Бүкіләлемдік тартылыс заңы

Оқу мақсаты9.2.2.6 - бүкіләлемдік тартылыс заңын тұжырымдау және оны есептер шығаруда қолдану
:

Екі дененің центрлерінен бір түзудің бойында бір-біріне қарай бағытталады.

G гравитациялық тұрақтысының физикалық мағынасы: бір-бірінен 1 м қашықтықтағы, әрқайсысының массасы 1 кг денелердің арасындағы әсер күшіне тең физикалық шама.

Неге тартылыс күшінің ара қашықтыққа тәуелділік графигі гипербола болады?

- Неге біз планетаның мұндай қозғалысын бақылаймыз?
- Неге жаңбыр тамшылары Жерге түседі?

№1 Сфералық Z ғаламшарының массасы Жер массасынан 3 есе, ал радиусы 2 есе артық.
Жер бетіндегі гравитациялық өріс кернеулігі g.
Z ғаламшарының бетіндегі гравитациялық өріс кернеулігі: 

№2 Жер бетіндегі h = 0 биіктіктегі еркін түсу үдеуі неге тең? Мәнін бүтін санға дейін дөңгелекте. Жердің массасы: 6 ∙ 1024 кг
Жердің массасы: 6 ∙ 1024 кг
Жердің радиусы: 6,4 ∙ 106 м
Гравитациялық тұрақты: 6,67 ∙ 10–11 Н ∙ м2/кг2
 

Есептер шығару.

№1. (а) массалары m1=5 кг, m2=500 г қорғасын шарлардың ара қашықтығы r= 7 см болған кезде олардың өзара тартылу күші F= 34кН болды. Осы мәліметтерді пайдаланып гравитациялық тұрақтыны есептеңіз.
(b) экспериментте алынған мәндерді гравитациялық тұрақтының шын мәнімен салыстырыңыз, қорытынды келтіріңіз.
(с) экспериментті жақсарту жолдарын ұсыныңыз.

№2. Ғаламшардың орташа радиусы 2420 км, ал еркін түсу үдеуі 3,72 м/с2. Ғаламшардың массасын табыңыз.