Сабақтың тақырыбы: Әншіақындар шығармашылығынан
өткенді қайталау
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Әншіақындар шығармашылығынан өткенді еске
түсіре отырып, өтілген тақырыптар туралы ойларын
жинақтай отырып, оқушылардың алған білімдерін
тереңдете түсу.
Тәрбиелік:Оқушылардың ән әлеміне деген сүйіспеншіліктерін
арттыра отырып, өнер адамдарын құрметтей білуге
тәрбиелеу.
Дамытушылық:Жұпта, топта жұмыс істей білу, өзін
өзі және бірінбірі бағалай білу дағдыларын
қалыптастыра түсу. Дүниетанымдарын кеңейту.
Сабақтың түрі:қайталау сабағы
Сабақтың әдістәсілі:
Сабақтың көрнекі құралдары:
Пәнаралық байланыс: әнкүй, тарих, қазақ тілі
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі: психологиялық тренинг
ІІ.Үй тапсырмасын тексеру. Реферат жазу
ІІІ.Өткенді пысықтау. Сұрақтарға жауап алу
• 1.ХІХ ғасыр әдебиеті неше кезеңге бөлінеді?
• 2.ХІХ ғ. І жартысында қазақ халқы қандай тарихиәлеуметтік
жағдайды басынан өткізді?
• 3.ХІХ ғ. І ж. Тарих сахнасына шыққан ақындар шоғырын ата.
• 4.Олар неше бағытты ұстанды?
• 5.Хандық дәуірді жақтап өлеңжыр жазған ақындар кімдер?
• 6. «Зар заман» ақындарын ата.
• 7.Оларға «Зар заман ақындары» деп баға берген кім?
• 8.ХІХ ғ. ІІ ж. қазақ әдебиетіне қамтылған негізгі тақырып не?
• 9.ХІХ ғ. ІІ ж. тарих сахнасына шыққан ақындар кімдер?
• 10. ХІХ ғ. ІІ ж. қазақ әдебиетіне ерекше бір үлгіде үлес қосқан
ақындарды кімдер дейміз?
ІҮ. Жаңа сабақ. Дәптермен жұмыс: (Айкүнін, сабақтың тақырыбын
жазғызу) «Әншіақындар шығармашылығынан өткенді қайталау»
1слайд: «Маған бүкіл қазақ даласы ән салып тұрғандай болып көрінеді»
Г.Потанин
Кіріспе сөз: айтқандай қазақ халқы үшін сөз өнері мен саз өнерінің орны
ерекше. Төрт жол өлең құрастырмайтын, екі ауыз ән әуелетпейтін қазақ
кем де кем екені бәрімізге аян.ХІХ ғ. ІІ ж. мен ХХғ. басында бірқатар салсерілер мен әншіақындар
өмір сүрген. Салсерілер деп кімді айтамыз?
2слайд: «Тіпті салсерілердің үстіне киген киімі халық кимеген түрден
болады. Егер ол киімді халық кисе, оны кимей, жұрт назарын өздеріне
аударатындай басқаша түрде киінген. » деп Диваев айтқандай сал
серілердің өзінөзі ұстауы, киім киісі, жүрістұрысы да елден ерекше
болған.
ХІХ ғ. ІІ ж. мен ХХ ғ. Басында тарих сахнасына шыққан, қазақ әдебиеті
мен мәдениеті саласына ерекше бір үлгіде үлес қосқан салсерілер кімдер?
3слайд: «Біржан сал» кинофильмінен үзінді көрсету
№1 Кестемен жұмыс:
1
2
3
Өмір сүрген жылдары
Туып өскен жері
Арғы атасы
Атасы
Әкесі
Атыжөні
Салтдәстүр
Әнөлеңдері
Айтысы
«Теміртас» өлеңінің
шығу тарихы
4
5
6
7
«Ләйлім шырақ» әнінен бір шумақ тыңдау, орындау
1.«Сері» сөзі қандай ұғымды білдіреді?
2.Ел ішінде сері атанған әншіақын кім еді?
4слайд: «Ақан сері» кинофильмінен үзінді көрсету
№2 Кестемен жұмыс:
1
2
3
4
5 Жеке өмірі, яғни бірнеше
Өмір сүрген жылдары
Туып өскен жері
Азан шақырып қойған аты
Ақанның әндері
әйел алу себебі
6 Жігіт адамның 13 түріне
сипаттама берген өлеңі7
8
Әйелдерді сипаттаған өлеңі
«Маңмаңгер», «Құлагер»,
«Көкжендет» , «Қараторғай»
әндерінің шығу тарихы
«Қараторғай» әнінен бір шумақ тыңдау, орындау
1.«Шолақ» сөзінің синонимін тапқызу (шолақ, келте, қысқа)
2.Ел ішінде Балуан шолақ деген қосалқы атқа ие болған әншіақын кім?
(Нұрмағамбет Баймырзаұлы немесе Нұрмағамбет Баймырзаұлы)
5слайд:
№4 Кестемен жұмыс:
1
Балуан шолақ
Баймырзаұлының
өмір сүрген жылдары
Туып өскен жері
Азан шақырып қойған аты
«Шолақ» атануының себебі
«Балуан» сөзін қосарлаудың
сыры
Балуан шолақтың шешесі
кім? Ол туралы не айтасың?
Қалампыр ана туралы аңыз
«Бүгінгі циркдегі ат өнерін
толық меңгерген» дігін
ашып айт
Әндері
2
3
4
5
6
7
8
9
Кім күшті? Қазақтың ұлттық ойыны: «Қол күрестіру»
Ақ сиса, қызыл сиси, сисасиса,
Жүрмейді кімдер жаяу зорлық қылса.
Шорманның Мұстафасы атымды алып
Атандым сол себептен ..................... .
№5 Кестемен жұмыс:
1 Жаяу Мұса Байжанұлының
өмір сүрген жылдары
Туып өскен жері
2
3 Жаяу Мұса атануының сыры
4
Әндері5
«Ақ сиса» әнінің шығу тарихы
«Қыз Жібек» киносынан «Гәкку» әнін тыңдату
«Гәкку» әнінің авторы кім? (Үкілі Ыбырай Сандыбайұлы)
Венн диаграммасы
«Гәкку» әні Ұқсастығы «Маңмаңгер» әні
Сабақ қорытындысы: Сәйкестендіру тесті
Біржан сал «Гәкку» әні
Ақан сері «Ақ сиса» әні
Жаяу Мұса «Сентябрь» әні
Әсет Найманбаев «Қараторғай» әні
Балуан шолақ «Ләйлім шырақ» әні
Үкілі Ыбырай «Кіші Ардақ» әні
Үй тапсырмасы: қайталау