Презентация к уроку "Сутек"

Сабақ тақырыбы:

Сутек

Сабақ мақсаттары:

Сутекке сипаттама беруге үйрету.
Cутектдің құрылысы мен қасиеттерінің тікелей байланысын табу.
Оқушылардың қызығушылығын дамыту.

Next

Сіздер білесіздер ме?

...сутек ғаламшарда ең көп тараған элемент. Жұлдызаралық кеңістікте сутек атомдары басқа элемент атомдарына қарағанда 100 есе жие кездеседі.
...сұйық сутек судан 14 есе жеңіл және ол ең жеңіл сұйықтық болып саналды.
...50 км биіктікте ауаның құрамында сутектің мөлшері 3%, ал 100 км биіктікте - 95%.
...адам организімінде сутектің үлесі 10%, ол массаның 7 кг құрайды.

Next

Сабақ жоспары:

Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы

Табиғатта кездесуі

Физикалық қасиеттері

Химиялық қасиеттері

Алынуы

Қолданылуы

Ашылу тарихы

Реттік нөмері - 1
Топ – I
Период – 1
Электрондық формуласы 1s1
Валенттілік - I

Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы

Back

Next

Ғаламшар

сутек

басқа элементтер

Next

Жер қыртысында 1%

Back

Next

Сутектің жер қыртысында
массалық үлесі

Back

Сутек — ең жеңіл газ;
( 14,4 есе ауадан жеңіл);
Түссіз, иіссіз, дәмсіз газ;
t қайнау = - 252,6°С, t балқу = -259,1°С;
Жылуөткізгіштігі жоғары;
Суда аз ериді;
Сутекті 150 атм. қысымында жасыл түсті баллондарда сақтайды.

Next

Next

Next

Back

Next

АУАНЫ ЫҒЫСТЫРУ ӘДІСІ

СУДЫ ЫҒЫСТЫРУ ӘДІСІ

Next

Сынауыққа мырыштың бір түйіршігін салып, 2-3 мл тұз қышқылын құйыңдар.
Не байқадыңдар?

Next

Back

1. Суда жақсы ериді.
2. Суда аз ериді.
3. Жеңіл газ.
4. Ауыр газ.
5. Жануды қолдайды.
6. Кәдімгі жағдайда О2-мен әрекеттескенде қопарылыс
береді.
7. Жай жанады.
8. Ауаны ығыстырып жинайды.
9. Суды ығыстырып жинайды.
10. Тік тұрған ыдысқа жинайды.
11. Төнкерілген ыдысқа жинайды.
12. Лабораторияда Кипп аппаратында алады.
13. Лабораторияда марганцовкадан алады.
14. Өндірісте электролиз арқылы алады.

Н2

Металдармен әрекеттесуі

Металдармен әрекеттесуі

Бейметалдармен әрекеттесуі

Күрделі заттармен әрекеттесуі

Next

Next

Бейметал

Ұшқыш сутекті
қосылыс

Топ нөмері

Ұшқыш сутекті
қосылыс

Бейметал
валенттігі
= 8 – топ №

Next

Next

Back

Азот қышқылы өндірісі

Аммиак синтезі

Минералды тыңайтқыштар

Хлосутек синтезі

Тұз қышқылы

Жанармай ретінде

Метанол

Металдарды
тотықсыздану үшін

Металдарды кесу және
дәнекерлеу үшін

Өсімдік майларды
қатты түріне айналдыру

Next

Сутек бомбасы – ядролық қаруды бір типі, қиратушы күш реакциялардың ядролық синтез энергиясында негізделген. Нәтижесінде өте көп энергия мөлшері бөлінеді. Термоядролық қару ядролық қаруға қарағанда қопарылыс күші едәуір көбірек.
1953 жылдың 12 тамызында  Семей полигонында әлемдегі ең бірінші сутек бомбасы — кеңестік РДС-6 жарылды.

Next

Дирижабілдер – сигара тәрізді сутек толтырылған қабатты басқарылмалы аэростаттар.
Дирижабілді ойлап тапқан Жан Батист Мари Шарль Мёнье. 
1852 жылдың 24 қыркүйекте Анри Жиффар жасаған бу қозғалтқышы бар дирижабіл алғаш рет ұшқан.
ХХ ғасырдың 30-шы жылдарында Европадан Америкаға жолаушы дирижабілдер 100 адамға дейін тасымалдады.
Әуе кемелердің сутектің үлкен көлемі болғандықтан жоғары жүк көтерілімдікті қамтамасыз етті.

Next

Next

Сутектік энергетика қазіргі мұнай мен табиғи газ қолданылатын жерлерде,
сутекті пайдаланамыз деп жорамалдайды.
Экологиялық таза энергетика – сутекті пайдаланып, электр тоғын беретін отын элементі.
Тұрмыстық техникада қолданылатын төмен қуатты сутектік отын элементтерін дамып жатыр.
Орташа қуатты сутектік отын элементтерін – үйлерге дербес жылу беру мен жарықтандыру үшін.
Жоғары қуатты сутектік отын элементтерін – автокөліктер мен автобустарға үшін.

Next

Сутекті зымыран жанармай ретінде қолданады. Осы идеяны 1903 жылы К.И. Циолковский ұсынды.
Қазіргі кезде жеңіл және жүк автокөліктерге сутекті жанармай ретінде пайдалану зерттеулері жүргізіліп жатыр. Сутек қоршаған ортаны ластанбайды.
1982 жылы дүниедегі бірінші микроэлектробус Мәскеуде жасаған.

Next

Next

Next

Үйге тапсырма:
§ 30-32
“Сутек“ тақырыбы
бойынша кроссворд құрастыру