Алғашқы адамдардың өмірі 5 класс

Сабақтың тақырыбы:  Алғашқы адамдардың өмірі Зерттеу сұрағы: Алғашқы адамдар қалай өмір сүрді? СЫНЫП:  5 Қатысқан оқушылар  саны:  20 Мұғалімнің аты­жөні:Бекбатырова Б.К Күні:     Қатыспаған оқушылар саны: 3  Сабақ негізделген  оқу мақсаттары Сабақ  нәтижесі: Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және  5.1.1.1 – алғашқы адамдардың антропологиялық белгілерін сипаттау; қосымша тапсырмаларды орындайды.  Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе  орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме  ресурстармен  жұмыс жасайды.  Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:  Оқулықтан   тыс   берілген   қосымша   тапсырмалады   орындайды,   тақырып   бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады. Жеке,   жұптық,   топтық   тапсырмаларды   орындай   алады.   Сабақ   барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады. Алғашқы адамдардың өмірі Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар  және  әртүрлі  заттар,  топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер. Сұрақ­жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия. Музыка, қазақ тілі.  Кіріспе сабақ  Бағалау   критерийі Тілдік  құзіреттілік Ресурстар Әдіс­тәсілдер Пәнаралық  байланыс Алдыңғы оқу Сабақ барысы : Сабақтың жоспары Жоспарланған уақыт Басталуы 5  минут Сәлемдесу.  Топқа бөлемін : «Құттықтау хаттары арқылы» топқа бөлінеді.  Оқушыларды  құттықтау хаттарын  алып, 1,2,3 топтарға  бөлініп  отрады.     Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім­ай» би «Әнді жалғастыр!» Мақсаты: қатысушылардың көңіл­күйін көтеру, жағымды эмоция  туғызу. Нұсқаулық: «Сіздерге бір өлеңнің 1 – жолын айтамын, ал сіздер келесі  жолын айтасыз, ал келесі көрші топ 3­4 – жолын әнмен жалғастырады.  Кейін жүргізуші басқа өлең бастағанда 3 – топ өлеңнің 2 – жолын  айтады, ал 4 топ 3­4 жолын айтады. Ойын шеңбер бойынша жалғасады.  Бағалау түрлері Құттықтау  хаттары  арқылы  топтарға  бөлу. «Әнді  жалғастыр!» Тренинг. Жаңа білім 10 минут Ортасы   10 минут Соңғы әннің соңы 2 жолын барлық топ орындайды». 1. «Әрқашан күн сөнбесін» (4 жол) 2. «Анашым» (4 жол) 3. «День рождения» (4 жол) 4. «Школный вальс» (4 жол) 5. «Жан досым» (4 жол) Білу және түсіну Берілген мәтіндерді балалар оқып алады. Алғашқы адамдар қалай өмір сүрді?  «Жариялау» әдісі (Әрбір топ берілген сұрақ бойынша  өз позициясын жариялау керек.  Бұл үшін топ ішінен спикер берілген уақыт ішінде (5 мину) басқа  қатысушылар  алдында сөйлеп, топ ұстанымын жеткізеді.) 1 Ертедегі адамдар қандай кәсіптермен айналысты? (аңшылық, терімшілік) 2 Жиі – жиі қоныс аудару алғашқы адамдар тіршілігіне қандай  өзгерістер әкелді? (жаңа жерлерді игерді. Ой — өрісі жетіле түсті) 3 Ежелгіі адамдар қандай жерлерге қоныстанған? (табиғи үңгір, тау  Оқулық, мәтіндер. шатқалында) 4 Адамдар тіршілігінде қандай қиындықтар кездесті? (аяздан тоңды, тамақ жоқ болды, ауру – сырқау көбейді, жабайы аңдар шабуылы) 5 Ежелгі адамдар қандай жетістіктерге жетті? (еңбек құралдарын жасады: шапқы, қырғыш , шоқпар , киім киді, от  жақты, аңды қолға үйретті, топ – топ болып өмір сүрді. 6 Алғашқы адамдардың өмір сүрген жасы? (30 ­40 жас) 7 Қазақстан жерінен ежелгі адамдардың сүйектері табылды ма?  (Сүйегі табылған жоқ) 8  Ежелгі тас ғасырын қалай атады? Қолдану Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау. Адамзат баласының шығуы. Ғалымдар алғашқы адамды «епті адам» деп атайды. «Епті адам»  Африкада Кения жеріндегі Олдувай шатқалында табылған. Ол осыдан  1 млн 750 мың жыл бұрын өмір сүрген. Алғашқы адамның бірі  питекантроп деп аталады. Питекантроптың қаңқасы алғаш рет Ява  аралынан 1891 жылы табылды. Ол мөлшермен бұдан 1 млн жыл бұрын  өмір сүрген. Адамзат дамуында бұдан кейінгі сатыда синантроп  тұрады. Солтүстік Қытайда табылуына байланысты оған «қытай  адамы» деген ат берілген. Синантроптар бұдан 500­200 мың жыл бұрын өмір сүрген. Питекантроп пен Синантропты «тік жүретін адам» деп  атайды. Көне адамның тағы бір түрі неандерталь деп аталады. Ол  Германиядан табылып 100­35 мың жыл бұрын өмір сүрген.  Неандертальдақтардан кейін, мөлшермен бұдан 40­35 мың жыл бұрын  «саналы адам», яғни қазіргі адамдар қалыптасты.          Алғашқы адамдардың кәсібі. Оқулық,қабыр ғаға ілінген   ватмандар,  түрлі­түсті  маркерлер Топтық жұмысқа арналған ресурстар Адамдар қарапайым еңбек құралдарын пайдалануды үйренген соң,  табиғатқа тәуелділігі азая бастады. Әуелде олар баспана жасауды,  тамақ пісіруді білмеді. Жеуге жарамды тамырларды қазып алды.  Құстардың жұмыртқаларын жинап қорек етті. Мұндай кәсіп  терімшілік деп аталды. Бірлесіп тамақ табу мен жабайы жануарлардан  қорғану үшін топтанып жүрді. Ертедегі адамдардың мұндай ұжымы  адамдар тобыры деп аталды. Алғашқы адамның қазақстандағы іздері.  Қазақстандық ғалымдардың пікірі бойынша, Сібірге алғашқы адам  Еуропадан және Азиядан қоныстанған. Қазақстан аумағына алғашқы  адамдар шамамен бұдан бір миллиондай жыл бұрын пайда болды.  Мұны Жамбыл облысының Арыстанды өзенінің бойынан және  Қазақстанның оңтүстігіндегі Қаратаудан табылған тастан жасалған сол заманның еңбек құралдары дәлеледейді. Қазақстан аумағында өмір  сүрген алғашқы адамдар питекантроптың замандастары еді. Еңбек құралдары. Алғашқы жасалған құралдардың ұзындығы 20 сантиметрге, салмағы 1  киллограмға дейін жетті. Жануарлардың терісін тазалайтын, етін  боршалайтын тас шапқылар мен қырғыштар жасалды. Жамбыл  облысынан табылған палеолит дәуірінің бес мыңнан аса еңбек  құралдарының бәрі қашау мен үшкір заттар. Неолитте тас өндеу  неғұрлым биік деңгейге көтерілді. Бұл кезеңде адамдар тасты  жылтыратып тегістеуді үйренді, еңбек құралдарының жаңа түрлерін –  дәнүккіш, келі, балта, қайланы т.б. ойлап тапты. Отты пайдалану және жердің сууы. Бұдан 100 мың жыл бұрын Жер беті күрт суи бастады. Қыс ұзаққа  созылды. Қар мен мұз жаздың қысқалығынан еріп үлгермеді. Еуропа  мен Азияның солтүстігінде алып мұздық пайда болды. Ғалымдардың  айтуынша, оның қалыңдығы екі километрге жеткен. Бұдан 13 мың жыл  бұрын мұздық ери бастайды.    Әр топқа деңгейлік тапсырмаларды тест түрінде  беріледі. Топ жетекшілеріне топ мүшелерін бағалау үшін критерийлер  беріледі.Оқушылар тест шешіп, критерий арқылы топ жетекшісі топ  мүшелерін бағалайды, топ жетекшісін топ мүшелерінің бірі  бағалайды. «Қыдырып қайтайық!»  би билеу Ой қорытыу    1.     Алғашқы адамдар еңбек құралдарын неден жасады? 2.     «Саналы адам» қашан қалыптасты? 3.     Қазақстан   аумағында   өмір   сүрген   алғашқы   адамдар   кімдердің замандастары еді? Жазыңдар. Оқушылар би  билеп сергіп  қалады. Тақырып  бойынша  түйген  білімдерін  жазады. Сергіту сәті 2 минут Аяқталуы  Сабақты  бекіту 10 минут Бағалау  «Білім ағашы» кері байланыс 5 минут Сабақтан  алған  әсерлерін  стикерге  жазып, ағашқа жабыстырады. Бағалау ­ Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз? ə ə П наралық байланыс Қауіпсіздік ж не еңбекті қорғау ережелері АКТ­мен байланыс Құндылықтардағы байланыс Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына с йкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз. ə Кері байланыс 3 минут Қосымша ақпарат Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз? Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма ə қандай түзетулер енгіздім ж неə неліктен? Қорытынды бағамдау Қандай екі н рсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі н рсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім? ə