Внеклассное мероприятие по биологии

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Биология 6 сыныптар

 

Сабақтан тыс жұмысының  тақырыбы:   «Өсімдік — өмір сәні, өмір нәрі»

Сабақтың мақсаты: Оқушылардың  биология  пәніне қызығушылығын оята отырып,    білімдерін  тиянақтау

Сабақтың міндеті: а) биология пәнінен алған білімдерін нақтылау, еске түсіру, естерінде қалдыру;

ә) экологиялық және эстетикалық тәрбие беру;

б) күнделікті өмірде өсімдіктің алар орны мен маңызын  терең түсіндіру

 Сабақтың түрі:            Сайыс

Сабақтың әдісі:          Сұрақ – жауап

Сабақтың көрнекілігі: нақыл сөздер, карточкалар, слайд, өсімдіктердің суреттері

«Бір тал кессең, он тал ек»

«Дала көктен шығады, дәрі шөптен шығады»

«Өсімдік — өмір кілті»

«Сенің денеңнің қуаты, өсімдіктің шырынында»

Барысы. Балалар біз бүгін сіздермен «Өсімдік — өмір сәні, өмір нәрі» атты    сабағымызды сайыс түрінде өткізгелі отырмыз. Биология пәнінен алған білімдеріңді, қосымша өздерің оқыған материалдардан білгендеріңізді бүгін ортаға салмақпыз.   Сәттілік тілеймін.

Бүгінгі сайысымыздың  бөлімдерімен танысып өтсек:

1. «Таныстыру»
2. «Бәйге»
3. «Кім білгір»

4.      «Ғажайып биология» Мен қай өсімдікпін?

5.      «Полиглот»

6. «Қиял ғажайыптар әлемінде»

Алдымен   бүгінгі сайысымызға қатысушыларды таныстрайық:

 

І топ:  «Флора» - 6 «А» сыныбы

ІІ топ: «Өсімдіктер» - 6 «Б» сыныбы

ІІІ топ: «Жалын» - 6 «Ғ»

ІV топ: «Ботаника» - 6 «Д»

 

Көңілді тапқыштар, білімділер,

Бар өнерін алдарыңа салады.

Кім білімді, көп оқыған болса егер,

Бүгінгі күн жеңімпазы болады.

 

Сайыстың әділ бағасын беретін қазылар алқасымен танысайық:

 

Жаны жайсаң, жүрегі толған нұрға,                 

Шәкірт үшін биік тұлға , зор тұлға.

Асқақтатқан абыройын мектептің,

Ризамыз  біздің Жакеш апайға

 

 Мектептің ыстығына күйетін,

Шәкірттері қадірлейтін сүйетін.

 Қымбат апай сынды, ұстазымыз,

Жүрекке жыр , көңілге  сыр түйетін.

 

 

Бүгінгі күн үш тілді де меңгерген,

Өгейсітпей үшеуінде тең көрген.

Фариза ұстаз шәкірттерге ұқтырар,

Кедергі жоқ үш тілдіде кем  көрген

І.тур  Таныстыру (5 балл)

«Сәлем сөздің анасы»

Дейтін қазақ данасы.

Сәлемдесіп, танысып,

Сайысымызды бастайық.

Төрт топтың топбасшылары топтарын таныстырады.

 

 ІІ тур:   «БӘЙГЕ» 

(Тез жауап берілуі керек . Әр дұрыс жауап 1 баллмен есептеледі)

Қазақпыз ғой бәйге десе қозатын,

Қосатұғын күрең атын, боз атын.

Басталады «Бәйге» атты  жарысың,

Шықсын шәкірт  шыңдарға қол созатын.

 

1.      Өсімдіктерді зерттейтін ғылым.\Ботаника\

2.       Қазақстанның  қызыл кітабы қашан шықты? . \ 1981 жылы\ 

3.      Қазақстанда қанша қорық бар? . \1 0 \

4.        Өсімдіктің өсү мүшелерін ата.\  тамыр, сабақ, жапырақ\

5.        Өсімдіктің көбею мүшелері . \ гүл, жеміс, ұлпа\

6.       Жасушаны  ашқан  ғылым  . \  Роберт  Гук \

7.        Тек  өсімдік  жасушасына  тән денешік .  \ пластид \

8.        Шығу тегі,  құрылысы, атқаратын  қызметі ұқсас жасушалар  тобы  \ ұлпа\

9.        Қарашірік, шымтезек қандай тыңайтқыштарға жатады \органикалық\

10.   Тамыр шығу  тегіне байланысты нешеге бөлінеді, оларды ата \ 3- ке негізгі, жанама ,қосалқы \  

11.    Бір жыл ішінде пайда болған сүрек қабаты  \жылдық  сақина \ 

12.    Күн гүлі деп аталатын өсімдік \ күнбағыс \ 

13.   Ең ірі жеміс \ асқабақ \

14.   Фотосинтез  процесін ашқан ғылым \ Тимирязев \

15.    Жапырақтары түгелдей тікенге айналған өсімдік \ кактус \

16.    Жарықта өсімдік  жапырағынада  жүретін  процесс   \  фотосинтез\

17.    Түрі  өзгерген жер асты өркендері \ тамырсабақ , түйнек , пиязшық \

18.    Түйнекте жетілмеген жапырақтың құрап түсіп қалған ізі  \көзше\

19.    Бидайдың жемісі не деп аталады \ дәнек \ 

20.    Бір гүлде аталық пен аналықтың  болуы \ қос жынысты

 

 ІІІ тур «Кім білгір?  

(Сұрақ- жауап ) Тақтада  сұрақтар тұр 1- қатардағы сұрақтар күрделі, жауап берсеңдер 15 балл, ал 2-ші қатардың сұрақтар сәл жеңілдеу - 10 балл, 3-ші қатардағы сұрақтар өте жеңіл - 5  балл

 

 ІV тур  «Ғажайып биология»

 

 Мен қай өсімдікпін? Ойлап табу керек»  (1 балл). Сөзді 6 «Г» сынып оқушыларына берейік

·         Мен Жорарта теңізінде дүниеге келдім. Мен әртүрлі боламын. Көбінесе Иранда, Жерорта теңізі, Каспий теңізі жағалауында, Индия мен Қытайда кездесемін. Жемтамырымда өте көп қант бар, оны ешкім білген жоқ. 1747 жылы неміс химигі Маркграф менің құрамымда қант барын тапты, ал 1799  жылы Франц Ахард бірінші рет бірнеше кг қант алды. Одан әрі Ресейге өткізді. Мен қазіргі уақытта сұранысы жағынан үшінші орындамын. Тыныштандыратын дәрі ретінде балалардың жүйке жүйесіне пайдаланыламын  (Қызылша)

·         Менің Отаным Индия. Арабша бадиншаш, баданжан деп атайды. Ерте кезде өте ащы болғанмын. Мені ешкім жей алмады.  Пісірілген күйімде арабтар тіс ауырғанда емдеу кезінде пайдаланды. Еуропаға VІ ғасырдың аяғында келдім. Мені бағалау үшін 300 жыл керек болды. .  (Баклажан)

·         Мен Азияда тудым, бірақ Еуропа мен Африкада тұрамын. Орта ғасырларда мені батырлар кеуделеріне тұмар ғып  жүрген, өйткені мен әр түрлі оқтан, садақтың оғынан қорғап жүргенмін. Тіс ауырғанда пайдаланады мені.Өзіме тән исім бар. С дәруменінің көзімін, сондықтан тұмаумен ауырған кезде пайдаланасын мені.  (Сарымсақ)

·         Еуропалықтар Оңтүстік Американы ашқан кезде мені «маис» деп атаған және мен осы кезге дейін сол қалпымды сақтадым. Менің алғашқы өкілімді Еуропаға Х.Колумб әкелген болатын. Бұл данамды Х. Колумб корольге сыйға тартқан болатын. Мен біржылдық, астық тұқымдасына жататын, жылу сүйгіш , дара жынысты, бір үйлі өсімдікпін.( картоп )

 

 V  тур «Полиглот» (5 балл)

Ұлылардың ұрпағымыз кешегі,

Ой қалдырған, сөз қалдырған еселі.

«Полигот» сайысына қатысып ,

Жұмбақтарды үш тілде кім шешеді?

1.       Өсімдіктің  жер асты  мүшесі  \ тамыр —  корень – root \

2.        Ең  ірі  жеміс  \  асқабақ  —  тыква — pumpkin \

3.        Өсімдіктің  қай  мүшесі  ( жасыл  асхана )  деп  аталады?( жапырақ – лист  — letter)

4. Өсімдіктің бүршік, жапырақ, гүл, жеміс бекінетін бөлімі (сабақ-стебель- stalk)
5. Көбеюге қажетті жыныс мүшелері бар, бұтақтанбайтын, түрі өзгерген, қысқарған өркен (гүл-цветок- flower)
6. Мәңгі жасыл ағаш (шырша — ель- spruce)

 

 VII. Қиял ғажайыптар әлемінде ( 5 балл)

 Жоспар бойынша үйде топтарға    бір жеміс немесе көкөніс туралы қияли шытырман оқиға құрастыру керек  болатын. Топтарға сөз берейік

 

 Қорытынды: Әділқазыларға сөз беріп, марапаттау.

 

 

 

 

 

 

 

 

1. «Таныстыру» (5 балл)
2. «Бәйге» (1 балл)
3. «Кім білгір» (15,10,5 балл)

4.      «Ғажайып биология» Мен қай өсімдікпін? (1 балл)

5.      «Полиглот» (5 балл)

6. «Қиял ғажайыптар әлемінде» (5 балл)

 

Бөлімдері		Флора 6 «А»	Өсімдіктер 6 «Б»	Жалын 6 «Ғ»	Ботаника 6 «Д»
1.        1	Таныстыру
2.          2	Бәйге
3.        3	Кім білгір
4.        4	Ғажайып биология
5.          5	Полиглот
1.      6 6	Қиял ғажайыптар  әлемінде

 

 

І топ:  «Флора» - 6 «А» сыныбы

 

ІІ топ: «Өсімдіктер» - 6 «Б» сыныбы

 

ІІІ топ: «Жалын» - 6 «Ғ»сыныбы

 

ІV топ: «Ботаника» - 6 «Д» сыныбы