Разработка на тему "Өз құқығыңды білесің бе?"

«Өз құқығыңды білесің бе?» Танымдық сайыс Тақырыбы: «Өз құқығыңды білесің бе?». Сайыстың мақсаты: Оқушылардың құқықтық білімдерін тексере отырып,заң  алдындағы жауапкершілігін арттыру,ұйымшылдық пен тәртіптіліктің тиімді  жолын сын сәтте таба білу арқылы жеңіске жету,алдына мақсат қоя білуге  баулу.Конституцияны және құқықтық нормативтік актілерді  орындай,құрметтей білуге үйоету,адамгершілікке,құқықтық сауаттылыққа  тәрбиелеу. Әдіс­тәсілдері: сұрақ­жауап,иллюстрациялық тәсіл,шешендік сайыс. Сайысқа қатысушылар: 8 сынып оқушылары, әділқазылар алқасы.Ең көп ұпай  жинаған оқушы ғана жеңімпаз атанады. Сайыстың барысы: 1. «Іріктеу»кезеңі. 2. «Шынығу»кезеңі 3. «Өз құқығыңды біл?»кезеңі 4. «Ой елегіне өткіз»кезеңі 5. «Құжатты тани біл»кезеңі 6. «Біліміңді көрсет»кезеңі 7. «Құқық қорғаушы сойлейді»кезеңі І. «Іріктеу»кезеңі. 1. ҚР Елтаңбасында не бейнеленген? А) шаңырақ,ұлттық өрнек,күн Б) шұғылалы күн,қыран құс,пырақ В) шаңырақ,парақтар,бес бұоышты жұлдыз 2. ҚР Елтаңбасы қашан қабылданды? А)1991 ж. Б) 1992 ж. В) 1997 ж. 3. «Сындарлы он жыл»кітабының авторы кім? А) М.Шаханов Б) Н.Назарбаев В) Ә.Кекілбаев 4. 22 қыркүйекте ҚР қандай мереке кім? А) республика күні Б)ҚР халықтарының тілдер күні В) нашақорлық қарсы күрес күні 5. Ата заң не үшін қызмет етеді? А) әр адамның құқығын қорғауға,бостандық сақтауға Б) дауыс беру құқығын сақтайды. В) мем.тілді қорғауға қызмет етеді. 6. Президенттің жарлығында ҚР­ң мемлекеттік рәміздері туралы не айтылған? А) білу аса қажет Б) құрметтеуге мінднтті В) орындауға міндетті7. Соттар үкім шығарғанда кімге бағынады? А)президентке Б) жоғарғы сотқа В) заңға 8. Қазақстан халықаралық ассамблеясы қашан құрылды? А) 1995 ж. 1 наурыз Б) 1995 ж. 10 ақпан В) 1994 ж. 1 наурыз 9. Сенаттың неше депутатын президент белгілейді? А) 10 Б) 15 В) 7 10. ҚР Президенттігіне кандидат қай тілді білу керек? А) мем. тілді Б) ағылшын тілді В) орыс тілді ІІ. «Шынығу»кезеңі 1. ЕКОНЮС­БҰҰ­ның білім,ғылым және мәдениет жөніндегі ұйымы; 2. АТКРДЕИЯМО­халық еркі немесе билігі; 3. ЕНТЕЗПРИДЕ­Мемлекет басшысы; 4. УАТРА­айырбас үшін арнайы өндірілетін өнім; 5. АТТӨЛЖҰҚ­азаматтықты куәландыратын құжат. ІІІ. «Өз құқығыңды біл?» кезеңі. 1. Баланың азаматтық құқығы қай кезден басталады?­(бала туған кезінен  бастап). 2. Неше жасқа толмаған адам бала болып есептеледі?­(18). 3. Баланың өз пікірін білдіруге,ақпарат алуға,ақпаратпен идея беруге құқығы  бар. Ол шектеулі ме, әлде шектеусіз бе?­(шектеусіз). 4. Бала басқа адамдармен қатысуға және ұйымдар құруға,оларға кірге құқылы ма?­(иә) 5. Неше жасқа толмаған баланы Отан алдандағы борышын өтеуге әскерге  шақырылуға жатпайды?­(15). 6. Бала құқықтары туралы конвенцияға қосылуға ниет білдірмей отырған тек  қай елдер?­(АҚШ пен Сомали.). 7. Бала неше жастан бастап қылмыстық жауапкершілікке тартылады?­(16). ІҮ. «Ойды аяқта »кезеңі. 1. Заңның құрығы…………..(бәрнен ұзын). 2. Өш алғаннан гөрі…………..(кешірген жақсы). 3. Туғанды биде………………….(иман жоқ). 4. Таста тамыр жоқ……………..(биде бауыр жоқ). 5.Әр адамның құдайы…………….(оның ары). 6. Әділ істің…………………………(арты игі). 7. Атаның баласы болма………….(адамның баласы бол). Ү. «Ой елегнен өткіз»кезеңі Ойлан,артығы бар ма? Тапсаң,сызып таста. Берілген тапсырмадан артық  сөз,ұғымдарды сызып,қателерді түзе. 1. Оқушы неге құқылы? Білім алуға,емделуге,демалуға, ұрлықжасауға,қоршаған ортаны ластауға,өзсыныптастарына кедергі жасауға. 2. Оқушы неге міндетті? Білім алуға, ата­анасын тыңдауға, басылымдарға жазылуға,оқулықтарын таза  ұстауға, үй тұрғызуға. ҮІ. «Білімді көрсет»кезеңі. 1. Қазіргі дүние жүзінде қанша қазақ бар­12 млн. 2. Адам құқығының жалпыға ортақ Декларациясы қашан қабылданды?­1948 ж. 10.12. 3. Шет елдерде қанша қазақ тұрады?­4 млн. астам 4. Азаматтық дегеніміз не?­адамдардаң сол мем­пен тұрақты саяси құқықтың  өзара қатынасы. 5. Қоғамның бастапқы ұясы не?­отбасы. 6. Ата –ананың қасиетті міндетті не?­балаларына қамқорлық көрсету. 7. Біздің мем­дегі меншік түрлерін ата?­мем­тік меншік,жеке меншік. 8. Азаматтың конституциялық мінднті?­респ­ң заңын сақтау, қылмыс істемеу,  тәртіпсіздік жасамау, өзіне жүктелген міндетті орындау. 9. Саяси қуғын –сүргінге ұшырағандарды еске алатын қай күн?­31 мамыр ҮІІ. «Құқық қорғаушылар» сөйлейді. (Шешендік өнер). Тақырыптары: 1. «Кім құқығын пайдаланса, ол ешкімнің құқығын бұзбайды». 2. «Құқық барда­Отан бар». 3. «Заңды білу­заман талабы». 4. «Мен­болашақ заңгермін». 5. «Ата заңды құрметтейік».  Қорытынды: сонымен біз өз құқығымыз жөнңнде бүгінгі сайыста бірақ нәрсе  ойымызға түйдік. Б.Момышұлы «Азамат жолы­ар жолы» деп  айтқандай,ешкімнің ала жібін аттамай,өз құқығымызды да,өзгенің құқығын да  бұзбай тәуелсіз елдің арқа сүйер айбынды,ақылды ұл­қыз болып өсейік.