Proyeksiyalar tekisliklarining bittasini almashtirish

  • docx
  • 09.06.2021
Публикация на сайте для учителей

Публикация педагогических разработок

Бесплатное участие. Свидетельство автора сразу.
Мгновенные 10 документов в портфолио.

Иконка файла материала Proyeksiyalar tekisliklarining bittasini almashtirish.docx

Proyeksiyalar tekisliklarining bittasini almashtirish.

Fazodagi biror  A nuqta va uning H va V proyeksiyalar tekisliklardagi A′ va A″ ortogonal proyeksiyalari berilgan bo‘lsin (164,a–rasm). Agar V tekislikni V1 tekislik bilan almashtirsak,  yangi proyeksiyalar tekisliklari tizimi hosil bo‘ladi. A nuqtaning V1 tekislikdagi proyeksiyasini yasash uchun berilgan nuqtadan mazkur tekislikka perpendikulyar o‘tkazib, yangi frontal proyeksiyasi A1 topiladi.

5_26_                 5_26_b

a)                                                                                  b)

164-rasm.

 

Rasmdagi yasashlardan ko‘rinishicha, A″ nuqtadan Ox o‘qigacha bo‘lgan masofa A1 nuqtadan O1x1 o‘qigacha bo‘lgan masofaga tengdir, ya’ni A1Ax1=AAx.

Nuqtaning yangi proyeksiyalar tizimidagi chizmasini yasash uchun yangi proyeksiyalar tekisligi dastlabki proyeksiyalar tekisligi bilan jipslashtiriladi.

Chizmada A nuqtaning yangi A1 proyeksiyasini yasash uchun A nuqtadan O1x1 ga perpendikulyar tushiriladi (164,brasm). Uning davomiga AAx masofa qo‘yiladi. Natijada, hosil bo‘lgan Ava A1 lar A nuqtaning yangi  tekisliklar sistemasidagi proyeksiyalari bo‘ladi. Frontal proyeksiyalar tekisligi yangi proyeksiyalar tekisligi bilan almashtirilganda nuqtaning z koordinatasi o‘zgarmaydi.

5_27_

a)                                                                                  b)

165-rasm.

H va V proyeksiyalar tekisliklari tizimida B nuqta B′ va B″ proyeksiyalari berilgan bo‘lsin (165,a–rasm). H tekislikni H1V tekislik bilan almashtirsak,  yangi tekisliklar tizimiga ega bo‘lamiz. B nuqtadan H tekislikka perpendikulyar o‘tkazib, bu nuqtaning B1 proyeksiyasini yasaymiz. Nuqtaning yangi tekisliklar tizimidagi chizmani yasash uchun (165,b–rasm) H1 tekislikni V tekislik bilan jipslashtiramiz. Chizmada B nuqtaning yangi proyeksiyasini yasash uchun uning B″ proyeksiyasidan O1x1 ga o‘tkazilgan perpendikulyarning davomiga B1Bx1=B1Bx masofa qo‘yiladi. Natijada hosil bo‘lgan B1 va B″ yangi  tekisliklar tizimidagi B nuqtaning chizmasi bo‘ladi. Demak, gorizontal proyeksiya tekisligi almashtirilganda, nuqtaning yangi gorizontal proyeksiyasida y koordinatasi o‘zgarmaydi.[1]


 

Скачано с www.znanio.ru



[1] Sh.Murodov va boshqalar “Chizma geometriya” darslik  “Iqtisod-moliya”.2006 yil, 105-106 betlar