Түстердің адам өміріндегі орны

№101 Али Ақбаев атындағы жалпы орта мектеп Тақырып: Түстердің адам өміріндегі орны баяндама Бейнелеу өнері пәні мұғалымы: Э.Абдираимов Рангларнинг инсон ҳаётидаги роли Тасвирий санъатда ранглар икки турга бўлинади: хроматик ва ахроматик. Ахроматик рангларга оқ, қора,кулранг кирса, хроматик ранглар асосийси қизил,сариқ,кўк ранглар бўлиб ва бошқа рангларга бўлинади. Умуман олганда бу ранглар инсонни соғлигига салбий ва ижобий таъсир этади.Одатда биз қизил рангларни кўрган пайтимизда бизда организмимизда шундай ўзгаришлар юз берадики, томирларимизни уриши мускулларимизни ижобий ишлашига қизил ранглар ижобий таъсир кўрсатади.Кўк рангларга қарасак кўк ранглар бизга мана шу харакатларимизга яъни мускулларимизга, томирларимиз уришига салбий таъсир этади.Зангори ранглар бу албатта инсонга интилиш, шижоат, кўнгилни , инсон рухиятига маълум маънода дам берувчи инсонни қалбидаги ҳали юзага чиқмаган ҳиссиётларни уйғотувчи , шу билан бир қаторда инсонга бир умид ва ишонч ҳосил қилувчи ранглардан бири ҳисобланади. Рангларни инсон соғлиғига таъсирини гапирадиган бўлсак, эшитиш органларига қизил ранглар салбий таъсир этадиган бўлса, кўк ранглар эса аксинча эшитишни жудаям фаоллаштирар экан. Демак ҳар битта ранг бу инсон организмига маълум маънода моҳияти билан ижобий ва салбий таъсир этар экан. Бизни бешикларимизга эътибор берадиган бўлсак бешиклардаги турли рангларни ўзи ҳам, болани дунёни англашга, рангларни ажратишга, нафақат болани тиклантиришга, балки болани кўриш қобилиятини ўсишига жуда катта хизмат қилар экан.Шунинг учун хонадонларимизда азалдан фалак,сўзана каби ранг-баранг предметларнинг борлиги ҳам хонадондаги инсонларни руҳиятига ижобий таъсир этади. Рассомлар асарларига эътибор берадиган бўлсак ёрқин ранглар инсон руҳиятига кайфият, шижоатига шижоат қўшадиган бўлса, қорамтир , кулранг ранглар эса инсон руҳиятини туширувчи маълум маънода инсонни ўйлашга мажбур этувчи ранглар хисобланади. Шарқда қора ранг мотам маъносини англатса, Европада аксинча шижоат куч маъносини белгилайди. Ўзимиз билмаган ҳолда, англамаган ҳолда ранглар бизни рухиятимизга таъсир этади.Билмаган ҳолда баъзи бир касалликларимизни даволашимиз мумкин. Касалхона, дам олиш масканларига борсангиз, девордаги ранглар ҳам инсон руҳиятига ижобий таъсир этади. Бу ҳақда олимлар кўп изланишлар олиб борган. Кўпинча биз ишдан чарчаб келганда турли рангларни томоша қилишимиз керак. Масалан битта рангга тикилиб қаралса инсон руҳиятидаги чарчоқни йўқотади. Ҳар бир инсонни ўзи ёқтирган рангги бўлади. Бу рангга қараб инсонни юриш-туриши, психологиясини билиш мумкин. Биз ўзимиз билмаган ҳолда маълум бир рангларни севамиз. Ўзимиз билмаган ҳолда шу рангга ошна бўлиб қоламиз, шу рангдаги буюмларни йиға бошлаймиз. Хонадонимизда ҳам шу ранглар пайдо бўладики, инсон умри давомида шу рангларни яшаб ўтади. Болалигимизда ёрқин рангларни севсак ёшимиз маълум вақтга етгач сариқ, қизил, бинафша ранглар ёқа бошлайди. Ҳамиша инсон кўнглига ошуфта бўлган, қалбига яқин ранглар билан яшаб келади. Японияда ранглар институти, Ҳиндистонда ранглар байрами бўлиб ўтади. Бизда куз фаслимизда фақат сариқ рангга эътибор берсангиз шуни ўзида бир неча ранглар мужассам бўлади. Мана шу ранглани кўриб ҳаётдан завқ олишимиз керак. Бу рангларни ҳис этишимиз қалбимиздаги меҳр-муҳаббатни шу ранглар орқали юзага чиқаришимиз керак.