Поделиться
сутек.ppt
Дайындаған:
"Бурабай республикалық оңалту орталығының "
орта мектебінің мұғалімі
Лепесбаева Сандугаш Кайратовна
Сабақ тақырыбы:
Сутек
Сабақ мақсаттары:
Сутекке сипаттама беруге үйрету.
Cутектдің құрылысы мен қасиеттерінің тікелей байланысын табу.
Оқушылардың қызығушылығын дамыту.
Next
Сіздер білесіздер ме?
...сутек ғаламшарда ең көп тараған элемент. Жұлдызаралық кеңістікте сутек атомдары басқа элемент атомдарына қарағанда 100 есе жие кездеседі.
...сұйық сутек судан 14 есе жеңіл және ол ең жеңіл сұйықтық болып саналды.
...50 км биіктікте ауаның құрамында сутектің мөлшері 3%, ал 100 км биіктікте - 95%.
...адам организімінде сутектің үлесі 10%, ол массаның 7 кг құрайды.
Next
Сабақ жоспары:
Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы
Табиғатта кездесуі
Физикалық қасиеттері
Химиялық қасиеттері
Алынуы
Қолданылуы
Ашылу тарихы
Химиялық элемент
Реттік нөмері - 1
Топ – I
Период – 1
Электрондық формуласы 1s1
Валенттілік - I
Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы
Back
Сутек - космоста
Next
Ғаламшар
сутек
басқа элементтер
Біздің Жер шарымызға жақын «Күн» жұлдызының массасы 70 % сутектен тұрады.
Next
Сутек - Жерде
Су
Мұңай
Табиғи
газ
Жер қыртысында 1%
Back
Ашылу тарихы
Next
Сәйкестігін табыңдар
Сутекті ашқан ғалым
Кавендиш
Сутек деп орысша атау
берген ғалым
Соловьев
Сутек – жай зат
H2
1%
Сутектің ғаламшардағы
массалық үлесі
Сутек – химиялық элемент
H
92%
Back
Физикалық қасиеттері
Сутек — ең жеңіл газ;
( 14,4 есе ауадан жеңіл);
Түссіз, иіссіз, дәмсіз газ;
t қайнау = - 252,6°С, t балқу = -259,1°С;
Жылуөткізгіштігі жоғары;
Суда аз ериді;
Сутекті 150 атм. қысымында жасыл түсті баллондарда сақтайды.
Next
Пилатра де Розьераның тәжірибесі
Бір күні ол сутекті ішіне тартып,
не болатынын көрейін деген.Оған дейін
осындай эксперимент ешкім
өткізген жоқ еді.
Ешқандай эффект байқамап,
ғалым сутек өкпесіне
барғанын тексерейін деген.
Ол қайтадан сутекті ішіне тартып,
жанып тұрған шамның
жалынына шығарды.
Нәтижесінде шамның тұтануын
көрейін деген, бірақ өкпедегі сутек
ауамен қосылып, қатты қопарылыс
пайда болды.
Next
Next
Қауіпсіздік ережелері
Back
Алынуы
Next
Сутекті лабораторияда жинау әдістері
АУАНЫ ЫҒЫСТЫРУ ӘДІСІ
СУДЫ ЫҒЫСТЫРУ ӘДІСІ
Next
Лабораториялық тәжірибе
Сынауыққа мырыштың бір түйіршігін салып, 2-3 мл тұз қышқылын құйыңдар.
Не байқадыңдар?
Next
Графикалық диктант
Back
1. Суда жақсы ериді.
2. Суда аз ериді.
3. Жеңіл газ.
4. Ауыр газ.
5. Жануды қолдайды.
6. Кәдімгі жағдайда О2-мен әрекеттескенде қопарылыс
береді.
7. Жай жанады.
8. Ауаны ығыстырып жинайды.
9. Суды ығыстырып жинайды.
10. Тік тұрған ыдысқа жинайды.
11. Төнкерілген ыдысқа жинайды.
12. Лабораторияда Кипп аппаратында алады.
13. Лабораторияда марганцовкадан алады.
14. Өндірісте электролиз арқылы алады.
Химиялық қасиеттері
Н2
Металдармен әрекеттесуі
Металдармен әрекеттесуі
Бейметалдармен әрекеттесуі
Күрделі заттармен әрекеттесуі
Next
Сутектің металдармен әрекеттесуі
Next
Сутектің бейметалдармен әрекеттесуі
Бейметал
Ұшқыш сутекті
қосылыс
Топ нөмері
Ұшқыш сутекті
қосылыс
Бейметал
валенттігі
= 8 – топ №
Next
Оттекпен | |
Галогендермен | |
Азотпен | |
Күкіртпен | |
Көміртекпен |
Next
Метал оксидтерімен әрекеттесуі
Back
Азот қышқылы өндірісі
Аммиак синтезі
Минералды тыңайтқыштар
Хлосутек синтезі
Тұз қышқылы
Жанармай ретінде
Метанол
Металдарды
тотықсыздану үшін
Металдарды кесу және
дәнекерлеу үшін
Өсімдік майларды
қатты түріне айналдыру
Қолданылуы
Next
Қолданылуы
Сутек бомбасы – ядролық қаруды бір типі, қиратушы күш реакциялардың ядролық синтез энергиясында негізделген. Нәтижесінде өте көп энергия мөлшері бөлінеді. Термоядролық қару ядролық қаруға қарағанда қопарылыс күші едәуір көбірек.
1953 жылдың 12 тамызында Семей полигонында әлемдегі ең бірінші сутек бомбасы — кеңестік РДС-6 жарылды.
Next
Қолданылуы
Дирижабілдер – сигара тәрізді сутек толтырылған қабатты басқарылмалы аэростаттар.
Дирижабілді ойлап тапқан Жан Батист Мари Шарль Мёнье.
1852 жылдың 24 қыркүйекте Анри Жиффар жасаған бу қозғалтқышы бар дирижабіл алғаш рет ұшқан.
ХХ ғасырдың 30-шы жылдарында Европадан Америкаға жолаушы дирижабілдер 100 адамға дейін тасымалдады.
Әуе кемелердің сутектің үлкен көлемі болғандықтан жоғары жүк көтерілімдікті қамтамасыз етті.
Next
Next
Қолданылуы
Сутектік энергетика қазіргі мұнай мен табиғи газ қолданылатын жерлерде,
сутекті пайдаланамыз деп жорамалдайды.
Экологиялық таза энергетика – сутекті пайдаланып, электр тоғын беретін отын элементі.
Тұрмыстық техникада қолданылатын төмен қуатты сутектік отын элементтерін дамып жатыр.
Орташа қуатты сутектік отын элементтерін – үйлерге дербес жылу беру мен жарықтандыру үшін.
Жоғары қуатты сутектік отын элементтерін – автокөліктер мен автобустарға үшін.
Next
Қолданылуы
Сутекті зымыран жанармай ретінде қолданады. Осы идеяны 1903 жылы К.И. Циолковский ұсынды.
Қазіргі кезде жеңіл және жүк автокөліктерге сутекті жанармай ретінде пайдалану зерттеулері жүргізіліп жатыр. Сутек қоршаған ортаны ластанбайды.
1982 жылы дүниедегі бірінші микроэлектробус Мәскеуде жасаған.
Тест
Next
Тест жауаптары
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
А | * | * | |||
Ә | * | ||||
Б | * | ||||
В | * | ||||
Next
1. Сабақта мен қалай жұмыс істедім? | белсенді / белсенді емес |
Рефлексия
Next
Үйге тапсырма:
§ 30-32
“Сутек“ тақырыбы
бойынша кроссворд құрастыру
Материалы на данной страницы взяты из открытых источников либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.
