Ресурстары, өндіріс факторлары

Бекітемін:___________          Пәні:  География    Сыныбы:9                                                 кездесетін   табиғат   ресурстары,   минералды   ресурстарды Сабақтың тақырыбы: Ресурстары, өндіріс факторлары.      2.Сабақтар топтамасы аяқталғанда оқушыларының нені білгенін, түсінгенін және  жасай алғанын қалар едіңіз? 2.1   Қазақстан   аумағында   пайданалануына қарай  топтастыру жер,су және биологиялық байлықтар туралы білу.  2.2  Қазақстанның   минералды   ресурстары,   жер   су   және   биологиялық   ресурстарды пайдаланылуына қарай түсіну. 2.3. Қазақстан аумағында таралған минералды ресурстардың географиялық орныны анықтай отырып, олардың орналасу факторларын анықтау. 2.4.  Қазақстанның     жер   қойнауында   кездесетін   табиғат   байлықтары       пайдалы   қазбалар түрлері   мен  таралуы,   өзге  елдермен   салыстырғандағы    қоры,   жер  қоры,   жарамды  жерлер оларды   пайдалану,   су   байлығы   шаруашылықтағы   маңыздылығы   мен   еліміздегі   таралған өсімдіктер мен жануарлар дүниесіне талдау жасау. 2.5. Табиғат ресурстарының түрлерімен игерілуі және пайдаланылу дәрежесін және олардың болашақтағы игерілу дәрежесі мен қорына анықтама беру. 2.6  Табиғат   ресурстарының   антропогендік   жолмен   өзгеруі,   қазіргі   басты   экологиялық проблемалардың болу себептерін анықтау.     3.Жұмыстың қандай түрлері оқушылардың белсенді білім алуына әсер етіп, олардың ойлауына барынша ықпал жасайды?  Жеке жұмыс, топтық әңгіме, гипотеза жасауға, оны қорғауға, сынақтан өткізуге және құруға  уақыт бөлу    4.Оқушыларға білім алуға көмектесу үшін бағалауды қалай пайдаланасыз?   Оқушылардың жауабын тыңдай отырып екі жетістік бір ұсыныс айту,  дайын жауаптары        арқылы өзін­өзі бағалау,  критерий арқылы топтың жұмысын бағалау    5. Сыныптағы барлық оқушыларды (дарынды және талантты, жасы кіші) жұмысқа  қалай тартасыз?      Ерте болған оқышыларға қосымша тапсырмалар беру    6.  Сіз олар үйренеді деп жоспарлаған нәрселердің барлығын олардың үйренгенін  қайдан білесіз? Оқып үйрену нәтижелері бойынша берілген тапсырмаларды орындау барысында                         Уақыты 5 минут 10 минут Сабақтың  барысы Мұғалімнің іс ­әрекеті Ұйымдастыру кезеңі Оқушылармен амандасып, оқушылардың көңілін сабаққа  аудару,  сыныптағы оқушыларды 4 топқа бөлу. Сынып  құрамын түгелдеу, тақтаға күн ретін жазу.   ­сабақта  қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;    ­ сабақтың  өткізу жоспарын көрсету. Кіріспе бөлім   Оқушыларға жеке жұмыс жасау  тапсырылады.    Кім жылдам?  1. Электронды оқулық:  Қазақстанның табиғат байлықтары. 1. Минералды ресурстарға ..................................  жатады. 2. Қазақстан минералды ресурстарқоры жөнінен  әлемде .................................................................. Оқушылардың іс­әрекеті Оқушылар 4­ топқа бөлінеді. Тақтадан күн ретін жазып  алады. сабақтың  жалпы  мақсатымен   және өткізу  жоспарымен танысады Оқушылар жеке жұмыс  жасап берілген тапсырманы  орындап шығады. Дайын  жауаптары арқылы өзін­өзі  бағалайды. . орын алады. 3. Минералды  ресурстар ............................. , ............................. ... болып топтастырылады. 4. Сарқылатын  ресурстар ....................................., ...................... ..... болып бөлінеді. 5. Қалпына келмейтін  ресурстарға .........................., ........................., ... ....................................... жатады. 6. Қалпына  келетін  ............................, ............................, ..... ........... ресурстары. 7. Сарқылмайтын  ресурстарға ....................................., ................... ....., ......................................... . 8. Жер ресурсында жарамды  жерлер ............................... құрайды. 9. Еліміздің су  ресурстарын  ............................, ......................., . ................, ............................., ........................., ... ........... құрайды? 10.  Биологиялық    ресурстарға .................................., ...................  жатады. 11. Қазақстан экономикасының негізгі  20 минут салалары ........................, ................., ................. ........, ............................, ........................... .  Картамен жұмыс Табиғат  ресурстарының  орналасуын  талдау Негізгі бөлім Видио көрсетіп  Қазақстан  аумағында  табиғат   ресурстарының   таралуын     ажырату.  а)Тақтаға жаңа сабақтың тақырыбы жазылады ә)Жаңа терминдер мен ұғымдарды жазу тапсырылады б)Оқушыларға мәтінмен танысу тапсырылады Топпен жұмыс. Постер қорғау. I топ. Минералды ресурстар. II топ. Жер және су ресурстары. III топ. Биологиялық ресурстар.  10 минут 1. Қорытынды бөлім     Кім жылдам? 1. Қазақстанның минералды ресурстары неліктен көбіне  ашық әдіспен өндіріледі? 2. Неліктен елімізде жыртылған жер көлемі азаюда? 3. Қазақстанда су қоры неліктен аз? 4. Неліктен Қазақстанда су қоймалар көптеп салынған,  қандай мақсатта? Картамен жұмыс Қазақстанның пайдалы қазбалар картасынан ,  пайдалы қазба кен орнындарын анықтап, кескін  а)Оқушылар тақырыпты  жазып алады  ә)Жаңа терминдер мен  ұғымдарды  дәптерлеріне  жазып алады б)Оқушылар мәтінмен  танысып шығады. Топтаса  отырып ойланады,  талқылайды,о қушылар  бағалау көрсеткіштеріне  сүйене отырып, жақсы жауап беруге ұмтылады.  Оқушыларға  сұрақтар  қойылады.Оқушылар  берілген сұрақтарға жауап  береді. Бүгінгі сабаққа  анализ жасайды. Сабақ рефлексиясын  жазады. кратаға түсіріңдер. Кестемен жұмыс: 1. Табиғат ресурстарын пайдалану дәрежесі және  болашағы.  Шикізат түрі 1 Мұнай  2 Газ  3 Көмір  4 Темір  5 Жер ресурсы 6 Топырақтың  геоморфологиялы қ құрылымы  7 Су ресурсы. 8 Өсімдіктер  дүниесі    Жануарлар  Табиғат ресурстарын  пайдалану дәрежесі және  Болашағының қысқаша  сипаттамасы. Минералдық  ресурстар Энергетиалық ресурстар Мұнай қоры 13 млрд т.  Жылына (2012ж) шамамен 79,2 млн т өндіріледі. Қоры 6 трлн м3. Шамамен  жылына 7,5 млрд м3 газ  өндіреді. Қоры 176,6 млрд т.  Жылына(2011ж) 116,4 млн т  өндіреді. Қоры 248 жылға  жетеді деп болжануда. Қоры 8,7 млрд т. 73,3 % *­ы  ашық әдіспен өндіріледі. 70%  экспортқа шығарылады. Жер ресурсы  Жалпы  көлемі 270,1 млн га  құрайды. Ауыл  шаруашылығына жарамды жер  көлемі 82%. Шабындық пен  жайылымға жарамды жер  көлемі 36 млн га.   Жекелген аймақтарда ауыл  шаруашылығына пайдалану мен пайдалы қазбаларды игеру  барысында , шамадан тыс  сортаңдану назар аударуды  қажет етеді. Еліміздегі ішкі  су ресурсы  115,3 млрд м3.  Су қорына бай  емес. Ауыл шаруашылығына,  коммуналдық қажеттіліктер  мен өндіріске пайдаланады.  Биологиялық ресурстар Елімізде өсімдіктің 5700­дей  түрі бар. Оның 14 %­ ы  Қазақстанға тән. Өсімдіктердің 279 түрі  Қазақстанның  *Қызыл кітабына* енгізілген.  Орман алқабы 13 млн га  құрайды. Ел аумағының 4%­ын  алып жатыр. Кейбір түрлер  қорғауды қажет етеді. Сүт қоректілердің 155 түрі, 9 дүниесі құстардың 480 түрі, бауырымен жорғалаушылырдың 49,  балықтардың 150 түрі бар.  Ақбөкен, итбалықтар және  балықтардың кейбір түрлері  қорғауға алынған.    Топтық жұмысты бағалау критерий Тақырыпты ашу тереңдігі Тақырып ашылмаған ­0 ұпай Тақырып ашылған, бірақ  негізделмеген­1 ұпай Тақырып ашылған, жалпы негізделген – 2 ұпай Тақырып ашылған,  нақты негізделген­ 3 ұпай Ерте болған оқушыларға берілетін тапсырма