Работа с одаренными детьми

«Бекітемін» №83 мектеп гиназиясының Директоры Е.С. Теменова: _____________       ДАРЫНДЫ ОҚУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН ЖЫЛДЫҚ  ЖҰМЫС ЖОСПАРЫ 2018 – 2019 ОҚУ ЖЫЛЫ Әр бала жарық жұлдыз, жарқырауына әсер ет. № Жұмыстың түрі Мерзімі 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Дарынды оқушыларға арналған жылдық  жұмыс жоспарын құру Сынып жетекшілер және педагог ­  психологімен кеңесе отырып, қабілетті  (өте ерекше) оқушылар тізімін алу. Білім деңгейінің игеру қабілеттері мен  психологиялық ерекшеліктерін анықтау Дарынды балалармен жүйелі түрде  қосымша сабақтар өткізу Оқушылардың шығармашылық  жұмыстарын жүйелеу (рефераттар,  баяндамалар, шығармашылық жұмыстар) Өз бетінше ізденіп оқуды ұйымдастыру,  дамыту. АКТ технологияларының элементтерін  пайдалану 8. Деңгейлік тапсырмалар дайындау 05.09 10.09 Қыркүйек Жеке жоспар бойынша Жоспарға байланысты Жоспарға байланысты Қажеттілігіне қарай Қажеттілігіне қарай 9. Тест және басқа да тапсырмалар арқылы  танымдық қабілеттерін нығайту 10. Сабақ сайын озық тапсырмалар беру Қажеттілігіне қарай Жыл бойы (Жүсіп Баласағұн) Жұмыс қорытындысы Жоспар Тізімін құру Оқушылардың ерекшеліктері Жоспар Оқушылардың шығармашылық жұмыстары Сабақ жоспарлары Презентациялары Деңгейлік тапсырмалар Тест тапсырмалары Тапсырмалар Пән бойынша білім­білік дағдыларының  қалыптасуын үнемі бақылып, өздеріне  талдатып, өздік бағалау әрекеттерін  ұйымдастыру Республикалық интеллектуалдық  марафондарға қатыстыру. Қазақстандық интернет олимпиадаға  (КИО) дайындау 11. 12. 13. Сабақ сайын Өздік бағалау Өткізу кестесіне сәйкес Өткізу кестесіне сәйкес Қатысу Қатысу Ағылшын тілінің пәнінің мұғалімі: Нурбаулы Ш. Г. Мақсаты: Ағылшын тілі пәнінен қабілеті жоғары оқушылардың        интеллектуалдық, шығармашылық, жеке тұлғалық мүмкіндіктерін ашуға көмектесу, пәнге деген               қызығушылығын арттыру, жеке жұмыс жасай білу                дағдысын қалыптастыру. Міндеттері:   Оқушының жеке тұлғалық ерекшелігін дамыту, оны  қоғамда өмір сүруге психологиялық тұрғыдан  дайындау.  Оқушылардың кәсіби және жеке даралық  қабілеттерінанықтай алуына психологиялық­ педагогикалық көмек көрсету. Негізгі принцип:                 Оқушымен жеке сыйластық және сенімді қарым­қатынас                  орнату. Болжамдап отырған нәтиже:                  Оқу бағдарламасына сай білімді терең меңгерген, жеке                   шығармашылық қабілеті дамыған, ұлттық сана­сезімі                   жетілген және ішкі жан дүниесін тануға, өзін өзгелермен                   салыстыра алатын, іс­әрекетке талдау жасай алатын,  жоспарлау мүмкіндігі қалыптасқан тұлға. І бөлім. Дарынды оқушылардың қабілеттерін дамыту бағытында істелетін жұмыстарының мақсаттары мен міндеттері (негіздеме) Қазақстан Республикасының “Білім туралы” заңының 5­тарауындағы   41­ баптың 1­бөліміндегі “педагог қызметкерлер өз біліктілігін арттыруға міндетті” деп   көрсетілуі,   “Қазақстан­2030”   стратегиялық   бағдарламасында   Елбасының “біз балаларымызға өзіміздің жақын және алыс көршілерімізбен достық қарым­ қатынасымызды мұра етіп қалдыруымыз керек” деген сөзі бүкіл ағартушы қауым алдында   “Оқу   тәрбие   үрдісіне   жаңа   педагогикалық   технологияларды   енгізу арқылы оқушылардың білім сапасын арттыру, шығармашылық қабілетін дамыту” өзекті мәселелер енгізіп отырғаны белгілі. Осы мақсатты жүзеге асыруда мектеп басшысы,   ұжымдағы   мұғалімдердің   кәсіби   шеберлігі   мен   шығармашылық ізденісін дамытуға аса мән беру қажет.             Мектеп   –еліміздің   халыққа   білім   беру   жүйесінің   –   күрделі   тармағы. Сондықтан   мектебіміздің   мақсаты:   «Нәтижеге   бағдарланған   оқыту   –   білім сапасын арттыру негізі»            Сондықтан, мектеп мұғалімінің сапасын соңғы нәтижеге бағыттау керек.  Көздеген   мақсатымыздың   нәтижесін   көреміз,   мұғалімнің   кәсіби   шеберлегін дамытуға қажетті жағдай жасау арқылы білімнің жаңа парадигміне өту тәртібі бойынша ғылыми­әдістемелік жұмысын ұйымдастыру.             Мектеп мұғалімдері шығармашылық жұмыспен айналысуға даяр болуы керек, нәтижеге жетуге ұмтылу қажет.             Ел президенті Н.Назарбаевтың  Қазақстан халқына арналған Жолдауында “Біздің болашақтағы жоғары технологиялық және ғылыми қамтымды өндірістері үшін   кадрлар   қорын   жасақтауымыз   қажет”   деген   сөздері   бар.   Демек, оқушылардың   ғылыми   зерттеу   жұмыстарына   қызығуын   қалыптастыру, шығармашылық   қабілетін   дамыту,   қазіргі   техниканы   тиімді   пайдалану мәдениетіне   тәрбиелеу   –   мектептің   басты   бағыттарының   бірі.   Бұл   салада атқарылатын жұмыстар жетерлік.            “Баланың шығармашылық қабілетін ашу, оны алға қарай дамыту үшін ең бастысы жағдайлар жасау қажет”.              Оқушының   дарындылығының   дамуы,   қабілетінің   ашылуы   көбінесе мұғалімнің кәсіби  біліктілігне, және оның тұлғалық қасиетіне байланысты екені айдан анық.             Көбінесе   “дарынды   оқушы   –   бұл   жақсы   оқитын   оқушы”   деген   пікір қалыптасқан. Белгілі ағылшын психологі П.Торранстың зерттеулері бұл пікірдің мұғалімдер   арасында   жиі   кездесетінін   анықтады.   Оларға   оқуда   қиыншылық туғызбайтын, тәртіпті, ұйымшыл, білімді, тұрақты, ұғымтал, өз ойын нақты және түсінікті жеткізе алатын оқушылар көбірек ұнайды. Ал қисынсыз сұрақ қоятын, өз жұмысымен  ғана айналысатын, тәуелсіз, көбіне  түсініспеушілік  туғызатын, қияли,   әр   нәрсеге   көзқарасы   бөлек   оқушылар   ұнамайды.   П.Торранстың зерттеулері   нақ   осы   қасиеттер   оқушының   шығармашылық   дарындылығын көрсететін және оның нашар оқитын оқушылардың арасында да аз емес екендігін айқындаған. Сондықтан мұғалімдер осы зерттеулердің нәтижесін есте ұстағаны жөн.             Дарынды оқушымен жұмыстың негізгі  мақсаты­ олардың шығармашылық жұмыста өзінің қабілетін іске асыруға дайындығын қалыптастыру. Ал мақсатқа жету   оқу   бағдарламасын   тереңдетіп   оқыту   және   оқушының   танымдық белсенділігін дамыту арқылы жүзеге асады.              Дарынды оқушымен жұмыс жүйесіндегі мұғалім маңызды орын алады.  Оқушының   болашақтағы   мамандығына   байланысты,   яғни   кәсіби   тағдыры   тек қана жақсы мұғалімге байланысты.    Бұл   контексте   болашақ   мұғалімді   жаңашыл   педагогтердің   инновациялық тәжірибесін   шығармашылық   ынтамен   меңгеру   және   пайдалану   арқылы даярлаудың келешегі зор деп ойлаймыз.  Жаңашыл   педагогтер   оқушының   жеке   тұлғалық   абройын   барынша құрметеуге,   оның   шығармашылық   қабілеттері   мен   бейімділіктерін,   өздігімен ойлау   қабілетін   дамытуға,   жағымды   эмоциональдық   педагогикалық   үрдісті қалыптастырып,   одан   педагогикалық   зорлықтың   барлық   түрін   аластатуға  бағытталған ізгіліктік стратегиясымен сипатталады.  Олардың тәжірибесі мына ережелерге негізделеді:          оқытуды мұғалім мен оқушының өзара шығармашылық қарым­қатынасы ретінде қабылдау.          Күрделі   мақсат   идеясы   (оқушының   алдына   барынша   күрделі   мақсат қойылып, оны орындай алатындығына сенімін нығайту);          Өзіндік талдау (оқушылардың жұмыс нәтижелерін жеке және ұжымдық талдау);          Ерікті   таңдау   (мұғалімнің   оқу   материалының   жақсы   меңгерілуі мақсатында сабақ уақытын өз бетінше пайдалануы);         Оқушылардың өзін­ өзі шығармашылық басқаруы;         Тәрбиеге жеке тұлға тұрғысынан қарау;         Ата­ аналармен ынтымақтастық құру; Сонымен, жаңашыл педагогтердің инновациялық тәжірибесі тұлғаны дамытуда ізгілік   және   шығармашылық   көзқарасқа   негізделген   әдістер   мен   жүйесін құрайды. Мұғалімнің біліміне қойылатын талаптар­міндеттер:          өзінің   сабақ   беретін   пәнін   мемлекеттік   стандарт   деңгейінен   жоғары деңгейде білу;         оқушы дарындылығының моделін білу;         қазіргі заманға сай оқытудың жаңа технологияларын білу;         дарынды оқушыны оқыту, тәрбиелеу үрдісінде үлгірімге ғана көңіл бөлмей оның басқа да көрсеткіштерімен байланысына да көңіл бөлу;          дарынды   оқушылардың   ерекшелігін   ескере   отырып,   оларға шығармашылықпен жұмыс жасайтын тапсырмалар дайындай білуі. Мұғалімнің іскерлігіне қойылатын талаптар:         дарынды оқушыны анықтау әдістерімен жұмыс жасай алуы;          дарынды   оқушыларды   (жекелей   және   топпен)   оқытуға   арналған бағдарлама құрастырып, сонымен тұрақты жұмыс істей білуі;          оқушы   дарындылығын   дамытуға   қажетті   зерттеу   жұмыстарын   жүргізе алуы;         дарынды оқушыны оқытудың нәтижесін нақты бағалай білуі;          дарынды   оқушының   ғылыми   –ізденіс   жұмыстарымен   айналысуына жетекшілік етуі;          дарынды оқушыны олимпиадалар мен сайыстарға дайындауда жетістікке жете алатындай деңгейде жұмыс жасауы. Сондай­ақ дарынды оқушылармен нәтижелі жұмыс жасайтын мұғалімнің кәсіби “бейнесі”   мынадай   қасиеттерден   тұрады:   жоғары   кәсіби   біліктілік,   даралық қасиет, білімпаздық, ойлап табуға және ғылыми  зертеу жұмысына қабілеттілік, кәсіби   қызметін   өздігінен   жетілдіруге   ұмтылушылық.   Дарынды   оқушымен жұмыс   мұғалімнің   өзіне,   қызметіне   және   кәсіби   біліктілігіне   жаңа,   жоғары талаптар қояды. Тіпті оның кәсіби жетілуіне өзгеше емтихан болып табылады.             Ұлы   ойшыл   Плутарх   кезінде   былай   депті:   “…Көптеген   табиғи   талант дарынсыз   ұстаздардың   кесірінен   жойылып   кетеді.   Олар   дарынның   табиғи құбылысына терең бойлай алмай, тұпарды есекке айналдырып құртып тынады”. Міне, ұстаз осындай келеңсіздікке жол бермеуі керек. Оқушылардың   шығармашылық   қабілетін   арттырып,   ынталандыру   үшін сабақтарды мынадай жолдармен өткізуге болады: 1.   Сабақта кең көлемде көрнекі құралдарды пайдалану; 2.   Сабақты түрлендіріп өткізу; 3.   Сабақта оқушылар өздері жасаған суреттерді, схемаларды пайдалану; 4.   Техникалық құралдарды тиімді қолдану. 5.   Сабаққа қатысты бейнетаспаларды, фильмдерді көрсету. 6.      Сабақта   оқушылардың   өзіндік   мұғалімнің   бағыт­бағдар   беруі   арқылы жаңа сабақты игеруге дайындау. Қорыта келгенде, О.Бальзактың “ұдай еңбек ету­ өнердің де, өмірдің де заңы” дегеніндей, оқушылардың шығармашылық   қабілеті мен белсенділігін артыруда мұғалімге үнемі ізденуге, тұрақты еңбек етуді міндеттейді.           Әрине, артқарылған істер аз емес. Дегенмен, әлі де болса бізді  ойландыратын, толғандыратын істер жетерлік. Атап айтқанда, олар: білім  сапасын арттыру, оқушылардың біліміне, ойлау қабілетіне сай деңгейлеп  оқыту, ғылыми­ізденіс қабілеттерін қалыптастыру, т.с.с. Өйткені, ХХІ ғасыр –  білімділер ғасыры. Ендеше бізге ой­өрісі жоғары дамыған, зерделі, жан­жақты  парасатты ұрпақ керек екенін бір сәтте естен шығармағанымыз жөн. ІІ бөлім. Дарынды оқушылармен жұмыс істеу  жүйесінің моделі Жұмыстың бағыттары:   Диагностика – оқушыны тұлға ретінде байқау  Дидактикалық   талаптарды   тиімді   пайдалану   және   жауапкершілікпен жүзеге асыру;  Қабілеті жоғары және дарынды оқушылармен ағылшын сабағында жұмыс істеу;  Сабақтан және сыныптан тыс жұмыстар. Жұмыстың әдістері:   Анкета, сұрақтар қою;  Сауалнама:  Әңгімелесу;  Тестілеу;  Топтық, ұжымдық, жұптық, жеке жұмыстар;  Әдебиеттерді қарастыру;  Шығармашылық жұмыстар;  Жобалау әдісі;  Алдын­алу әдісі;  Мәселе шешу әдісі;  Синквейн. Жұмыс түрлері:   сабақ жүзінде қиындығы жоғары тапсырмаларды пайдалану;  факультатив;  үйірме жұмысы;  уақытша топтарды жасау;  өз­өзіннің білімін көтеру;  пән апталықтарын өткізу;  ғылыми­практикалық конференциялар;  олимпиадалар;  интеллектуалдық марафон. Бағдарламаның мазмұны 1. Оқушыларды   диагностикалау  –   жалпы   дарындылығын   бағалау,   жұмыс бағыттарына бөлу, дарынды оқушыларды анықтау  (ІІІ бөлім) 2. Бағыттары бойынша жұмыс жоспарын жасау (IV бөлім)  3. Ағылшын тілі сабағында дарынды оқушылармен жұмыс – жасалған қиындығы жоғары   тапсырмалардың   кең   спектрі,  балалармен   жұмыс   істегенде   таңдау жасауға мүмкіндік береді. (V бөлім) 4. Оқушылардың   шығармашылық   жұмысы  –   ізденіс,   зерттеу,   бақылау нәтижесінде жасалған жұмыстары. (VІ бөлім) Жұмыстың негізгі принципі – «байыту» принципі Программаның ресуртық қамтамасыз етілуі:   Оқу кабинеті;  Кітапхана фонды – ағылшын тілі бойынша әдебиеттердің бар болуы. Басқару, байланыс    : Басқару     ­   директор,   директордың   ғылыми­әдістемелік   жұмысы   жөніндегі орынбасары, ағылшын тілі  мұғалімі.  Тиімділігінің белгілері    : 1. Пәнге деген қызығушылығының жоғары деңгейі. 2. Пән бойынша үлгірмейтін оқушылардың жоқ болуы. ІІІ бөлім. Дарынды оқушылардың тізімі. 2014­2015 оқу жылы ДАРЫНДЫ ОҚУШЫЛАР ТІЗІМІ 8 «В» сынып № Оқушының аты­жөні: 1 Шайырбек Батыр ІV бөлім. Бағыттары бойынша жұмыс жоспары 2014­2015 оқу жылы 5­11 сынып оқушыларымен жеке жұмыс  ЖОСПАРЫ Апта 1­2 3­4 1­2 Ай к е й ү к р ы Қ н а з а Қ Олимпиада Бағыт ОҒҚ Сайыстар Дарынды оқушыларды байқап, тізімін жасау  Дарынды оқушылармен жүргізілетін жұмыстың мақсат­ міндеттерін, бағыттарын анықтау Оқушылардың ағылшын тілі пәніне деген қызығушылығын Оқушылардың ғылымға деген көзқарасын білу анықтау Олимпиадаға қойылатын талаптар­ міндеттермен, мақсатымен таныстыру Ағылшын тілінен  ережелерді еске  түсіру, тапсырмалар  орындау   ауызша Мектепшілік олимпиадаларға қатысу Аудирование арқылы тапсырмалар. Кітапхана, интернет, қосымша   ақпарат көздерімен жұмыс  Ағылшын тілінен  ізденіс жұмыстары Жазбаша  тапсырмалар  орындау, қатемен  жұмыс жасау  Аудандық олимпиадаларға қатысу Қайталау, жұмыс, іздену. Грамматикалық  тапсырмаларды  ауызша және  жазбаша орындай  білу  Қосыша   әдеби   және географиялық кітаптармен   жұмыс жасау  Сауатты оқи білу Тесттер   қатемен Ғылыми жобаға қойылатын талаптар­ міндеттермен, мақсатымен таныстыру Ғылыми  жоба туралы жалпы мәлімет  Ғылыми  жоба түрлері Ғылыми жоба құрылымы Ғылыми жұмыстың тақырыбын таңдау Тақырыбына сай ғылыми жұмыстың жоспарын құру Әдебиеттермен жұмыс Деректерді жинау, талқылау, талдау Тәжірибе жасау, зерттеу жұмыстарын түрлерін, әдіс­ тәсілдерін анықтау Зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру Зерттеу жасау 3­4 1­2 3­4 1­2 3­4 1­2 3­4 1­2 3­4 а ш а р а Қ н а с қ о т л е Ж р а т ң а Қ н а п қ А а Н 1­2 3­4 1­2 3­4 1­2 Материалдармен  грамматикалық,  лексикалық,  фонетикалық,  синтаксистік  талдаулар жасау Білімін   жетілдіру, бекіту, қайталау жұмыстары    Тесттер Тест нәтижелерін  көрсету, қайталау,  қатемен жұмыс Зерттеу нәтижелерін анықтау Рефераттар жазу Рефераттарды талдау Рефераттарды қорғау 3­4 Тесттер  Ғылыми жұмыс жазу з ы р у р і у ә С р ы м а М V бөлім. Жоспар бойынша тапсырмалар түрлері. Айы Апта Тапсырмалардың түрлері   н а з а Қ 1­2 3­4 а р а Қ   1­2 а ш Жеке, жұптық, топтық жұмыс жасау. Ағылшынша сөйлемдер құрау. Рөлдік ойындар Аудару, мазмұнын айту Диалог жасау. Ауызша өз ойын жеткізу Синквейн 3­4 1­2 3­4 1­2 3­4 1­2 3­4 1­2 3­4 1­2 3­4 1­2 3­4  Сұрақтарға жауап беру  Сөзжұмбақ құрастыру  Сурет арқылы әнгіме жазу Әнгіменін мазмұнын сурет арқылы жеткізу Автор сөзін өз сөзімен әңгімелеу Тірек­схема жасау  Сөйлемдердің шақтарын өзгерту  Бос орындарға сәйкес етістікті қою Әңгіме жазу  Сөз тартарына талдау Сөздікпен жұмыс  Морфологиялық талдау жасау  Сөйлемдердің шақтарын анықтау Фонетикалық талдау жасау  Жаңа сөздерді жаттау  Жаңа сөздерді қолдана отырып сөйлем құрастыру Мазмұнын айту  Кестені толтыру  Мақал­мәтелдер жаттау Саяси картамен жұмыс  Ағылшын жазушыларының өмір баянын зерттеу Презентация жасау  Тест жұмыстарын жазу  Қайталау  Жұмбақтар жаттау Қорытынды әңгіме жазу а с қ о т л е   н Ж     р а т ң а Қ   н а п қ А   з ы р у а Н   р і у ә С   р ы м а М VІ бөлім. Оқушылардың шығармашылық жұмыстары 2018­2019 оқу жылы № Оқушының аты­ жөні Сынып Тақырып Нәтиже 1 2 3 VІІ бөлім. Дарындылық туралы ой­пікірлер Түрлі білім беру ортасында дарынды және «жай» балалардың жеке тұлғалық, даму ерекшеліктері мен психологиялық заңдылығын білу Жоғары пәндік дайындық Білім беру ортасы дегеніміз не? Оның субьектілері кім, білім беру ортасының типтері, субьектілердің өзара әрекеттестігінің түрлері Дамыта білім беру мен тәрбиелеудің дәстүрлі түрлерінің дамыта оқытудан айырмашылығы неде екенін түсіну Оқу үрдісін жобалау барысында дидактикалық және психологиялық әдістерін білу Нені оқытамыз, қалай оқытамыз, неліктен оқытамыз? Рефлексивтік ұстанымда бола білу Өз­өзіне деген рефлексивтік ұстанымда болу VIIІ бөлім. Жетістіктер Оқушылардың ғылыми қоғамы Деңгей  Атаулар  Нәтиже  Олимпиада жетістіктері Деңгей Сынып Нәтиже Жылы  2018 2018 Жылы 2018 2018