Умуминсоний аҳлоқ тамойиллари

Режа:

Умуминсонийахлоққазидиллатлар ва  уларга қарши курашнинг йўналишлари.

«Принцип» лотинча сўз бўлиб, назария, таълимот ва фаннинг асосий қонун қоидаси ёки киши қаттиқ ушлаб олган ва оғишмай амал қиладиган қоида деган маъноларни англатади

сифатида       вужудга     келган  қонун

қоидаларҳисобланади

Шунга кўра_, умуминсоний ахлоқ принциплари деб жамиятнинг маънавий онгида ишлаб чиқилган, инсоннинг маънавий моҳиятига, бурчига, ҳаётининг мазмунига ва кишилар ўртасидаги ўзаро алоқаларнинг табиатига тааллуқли бўлган умумий талабларни акс эттирадиган, инсонлар фаолиятининг умумий йўналишини кўрсатиб берадиган ва муайянхулқ атворнормаларигаасосбўлиб хизмат қиладиган қонун қоидаларига айтилади

Умуминсоний ахлоқ принципларига қуйидагиларкиради

инсонпарварлик; ўзароёрдам; ишонч; хамжиҳатлик; тинчликсеварлик; ватанпарварлик; адолатлилик; одамийлик; қонунийлик ваҳаказо. «Норма» - лотинча сўз бўлиб, ўзбек тилида расмийлаштирилган қонун-қоида, ҳамма учун мажбурий деб ҳисобланган тартиб-қоида ёки бирор нарсанинг, ишнинг аниқ белгиланган ўлчами, меъёри деган маъноларнианглатади.

Ахлоқ  нормалари ахлоқий муносабатларнингтаркибийқисмиваахлоқий онгшаклларидамавжудбўлади.

Ахлоқ принциплари-умумлашган ахлоқий тушунчалар бўлса, ахлоқий нормалар ахлоқий принципларга риоя қилиш учун қандай ахлоқийхислатларзарурлигиникўрсатади.

Умуминсоний ахлоққа зид иллатлар деб умуминсоний одоб-ахлоқ принциплари ва нормалари доирасига сигмайдиган, унга хилоф равишда содир этиладиган ярамас хатти-ҳаракатларга айтилади. Бундай ахлоқсизларга - ғазаб, жаҳолат, адоват, ғийбат, ҳақорат, ҳасад, нифоқ, зулм, ёлгончилик, маҳтанчоқлик, дангасалик, ичкиликбозлик, манфаатпарастлик, шуҳратпарастлик, айёрлик, хушомадгўйлик, иккиюзламачилик, эзмалик, жиззакилик, бузуҳчилик кабилар киради.

Аҳлоққа зид иллатларга қарши курашишнинг асосий йўналишлари қўйидагиларданиборат

1.   Меҳнат ва хизмат интизомини кучайтириш. Интизомахлоқнингажралмас қисми, аҳлоқ эса жамиятдаги ҳатти ҳаракатларни тартибга солувчи, бошқарувчиасосийомилдир.

2.   Инсонқанчавақандаймеҳнатқилган бўлса, шунча иш ҳақи, даромад олишини таъминлаш, яхши меҳнатни тақдирлаш ишлариниюқоридаражадаташкилэтиш.

3.   Жамиятда яратилаётган барча моддий неъматлар ва уларнинг тақсимланиши давлат ва жамоатташкилотларитомониданназоратқилиб турилишилозим.

4.   Жамоатчилик томонидан ёмон хулқли одамларгақаршимуҳитяратишзарур.

5.   Ёшларни ҳалол меҳнат қилишга ўргатиш, меҳнатсеварлик руҳида тарбиялаш. У маориф соҳасиходимларинингасосийвазифасидир.

6.   Ҳар бир кишининг меҳнати самарали бўлиши лозим. Самарали меҳнат аҳлоқсизликданасрайди.

7.Жиноятчиликкақаршикурашиш.

ИАКаримов умуминсоний ахлоққа зид иллатларга қарши курашишнинг йўналишлариниқуйидагичабелгилайдилар

«Фуқароларимизнинг ҳуқуқбузарликка қарши ички имкониятлари ва юксак даражадаги ахлоқи жиноятчиликдан энг яхши ҳимоядир. Оилада, мактабда, олийгоҳда, меҳнат жамоасида, маҳаллада олиб бориладиган ахлоқий тарбия, оммовий ахборот воситалари, руҳонийларнинг обрўэътибори - ҳаммаси одамларимизда қонун бузилиши билан боғлиқ ҳар қандай хаттиҳаракатларганисбатанбарқарорқаршиликни шакллантиришигақаратилмоғилозим».