Бастауыш білім беру жүйесінде білім сапасын арттыру жолдары

Биманова Дариға Кенжебекқызы, №49 орта мектебінің Бастауыш сынып мұғалімі, Қызылорда облысы, Шиелі ауданы,Ақмая ауылы Бастауыш білім беру жүйесінде білім сапасын арттыру жолдары І.Кіріспе Бүгінгі жаңа ғасырдың жаңашыл шәкірттерін тәрбиелеуші мұғалімдер- сонау ұстаз деген есімнің ұлылығын дәлелдеп кеткен, ұлы ұстаздардың еңбегімен сусындаған, әмбебап жандар. Бүгінгі таңдағы ұстаздар қауымының жан-жақты дамыған, жеке тұлға қалыптастыруда атқарып жатқан еңбектері ұшан – теңіз.Жаңашыл ұстаз болмысы, біріншіден, мұғалім – үздіксіз ізденуші.Қазақстан Республикасының ұстаздарының негізгі мақсаты – қоғам дамуының қазіргі кезеңіне сай жастардың саналы ойлауын қалыптастыру, шығармашыл, өз мамандығын дұрыс таңдаған, ой-өрісі жоғары жеке тұлға дайындау.Ұстаздың тағы бір ерекше қасиетінің бірі – жетелеуші, алға ұмтылдырушы. «Мұғалім өз ісіне деген сүйіспеншілікті оқушыға деген сүйіспеншілікпен ұштастыра алғанда ғана шын мәніндегі мұғалім болмақ…Егер мұғалім өз ісін ұната білсе, ол жақсы мұғалім болады.»- деген еді Л.Н.Толстой. ІІ. Қазіргі таңда білім берудегі бастауыш сынып сабақтарына қойылатын талаптар. Қоғамның дамып-өркендеуі, оның әлеуметтік-мәдени этностық ерекшеліктерін толық меңгеріп, өзгерістер, жаңалықтар, ұғымдар туралы болып жатқан барлық мәселелерге мән бере отырып, салауатты өмір салтын құруда, білім беру саласындағы инновацияны меңгеруде, қоғамымызды ізгілендіруде мұғалімдерге, олардың кәсіптік сапаларына, білімділігі, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуге қабілеттілігі, мәдениеті, парасаттылығы, т.б. қасиеттеріне байланысты екендігін, мұғалімдік мамандықтың жан-жақты білімді, шынайы сезімтал болуды, шәкірттеріне шексіз сүйіспеншілікті беруді талап ететінін, еңбегінің нәтижесі әр күн сайын балаларға қуаныш әкелгенде ғана жемісті болатынын ұғындыру.Бүгінгі таңда ғасырлар қойнауында жатқан ұлттық тәрбиенің озық әрі өнегелі дәстүрлерін, асыл қасиеттерін оқушылардың бойында қалыптастыру, этнопедагогика материалдарын ұтымды пайдалану – аса маңызды міндеттердің бірі. ХХІ ғасыр – қатаң бәсеке ғасыры. Еліміздің білім беру жүйесі әлемдік білім беру кеңістігіне бағыт алуда. Бүгінгі күні қазақ халқының ұлттық мәдениетінің қайта өркендеу жағдайында жеткіншек ұрпақты ұлттық дәстүрлерде тәрбиелеудің заңды объективті қажеттігі туды. Қай заманда болсын жас ұрпақтың өнеге тұтар өзіндік ұлттық тәлім-тәрбиесі болатындығы белгілі. Егеменді Қазақстан Республикасының болашақ ұрпақтарының сана-сезімін, ұлттық психологиясын, оның ерте замандағы ата-бабалар салт-дәстүрімен сабақтастыра тәрбиелеу қазіргі күннің ең өзекті мәселесі екендігін өмірдің өзі көрсетіп отыр. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында «Білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтармен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау;… оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» делінген. Қазіргі мектеп жағдайындағы білім берудің ұлттық моделіне оқыту мен тәрбие берудің соңғы әдіс-тәсілдерін, инновациялық технологияны игерген, психологиялық, педагогикалық жұмыста қалыптасқан, ескі сүрлеуден тез арада арылуға қабілетті және нақты тәжірибелік іс-әрекет үстінде өзіндік даңғыл жолын салуға икемді, шығармашылық педагогикалық зерттеуші болуды талап етеді. Қазіргі заман ағымына байланысты оқушылардың білімге қызығуын арттыру үшін мұғалімдерге жаңа талаптар қойылуда. Сол себепті оқытудың әр түрлі технологиялары жасалып, мектеп тәжірибесіне енгізілуде. Жан-жақты ізденістің нәтижесінде білім беру саласында жаңа педагогикалық технологиялардың саны да, сапасы да өсіп келеді. Технология – белгілі бір істегі адамның әдісі, шеберлігі. Осы шеберлік арқылы мұғалімнің өз сабағын оқушыға жоғары сатыда жеткізуіне мүмкіндік береді. Мұғалім үнемі шығармашылықпен, ізденіспен жұмыс жасап отырса жаңашылдыққа жақын болғаны. Өзгелердің үлгісін өз ісінде пайдалана білсе, оған өзіндік қолтаңбасын қосып отырса – оқушы тәрбиелеу мен білім берудегі жетістігі сол болмақ. Қазіргі педагогикалық әдебиеттерден 50-ден астам оқыту технологиялары қолданысқа енгізілгені белгілі болып отыр. Қазақстан өз тәуелсіздігін алып, жаңаша құрылымы бар демократиялық қоғам құруға кіріскеніне біршама уақыт өтті. Еліміздің болашағын жасайтын жастар білімімен қатар шығармашылық қасиеті жоғары, өзіндік көзқарасы бар, елге тұлға болатын азаматтар болуы керек. Ал ол азаматтарды оқытып, тәрбиелеп шығаратын негізгі орта – мектеп. Сондықтан қазіргі мектеп ішінара қайта құруларға жол беріп, көп істерде оң өзгерістерге қол жеткізуде. Бастауыштың мұғалімдерінің міндеті – мәдениетті түрде білімді, іскер, жеке тұлғаны дамыту, ұлтымыздың рухын көтеру, осы мақсатқа жететіндей тиімді жол іздеу. ІІ. Негізгі бөлім 2.2 Бастауышта білімді меңгертудегі іс-тәжірибем Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың 2030 жылға дейінгі бағдарламасын іске асыруға белсене қатысатындар, кең байтақ Қазақстанның байлығына ие болатындар, сол байлықты өз иелігіне жұмсайтындар, сөз жоқ, қазіргі мектеп қабырғасында жүрген біздің оқушыларымыз екеніне ешкім күмән келтіре алмайды. Менің де мұғалім ретінде алдыма қойған мақсатым – оқушыларға ұлттық педагогикалық тәрбие мен білім берумен қатар олардың шығармашылық қабілеттерін арттыру. Сол себепті сабақты идеялық жағынан ғылыми негізде, өмірмен байланысты ұйымдастыру оқушының қызығуын, білім құмарлығын таныту, әр сабақта оқушыларды ойлануға, өздігінен ізденіс жасауға баулып, ойын ауызша, жазбаша жинақтап баяндай білуге, мәдениетті сөйлеуге үйрету арқылы ұлттық әдет-ғұрыпты бойына сіңіруге дағдыландыру – әрбір ұстаздың абыройлы борышы. Бұл ретте өзім сабақ беретін сабағымда оқытудың көптеген әдістерінен құралған интерактивті оқыту технологиясының тиімді әдістерін қолданамын.Интерактивті оқыту әдістері тұлғааралық қарым – қатынасқа негізделе отырып, “жеке тұлғаны дамытуға бағытталатын” қазіргі білім беру парадигмасын қанағаттандырады. Сонымен бірге, сапалы білім алудың алғышарттары болып табылатын таным белсенділігі мен ізденіс дербестігін қалыптастырып қана қоймай, ары қарай дамытады. Қазіргі заманғы ғылыми-техникалық үрдістің қарқынды білім беру жүйесінің алдына жаңа міндеттер қойып отыр. Ол-өз жұмыс орнында және бүкіл техникалық тізбекте технологияның үздіксіз өзгерістеріне, жаңалықта- рына бейімделе алатын орындаушының тұлғасын қалыптастыру. Егеменді еліміздің болашағы білім беру жүйесі мен мектептерге байланысты. Заман талабына сай қазіргі мектептерде білім мазмұнын, оның құрылымдық жүйесін жаңарту-білім реформасының жүзеге асуының басты шарты. Осы талапқа сай оқушылардың белсенділігі мен танымдық іс-әрекеттері арқылы оқушылар шығармаларын дамыту, қажетті жағдайда айрықша шешім қабылдай алатын жеке тұлғаны дамыту,осыған орай оқытудың жаңа технологияларын енгізе отырып, білім беру мен тәрбиелеу мұғалімдер алдындағы басты міндет. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында «Білім беру жүйесінің басты міндеті-ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдай жасау,оқытудың жаңа технологияларын енгізу» білім беру жүйесін одан әрі дамыту міндеттері көзделеді. Сондықтан әр түрлі оқыту технологияларын оқу мазмұны мен оқушылар-дың жас және психологиялық ерекшеліктеріне орай таңдай,тәжірибеде сынап қараудың маңызы зор. Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың озық технологияларын меңгермейінше сауатты жан-жақты маман болу мүмкін емес дей келе мен қарапайым тілмен өз ойымды жеткізіп көрсем деймін.Біздің заманымыз жаңа технология мен компьютер заманы. Соңғы 10 жыл ішінде біздің өмірімізге түбегейлі өзгеріс енді. Жаңа буын оқулықтарымен электронды мәдениет әлеміне аяқ бастық. Сонымен бірге мұғалімнің де рөлі өзгерді. Ол енді жоғарғы деңгейдегі жаңашыл ұстаз болуы тиіс. Оған қойылатын талап та жоғарғы деңгейде болады. Жаңа технологияның дамуының арқасында балалардың дамуына үлкен үлес қосылды. Заман ағымына қарай қазіргі традициялық сызба мына қағиданы басшылыққа алады «мұғалім-оқушы-оқулық». Осы уақытқа дейін біз пайдаланып жүрген кез-келген практикалық материал, энциклопедиялар, диафильмдер қызықсыз болып қалды. Практикалық өмір дәлелдегендей ендігі таңда инновациялық техно- логияларсыз дамыған мектепті көз алдымызға елестету мүмкін емес. Ұстаздар жылдар бойына сары майдай сақтап, тырнақтап жинаған өмірлік азығын енді кішкентай ғана компактдискіде сақтайтын болды. Күні кеше ғана бұл қол жетпейтін фантастикалық әлем еді. Қазіргі таңда бәріне бейім,тез қабылдайтын ізденімпаз тұлғалар оның бәрін санасында ұстап,мобильді телефондарды, әр түрлі DVD-плеерді қолдануды меңгере бастады. Алдағы 10 жыл аралығында компьютерлік білімді меңгеру деңгейі өсіп, бастауыш сынып оқушыларының да компьютерді үйренуге деген талабы артады. Компьютердегі мәтіндер, аудио-бейне көрсетілімдер, анимациялар балалардың білім алу деңгейін жоғарлатады. Ғалымдардың дәлелдеуінше: 20%-естігені, 30%-көргені, 50%-өзі әрекет еткені есте қалады екен. Осының бәрін практикалық өмірде көрсетіп жүрген өз мамандығының майталман шеберлері инновация лық технологияларды, яғни мультимедиялық презентацияларды еңбегінің жемісі ретінде қабылдай отырып, мұғалімдік мамандықтың қыр сырын түсі- ніп алға ұмтылады. Өз жұмысына деген қызығушылық артады. Жаңа техноло гияны меңгере білген ұстаз өз өмірінің қуанышқа толы екендігін түсініп, көре біледі. Мұның қаншалықты бақыт екенін сезініп, заман ағымына қарай жаңа технология элементтеріне сүйене отырып, мультимедиялық кабинеттерде интерактивті тақтаның көмегімен слайдтар арқылы өткізу тиімді тәсілдердің бірі деп есептейді. Компьютердің қыр сырын меңгерген интеллигент тұлғалар ғаламтордың да пайдасын көре бастады. Үнемі ізденісте жүріп өзіне қажетті мағлұматтар- ды , қол жетпес ақпараттарды ғаламтордан таба бастады. Бұл прогрестің ал-ға жылжуы емес пе? Яғни адамзатқа бағынбайтын биік белес тауларды бағын дырғанмен бір есеп. Жадымыздағы компьютер, плеер, диск, мобильді телефон деген сөздер құлағымызға сіңісті болып күнделікті қалыпты дүниеге айналуда. Болашақта біз технологияның дамуынан әлі де үлкен жаңалықтар, ғылыми ашылулар күтеміз. Себебі, біз ізденуден жалықпайтын жаңашыл тұлғамыз. Ал өз іс-тәжірибеме келетін болсам: Жаңа технологияны меңгеру-мұғалімнің кәсіптік, адамгершілік, рухани, азаматтық және басқа да көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып оқу-тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі. Ал өз іс-әрекетін тиімді ұйымдастырып отырған қазіргі кездегі мұғалімнің міндеті жоғарыда айтылған мүмкіншіліктерді пайдалана отырып әр оқушыға еңбек етуде. Жаңа ғасырға жаңа бағдарламалар да енгізілуде.Жаңа бағдарламада ең алдымен, оқушының білім алуға деген ынтасын, жауапкершілігін арттыру, берілетін оқу материалының күрделі болуы, баланың білім алуы үшін қамтылған. Жаңа оқулықтағы тапсырмалар жаңа технологияға негізделіп берілген. Қазір заман өзгерді. Қоғам педагогикалық шеберлік деңгейі жоғары, жаңашыл, инновациялық көзқарастағы ұстаздарды қалыптастыруды талап етуде. Жаңа технологияны жүзеге асыруда мұғалім белсенділігі, шығармашылық ізденісі,өз мамандығына деген сүйіспеншілігі алдындағы шәкірттерін бағалауы орын алады. Сондықтан қазіргі мектеп мұғалімі қоғам талаптарын ескеріп,өзінің алдына педагогикалық міндеттерді қоя және шеше білетін, оқыту мен тәрбие технологияларын меңгерген, білім беру процесін басқара алатын,тәжірибеде педагогикалық ситуацияларды оқушы тұлғасының дамуына бағыттап жобалай және жүзеге асыра алатын бәсекеге қабілетті, шығармашыл тұлға болуы қажет. Ұстаздың шығармашылығын төмендегі сызбадан көруге болады.Бүгінгі шәкірт-ертеңгі маман. Ендеше,қоғам талабына сәйкес мұғалімнің негізгі мақсаты-оқушының білім сапасын көтеру. Ол үшін мұғалімнің алдында сабақ сапасын көтеру түрін жетілдіру, оқушының сабаққа деген қызығушылығын арттыру,қабілетін дамыту міндеттері тұр. Демек,мұғалім бір ғана әдіспен шектелмей,шығармашылығын шыңдап,озық іс-тәжірибелерді пайдалана білуі шарт.Оқушы үшін пәнге қызығушылықты оятатын, ойластыратын негіз- оқытушының интелектуалдық ізденісінде. Олай дейтінім, қазіргі кезде сабақты ұйымдастырудың, оқытудың жаңа технологиясы дамып,оны қолдану тәжірибеге енген кезеңде одан алыс қалу кешірілмейтін жағдай.Сабақ ұйымдастырудың түрлеріне басты назар аудару керек. Мен өз сабақтарымда оқыту мен тәрбиелеудің әр түрлі тиімді формаларын оқып – үйреніп, қолданып отыруға тырысамын. Осы орайда сөзім дәлелді болу үшін жұмыс барысымдағы іс-тәжірибемнен баяндайын. Жаңа педагогикалық технологиялар бір-біріне ұқсамайды,тек дұрыс пайдаланып,шәкірт жүрегіне жол таба білу қажет.Кез келген технологиямен жұмыс жүргізгенде сол технологияны мұғалім өзі жақсы меңгеруі тиіс. Технологиямен жұмыс жүргізу 4 саты арқылы іске асады. Олар:оқып меңгеру; тәжірибеде қолдану; шығармашылық бағытта дамыту; нәтиже. Бұл технологияның мақсатын төмендегі сызбадан көре аласыздар.Осыны ескере отырып,мен оқу үрдісінде Қараевтың «Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясын» таңдап алдым. Мұндағы менің мақсатым-өзбетімен дами алатын, әр түрлі өмірдің қиындықтарына төзе білетін, белсенді, білімді оқушы тәрбиелеу . Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясының оқушыларға тиімділігі Сынып оқушыларының барлығы деңгейлік тапсырма орындауы Білім көрсеткішінің нақты және сапалы болуы Оқушының өз білімін өзі бағалап, білім деңгейін дамыта алуы Оқушылардың оқуға ынтасы мен пәнге қызығушылығының артуы Оқушының іздену дағдысының, ұстамдылығының қалыптасуы Оқушы белсенділігінің оянуы Алға қойған мақсатына жетуге дағдылануы, қиындықтарды жеңуге ұмтылуы Оқушының өздігінен жұмыс істеуі мен жауапкершілігінің артуы Оқушы мен мұғалім арасындағы ынтымақтастық қарым-қатынастың орнауы Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясының мұғалімдерге тиімділігі Деңгейлеп-саралап оқытуда білім игерудің үш деңгейінің қарастырылуы Оқушылардың сабақ үстінде бірнеше деңгейде жұмыс жүргізуі Білім дәрежесі бірдей топтарды тексеру ісінің жеңілдеуі Оқушылардың жұмыстары әділ бағалануы Оқушы мен мұғалімнің белсенді шығармашылық қызметін дамытуы Дарынды оқушыларды анықтап, олармен тұрақты және жүйелі жұмыс істеу мүмкіндігінің орнауы Олимпиадалық, шығармашылық жұмыс жеңімпаздарының саны артуы. Менің алға қойған негізгі мақсатым-оқытудың жаңа элементтерін пайдалану арқылы оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту. Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясында жұмыс міндетті үш деңгейлік, косымша шығармашылық деңгей талаптарынан тұрады. I-репродуктивтік деңгей. І деңгей тапсырмаларын орындау мемлекеттік білім стандарты талаптарының орындалуына кепілдік береді. Барлық оқушы бірінші деңгейлік тапсырмаларды орындауға міндетті, ал жоғары деңгейлік тапсырмаларды да орындай алуы қажет. Оқушылар жұмысты бір мезгілде бастап, білім игерудегі өз қабілеттері анықтайды. Міндетті деңгейді толық меңгергеннен кейін келесі деңгейге өтеді. II–алгоритмдік деңгей.Үйренушілік деңгейдегі білімін толықтыра отырып, оқушының ойлау қабілетін жетілдіруге берілетін екінші деңгей тапсырмаларын орындау кезінде күрделі материалдарды реттеуі және жүйелеуі керек. III–ізденіс (эвристикалық) деңгейінде оқушылар тақырып бойынша меңгерген білімдерін жетілдіріп, тереңдетумен қатар, ой қорытуға арналған, дағды қалыптастыратын, әртүрлі әдіс-тәсілдермен орындалатын тапсырмалар орындайды. Оқушы өзі ізденіп, материалды саналы түрде меңгеруі керек. IV-шығармашылық деңгей. Оқушы өзіндік шығармашылық деңгейін көрсетеді. Олимпиадалық есептер, шығармашылық тапсырмалар–оқушылардың біліктілігі мен дағдысын қалыптастыру және оны бағалау деңгейі болады. Өз бетімен талдау жасау арқылы шығармашылық тұрғыдан зерттеу жұмысын жүргізуге баулу. Осылай бір деңгейден келесі деңгейге өту үшін өз білімін, білік пен дағдысын толықтырып отырады. Нәтижесінде жоғары деңгейлік тапсырмаларды орындау әр оқушының мақсатына айналады. Ұтымды пайдаланылған педагогикалық технология сапалы білім негізі бола алады. Бұл технологиямен 2015-2017 оқу жылының жартысынан бастап жұмыс істеудемін. Осы жылдар ішінде мол тәжірибе жинадым деп айта алмаймын, бірақ мұғалімнің ынтасы, жұмыс істеуге деген құштарлығы білім беру жүйесінде нәтижеге жеткізетінін байқадым. Оқушылардың тапсырманы өз бетімен орындауы-шығармашылық жұмыстың бастамасы.Сонымен қатар, сынып оқушыларының қай пәнге икемді екенін байқап,әрі қарай дамытуға көп көмегін тигізеді.Балалар 1-деңгейді орындауға еліктеп,сабақтан тыс уақытта да өз бетімен жұмыс істеуге дағдыланатын болады.Бір байқағаным, шығармашылық қабілет әр баланың табиғатында болуы мүмкін.Сондықтан да менің міндетім оқушының бойында жасырынып жатқан мүмкіндіктерін ашып көрсету.Кез келген оқушы мұғалімнің басшылығымен орындаған шығармашылық жұмысының нәтижесін көрсету арқылы өзінің ішкі мүмкіндіктерін дамыта алады.Баланың қабілеті мен талантын неғұрлым ертерек байқасақ, солғұрлым оның қабілетін толық ашуға мүмкіндік болады.Егер қабілетті оқушы жұмысын уақытынан ертерек аяқтайтын дәрежеге жетсе,басқа оқушылардың жұмысын тексеруге рұқсат етемін.Сонда ол оқушылардың өзіне деген сенімін қалыптастырады,мұғалімнің сенімімнен шыға алатынына көзі жететін болады. Мен сабағымда оқушыны біліммен, іскерлікпен, дағдымен қаруландырып қана қоймай, олардың танымдық,шығармашылық қабілеттерін де дамытамын. Мысалы: Математика.Математика сабағында оқушылардың өздігінен жұмыс істеуінің оның ақыл ойының қалыптасуына үлкен мәні бар. Модульдік оқытудың тиімді жақтарының бірі-осы оқушылардың өз бетімен жұмыс жасауына көп көңіл бөлінеді.Сынып оқушыларын шағын топтарға бөлу арқылы оқытуда нашар оқитын оқушылар көпшіліктің көлеңкесінде қалмайды. Әрбір шағын топ оқушылары берілген тапсырмаларды ақылдаса отырып, бір-біріне түсіндіре отырып шығарады.Менің өз іс- тәжірибем бойынша шағын топтардың топ жетекшілерін пайдаланған тиімді екеніне көзім жетті. Себебі, бір жағынан ол оқушылар өзбетімен тапсырмалар дайындап, оны өз топтарындағы үлгерімі төмендеу оқушыларға орындаттырады. Оқушыларды адалдыққа тәрбиелеуге, адамгершілік қасиетінің артуына көмектеседі. Уақыт үнемделеді. Өзбетімен жұмыс жасау арқылы ойлау қабілеттері дамиды.Көп жағдайда оқушыны тақтаға есеп шығартуға тырыспаймын. Тек қандайда бір есепті талқылағанда, жеке оқушылардың шығармашылық тапсырмаларын көрсету мақсатында ғана тақтаны пайдаланамын. Себебі, есепті тақтаға бір оқушы шығарса, көптеген оқушылар өздігінен ойлауды тоқтатып, дайын есепті көшіруге кіріседі .Есеп шығару кезінде оқушыларға есептің түрлі жолдарын, тәсілдерін игерту керек. Математика сабағында оқушының ой еңбегі мен қабілетін арттыру және дамытудың тиімді әдістерін қалыптастыра білу де үлкен ізденісті талап етеді .Оқушылардың қызығушылығын арттыру мақсатында ойын түрлерін пайдалану керек.Дамыта оқыту технологиясын оқып меңгеріп,тәжірибемде қолданып, оқушыларды шығармашылық бағытта дамытуда нәтижесі төмендегідей болды:Міне, өз білімін осылайша жан-жақты толықтырып отыратын мұғалім оқушысын еш уақытта жалықтырмайды деп есептеймін. Қорыта келе айтарым, инновациялық технологияларды қолдану арқылы белгілі бір жетістіктерге жетеріміз анық.Оқушыларға инновациялық технологияны меңгерту таңғажайып әлемнің есігін ашып берумен пара- пар емес пе? Өмірдегі шынайы, ғажап адамзатқа маңызды ашылулардың бәрі ізденімпаз ұстаздардың қолында. Құрметті әріптестер! Қазіргі таңдағы еліміздегі өзгерістер, тұрақты дамудың жаңа стратегиялық бағыттары және қоғамның ашықтығы, оның жедел ақпараттануы, қарқындылығы білім беруге қойылатын талаптарды түбегейлі өзгертті. Елбасының айрықша көңіл бөлуі нәтижесінде білім мекемелерін көбейту және олардың материалдық-техникалық базасын замануи қондырғылармен жабдықтау арқылы білім саласын дамытуға барлық жағдай жасалып келеді. Оның барлығы білім сапасын арттыруға, кәсіби шеберлікті нығайтуға, мұғалімдердің әлеуметтік мәртебесін жоғарылатуға ықпал ететіні анық. Пайдаланылған әдебиеттер: 1Қараев Ж.А. Педогогическая технология дифференцированного обучения.Алматы, 1999.5-17 бет , 17-21 бет. 2.Жадрина М.Ж. «Қазақстан Республикасындағы жалпы орта білім беруді дамытудың тенденциялары мен мәселелері». Алматы, 2002 ж. 3.Ахметұлы.Қ., Баймолдаев.Т.«Жаңа буын оқулықтары арқылы жас ұрпаққа білім беру жолдары. Алматы, 2003ж.Биманова Дариға Кенжебекқызы, №49 орта мектебінің Бастауыш сынып мұғалімі, Қызылорда облысы, Шиелі ауданы,Ақмая ауылы Бастауыш білім беру жүйесінде білім сапасын арттыру жолдары І.Кіріспе Бүгінгі жаңа ғасырдың жаңашыл шәкірттерін тәрбиелеуші мұғалімдер- сонау ұстаз деген есімнің ұлылығын дәлелдеп кеткен, ұлы ұстаздардың еңбегімен сусындаған, әмбебап жандар. Бүгінгі таңдағы ұстаздар қауымының жан-жақты дамыған, жеке тұлға қалыптастыруда атқарып жатқан еңбектері ұшан – теңіз.Жаңашыл ұстаз болмысы, біріншіден, мұғалім – үздіксіз ізденуші.Қазақстан Республикасының ұстаздарының негізгі мақсаты – қоғам дамуының қазіргі кезеңіне сай жастардың саналы ойлауын қалыптастыру, шығармашыл, өз мамандығын дұрыс таңдаған, ой-өрісі жоғары жеке тұлға дайындау.Ұстаздың тағы бір ерекше қасиетінің бірі – жетелеуші, алға ұмтылдырушы. «Мұғалім өз ісіне деген сүйіспеншілікті оқушыға деген сүйіспеншілікпен ұштастыра алғанда ғана шын мәніндегі мұғалім болмақ…Егер мұғалім өз ісін ұната білсе, ол жақсы мұғалім болады.»- деген еді Л.Н.Толстой. ІІ. Қазіргі таңда білім берудегі бастауыш сынып сабақтарына қойылатын талаптар. Қоғамның дамып-өркендеуі, оның әлеуметтік-мәдени этностық ерекшеліктерін толық меңгеріп, өзгерістер, жаңалықтар, ұғымдар туралы болып жатқан барлық мәселелерге мән бере отырып, салауатты өмір салтын құруда, білім беру саласындағы инновацияны меңгеруде, қоғамымызды ізгілендіруде мұғалімдерге, олардың кәсіптік сапаларына, білімділігі, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуге қабілеттілігі, мәдениеті, парасаттылығы, т.б. қасиеттеріне байланысты екендігін, мұғалімдік мамандықтың жан-жақты білімді, шынайы сезімтал болуды, шәкірттеріне шексіз сүйіспеншілікті беруді талап ететінін, еңбегінің нәтижесі әр күн сайын балаларға қуаныш әкелгенде ғана жемісті болатынын ұғындыру.Бүгінгі таңда ғасырлар қойнауында жатқан ұлттық тәрбиенің озық әрі өнегелі дәстүрлерін, асыл қасиеттерін оқушылардың бойында қалыптастыру, этнопедагогика материалдарын ұтымды пайдалану – аса маңызды міндеттердің бірі. ХХІ ғасыр – қатаң бәсеке ғасыры. Еліміздің білім беру жүйесі әлемдік білім беру кеңістігіне бағыт алуда. Бүгінгі күні қазақ халқының ұлттық мәдениетінің қайта өркендеу жағдайында жеткіншек ұрпақты ұлттық дәстүрлерде тәрбиелеудің заңды объективті қажеттігі туды. Қай заманда болсын жас ұрпақтың өнеге тұтар өзіндік ұлттық тәлім-тәрбиесі болатындығы белгілі. Егеменді Қазақстан Республикасының болашақ ұрпақтарының сана-сезімін, ұлттық психологиясын, оның ерте замандағы ата-бабалар салт-дәстүрімен сабақтастыра тәрбиелеу қазіргі күннің ең өзекті мәселесі екендігін өмірдің өзі көрсетіп отыр. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында «Білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтармен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау;… оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» делінген. Қазіргі мектеп жағдайындағы білім берудің ұлттық моделіне оқыту мен тәрбие берудің соңғы әдіс-тәсілдерін, инновациялық технологияны игерген, психологиялық, педагогикалық жұмыста қалыптасқан, ескі сүрлеуден тез арада арылуға қабілетті және нақты тәжірибелік іс-әрекет үстінде өзіндік даңғыл жолын салуға икемді, шығармашылық педагогикалық зерттеуші болуды талап етеді. Қазіргі заман ағымына байланысты оқушылардың білімге қызығуын арттыру үшін мұғалімдерге жаңа талаптар қойылуда. Сол себепті оқытудың әр түрлі технологиялары жасалып, мектеп тәжірибесіне енгізілуде. Жан-жақты ізденістің нәтижесінде білім беру саласында жаңа педагогикалық технологиялардың саны да, сапасы да өсіп келеді. Технология – белгілі бір істегі адамның әдісі, шеберлігі. Осы шеберлік арқылы мұғалімнің өз сабағын оқушыға жоғары сатыда жеткізуіне мүмкіндік береді. Мұғалім үнемі шығармашылықпен, ізденіспен жұмыс жасап отырса жаңашылдыққа жақын болғаны. Өзгелердің үлгісін өз ісінде пайдалана білсе, оған өзіндік қолтаңбасын қосып отырса – оқушы тәрбиелеу мен білім берудегі жетістігі сол болмақ. Қазіргі педагогикалық әдебиеттерден 50-ден астам оқыту технологиялары қолданысқа енгізілгені белгілі болып отыр. Қазақстан өз тәуелсіздігін алып, жаңаша құрылымы бар демократиялық қоғам құруға кіріскеніне біршама уақыт өтті. Еліміздің болашағын жасайтын жастар білімімен қатар шығармашылық қасиеті жоғары, өзіндік көзқарасы бар, елге тұлға болатын азаматтар болуы керек. Ал ол азаматтарды оқытып, тәрбиелеп шығаратын негізгі орта – мектеп. Сондықтан қазіргі мектеп ішінара қайта құруларға жол беріп, көп істерде оң өзгерістерге қол жеткізуде. Бастауыштың мұғалімдерінің міндеті – мәдениетті түрде білімді, іскер, жеке тұлғаны дамыту, ұлтымыздың рухын көтеру, осы мақсатқа жететіндей тиімді жол іздеу. ІІ. Негізгі бөлім 2.2 Бастауышта білімді меңгертудегі іс-тәжірибем Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың 2030 жылға дейінгі бағдарламасын іске асыруға белсене қатысатындар, кең байтақ Қазақстанның байлығына ие болатындар, сол байлықты өз иелігіне жұмсайтындар, сөз жоқ, қазіргі мектеп қабырғасында жүрген біздің оқушыларымыз екеніне ешкім күмән келтіре алмайды. Менің де мұғалім ретінде алдыма қойған мақсатым – оқушыларға ұлттық педагогикалық тәрбие мен білім берумен қатар олардың шығармашылық қабілеттерін арттыру. Сол себепті сабақты идеялық жағынан ғылыми негізде, өмірмен байланысты ұйымдастыру оқушының қызығуын, білім құмарлығын таныту, әр сабақта оқушыларды ойлануға, өздігінен ізденіс жасауға баулып, ойын ауызша, жазбаша жинақтап баяндай білуге, мәдениетті сөйлеуге үйрету арқылы ұлттық әдет-ғұрыпты бойына сіңіруге дағдыландыру – әрбір ұстаздың абыройлы борышы. Бұл ретте өзім сабақ беретін сабағымда оқытудың көптеген әдістерінен құралған интерактивті оқыту технологиясының тиімді әдістерін қолданамын.Интерактивті оқыту әдістері тұлғааралық қарым – қатынасқа негізделе отырып, “жеке тұлғаны дамытуға бағытталатын” қазіргі білім беру парадигмасын қанағаттандырады. Сонымен бірге, сапалы білім алудың алғышарттары болып табылатын таным белсенділігі мен ізденіс дербестігін қалыптастырып қана қоймай, ары қарай дамытады. Қазіргі заманғы ғылыми-техникалық үрдістің қарқынды білім беру жүйесінің алдына жаңа міндеттер қойып отыр. Ол-өз жұмыс орнында және бүкіл техникалық тізбекте технологияның үздіксіз өзгерістеріне, жаңалықта- рына бейімделе алатын орындаушының тұлғасын қалыптастыру. Егеменді еліміздің болашағы білім беру жүйесі мен мектептерге байланысты. Заман талабына сай қазіргі мектептерде білім мазмұнын, оның құрылымдық жүйесін жаңарту-білім реформасының жүзеге асуының басты шарты. Осы талапқа сай оқушылардың белсенділігі мен танымдық іс-әрекеттері арқылы оқушылар шығармаларын дамыту, қажетті жағдайда айрықша шешім қабылдай алатын жеке тұлғаны дамыту,осыған орай оқытудың жаңа технологияларын енгізе отырып, білім беру мен тәрбиелеу мұғалімдер алдындағы басты міндет. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында «Білім беру жүйесінің басты міндеті-ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдай жасау,оқытудың жаңа технологияларын енгізу» білім беру жүйесін одан әрі дамыту міндеттері көзделеді. Сондықтан әр түрлі оқыту технологияларын оқу мазмұны мен оқушылар-дың жас және психологиялық ерекшеліктеріне орай таңдай,тәжірибеде сынап қараудың маңызы зор. Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың озық технологияларын меңгермейінше сауатты жан-жақты маман болу мүмкін емес дей келе мен қарапайым тілмен өз ойымды жеткізіп көрсем деймін.Біздің заманымыз жаңа технология мен компьютер заманы. Соңғы 10 жыл ішінде біздің өмірімізге түбегейлі өзгеріс енді. Жаңа буын оқулықтарымен электронды мәдениет әлеміне аяқ бастық. Сонымен бірге мұғалімнің де рөлі өзгерді. Ол енді жоғарғы деңгейдегі жаңашыл ұстаз болуы тиіс. Оған қойылатын талап та жоғарғы деңгейде болады. Жаңа технологияның дамуының арқасында балалардың дамуына үлкен үлес қосылды. Заман ағымына қарай қазіргі традициялық сызба мына қағиданы басшылыққа алады «мұғалім-оқушы-оқулық». Осы уақытқа дейін біз пайдаланып жүрген кез-келген практикалық материал, энциклопедиялар, диафильмдер қызықсыз болып қалды. Практикалық өмір дәлелдегендей ендігі таңда инновациялық техно- логияларсыз дамыған мектепті көз алдымызға елестету мүмкін емес. Ұстаздар жылдар бойына сары майдай сақтап, тырнақтап жинаған өмірлік азығын енді кішкентай ғана компактдискіде сақтайтын болды. Күні кеше ғана бұл қол жетпейтін фантастикалық әлем еді. Қазіргі таңда бәріне бейім,тез қабылдайтын ізденімпаз тұлғалар оның бәрін санасында ұстап,мобильді телефондарды, әр түрлі DVD-плеерді қолдануды меңгере бастады. Алдағы 10 жыл аралығында компьютерлік білімді меңгеру деңгейі өсіп, бастауыш сынып оқушыларының да компьютерді үйренуге деген талабы артады. Компьютердегі мәтіндер, аудио-бейне көрсетілімдер, анимациялар балалардың білім алу деңгейін жоғарлатады. Ғалымдардың дәлелдеуінше: 20%-естігені, 30%-көргені, 50%-өзі әрекет еткені есте қалады екен. Осының бәрін практикалық өмірде көрсетіп жүрген өз мамандығының майталман шеберлері инновация лық технологияларды, яғни мультимедиялық презентацияларды еңбегінің жемісі ретінде қабылдай отырып, мұғалімдік мамандықтың қыр сырын түсі- ніп алға ұмтылады. Өз жұмысына деген қызығушылық артады. Жаңа техноло гияны меңгере білген ұстаз өз өмірінің қуанышқа толы екендігін түсініп, көре біледі. Мұның қаншалықты бақыт екенін сезініп, заман ағымына қарай жаңа технология элементтеріне сүйене отырып, мультимедиялық кабинеттерде интерактивті тақтаның көмегімен слайдтар арқылы өткізу тиімді тәсілдердің бірі деп есептейді. Компьютердің қыр сырын меңгерген интеллигент тұлғалар ғаламтордың да пайдасын көре бастады. Үнемі ізденісте жүріп өзіне қажетті мағлұматтар- ды , қол жетпес ақпараттарды ғаламтордан таба бастады. Бұл прогрестің ал-ға жылжуы емес пе? Яғни адамзатқа бағынбайтын биік белес тауларды бағын дырғанмен бір есеп. Жадымыздағы компьютер, плеер, диск, мобильді телефон деген сөздер құлағымызға сіңісті болып күнделікті қалыпты дүниеге айналуда. Болашақта біз технологияның дамуынан әлі де үлкен жаңалықтар, ғылыми ашылулар күтеміз. Себебі, біз ізденуден жалықпайтын жаңашыл тұлғамыз. Ал өз іс-тәжірибеме келетін болсам: Жаңа технологияны меңгеру-мұғалімнің кәсіптік, адамгершілік, рухани, азаматтық және басқа да көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып оқу-тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі. Ал өз іс-әрекетін тиімді ұйымдастырып отырған қазіргі кездегі мұғалімнің міндеті жоғарыда айтылған мүмкіншіліктерді пайдалана отырып әр оқушыға еңбек етуде. Жаңа ғасырға жаңа бағдарламалар да енгізілуде.Жаңа бағдарламада ең алдымен, оқушының білім алуға деген ынтасын, жауапкершілігін арттыру, берілетін оқу материалының күрделі болуы, баланың білім алуы үшін қамтылған. Жаңа оқулықтағы тапсырмалар жаңа технологияға негізделіп берілген. Қазір заман өзгерді. Қоғам педагогикалық шеберлік деңгейі жоғары, жаңашыл, инновациялық көзқарастағы ұстаздарды қалыптастыруды талап етуде. Жаңа технологияны жүзеге асыруда мұғалім белсенділігі, шығармашылық ізденісі,өз мамандығына деген сүйіспеншілігі алдындағы шәкірттерін бағалауы орын алады. Сондықтан қазіргі мектеп мұғалімі қоғам талаптарын ескеріп,өзінің алдына педагогикалық міндеттерді қоя және шеше білетін, оқыту мен тәрбие технологияларын меңгерген, білім беру процесін басқара алатын,тәжірибеде педагогикалық ситуацияларды оқушы тұлғасының дамуына бағыттап жобалай және жүзеге асыра алатын бәсекеге қабілетті, шығармашыл тұлға болуы қажет. Ұстаздың шығармашылығын төмендегі сызбадан көруге болады.Бүгінгі шәкірт-ертеңгі маман. Ендеше,қоғам талабына сәйкес мұғалімнің негізгі мақсаты-оқушының білім сапасын көтеру. Ол үшін мұғалімнің алдында сабақ сапасын көтеру түрін жетілдіру, оқушының сабаққа деген қызығушылығын арттыру,қабілетін дамыту міндеттері тұр. Демек,мұғалім бір ғана әдіспен шектелмей,шығармашылығын шыңдап,озық іс-тәжірибелерді пайдалана білуі шарт.Оқушы үшін пәнге қызығушылықты оятатын, ойластыратын негіз- оқытушының интелектуалдық ізденісінде. Олай дейтінім, қазіргі кезде сабақты ұйымдастырудың, оқытудың жаңа технологиясы дамып,оны қолдану тәжірибеге енген кезеңде одан алыс қалу кешірілмейтін жағдай.Сабақ ұйымдастырудың түрлеріне басты назар аудару керек. Мен өз сабақтарымда оқыту мен тәрбиелеудің әр түрлі тиімді формаларын оқып – үйреніп, қолданып отыруға тырысамын. Осы орайда сөзім дәлелді болу үшін жұмыс барысымдағы іс-тәжірибемнен баяндайын. Жаңа педагогикалық технологиялар бір-біріне ұқсамайды,тек дұрыс пайдаланып,шәкірт жүрегіне жол таба білу қажет.Кез келген технологиямен жұмыс жүргізгенде сол технологияны мұғалім өзі жақсы меңгеруі тиіс. Технологиямен жұмыс жүргізу 4 саты арқылы іске асады. Олар:оқып меңгеру; тәжірибеде қолдану; шығармашылық бағытта дамыту; нәтиже. Бұл технологияның мақсатын төмендегі сызбадан көре аласыздар.Осыны ескере отырып,мен оқу үрдісінде Қараевтың «Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясын» таңдап алдым. Мұндағы менің мақсатым-өзбетімен дами алатын, әр түрлі өмірдің қиындықтарына төзе білетін, белсенді, білімді оқушы тәрбиелеу . Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясының оқушыларға тиімділігі Сынып оқушыларының барлығы деңгейлік тапсырма орындауы Білім көрсеткішінің нақты және сапалы болуы Оқушының өз білімін өзі бағалап, білім деңгейін дамыта алуы Оқушылардың оқуға ынтасы мен пәнге қызығушылығының артуы Оқушының іздену дағдысының, ұстамдылығының қалыптасуы Оқушы белсенділігінің оянуы Алға қойған мақсатына жетуге дағдылануы, қиындықтарды жеңуге ұмтылуы Оқушының өздігінен жұмыс істеуі мен жауапкершілігінің артуы Оқушы мен мұғалім арасындағы ынтымақтастық қарым-қатынастың орнауы Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясының мұғалімдерге тиімділігі Деңгейлеп-саралап оқытуда білім игерудің үш деңгейінің қарастырылуы Оқушылардың сабақ үстінде бірнеше деңгейде жұмыс жүргізуі Білім дәрежесі бірдей топтарды тексеру ісінің жеңілдеуі Оқушылардың жұмыстары әділ бағалануы Оқушы мен мұғалімнің белсенді шығармашылық қызметін дамытуы Дарынды оқушыларды анықтап, олармен тұрақты және жүйелі жұмыс істеу мүмкіндігінің орнауы Олимпиадалық, шығармашылық жұмыс жеңімпаздарының саны артуы. Менің алға қойған негізгі мақсатым-оқытудың жаңа элементтерін пайдалану арқылы оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту. Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясында жұмыс міндетті үш деңгейлік, косымша шығармашылық деңгей талаптарынан тұрады. I-репродуктивтік деңгей. І деңгей тапсырмаларын орындау мемлекеттік білім стандарты талаптарының орындалуына кепілдік береді. Барлық оқушы бірінші деңгейлік тапсырмаларды орындауға міндетті, ал жоғары деңгейлік тапсырмаларды да орындай алуы қажет. Оқушылар жұмысты бір мезгілде бастап, білім игерудегі өз қабілеттері анықтайды. Міндетті деңгейді толық меңгергеннен кейін келесі деңгейге өтеді. II–алгоритмдік деңгей.Үйренушілік деңгейдегі білімін толықтыра отырып, оқушының ойлау қабілетін жетілдіруге берілетін екінші деңгей тапсырмаларын орындау кезінде күрделі материалдарды реттеуі және жүйелеуі керек. III–ізденіс (эвристикалық) деңгейінде оқушылар тақырып бойынша меңгерген білімдерін жетілдіріп, тереңдетумен қатар, ой қорытуға арналған, дағды қалыптастыратын, әртүрлі әдіс-тәсілдермен орындалатын тапсырмалар орындайды. Оқушы өзі ізденіп, материалды саналы түрде меңгеруі керек. IV-шығармашылық деңгей. Оқушы өзіндік шығармашылық деңгейін көрсетеді. Олимпиадалық есептер, шығармашылық тапсырмалар–оқушылардың біліктілігі мен дағдысын қалыптастыру және оны бағалау деңгейі болады. Өз бетімен талдау жасау арқылы шығармашылық тұрғыдан зерттеу жұмысын жүргізуге баулу. Осылай бір деңгейден келесі деңгейге өту үшін өз білімін, білік пен дағдысын толықтырып отырады. Нәтижесінде жоғары деңгейлік тапсырмаларды орындау әр оқушының мақсатына айналады. Ұтымды пайдаланылған педагогикалық технология сапалы білім негізі бола алады. Бұл технологиямен 2015-2017 оқу жылының жартысынан бастап жұмыс істеудемін. Осы жылдар ішінде мол тәжірибе жинадым деп айта алмаймын, бірақ мұғалімнің ынтасы, жұмыс істеуге деген құштарлығы білім беру жүйесінде нәтижеге жеткізетінін байқадым. Оқушылардың тапсырманы өз бетімен орындауы-шығармашылық жұмыстың бастамасы.Сонымен қатар, сынып оқушыларының қай пәнге икемді екенін байқап,әрі қарай дамытуға көп көмегін тигізеді.Балалар 1-деңгейді орындауға еліктеп,сабақтан тыс уақытта да өз бетімен жұмыс істеуге дағдыланатын болады.Бір байқағаным, шығармашылық қабілет әр баланың табиғатында болуы мүмкін.Сондықтан да менің міндетім оқушының бойында жасырынып жатқан мүмкіндіктерін ашып көрсету.Кез келген оқушы мұғалімнің басшылығымен орындаған шығармашылық жұмысының нәтижесін көрсету арқылы өзінің ішкі мүмкіндіктерін дамыта алады.Баланың қабілеті мен талантын неғұрлым ертерек байқасақ, солғұрлым оның қабілетін толық ашуға мүмкіндік болады.Егер қабілетті оқушы жұмысын уақытынан ертерек аяқтайтын дәрежеге жетсе,басқа оқушылардың жұмысын тексеруге рұқсат етемін.Сонда ол оқушылардың өзіне деген сенімін қалыптастырады,мұғалімнің сенімімнен шыға алатынына көзі жететін болады. Мен сабағымда оқушыны біліммен, іскерлікпен, дағдымен қаруландырып қана қоймай, олардың танымдық,шығармашылық қабілеттерін де дамытамын. Мысалы: Математика.Математика сабағында оқушылардың өздігінен жұмыс істеуінің оның ақыл ойының қалыптасуына үлкен мәні бар. Модульдік оқытудың тиімді жақтарының бірі-осы оқушылардың өз бетімен жұмыс жасауына көп көңіл бөлінеді.Сынып оқушыларын шағын топтарға бөлу арқылы оқытуда нашар оқитын оқушылар көпшіліктің көлеңкесінде қалмайды. Әрбір шағын топ оқушылары берілген тапсырмаларды ақылдаса отырып, бір-біріне түсіндіре отырып шығарады.Менің өз іс- тәжірибем бойынша шағын топтардың топ жетекшілерін пайдаланған тиімді екеніне көзім жетті. Себебі, бір жағынан ол оқушылар өзбетімен тапсырмалар дайындап, оны өз топтарындағы үлгерімі төмендеу оқушыларға орындаттырады. Оқушыларды адалдыққа тәрбиелеуге, адамгершілік қасиетінің артуына көмектеседі. Уақыт үнемделеді. Өзбетімен жұмыс жасау арқылы ойлау қабілеттері дамиды.Көп жағдайда оқушыны тақтаға есеп шығартуға тырыспаймын. Тек қандайда бір есепті талқылағанда, жеке оқушылардың шығармашылық тапсырмаларын көрсету мақсатында ғана тақтаны пайдаланамын. Себебі, есепті тақтаға бір оқушы шығарса, көптеген оқушылар өздігінен ойлауды тоқтатып, дайын есепті көшіруге кіріседі .Есеп шығару кезінде оқушыларға есептің түрлі жолдарын, тәсілдерін игерту керек. Математика сабағында оқушының ой еңбегі мен қабілетін арттыру және дамытудың тиімді әдістерін қалыптастыра білу де үлкен ізденісті талап етеді .Оқушылардың қызығушылығын арттыру мақсатында ойын түрлерін пайдалану керек.Дамыта оқыту технологиясын оқып меңгеріп,тәжірибемде қолданып, оқушыларды шығармашылық бағытта дамытуда нәтижесі төмендегідей болды:Міне, өз білімін осылайша жан-жақты толықтырып отыратын мұғалім оқушысын еш уақытта жалықтырмайды деп есептеймін. Қорыта келе айтарым, инновациялық технологияларды қолдану арқылы белгілі бір жетістіктерге жетеріміз анық.Оқушыларға инновациялық технологияны меңгерту таңғажайып әлемнің есігін ашып берумен пара- пар емес пе? Өмірдегі шынайы, ғажап адамзатқа маңызды ашылулардың бәрі ізденімпаз ұстаздардың қолында. Құрметті әріптестер! Қазіргі таңдағы еліміздегі өзгерістер, тұрақты дамудың жаңа стратегиялық бағыттары және қоғамның ашықтығы, оның жедел ақпараттануы, қарқындылығы білім беруге қойылатын талаптарды түбегейлі өзгертті. Елбасының айрықша көңіл бөлуі нәтижесінде білім мекемелерін көбейту және олардың материалдық-техникалық базасын замануи қондырғылармен жабдықтау арқылы білім саласын дамытуға барлық жағдай жасалып келеді. Оның барлығы білім сапасын арттыруға, кәсіби шеберлікті нығайтуға, мұғалімдердің әлеуметтік мәртебесін жоғарылатуға ықпал ететіні анық. Пайдаланылған әдебиеттер: 1Қараев Ж.А. Педогогическая технология дифференцированного обучения.Алматы, 1999.5-17 бет , 17-21 бет. 2.Жадрина М.Ж. «Қазақстан Республикасындағы жалпы орта білім беруді дамытудың тенденциялары мен мәселелері». Алматы, 2002 ж. 3.Ахметұлы.Қ., Баймолдаев.Т.«Жаңа буын оқулықтары арқылы жас ұрпаққа білім беру жолдары. Алматы, 2003ж.