Мақсаты:
1 Пайдалы қазбалар түрлері, қасиеттері мен пайдаланыла
тын салалары, өндіру жолдары туралы түсінік қалыптас-
тыруға ықпал ету;
2. Оқушылардың танымдық белсенділігін, Қазақстан
картасымен жұмыс істеу қабілетін дамыту; оқушылардың
тіл байлығын дамытып, балаларды логикалық ойлауға,
салыстырып, қорытынды жасауға үйрету.
3. Табиғатты аялауға тәрбиелеу, ел байлығын үнемдеп
пайдалануға үйрету.
Адамдар үй құрылысына қандай материалдарды қолданады?
Жол құрылысына?
Көпір жасау үшін?
Адамдар үйді немен жылытады?
Адамдар бұл материалдарды қайдан алады?
(цемент, кірпіш, бетон, орман, құм)
(ұсақ тас, асфальт, бетон)
(бетон, темір)
(ағаш, көмір, газ)
(табиғат, жер)
Пайдалы
қазбалардың
түрлері
( техника қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтау қажеттігін ескерту)
1. Стақандағы суға аздап мұнай қосамыз да, жақсылап араластырамыз.
- Не байқадың?
Тұжырым:
(мұнай суға ерімейді және судың бетінде қалқып жүреді)
мұнай судан жеңіл.
2. Металл тостағанға кішкене мұнай құйып, оған жанып тұрған сіріңкені жақындатамыз. Не болады?
(мұнай жанады, одан жылу бөлінеді, толық жанып кетеді)
Тәжірибе: №1
Тәжірибе:№2
Таскөмір кесегін қолыңа алып, сындырып көр. Сындыра алмайсың.Таскөмір қатты. Енді көмір кесегін балғамен ұр.
2. Таскөмірді суға саламыз. Не байқадың?
Тұжырым:
Ол кішкене кесектерге
бөлінеді. Таскөмір морт сынғыш.
Суға
бірден батып кетті.
(ерімейді, судан ауыр)
( техника қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтау қажеттігін ескерту)
Жұмбақтарды
шешейік
Ауыр, қатты, соғуға жарамды, ұсақ және тығыз байланысқан бөлшектерден тұрады.
Қара түсті, аздап жалтырайды, қатты, суға батады, жанады
3. Мықты, ауыр, сұр, қызғылт, қызыл түсті болуы мүмкін. Бірнеше минерал бөлшектерден, кварц, слюдадан тұрады.
4. Қошқыл түсті сұйықтық, жанады, одан керосин, бензин мен мазут алынады.
5. Гранит ыдыраған кезде пайда болады, құрылыста және әйнек шығаруда пайдаланады.
6. Созылмалы қасиеті бар, құмыра жасауда пайдаланылады.
Темір кені
Таскөмір
Гранит
Мұнай
Құм
Саз
«Көмектес» картасы
Атауы және картадағы белгісін сал | қасиеттері | Маңызы мен қолдану аясы |
Таскөмір | ||
Мұнай | ||
Табиғи газ |
жанғыш, судан ауыр,
қара түсті, морт сынғыш.
Үйде пеш жағуға, завод пен фабрикаларда, ауыл мектептері, монша т.б.
жылу береді.
жанғыш, сұйық, иісі бар,
судан жеңіл, қоңыр түсті.
АЗС,машина, үй жылы-
туға,т.б.жылу береді,
қозғалыс күшін туғыза-
ды.
Жанғыш, түссіз, газ тәріздес
тамақ пісіруге, жылытуға, жылу электр стансаларында электр энергиясын алу үшін пайдаланады.
Оқыған материалды пысықтау. (2-нұсқаға тапсырма )
Ұсынылған тізімдегі қазба байлықтарды қасиеттерімен байланыстар.
Нұсқалармен жұмыс.
1-нұсқа
2-нұсқа
Таскөмір, құм
Мұнай, саз
1. Жанғыш 9. Су өткізгіш
2. Қатты 10. Сусыма
3. Сұйық 11. Судан жеңіл
4. Судан ауыр 12. Газтәріздес
5. Қара түсті 13. Ақ түсті
6. Сары түсті 14. Ериді
7. Морт сынғыш 15. Созылмалы
8. Иісі бар 16. Су өткізбейді
17. Қоңыр түсті
1-нұсқа - таскөмір -
құм -
1,2,4,5,7
2,4,6,10
2-нұсқа - мұнай –
саз –
1,3,8,11
4,15,16,17
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.