История стонавления адыгейского языка

Темэр: Адыгэ шэн­зэхэтыкI Зыгъэхьзырыгъэр: Хьаткъо СэлэмэтТемэр: Адыгэ шэн зэхэтыкI/ Мурадыр:  КIалэхэм агу къэгъэкIыжыгъэн адыгэмэ  хьакIэ къафакIомэ зэрэпэгъокIыхэрэр.  Ход занятия. КIалэхэр къехьэх. Хъураеу къэуцух. В.: ­ ШъуимафэшIух. В.: ­ ХьакIэщым тыкъэкIуагъ. Сыдэущтэу  хьакIэм адыгэхэр пэгъокIыхэра.  ­Мыр Iанэ. Мыщ пэсхэу машхэх.  Iанэр  лъэкъуищ. Мыщ тетых адыгэ шхынхэр. Хэт  зышIэрэр мыщ ацIэхэр?    Д.: ­ Къундысыу, къуае. В.: ­Iанэ упэIыстэным ыпэкIэ пшIэн фаер?       Д.: ­ Къумгъан, лэджэн, сабын, IэплъэкI. Пчъэм къытео. Къуижъые къехьэ. В это время неожиданно раздается стук в  дверь и заходит Къуижъый с «Чудесным  мешочком». К.: ­ Шъуимафэшух, кIэлэцIыкIухэр!Д.: ­ Опсэу, къеблъагъ, къакIо. Ма  пхъэнтэкIу, тIыс. К.: ­ Хъяркэ сыкъеблагъ. ­ Сэ сцIэр Къуижъый.. Я пришел из сказки.  Сэ пшысэм сыкъыхэкIыгъ. Сэ сычан, сыцIыкIу,  сиакъыл зэкIэми атефэ.  ­ Сэ сыд сцIэр? Д.: ­ Къуижъый. К.: ­ Сэ сцIэр шъошIэ. ­ Сыд пцIэр?  Д.: ­ Сэ сцIэр Замира, Ислъам, …. В.: ­ Хьакэу Къуижъый, чыжьэуи укъекIы,  къеблагъ тиIнэ, бисимлахь одгъэIощт. К.: ­ Боу сыкъеблэгъэн. Лъытэныгъэр сэ сыгу рехьы. В.: ­ Къуйжъый, мо къакIори пIэ тхьакIы. ХьакIэр хьакIэщым къызрагъэблагъэ ужкIэ  сабыныр, псыр, нэIэплъэкIыр къыфахьы.  Лэджэныр ыпашъхьэ рагъэуцо,  зырагъэтхьакIы.К.: ­ Упшъэшъэ дэгъу, алахьым еджэгъэшхоу, насыпышIоу уешI. В.: ­ Тианэ къеблагъ, тигъомыли хэIаб. В.: ­ Сыдэу теплъэ дахэ иIа. Д.: ­ Гухахъо ошх, уихьалэл, шхэ Къуижъый. К.: ­Мы IэшIудэдэр сыдым щыщ? Д.: ­ Это адыгейский сыр – къуае. К.: ­ Мыр сыд фэдэ шъона?  Д.: ­ Къундысыу. К.: ­Мыр сыд?  Д.: ­ Щэлям. К.: ­ Щъопсэу, гъомлапхъэ IэшIу  къытежъугъэуцуагъ, зэкIэри IэшIу дэд. В.: ­ Уихалэл, Къуижъый. Къуижъый къэтэджы, кIалэмэ къякIуалIэ. К.: ­ КIалэхэр, хэт къысэзыIощтыр шъуисадик  ыцIэр Д.: ­ «Дэхэбын».В.: ­ КIалэхэр, тихьакIэ емызэщынэу орэд  къэтэжъугъоIу.    Орэдыр «Шукъеблагъ», гущ.  – Мэхъош Р., орэдышъор – Кыргъ Ю. К.: ­Садикым шъукъэкIоныр шъуикIаса Д.: ­ Ары! К.: ­Сыд шъугу рихьырэр?       Д.: ­ орэд къотIонэу тыкъэшъонэу, усэмэ  тыкъяджэнэ, тыджэгунэу.       К.: ­ Сэри сикIас сыджэгуныр.  Тыжъугъэджэгух.     ДжэгукIэу «Шыу» К.: ­Сэ орэд къэсIонэу сикIас. Шъоры?    Д.: ­ Ары! Песня «Сянэ ишIулъэгъу» В.: ­Тэ тикIалэхэм къэшъонри якIас.       «Адыгэ къашъу» К.: ­Адэ адыгабзэр дэгъоу шъошIэмэ  тежъугъэплъ. « Лиса»  адыгабзэкIэ тащтэу  къпIощт?     Д.: ­ Баджэ. К.: ­ А зайчик?Д.: ­ Тхьакумкахь. К.: ­ Шъуджэгунэу шъуфая7 Д.: ­ Ары! ДжэгукIэу «Баджэмрэ тхьакIумкI     Игра «Лиса и заяц» К.: ­Сэ шIухьафтын къышъуфэсхьыгъ. Мы  дзом илъыр къашъушIэмэ къышъостыщт Сыд мыр? Д.: ­ Чэтыу, атакъ, баджэ и т. д. К.: ­Мы шIухафтыныр шъо шъуй.  КIалэхэр  хъупхъэх. Сэ сыкIожьын фае. Хъяркэ! Д.: ­ Хъяркэ! гъогу маф!