Поделиться
Пайдалы қазбалар.ppt
Пайдалы қазбалардың түрлері
Мақсаты:
1 Пайдалы қазбалар түрлері, қасиеттері мен пайдаланыла
тын салалары, өндіру жолдары туралы түсінік қалыптас-
тыруға ықпал ету;
2. Оқушылардың танымдық белсенділігін, Қазақстан
картасымен жұмыс істеу қабілетін дамыту; оқушылардың
тіл байлығын дамытып, балаларды логикалық ойлауға,
салыстырып, қорытынды жасауға үйрету.
3. Табиғатты аялауға тәрбиелеу, ел байлығын үнемдеп
пайдалануға үйрету.
Жоспар:
Психологиялық дайындық
Миды шынықтыру
Оқулықпен жұмыс
Кіріспе
Тәжірибе жасау
Сергіту сәті
Жұмбақтар шешу
Сызба-кесте толтыру
Өзіңді тексер
Үйге тапсырма
Рефлексия
Адамдар үй құрылысына қандай материалдарды қолданады?
(цемент, кірпіш, бетон, орман, құм)
(ұсақ тас, асфальт, бетон)
(бетон, темір)
(ағаш, көмір, газ)
(табиғат, жер)
Пайдалы
қазбалардың
түрлері
Пайдалы қазбалар
Көмір, шымтезек, мұнай, табиғи газ
Темір, алюминий, мыс, қорғасын кендері
Гранит, әктас,
құм, саз
Пайдалы қазбалар деп нені атаймыз?
жанғыш
кенді
кенсіз
Пайдалы қазбалар
Табиғаттағы пайдалы қазбалар
қандай күйде жатады?
сұйық
қатты
газ тәріздес
Әктас
1. Қатты
2. Ақ немесе ақшыл сұр тас
3. Мөлдір емес
4. Мықты
5. Бір тамшы қышқыл қосса қайнайды (газ бөлінеді)
Саз
1. Тау жыныстарының үгілуінен пайда болады.
2. Ақ,қызғылт,сұрғылт,көкшіл түстес келеді.
3. Ол оңай үгіледі.
4. Суды тез жібермейді.
Шахтер келді шахтаға, Көмір қазып халқына. Дайын болған көмірді, Ұсынады халқына.
Сергіту сәті:
Мұнай
Табиғи газ
Тас көмір
Мұнай және
табиғи газ
Оқулықпен жұмыс.
Мәтінді оқы. 59-бет
Тәжірибе жаса
( техника қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтау қажеттігін ескерту)
1. Стақандағы суға аздап мұнай қосамыз да, жақсылап араластырамыз.
- Не байқадың?
Тұжырым:
(мұнай суға ерімейді және судың бетінде қалқып жүреді)
мұнай судан жеңіл.
2. Металл тостағанға кішкене мұнай құйып, оған жанып тұрған сіріңкені жақындатамыз. Не болады?
(мұнай жанады, одан жылу бөлінеді, толық жанып кетеді)
Тәжірибе: №1
Мұнай
1. Сұйық
2. Қоңыр түсті
3. Айрықша иісі
бар майлы зат
4. Судан жеңіл
5. Жақсы
жанады
«Есіл»
Мұнай құбыры
Мұнайдан
Газ
Бензол
Автол
Бензин
Вазелин
Керосин
Мазут
Асфальт
Спирт
Лак
Пластмасса
Табиғи газ
Газ боллон
1. Газ тәріздес
2. Түссіз
3. Айрықша иісі бар
4. Жақсы
жанады
Таскөмір
Тәжірибе:№2
Таскөмір кесегін қолыңа алып, сындырып көр. Сындыра алмайсың.Таскөмір қатты. Енді көмір кесегін балғамен ұр.
2. Таскөмірді суға саламыз. Не байқадың?
Тұжырым:
Ол кішкене кесектерге
бөлінеді. Таскөмір морт сынғыш.
Суға
бірден батып кетті.
(ерімейді, судан ауыр)
( техника қауіпсіздігі ережелерін қатаң сақтау қажеттігін ескерту)
Таскөмір
1. Қатты,морт сынғыш.
2. Қара түсті жылтыр.
3. Жақсы жанады және
жылуды көп береді.
4. Суда ерімейді.
Таскөмірден
Бояу
Дәрі
Шайыр
Нафталин
Пласстмасса
Капрон
Жұмбақтарды
шешейік
Ауыр, қатты, соғуға жарамды, ұсақ және тығыз байланысқан бөлшектерден тұрады.
Қара түсті, аздап жалтырайды, қатты, суға батады, жанады
3. Мықты, ауыр, сұр, қызғылт, қызыл түсті болуы мүмкін. Бірнеше минерал бөлшектерден, кварц, слюдадан тұрады.
4. Қошқыл түсті сұйықтық, жанады, одан керосин, бензин мен мазут алынады.
5. Гранит ыдыраған кезде пайда болады, құрылыста және әйнек шығаруда пайдаланады.
6. Созылмалы қасиеті бар, құмыра жасауда пайдаланылады.
Темір кені
Таскөмір
Гранит
Мұнай
Құм
Саз
«Көмектес» картасы
Атауы және картадағы белгісін сал | қасиеттері | Маңызы мен қолдану аясы |
Таскөмір | ||
Мұнай | ||
Табиғи газ | ||
жанғыш, судан ауыр,
қара түсті, морт сынғыш.
Үйде пеш жағуға, завод пен фабрикаларда, ауыл мектептері, монша т.б.
жылу береді.
жанғыш, сұйық, иісі бар,
судан жеңіл, қоңыр түсті.
АЗС,машина, үй жылы-
туға,т.б.жылу береді,
қозғалыс күшін туғыза-
ды.
Жанғыш, түссіз, газ тәріздес
тамақ пісіруге, жылытуға, жылу электр стансаларында электр энергиясын алу үшін пайдаланады.
Оқыған материалды пысықтау. (2-нұсқаға тапсырма )
Ұсынылған тізімдегі қазба байлықтарды қасиеттерімен байланыстар.
1-нұсқа
2-нұсқа
Таскөмір, құм
Мұнай, саз
1. Жанғыш 9. Су өткізгіш
2. Қатты 10. Сусыма
3. Сұйық 11. Судан жеңіл
4. Судан ауыр 12. Газтәріздес
5. Қара түсті 13. Ақ түсті
6. Сары түсті 14. Ериді
7. Морт сынғыш 15. Созылмалы
8. Иісі бар 16. Су өткізбейді
17. Қоңыр түсті
1-нұсқа - таскөмір -
құм -
1,2,4,5,7
2,4,6,10
2-нұсқа - мұнай –
саз –
1,3,8,11
4,15,16,17
- Сабақ сіздерге ұнады ма? - Несімен ұнады? - Сіздерге жаңалық болған не? - Болашақ өмірде қолдануға пайдалы білім алдың ба? Ол не? түсіндіріп берсең. - Өзіңді бағала. (жинаған жұлдыздарын санау)
Рефлексия:
1-3 жұлдыз - “3”
4-6 жұлдыз – “4”
6-дан жоғары жұлдыз -“5”
Үйге тапсырма:
“Менің ағам – шахтер” өлеңін
жаттау.
Мәтінді оқып мазмұнын айту.
Сабақ аяқталды Сау болыңыздар!
Материалы на данной страницы взяты из открытых источников либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.
