Топырақтың экологиялық проблемалары және оларды қорғау

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 3.4 Биосфера

Мектеп: М-С.Бабажанов атындағы ЖОББМ

Мұғалімнің аты-жөні: Жахатов Руслан Каспиевич

Күні: _____                               Сынып: 7                    Қатысқандар:____       Қатыспағандар:____

Сабақтың тақырыбы

Топырақтың экологиялық проблемалары және оларды қорғау

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу  бағдарламасына сəйкес)

7.3.4.5  Топырaқтың экологиялық проблемaлaрын жіктеп, шешу жолдaрын ұсынaды

Сабақтың мақсаты

Топырaқтың экологиялық проблемaлaрын aнықтaу, жіктеу

Топырaқ эрозиясының шығу себептеріне тaлдaу жaсaу

Топырaқ эрозиясын болдырмaу жолдaрын ұсыну

Бағалау критерийі

- Топырaқтың экологиялық проблемaлaрын aнықтaйды, жіктейді.

-Топырaқ эрозиясының шығу себептеріне тaлдaу жaсaйды, алдын-алу жолдaрын ұсынады.

Тілдік мақсаттар

Тақырыпқа байланысты: Топырaқтың экологиялық проблемaлaрын (топырақтың ластануы, жайылымды шамадан тыс пайдалану, орманның оталуы, ауыл шаруашылығының қолайсыз әдістері) мәтіннен алынған ақпарат негізінде жіктеп, жұпта және топта талдап, топырақты қорғау мен құнарлылығын сақтау жолдaрын ұсынaды.

Пəнге қатысты сөздік қор мен терминдер: топырақ эрозиясы, су эрозиясы, жел эрозиясы, топырақтың шайылуы, рекультивация, су дренажы, топырақтың ластануы, қалдықтар қоймасы, күл қалдықтары.

Диалогтер мен жазу үшін қолданылатын тіркестер:

Топырақ эрозиясы дегеніміз...

Осы аймақтағы топырақ эрозиясының басты себебі...

Құндылықтарға баулу

«Мәңгілік ел» жалпы ұлттық идеясы  негізінде жұптық, топтық жұмыста бір-біріне құрмет, ынтымақтастыққа, адамгершілікке, азаматтық жауапкершілікке   тәрбиелеу,

Пəнаралық байланыс

Жаратылыстану, биология, химия.

Алдыңғы білім

Жаратылыстану 5-6 сыныптар. Табиғатта болатын үдерістер (табиғатта заттардың айналымы, тау түзілу, үгілу, климаттық үдерістер)

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Дереккөздер, ресурстар

Сабақтың басы

1 минут

2 минут

3 минут

1 минут

Ұйымдастыру бөлімі. Оқушылар түгелденеді. Оқушылар бір-біріне сәттілік тілейді.

«Табиғат зоналары» сурет қиындыларын құрау арқылы топқа бөлу:

1-топ: Дала

2-топ: Шөлейт

3-топ: Шөл

”Сыни сұрақтар” бойынша үй тапсырмасы сұралады. (жеке жұмыс)

С: Оқу ортасы, қолдау, нәтиже бойынша жүзеге асады.

ҚБ: ”Көршіңмен алмас” әдісі арқылы жұпта түрлі түсті жапырақ арқылы бағалау.

География. А.Егорина, С.Нүркенова, Е.Шимина - Алматы: Атамұра, 2017

Интерактивті тақта

Сабақтың ортасы

 2 минут

2 минут

4 минут

1 минут

5-минут

7минут

2 минут

“Кинометафора”  әдісі бейнебаян көрсетіледі

«Ой қозғау» әдісі арқылы “Қазақстандағы топырақтың бұзылуы және ластануымен күрес” атты бейнероликтен алған ақпарат негізінде жаңа тақырыпты және оның мақсатын айқындау.

ҚБ: Мұғалімнің мадақтауы арқылы

 1. Тапсырма  “Суретпен жұмыс” әдісі . Берілген суреттер бойынша нақты проблеманы анықтаңыз, орын алатын аймақтарын картадан көрсетіңіз себебін түсіндіріңдер.(топтық жұмыс)

С: Оқу ортасы, қолдау, нәтиже.

ҚБ:«Бағдаршам» әдісі арқылы топтар өзара бағалайды

2. «Диктоглосс» әдісі бойынша мәтінді оқып,  ұяшықтардағы  топырақ эрозиясының жіктелуіне сай атауларын дәптерге толтырыңыз. (жұптық жұмыс)

С: Оқу ортасы, қолдау, нәтиже.

ҚБ: “Дәптер алмасу” арқылы өзара бағалайды.(дайын жауап тақтадан көрсетіледі)

Тапсырма:

1. Суретте берілген топырaқтың экологиялық проблемaлaрын aнықта:

             1                                 2                                 3

1.             _____________________________

2.             _____________________________

3.             _____________________________

2. Топырaқ эрозиясының шығу себептері мен эрозиясын болдырмaу жолдaрын ұсыныңыз

    С: Нәтиже, қолдау, оқу ортасы.

ҚБ: Дескриптор арқылы бағаланады.

https://bilimland.kz/kk/courses/geografiya-kk/qazaqstan-tabihatynyn-fizikalyq-geografiyalyq-sipattamasy/lesson/topyraqtyng-buzyluy-zhane-lastanuymen-kures

Интернет ресурс

Карта

7 сынып атласы

7-сынып оқулығы (123-126 бет)

Интернет ресурс

Сабақтың соңы

3 минут

1 минут

3 минут

2 минут

 Бекіту. “Өз ойыңмен бөліс” әдісі арқылы төмендегі көрсетілген суретке қарап, топырақтың өзгерісі осы теп-теңдіктің өзгерісін туғызатындығын, сондықтан сіз осы тепе-теңдікті сақтау үшін, топырақтың экологиялық мәселесін қалай шешуге болатындығына ұсыныс жасаңыз. (топтық жұмыс, 2-ден кем емес ұсыныс)

С: Диалог, оқу ортасы бойынша жүзеге асады.

ҚБ: «От шашу» әдісі арқылы жұптар өзара бағалайды.

7. Кері байланыс. «Бес саусақ” әдісі.

Үйге тапсырма: тірексөздер арқылы «Топырақты қорғау» алгоритімін жасау.

Тірексөздер: топырақ құнарлылығы, жер жырту, шаңды дауыл, суару, шайылу, рекультивация, су дренажы, ластану, тыңайтқыштар, қалдықтар, мелиорация, ағаш отырғызу, қорғау.

Интернет ресурс