Հայոց Բանակ

Ուժն է ծնում իրավունք․

Գարեգին Նժդեհ

Շողակաթի միջն դպրոց.Ս.Հովսեփյան.

Թագավորությունը ուներ արհեստավարժ կանոնավոր բանակ։ “Սարդուրյան տարեգրության” համաձայն՝ զինված ուժերի ընդհանուր թիվը 350 հազար էր, որի մեջ նաերառված են նաև նվաճած ու հարկատու երկրների զինված ուժերը։
Բանակը կազմված էր հետևակից, հեծելազորից, մարտակառքերից։

Զինանշան

Վահան

Հայկազուն-Երվանդունիների օրոք ռազնմադաշտ դուրս բերվող բանակի թիվը 48 հազար էր։ Մեծ քաղաքներում և ամրոցներում մշտապես կայազորեր կային։ Հիմնական զենքի տեսակն էին նիզակ, նետ, սակր, տեգ։

Տիգրան Մեծը հզոր քաղաքական և ռազմական գործիչ էր, ուներ նաև ռազմական մեծ ուժ։ Դրա մասին է վկայում պատմիչի խոսքերը, որ հայոց արքան ռազմական հզոր ուժ ուներ և Սելևկյան ավագանին Տիգրան Մեծին հրավիրել էր բազմելու Սելևկյան գահին։

Զինանշան

Տիգրան Մեծ

Տրդատ III Հայաստանի պետական և քաղաքական խոշոր գործիչներից է։ ունենալոv ռազմական մեծ ուժ նրան հաջողվել է վերականգնել Մեծ Հայքի թագավորության տարածքային ամբողջությունը, քաղաքական ամուր դաշինք կնքել Հռոմեական կայսրության հետ, ճնշել նախարարների անջատական ձգտումները և ստեղծել կենտրոնացված ուժեղ պետություն

Զինանշան

Բագրատունիները հատուկ նշանակություն էին տալիս բանակի կազմակերպմանը։ Պատերազմների ժամանակ բանակը համալրվում էր, և զորքի թիվը հասնում էր 100 000-ի։ Բանակը կազմված էր արքունական և մարզպանական գնդերից։ Բանակը կազմված էր հեծելազորից, հետևակից և սակրավորական զորամասերից։

Զինանշան

Դրոշ

Գագիկ I

Կիլիկիայի հայկական պետությունն իր գոյության ողջ ընթացքում պատերազմների մեջ էր, ուստի կանոնավոր և ուժեղ բանակ ունենալն անհրաժեշտություն էր։ Մշտական բանակի կազմակերպումն սկսվեց դեռևս Ռուբինյան առաջին իշխանների օրոք։ Խաղաղ ժամանակ երկիրը կարողանում էր պահել 30.000-անոց բանակ։ Պատերազմի ժամանակ բանակի թվակազմը հասնում էր 60 հազարի:

Զինանշան

Դրոշ

Լևոն Մեծագործ

ՀՀ-ն 1920 թ․ սկզբին ուներ 4 առանձին բրիգադ՝ 9 գնդով, մեկ հեծյալ բրիգադ՝ 2 գնդով, Կարսում ավիաջոկատ, 2 զրահագնացք։ Սեևանա լճի վրա գործարկվեց “Աշոտ Երկաթ” ռազմանավը։ Հայոց բանակը հիմնականում սպառազինվեց անգլիական զենքով ու զինամթերքով։ Հայաստանն ուներ 40 հազարանոց բանակ, որից մարտական ուժերի թվակազմը 25 հազար զինվորական էր։

Դրոշ

Զինանշան

Խորհրդային Հայաստան

Զինանշան

Դրոշ

Դրոշ

Զինանշան

Առաջնահերթ նշանակություն ստացավ ազգային պետության անվտանգության և անկախության պահպանման հարցը, որի երաշխիքը կարող էր լինել մարտունակ բանակը։ Հայոց բանակի ակունքներում կանգնած էին դեռևս 1990 թվականի սեպտեմբերին կազմավորված Երևանի հատուկ գունդը և Արարատի, Գորիսի, Վարդենիսի, Իջևանի ու Մեղրու ինքնապաշտպանական վաշտերը։

1992-1993 թթ. երկրապահ կամավորական ջոկատների և բանակ զորակոչված զինակոչիկների միավորումով ստեղծվեց շարժունակ և կարգապահ բանակ։

1992 թվականի հունվարի 28-ին կառավարությունն ընդունեց «ՀՀ պաշտպանության նախարարության մասին» պատմական որոշումը, ազդարարեց ազգային բանակի ստեղծման սկիզբը։ Նորաստեղծ նախարարության ենթակայությանը հանձնվեցին ընդամենը զինվորական չորս միավորներ՝ ՆԳՆ պարեկապահակային գունդը, հատուկ նշանակության օպերատիվ գունդը, քաղաքացիական պաշտպանության գունդը և հանրապետական զինկոմիսարիատը։ Պաշտպանության նախարարության կենտրոնական ապարատը՝ գլխավոր շտաբը, վարչություններն ու աոանձին բաժինները ստեղծվեցին ավելի ուշ:

Դեոևս 1991 թ. դեկտեմբերի 5-ին ՀՀ Հանրապետության պաշտպանության առաջին նախարար էր նշանակվել Վազգեն Սարգսյանը։

Բանակը աստիճանաբար զինվեց ժամանակակից ռազմական տեխնիկայով և ամուր պատվար դարձավ անկախության պաշտպանության գործում։ Հայոց բանակր կազմավորվեց անկախ պետականության վերականգնման գործրնթացում և հանդիսացավ նրա ամենամեծ ձեոքբերումը։ Լավ կազմակերպված Հայոց բանակում ծառայելը դարձավ յուրաքանչյուր հայ երիտասարդի պատվի գործը։

«Եթե կորցնենք Արցախը, մենք կշրջենք հայ ժողովրդի պատմության վերջին էջը...»
« Դժվար էր մեր ուղին, բայց նպատակը վեհ էր, իսկ դեպի վեհ նպատակ տանող ուղին հաղթանակ է»
Մոնթե Մելքոնյան

«Հայրենիքը վտանգի մեջ էր, իսկ յուրաքանչյուր հայի պարտքը, անկախ նրանից, թե ինչ դիրքորոշման է հարում, իր հայրենիքը պաշտպանելն է»

Արկադի Տեր-Թադևոսյան

«Ամեն օր գլուխներդ բարձին դնելուց եւ քնանալուց առաջ, յիշէք, թէ այդ օրը ինչ էք արել ձեր ազգի համար»
Անդրանիկ Օզանյան

 1994 թ. զինադադարից հետո ադրբեջանական իշխանությունների անդադար հնչեցրած ռազմատենչ հայտարարությունները, ԼՂՀ-ի և ՀՀ-ի դեմ ռազմական գործողություններ վերսկսելու սպառնալիքներին ու ագրեսիվ նկրտումներին ՀՀ զինված ուժերը հակադրում էին մարտական բարձր պատրաստվածությունը, մարտունակությունն ու զգոնությունը։

«Քառօրյա պատերազմը» ևս մեկ անգամ ցույց տվեց, որ հայ ժողովրդի միակ պաշտպանն ու դաշնակիցը հանդիսանում է հայկական բանակը։ Ապրիլի 2-ին հայկական պետականությունը կանգնել էր լինել-չլինելու հարցի առաջ: Լինել-չլինելու հարցը լուծվել է սահմանին: Իրականում այս ամենը կասեցվել է անձնուրաց երիտասարդ զինվորների շնորհիվ, որոնց մասին դեռ բազմաթիվ հերոսական պատմություններ կլսենք: Նրանք կասեցրել են լայնամաշտաբ պատերազմը, որը սպառնում էր Հայաստանի գոյությանը։