Традиционное воспитание

Этнопедагогика

Киһи буолан килбэй,
Саха буолан сандаар!

Презентацияны таҥан оҥордо, Н.Н.Окоемов аатынан Курбуһах орто оскуолатын учуутала: Тимофеев В.Т.

Норуот бэйэтин тулалыыр айылҕатыгар, олоҕор-дьаһаҕар, сүрүн дьарыгар уонна культуратыгар, итэҕэлигэр дьүөрэлээх киһини иитэргэ кыһанар.

Онуоха анал иитэр-үөрэтэр ньымалары сэргэ сиэр-туом, үгэстэр, итэҕэл, быһыы-майгы, тыл-өс, айылҕа, үлэ-хамнас, үчүгэй уонна куһаҕан туһунан өйдөбүллэр, о.д.а. көмөлөһөллөр.

Биирдиилээн дьон үтүө сабыдыала, бэйэ-бэйэҕэ сыһыан, бодоруһуу улахан суолталаахтар.

Ийэ, аҕа, эбээ уонна эһээ, уруу-аймах сүдү иитээччилэр буолаллар.

Доҕор-атас, ыаллыы дьон, түөлбэ сабыдыала эмиэ улахан.

Итилэр бука бары киһини иитиигэ дьайыылара түмүллэн норуот педагогиката (этнопедагогика) диэн өйдөнөр.

«Оҕоҕун табан иитиэҥ – олох дьолун билиэҥ» диэн өбүгэ эдэрдэргэ кэс тыла баар.

Оҕону иитиигэ сүрүннээн үс тосхолу араарабыт:

Маҥнай оҕону чинчилииллэр (барҕалыыллар). Оҕону быһыытын-майгытын, этин-сиинин көрөн, туох-ханнык киһи буолуон сыаналыыллар.
Онтон оҕо тылланыаҕыттан тылынан салайыы барар. Тыл оҕону бигэргэтэр уонна бэйэтин кыаҕын билинэргэ үөрэтэр. Тыл оҕоҕо дьоҕур киирэр суолун арыйар.
Дьоҕур киириэҕиттэн оҕо бэйэтэ аһыллан, көхтөнөн барар. Оччоҕо кинини сөпкө салайар, дьоҕурун сатаан туһанарыгар көмөлөһөр тоҕоостоох.

Саха ыалдьытымсах, кэһиимсэх
Уруурҕаһыы, аймахтаһыы
Аһыныгас үгэс, амарах буолуу
Кырдьаҕаһы ытыктааһын
Айылҕаны ытыктыыр үгэстэр
Аньыырҕааһын
Үлэһит гына иитэр үгэстэр