Генетика негіздері

Генетика бүкіл тірі организмдерге  тән қасиеттер­тұқымқуалаушылық пен  өзгерткіштікті зеттейтін биология ғылымының   бір саласы. Адам баласы   әрқашанда тіршіліктің  сырын терең ұғынуға, оның құрылымдық­ функционалдық ерекшеліктерін, сыртқы ортаға  бейімделуін, даму  заңдылықтарын т.б. білуге ұмтылып отырған. Тұқым  қуалаушылық пен  өзгерткіштіктің заңдылықтарын ашып және оларды қоғамды дамыту үшін  пайдаланудың жолдарын шешуде генетика ғылымы үлкен роль атқарады.  Сондықтан да ол биология ғылымының басқа салаларынның арасында  маңызды орын алады. Жер бетіндегі тірі материяның дамуы, оладың үздіксіз ұрпақ алмастыруымен  қатар жүріп отырады. Тіршілік­организмдердің көбеюімен тікелей  байланысты. Сол  арқылы белгілі бір биологиялық түрге тән белгілер мен  қасиеттер ұрпақтан­ұрпаққа беріліп отырады. Басқаша айтқанда ұрпағы  белгілі дәрежеде өзінің ата­анасына ұқсас болып туады. Мұны тұқымқуалаушылық дейді.  Көпшілік жағдайда организмнің белгілері  мен қасиеттері өзгермей біршама тұрақты  түрде  беріліп отырады. Басқаша  айтқанда ұрпағы белгілі дәрежеде өзінің ата­анасына  ұқсас болып келеді.  Бірақ, олардың арасында толық ұқсастық ешқашанда болмайды. Бір ата­ анадан тарайтын  ұрпақтың бір­біріне қандай  болмысын белгі –қасиеттінде  айырмашылығы да болады. Организмнің тұқымдаушылық қасиеті өзгермейтін нәрсе емес. Ол сыртқы орта факторларының әсерінен үнемі өзгеріп отырады. Оны өзгергіштік деп атайды.  Организмнің  көбею  барысында бір белгі қасиеттердің тұрақты түрде  сақталуына қатар екінші біреулері өзгеріске ұшырайды. Соған байланысты  олар жаңырып, түрленіп отырады. Тұқымқуалаушылық пен өзгерткіштік бірімен­бірі қатар жүретін, бір  жағынан бір­бірімен қарама­қайшы, сөйте тұра өзара тығыз байланыст процестер. Оpганизмдеpдің тұқымқуадаушылығы мен өзгеpгіштігі туpалы ғылымды  генетика деп  атайды.   Грекше genesis –шығу тегіне тән. мұндай атауды 1906  жылы ағылшын оқымыстысы В. Бетсон ұсынға болатын.