“ACADEMIA SCIENCE” ILMIY-TADQIQOTLAR MARKAZI

UzACADEMIA

ILMIY-USLUBIY JURNALI

НАУЧНО-МЕТОДИЧЕСКИЙ ЖУРНАЛ SCIENTIFIC-METHODICAL JOURNAL

ISSN (E) – 2181 - 1334

BARCHA SOHALAR BO‘YICHA 

VOL 2, ISSUE 3 (13), APRIL  2021

PART - 1

www.academiascience.org  

      Editor in chief                                                           Bosh muharrir

       Eshmatov Gayratjon Marupovich                               Eshmatov G‘ayratjon Ma’rupovich

      Executive Secretary                                                  Mas’ul kotib

      Ravshanjon Abdullayev                                             Ravshanjon Abdullayev

      He is a history teacher at Baghdad District               Bag‘dod tumani 8-umumiy o‘rta ta’lim

8 Secondary School maktabi tarix fani o‘qituvchisi Preparing for publishing  Nashrga tayyorlovchi

      Khalikov Mukhriddin Tavakkaljon ugli                     Holiqov Muhriddin Tavakkaljon o‘g‘li

       Fergana State University                                           Farg‘ona davlat universiteti 

MUNDARIJA / TABLE OF CONTENTS / СОДЕРЖАНЫЕ

1.                                              Раҳматуллаева Дилфуза Назруллаевна

                          КЎРИК-ТАНЛОВЛАР ВА ЁШ ИЖОДКОР ТАРБИЯСИ МАСАЛАЛАРИ       7

2.                        Saidov Alonur Baxtinurovich, Raximboev Hayitboy Davlatyor og`li,

Rzamuratov Aidos Abdurasuliyevich

QON TARKIBIY QISMLARI INFEKSION XAVFSIZLIGINI

                                             TA’MINLASHNING ZAMONAVIY TAMOYILLARI                            14

3. Кутлымуратов Тимур Ахмедович, Рузметов Б.Х АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ, ВОЗНИКАЮЩИЕ ПРИ КВАЛИФИКАЦИИ

                         ПРЕСТУПЛЕНИЙ В СФЕРЕ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ            21

4.                                              Фозилов Жахонгир Иброҳимжон ўғли

МОДУЛЛИ ТАЪЛИМДА АХБОРОТ КОММУНИКАЦИОН

ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ХАМДА МАСОФАВИЙ ЎҚИТИШНИНГ АҲАМИЯТИ 27 5. Juraeva Janona Jumanazarova

ASPECTS OF GENERAL THEORY OF SOCIOCOGNITIVE APPROACH IN

                                                                                     TERMINOLOGY                                                          30

6.                                                   Tangriyeva Umida Allaberganovna

                                                                    BUYUKLAR IJODIDA SO`Z SEHRI                                      34

7.                   Yulchiyeva Sevara Tojimatovna, Khudoyberdieva Shakhnoza Davlatovna,

Ibragimov Lochinbek Abduroxmonovich

DETERMINATION OF METALS IN TAP WATER USING ATOMIC

                                                                  ABSORPTION SPECTROMETRY                                           38

8.                                                    Насимова Дилбар Баходуровна

КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИКНИ ШАКЛЛАНТИРШДА ЎҚИТУВЧИНИНГ

                                                                                                  РОЛИ                                                                   46

9.                                             Abdumuxtarova Mehribon Qahramon  qizi

                                                JAMIYATDA PEDAGOGLARNING TUTGAN O’RNI                        49

10. Олтмишева Насибахон Ғуломжоновна, Султонов Саминжон ФУҚАРОЛИК ЖАМИЯТИ ШАРОИТИДА ЎЗБЕКИСТОН “ЁШЛАР ИТТИФОҚИ”НИНГ  ЁШЛАР  МАЪНАВИЯТИНИ ШАКЛЛАНТИРИШДАГИ

                                                                                          АҲАМИЯТИ                                                             54

11.                                              Erkinova Sabokhatkhon Karimjon qizi

COMPOUNDING – AS A PRODUCTIVE WAY OF FORMING NEW

                                                          WORDS IN THE ENGLISH LANGUAGE                                     58

12.                                                 Боқиев Комилхон Умархонович

                                                СУЛС ХАТИ ВА УНИНГ ТАРИХИЙ ТАРАҚҚИЁТИ                       61

13.                                                        АБДУЛЛАЕВ АЛЛАЁР

                                   ОРАНЖЕРЕЯ ВА УНИНГ ТАРИХИЙ ТАРИХИЙ ИЛДИЗЛАРИ              67

14.                                                   D.Jabborov, E.M.Muhammadiev

JAMOAT BINOLARI INTERYERLARIDA MONUMENTAL

                                          RANGTASVIRNI QO’LLASH BO’YICHA TASNIFLAR                         74

15.                     Бекқулова Назира Юсуповна, Холиярова Латофат Маматали кизи

                                                                ҚАЛБЛАРДА ТАХТ ҚУРГАН- ШОИР                                    80

16.                                              Муйдинова Мохира Мукумжановна

                                  АРХИВЛАРНИНГ ЗАМОНАВИЙ ЖАМИЯТДА  ТУТГАН ЎРНИ            86

17.                                                               Nazarova Dildora

                              THE IMAGE OF COLOR IN THE MIND OF THE NATIVE SPEAKER          90

18.                         Muyiddinov Bekali Bahodir o’g’li, Axrorov Farrux Farxod o’g’li

                           BUXORO QO’RBOSHILAR TARIXIDA O’CHMAS NOM QOLDIRGAN,       93

ФУҚАРОЛИК ЖАМИЯТИ ШАРОИТИДА ЎЗБЕКИСТОН “ЁШЛАР

ИТТИФОҚИ”НИНГ ЁШЛАР МАЪНАВИЯТИНИ

ШАКЛЛАНТИРИШДАГИ АҲАМИЯТИ

Олтмишева Насибахон Ғуломжоновна,

Султонов Саминжон

Фарғона политехника институти катта ўқитувчилари

Аннотация: Мақолада ёшлар маънавиятини шакллантиришда фан, таълим, матбуотнинг роли хамда бу жараёнда “Ўзбекистон Ёшлар Иттифоқи”нинг аҳамияти ҳақида фикр юритилган.

Калит сўзлар: «Бозор маърифати», «янгича турмуш тарзи», “Ёшлар иттифоқи”, блогер, Ҳаракатлар стратегияси

Annotation: The article discusses the role of science, education, the press in the formation of youth spirituality and the role of the "Youth Union of Uzbekistan" in this process.

Keywords: «Market enlightenment», «New way of life», «Youth union», blogger, Action strategy

Аннотация: В статье рассматривается роль науки, образования, прессы в формировании духовности молодежи и роль «Союза молодежи Узбекистана» в этом процессе.

Ключевые слова: «Маркетинговое просвещение», «Новый образ жизни»,

«Союз молодежи», блогер, Стратегия действий.

Х аср ўрталарига келиб ривожланган мамлакатлар ўз мустамлакаларини янада ўзларига тобе қилиш ва уларни сони ҳамда ҳудудини кенгайтириш учун уларга нисбатан маънавий ва мафкуравий таҳдид ўтказиб, қон тўкмасдан ўзларига қарам мамлакатларга айлантириш йўлини тута бошлади. Кўплаб мустамлака мамлакатлар ўтган асрда бу ғоя қурбонига айландилар ва бу кураш ҳозирда ҳам давом этмоқда. Ёш авлод онги ва шуурини эгаллаш бу каби ғоя тарафдорларининг асосий мақсадига айлангани энди хаммага аён. Савол туғилади: Нега айнан ёшлар? Жавоб оддий: чунки айнан улар ватан келажаги, миллатнинг эртанги куни, тараққиётини харакатлантирувчи кучдир.

Бугун дунёнинг қатор давлатларида жумладан Ўзбекистонда ҳам ташқи ғаразли кучлар томонидан ёш авлод онги ва тафаккурига босим, тазйиқ, таҳдид тобора кучайиб бораётганлигини бизни сергак тортишга ундамоқда. Жамиятда сўз эркинлигининг берилиши ва уни таъминланиши ниқоби остида турли иғво ва бўхтон тарқатишга уринаётган блогерлар борлиги яна ҳам ачинарлидир. Бугунги кунга келиб миллий ахлоқ-одоб, кўникма, стратегик идеалларга мутлақо ёт бўлган ва ҳар куни муваффақиятли равишда тарғиб қилинаётган «бозор маърифати», «янгича турмуш тарзи», афсуски, турли воситалар орқали одамлар айниқса ёш авлод онгига сингдирилмоқда. Бу эса ёш авлод онгида глобаллашувни бошидан кечираётган бутун дунёни ва мамлакат хамда жамият хаётини енгил-елпи қарашлар тизими деб хулоса чиқаришларига ҳам сабаб бўлиб қолмоқда. Бу жараёнда миллий телевидениялар орқали эфирга узатилаётган айрим сериаллар ҳам ўз қўштирноқ ичида ўз улушини қўшмоқда десак муболаға бўлмайди. Бунга мисол сифатида миллий урф-одат, удуманъана ва қадриятларимизни унутиб ғарбга хос бўлган менталитетни намойиш этаётган турли ахборот оқимларини айтишимиз мумкин. Табиийки савол пайдо бўлади: глобаллашув нима ўзи? Биринчи президентимиз таъбири билан айтганда, “Глобаллашув - бу аввало ҳаёт суръатларининг беқиёс даражада тезлашуви демакдир”.^[1] Таърифдан англаш мукинки бугун глобаллашув жараёнлари шароитида у ёки бу мамлакатнинг миллий манфаатларига қарши қаратилган таҳдидлар орасида ғараз ниятли кучлар томонидан ахборот хуружлари тизимини ривожлантиришга жиддий эътибор қаратилаётгани уларнинг ёшлар онгига таъсир этиш кучининг юқорилиги ва тезлиги билан изоҳласа бўлади. Худди ана шундай сабаблар туфайли айни пайтга келиб Ўзбекистонда глобаллашувнинг салбий таъсирларини олдини олиш ва ёшлар маънавиятини кўтариш муҳим вазифалардан бирига айланган.

Таъкидлаш жоизки ахборот оламидаги устунлик кўп нарсани ҳал этадиган бугунги вазиятда бунинг учун мустақил онг ва мустақил фикрга эга бўлган шахсни тарбиялаш масаласи нафақат маънавий, керак бўлса, муҳим сиёсий аҳамият касб этмоқда. Бу ўта муҳим вазифани амалга оширишда таълим-тарбия тизимида ижтимоий-сиёсий, маънавий-мафкуравий масалалар билан шуғулланадиган идоралар, давлат ва нодавлат ташкилотлар, сиёсий партиялар, ўз хиссасини қўшиши табиий, албатта. Лекин бу борада оммавий ахборот воситалари ҳамда ёшларни катта қисмини бирлаштирган Ўзбекистон “Ёшлар иттифоқи”нинг ўрни ва таъсир кучи беқиёслигини ҳаёт ўзи исботлаяпти. Шу ўринда муҳтарам президентимиз Ш.Мирзиёевнинг ташаббуслари билан 2017 йилнинг 30 июнь санасида ташкил этилган Ўзбекистон “Ёшлар иттифоқи”нинг мамлакат ёшларини турли соҳаларда ўз билим ва истеъдодларни кўрсатиш учун имкониятлар яратиб бераётганлиги, уларни қўллаб-қувватлаш билан бирга ҳаётда ўз ўрнини топишга шароит яратаётганлиги глобаллашув шароитида ёшлар келажагига берилаётган катта эътиборнинг намунаси десак муболаға бўлмайди.

Сўнгги тадқиқодлар шуни кўрсатадики, таъкидлаш йўли билан аҳолини шу жумладан ёшлар онги, дунёқарашини ўзгартириб бўлмайди. Ҳар қандай шароитда ёшларни ижтимоий-сиёсий фаолиятини аниқ мақсадларга йўналтириш учун ахборот ва ахборот жараёнларини аввало давлат ва жамият манфаатлари билан боғлаш зарурдир. Ана шундагина глобаллашувнинг салбий унсурларини четлаб ўтиш мумкин бўлади.

Ўзбекистон “Ёшлар иттифоқи” фаолларининг фикрича глобаллашув жараёнларида ахборот хуружларига қарши курашиш учун фуқароларимиз, айниқса ёшларимизда қуйидаги жиҳатларни шакллантиришимиз муҳим аҳамият касб этади: Фуқаролик пoзициясига эга бўлиш, ўз пoзициясини асослаб бериш, шахснинг сиёсий ва маънавий жиҳатдан етукликка интилиши, информацион билимларнинг юқори бўлиши, ижтимоий тармоқдан олинаётган ахборотларни тахлил қила олиш, компьютер аҳлоқи ва одобининг шаклланганлиги, юқори даражадаги ижтимоий масъулият, лоқайд, бепарво бўлмаслик кабилардир. “Бугунги кунда замонавий ахборот майдонидаги ҳаракатлар шу қадар тиғиз, шу қадар тезкорки, энди илгаригидек, ҳа, бу воқеа биздан жуда олисда юз берибди, унинг бизга алоқаси йўқ, деб бепарво қараб бўлмайди. Ана шундай кайфиятга берилган халқ ёки миллат тараққиётдан юз йиллар орқада қолиб кетиши ҳеч гап эмас”^[2]

Шу ўринда Маҳатма Гандининг қуйидаги сўзларини эслаб ўтмоқчимиз, - “Мен уйимнинг дарвоза ва эшикларини доим маҳкам беркитиб ўтира олмайман, чунки уйимга тоза ҳаво кириб туриши керак. Шу билан бирга очилган эшик ва деразаларимдан кираётган ҳаво довул бўлиб уйимни ағдар-тўнтар қилиб ташлаши, ўзимни эса йиқитиб юборишини ҳам истамайман”.² Бундан англашиладиган фикр шуки энди ёшларни уни қилма, буни бажарма деб уларнинг фаолият майдонини чеклаб қўйиб бўлмайди. Бунинг учун нима қилиш зарур. Биринчи навбатда юзага келиши мумкин бўлган салбий холатлар ва улар келтириб чиқарадиган оқибатлар хақида ёшларга ўз вақтида ўринли маслаҳатлар бериб бориш, мавжуд холатларни тахлил қила олиш кўникмасини шакллантиришга кўмаклашиш ва яна бир муҳим жихат ўзимиз уларга берган ўгитларимизга амал қилган холда намуна кўрсатиш яхши самара беради. Шу билан бирга маслаҳатларга қулоқ осмаслик қандай оқибатларга олиб келганлигини турли маънавий маърифий видеоролик ва кўрсатувлар мисолида исбот этиб бериш зарурдир. Зеро халқимизда “одобни одобсиздан ўрган” деган нақл бўлиб, ушбу нақлга амал қилиб яшаш ҳам яхши самара бериши турган гап.

Шу билар бирга уларнинг ёшлар хусусан талабалар ижтиомий фаоллигини ошириши ҳам турли муаммоларга ечим бўла олади. Жумладан глобаллашувнинг салбий муаммоларини бартараф этилишига шахс ижтимоий фаоллигининг кўрсаткичининг ошиши фаол ҳаётий ва фуқаро нуқтаи назари; таълим муассасасининг жамоат ишларида, жамоада, талабалар ўз-ўзини бошқарувида фаол иштироки; ташкилотчилик ва коммуникатив қобилиятлари хизмат қилиши мумкин^[3] Хулоса сифатида айтиш мумкинки фуқаролармизда, айниқса ёшларда ишонч ва эътиқод уйғунлигини вужудга келтириш ҳам ахборот хуружларидан ҳимояланишнинг энг муҳим омилларидан биридир. Ҳар қандай мазмундаги ахборотнинг чинлиги ёки ёлғонлигига ишониш ҳам инсондан интеллектуал салоҳиятни ва маданиятни талаб қилади. Шубҳасиз, замонавий фан асосларини чуқур ва пухта эгаллаган билимдон ёшлар аниқ далилларга асосланмаган, исбот ва далилсиз уйдирмаларга, тухмат ва бўхтонларга ўз вақтида кескин зарба бера оладилар ҳамда ўзларининг мамлакат ҳаётига хар доим дахлдор эканликларини ҳис қилиб яшайдилар.

Фойдаланилган манбалар:

1.                      Kaримов.И.А “Юксак маънавият – енгилмас куч” 2010-йил. 111,112бетлар.

2.                      В.M. Kaримова “Ижтимоий психология” 2012-йил. 135-бет.

3.                      Нодиржон Холмирзаев Талаба-ёшлар ижтимоий фаоллигини оширишнинг ижтимоий фалсафий омиллари. НамДУ Илмий ахборотномаси журнали, 2019 йил 6 сон; Б-250-254 Электрон ресурс:

https://uzjournals.edu.uz/cgi/viewcontent.cgi?article=1543&context=namdu

4.                      Holmirzaev, NN. National experience in the formation of working culture.

Ekonomika i         sotsium,      2019 -        elibrary.ru   №-4, R.41-42 https://elibrary.ru/item.asp?id=38594995

5.                      Holmirzaev, NN. Eastern and western experience of labor culture. Mirovaya nauka, 2019 - elibrary.ru №-4, R.51-52 https://elibrary.ru/item.asp?id=38564222

6.                      Kholmirzaev, Nodirjon Nizomjonovich. Labor creative ability of integration of interests of personality and society. Scientific Bulletin of Namangan State

University. 2019 №-8, R 217-224 https://uzjournals.edu.uz/namdu/vol1/iss8/41/