Векторлар және векторларға амалдар қолдану. Вектордың координаталар осьтеріндегі проекциялары. Проекцияларға амаладар қолдану

Физика Сабақтың аты Жалпы мақсаты Күтілетін нәтиже Кабинет:   Сабақ 2    Уақыты: §2,3.Векторлар және векторларға амалдар қолдану. Вектордың координаталар  осьтеріндегі проекциялары. Проекцияларға амаладар қолдану Векторлар және векторларға амалдар қолдану. Вектордың координаталар  осьтеріндегі проекциялары. Проекцияларға амаладар қолдану жайлы мағлұмат беру Векторлар және векторларға амалдар қолдану. Вектордың координаталар  осьтеріндегі проекциялары. Проекцияларға амаладар қолдана білуге үйрету Векторлар және векторларға амалдар қолдану. Вектордың координаталар  осьтеріндегі проекциялары. Проекцияларға амаладар қолдану жайлы мағлұмат  алады Векторлар және векторларға амалдар қолдану. Вектордың координаталар  осьтеріндегі проекциялары. Проекцияларға амаладар қолдана білуге үйренеді Мұғалімнің әрекеті Оқушының әрекеті Қолдарына алған қиындыларды  құрастырып,сол бойынша топқа  бөлінеді. Суреттерді тақтаға  іледі. Оқушылар бір­біріне жақсы  тілек тілеп, сыныпта жақсы  ахуал қалыптастырады. Оқушылар ауызша орындайды Бағалау парақшасымен таныстыру Топқа бөлу Оқушыларға кесілген суреттер  үлестіріледі.  Ынтымақтастық  атмосферасы Үй тапсырмасын  пысықтау Балалар, бір – біріңе қарап  жымиыңдар,  жайланып отырып, көздеріңді жұмыңдар. Менің  айтқанымды іштеріңнен қайталаңдар. Мен бақытты баламын, Жан  дүниемде күн нұрлы Жылуым мол бойымда. Қызығушылықты ояту: Үй тапсырмасын  сұрау (4  минут) 1. Табиғатта абсолют тыныштықта тұратын дене бола ма? 2.   Тыныштықтың   салыстырмалы   болатынын қандай мысалдармен түсіндіруге болады? 3.   Ғылымда   материя   деп   нені   айтады?   Оның негізгі қасиеті қандай? 4.   Материяның   қасиеттерін   сипаттайтын   заңдар қалай тағайындалады?  Талқылау үшін сұрақтар беріледі (3 минут) 1. Вектор дегенді қалай түсінесіңдер? 2. Векторларға қандай амалдар қолдану  тиімді деп ойлайсыздар? Пікірталас сұрақтарымен жұмыс Ассоциация құру Оқушыларға пікірталас кезеңін өткізу, автордың   өлнеңдегі сипаттамасы бойынша   сипаттау Жаңа сабақ Өзінің сандық мәнімен қоса кеңістіктегі бағытымен де сипатталатын шамалар векторлық шамалар деп аталады. Кеңістікте   белгілі   бір   бағыты   болмайтын,   тек   сандық   мәнімен   ғана сипатталатын шамалар скалярлық шамалар деп аталады.  Векторларды қосу.                         Бірнеше векторларды қосу.                           Векторларды азайту.         Бір түзудің бойында жатқан немесе бір­біріне параллель векторлар бір жаққа қарай не қарама қарсы бағытталуы мүмкін.                                            Векторлар проекциясы. Егер вектордың бас нүктесінің проекциясынан оның ұшының проекциясына қарай ось бағытымен   жүретін   болсақ,   онда   проекция   оң   деп,   ал   қарама­қарсы   бағытта   жүрсек, проекция теріс деп есептеледі. Векторлардың қосындысы мен айырымының проекциялары. Векторлар   қосындысының   бір   осьтегі   проекциясы   қосылатын   векторлардың   сол осьтегі проекцияларының алгебралық қосындысына тең.\ Векторлар   қосындысының   не   айырымының   проекциясын   табу   үшін   қорытқы векторды тауып, оның проекциясын анықтаудың қажеті жоқ, веторлардың проекцияларын, таңбаларын ескере отырып, қосса болғаны. Дененің координаталары және орын ауыстыру векторының проекциялары.                         1 xs         2     ys x 0 y 0 х y  х 0  y 0 s s x y  x  y Ой толғаныс ­орын ауыстыру векторының х не у осіндегі проекциясы сәйкес координатаның s өзгерісіне тең. Кім жылдам ойыны арқылы жаңа тақырыпты жинақттау Әр оқушы өзіне жүктелген рөлдің міндеттерін атқарады. Топ пікірлерін тыңдау.   Жұптық жұмыс  «Пилот ­ Штурман» (5 минут) (Штурман – басқарушы, пилот – орындаушы) Берілген суретті түсіндіру, яғни  штурман айтып отырады, пилот қағаз бетіне түсіріп отырады. 1)                                                                 2)                                          3) Вектор дегеніміз не? Векторға қандай амалдар қолданамыз?  Векторлар мен координата өсіндегі проекцияларын салыстыр? Суретті қысқаша түсіндір? Күнделікті есептеулерде векторлық естпен жұмыс:  Тест №1  1. Өзінің сандық мәнімен қоса кеңістіктегі бағытымен де сипатталатын  шамалар...  А) векторлық шама Б) скалярлық шама С) физикалық шама Д) орын ауыстыру Е)  жылдамдық  2. Қозғалысын 1 м/с2 үдеумен бастаған автомобильдің 5 с және 10с өткеннен  кейінгі орын ауыстыруы қандай болатынын анықтаңдар.  *А) 12, 5м, 50м Б) 1, 25м, 0, 5м С) 125м, 5, 0м Д) 1, 25м, 500м Е) 1, 25м, 0, 05м  3. Ортаның кедергісі болмаған кездегі денелердің түсуі ­  А) үдеу *Б) еркін түсу үдеуі С) уақыт Д) арақашықтық Е) биіктік  4. Ауасыз кеңістікте барлық денелер бірдей уақытта түседі деп ұйғарым  шығарған итальяндық ғалым.  А) Ньютон Б) Архимед *С) Галилей Д) Кеплер Е) Циалковский  5. Биіктігі 6, 0м ағаштан алма үзіліп түсті. Ол қанша уақытта жерге түседі?  (Ауаның кедергісі ескерілмейді.)  *А) 1, 2с Б) 12с С) 120с Д) 0, 12с Е) 11, 2с  6. 200 м/с жылдамдықпен вертикаль жоғары атылған ракета жоғары қарай ­  10м/с2 теңкемімелі үдеумен қозғалады. Оның ең жоғары көтерілу биіктігін анықтаңдар.  А) 3км Б) 4км *С) 2км Д) 5км Е) 6км  7. Дене 40 м/с жылдамдықпен вертикаль жоғары лақтырылды. Дененің 2с ж»не 5с өткеннен кейінгі жылдамдығы қандай болады? Дене қанша жол жүреді және оның 5с уақыт аралығындағы орын ауыстыруы неге тең?  *А) 20, 4м/с; 9м/с; 60, 4м; 85, 7м; 77, 4м. Б) 204м/с; 0, 9м/с; 6, 04м; 8, 57м; 7, 74м  С) 2, 04м/с; 9м/с; 60, 4м; 8, 57м; 7, 74м Д) 204м/с; 90м/с; 6, 04м; 8, 57м; 7, 74м;  Е) 2, 04м/с; 9м/с; 604м; 857м; 774м  8. Қисықсызықты қозғалыс деп...  *А) дененің қисық траектория бойымен қозғалысы Б) ортаның кедергісі болмаған кездегі денелердің қозғалысы С) Жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығы Д)  Жылдамдығы кез келген бірдей уақыт аралықтарында бірдей шамаға өзгеріп  отыратын қозғалысы Е) Дөңгелек орбита бойымен қозғалыс  9. Периодтқа кері шама...  А) уақыт Б) айналым саны *С) жиілік Д) бұрыщтық жылдамдық Е) радиус  10. Сағат тілінің айналуының бұрыштық жылдамдығы үлкен бе, әлде Жердің  айналуының бұрыштық жылдамдығы үлкен бе?  *А) сағат тілінің бұрыштық жылдамдығы 2 есе үлкен Б) Жердің бұрыштық  жылдамдығы 2 есе үлкен С) Жылдамдықтары тең Д) Сағат тілінің бұрыштық  жылдамдығы 2 есе кіші Е) Жердің бұрыштық жылдамдығы 4 есе кіші  Сабақты бекіту Бүгінгі сабақта біз не істедік?  Үй тапсырмасы № .  Бағалау Кері байланыс Бүгінгі сабақ ұнады ма? Өз көңіл күйлерін стикерге жазу. Саған қайсы тапсырма қиын  болды? Оқушылар күнделіктеріне  жазады Бағалау парақшасын толтырады