiyatlarini   tahlil  qiling,  qanday asosiy tabiiy  resurslarga boy va kambag'al ekanligini belgilang.  O’quvchilarni baholash: Darsni yakunlab, faol qatnashganlarni izohlab, adolatli baholash va e’lon qilish  New words: Сulture­madaniyat, similar­o’xshash, map­xarita, sea­dengiz, part­qism. 6 Uyga vazifa berish:   Turkiya. Turkiya Respublikasining asosiy shaharlari geografik koordinatasini aniqlash.  7