Ռ Ե Ֆ Ե Ր Ա Տ

                                                               Կազմեց՝  Նարեկ Արզումանյանը

ՐաֆՖու<< Խաչագողի հիշատակարանը>>

                                                        Քավոր Պետրոսի բնութագիրը

    Հայ արձակի խոշորագույն դեմքերից է Րաֆֆին, ով հեղինակն է <<Խաչագողի հիշատակարանը>>ստեղծագործության:                                                                         

    Նրա  ասույթների  մեջ  կարևորվում  է  հետևյալ խոսքը.  <<Ես  ոչ  մի  նշանակություն  չեմ  տալիս  այն  փառքին,  այն  հռչակի ,  որ  հայը  ստանում է  օտարներին  ծառայության  մեջ>: Ահա այսպիսի խնդիրների մտահոգության առարկա դարձավ<<Խաչագողի հիշատակարանը>>վեպը:                                                                                                                                      Խաչագողըմի գարշելի տիպ է: Նա ավերված, փչացած, անբարոյական հասարակության արդյունք է, ով, հաճախ, արկածախնդրություն է որոնում օտարության մեջ: Ինչպես գրողն է ասում. <<Նա նեխած ջրի մրուրն է>>:                                                                                                                                     

Գիշերի մթության մեջ հանդիպող մենավոր անցորդը հազիվ կարող է ազատվել նրա ճիրաններից:                                                                                                                                                            Ցերեկով նա բարեպաշտ, երկյուղած քրիստոնյա է և պատահած աղքատին ողորմության ձեռք է մեկնում:                      

   Մի դեպքում ամենա կեղտոտ գինետան ստորերկրյա նկուղների մեջ, կառապանների հետնստած` արբեցողությամբ է անցկացնում ժամանակը և դառնում մոլիստահակ, մի դեպքում էլ ամենափառավոր հյուրանոցում, նա խիստ նուրբ ճաշակ ունի կերակուրների և ըմպելիքների ընտրության մեջ:   Այդ ժամանակ նա բարեկյաց քաղաքացի է:Վեպի գլխավորխ աչագողը քավոր Պետրոսն է, որ նարդարացնելով խաչագողերին, ասում է.<<Մարդ չի կարող խղճմտանք ու ազնվությունուն են ալայնպիսիժամանակներում, երբ ամբողջ մթնոլորտը, որի մեջապրում է նա, վարակված է անբարոյականությամբ>>: Ահա քավոր Պետրոս կերպարի համոզմունքը: Նա այս համոզվածությամբ էլ արդարացնում է խաչագողերին` մեղադրելով հասարակությանը, որը ծնում է խաչագող:    Փորձառու խաչագող քավոր Պետրոսը և Մուրադը վեպի առանցքային հերոսներն են:               

     Հեղինակն ընդգծում է քավոր Պետրոսի ազդեցությունը սկսնակ խաչագող Մուրադի վրա: Բացասական հերոսը` քավոր Պետրոսը, շարունակ մոլորության մեջ է պահում Մուրադին, նրան ապակողմնորոշում, որպես հայ տղամարդ և քաղաքացի:                                                                                        

    Քավոր Պետրոսն իր կերպարով հուշում է այսօրվա իրականության մեջ գոյություն ունեցող արատավոր երևույթները, իսկ խաչագողերի հանցանքները` արտագաղթի հետ կապված խնդիրները: Չէ՞ որ այսօր էլ  հայերը արտագաղթում են Հայաստանից, ձուլվում են օտարներին, այնտեղ կատարելով անթույլատրելի, հայի կերպարին անհամապատասխան արարքներ:

    Քավոր Պետրոսի կերպարը քննադատելի է  և հենց նրա միջոցով մենք սովորում ենք  հակադրել ազնվությունն ու անազնըվությունը:

    Եթե նա լիներ առաքինի փորձառու, Մուրադը ավելի շուտ դարձի կգար և կլիներ քավոր Պետրոսի արժանի հետևորդը:

     Րաֆֆին մեծ հայրենասեր է և նա անխնա ներկայացրել է հայի երևակայությունը նույնիսկ արատների մեջ, նպատակ ունենալով ընդգծել, որ այդ կարողությունները հայը պետք է օգտագործի շենացնելու իր երկիրը:

     Խաչագողները՝ քավոր պետրոսները, շրջում են քաղաքից-քաղաք, կայսրությունից կայսրություն՝, կերպարափոխման, փող շորթում, մարդ խաբում, կեղծում, սպանում, նաև իրենց ինտելեկտով ջախջախում օտարազգի զրուցակիցներին:

    Ափսո՜ս, խաչագողը՝ քավոր Պետրոսը սեփական ներուժը չի օգտագործում հայրենիքում:

   <<Մարդ չի կարող խղճմտանք ու ազնվություն ունենալ այնպիսի ժամանակներում, երբ ամբողջ մթնոլորտը, որի մեջ ապրում է նա, վարակված է անբարոյականությամբ>>,- ահա վեպի հերոսներից մեկի՝ քավոր Պետրոսի համոզմունքը: Նա այս համոզվածությամբ էլ արդարացնում է խաչագողի արարքը: Նա արդարացնում է խաչագողերին՝ մեղադրելով հասարակությանը՝, որը ծնում է խաչագող:

   Փորձառու խաչագող քավոր Պետրոսն ու Մուրադը վեպի առանցքային հերոսներն են:

   Հեղինակն ընդգծում է քավոր Պետրոսի ազդեցությունը սկսնակ խաչագող Մուրադի վրա:

   Բացասական հերոսը՝ քավոր Պետրոսը, շարունակ մոլորության մեջ է պահում Մուրադին, նրան ապակողմնորոշում որպես հայ քաղաքացի:

  Քավոր Պետրոսն իր կերպարով հուշում է այսօրվա իրականության մեջ գոյություն ունեցող արտագաղթի հետ կապված արատները: