ЗАЦВЯРЖДАЮ
В.а.дырэктара дзяржаўнай
установы адукацыі
«Сярэдняя школа № 2
г.Нароўлі імя І.М.Шаўрэя»
А.Д.Лаворанка
« » ________ 2024
Каляндарна-тэматычнае планаванне ва вучэбным прадмеце
“Беларуская мова” для VIII класа
Усяго 70 гадзін на год, 2/1 гадзіны на тыдзень (з іх 10 гадзін на пісьмовыя работы).
Кантрольных дыктантаў - 2, кантрольных пераказаў - 2, кантрольных тэставых работ – 1
Навучальных пераказаў – 2, навучальная тэставых работ - 1, навучальных сачыненняў - 3
Планаванне складзена на аснове Вучэбнай праграмы па вучэбным прадмеце “Беларуская мова” для VІIІ класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання і выхавання (Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2018)
Размеркаванне вучэбнага матэрыялу праводзіцца ў адпаведнасці са зместам і структурай вучэбнага дапаможніка:
Бадзевіч, З. І. Беларуская мова : вучэб. дапам. для 8-га кл. устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. і рус. мовамі навучання / З. І. Бадзевіч, І. М. Саматыя. – Мінск : Нац. ін-т адукацыі, 2020.
№ урока |
Дата |
Тэма і асноўны змест урока |
Дамашняе заданне |
||||
Роля беларускай мовы ў развіцці нацыянальнай культуры (1 гадзіна) |
|||||||
1 |
Роля беларускай мовы ў развіцці нацыянальнай культуры |
§ 1, пр.6 |
|||||
Тэкст (1 гадзіна) |
|||||||
2 |
|
Тэкст і яго асноўныя прыметы (паглыбленае паўтарэнне). Паглыбленне паняцця пра паслядоўную і паралельную сувязь сказаў у тэксце |
§ 2, пр.16 |
||||
Паўтарэнне вывучанага ў V-VII класах (2 гадзіны) |
|||||||
3, 4 |
Самастойныя і службовыя часціны мовы. Правапіс не (ня) з рознымі часцінамі мовы |
§ 3, 4 пр.17, падрыхта- вацца да праверачна-га дыктанта |
|||||
|
|||||||
Стылі маўлення (2 гадзіны) |
|||||||
5, 6 |
|
Паглыбленне паняцця пра стылі маўлення. Стылеўтваральная роля самастойных і службовых часцін мовы. Тэматычная праверка ведаў і ўменняў |
§ 5, пр. 34, 45 |
||||
|
|||||||
Сінтаксіс і пунктуацыя (1 гадзіна) |
|||||||
7 |
Сінтаксіс і пунктуацыя як самастойныя раздзелы навукі пра мову |
§ 6 |
|||||
Словазлучэнне: будова, значэнне, ужыванне (4 гадзіны) |
|||||||
8, 9 |
|
Словазлучэнне як сінтаксічная адзінка. Граматычнае значэнне словазлучэння (азнаямленне) |
§ 7, пр.55 § 8, пр.67 |
||||
10 |
Віды падпарадкавальнай сувязі слоў у словазлучэнні: дапасаванне, кіраванне, прымыканне. Асаблівасці дапасавання і кіравання ў беларускай мове (у параўнанні з рускай) |
§ 9, пр. 75 |
|||||
11 |
Віды сінтаксічнай сувязі слоў у словазлучэнні: тэматычная праверка ведаў і ўменняў. Свабодныя і несвабодныя словазлучэнні |
§ 10, пр. 84 |
|||||
ПРОСТЫ СКАЗ Двухсастаўныя сказы: будова, значэнне, ужыванне (16 гадзін, з іх 1 гадзіна – на пісьмовую работу) |
|||||||
12 |
Сказ як сінтаксічная адзінка, яго асноўная функцыя. Тыпы сказаў паводле мэты выказвання і інтанацыйнага афар-млення: апавядальныя, пытальныя, пабуджальныя; клічныя і няклічныя сказы. Простыя і складаныя сказы. Развітыя і неразвітыя сказы |
§ 11, пр. 92 |
|||||
13 |
Парадак слоў у сказе. Лагічны націск (азнаямленне) |
§ 12, 13, пр.104 |
|||||
14 |
Кантрольны дыктант |
||||||
15 |
Двухсастаўныя сказы. Дзейнік і выказнік, сэнсава-граматычныя адносіны паміж імі. Аналіз кантрольнага дыктанта |
§ 14, пр. 109 |
|||||
16 |
Спосабы выражэння дзейніка |
§ 15 |
|||||
17 18 19 |
Спосабы выражэння выказніка (простага дзеяслоўнага, састаўнога дзеяслоўнага і састаўнога іменнага) |
§ 16, пр. 119 §17, пр. 123 §18, пр. 127 |
|||||
|
|||||||
|
|||||||
20 |
Спосабы выражэння выказніка: тэматычная праверка ведаў і ўменняў. Сувязь выказніка і дзейніка, выражанага колькасна-іменным спалучэннем |
§ 19, пр. 134
|
|||||
21 |
|
Працяжнік паміж дзейнікам і выказнікам |
§ 20, пр. 141 |
||||
22 |
|
Пераказ зместу кінафільмаў, урыўкаў з мастацкіх твораў, радыё- і тэлеперадач з выкарыстаннем двухсастаўных сказаў |
Удасканаленне і запіс пераказу (пр. 128, 129) |
||||
23 |
|
Даданыя члены сказа: азначэнне, дапаўненне, акалічнасць, іх граматычнае значэнне. Азначэнне, яго граматычнае значэнне. Дапасаваныя і недапасаваныя азначэнні, спосабы іх выражэння |
§ 21, пр. 152 (3-і і 4-ы абзацы пісьмова) |
||||
24 |
|
Азначэнне: тэматычная праверка ведаў і ўменняў. Прыдатак як разнавіднасць азначэння |
§ 22, пр.160 |
||||
25 |
|
Дапаўненне, яго граматычнае значэнне і спосабы выражэння |
§ 23, пр.166 |
||||
26 |
|
Акалічнасць, яе граматычнае значэнне, і спосабы выражэння |
§ 24, пр. 173 |
||||
27 |
|
Падагульненне і сістэматызацыя вывучанага па раздзеле “Двухсастаўныя сказы: будова, значэнне, ужыванне” |
§ 15-24, пр.175 |
||||
Аднасастаўныя сказы: будова, значэнне, ужыванне (5 гадзін, з іх 2 гадзіна – на пісьмовыя работы) |
|||||||
28 29 |
|
Аднасастаўныя сказы. Віды аднасастаўных сказаў: пэўна-асабовыя, няпэўна-асабовыя, абагульнена-асабовыя, безасабовыя, назыўныя (азнаямленне) |
§ 26, 27, пр.196 § 28, 29, пр.202 |
||||
|
|||||||
30 31 |
|
Кантрольны падрабязны пераказ тэксту |
|
||||
|
|||||||
32 |
|
Назыўныя сказы: будова, значэнне, ужыванне. Аналіз кантрольнага пераказу |
|||||
За кошт рэзервовых гадзін |
Падагульненне і сістэматызацыя вывучанага па раздзеле “Аднасастаўныя сказы: будова, значэнне, ужыванне” |
§ 25-29, пр. 212 |
|||||
Няпоўныя сказы: будова, значэнне, ужыванне (2 гадзіны) |
|||||||
33 34 |
|
Няпоўныя сказы. Працяжнік у няпоўным сказе. Тэматычная праверка ведаў і ўменняў |
§ 30 (с. 132-133), пр. 225 §30 (с. 135-136), пр. 228 |
||||
|
|||||||
УСКЛАДНЕНЫ СКАЗ Сказы з аднароднымі членамі: будова, значэнне, ужыванне (9 гадзін, з іх 2 гадзіны – на пісьмовыя работы) |
|||||||
35 36 |
|
Паняцце пра ўскладнены сказ. Сказы з аднароднымі членамі |
§ 31, пр. 237 §32, пр. 244 |
||||
|
|||||||
37 38 |
|
Аднародныя і неаднародныя азначэнні. Знакі прыпынку ў сказах з аднароднымі членамі |
§ 33, пр. 249 §34, пр. 255 |
||||
|
|||||||
39 40 |
|
Сказы з абагульняльнымі словамі пры аднародных членах, знакі прыпынку ў іх. Тэматычная праверка ведаў і ўменняў |
§ 35, пр. 280, 286 |
||||
|
|||||||
41 |
|
Водгук на празаічны або вершаваны твор |
|||||
42 |
|
Кантрольны дыктант |
|||||
43 |
|
Падагульненне і сістэматызацыя вывучанага па раздзеле “Сказы з аднароднымі членамі:будова, значэнне, ужыванне”. Аналіз кантрольнага дыктанта |
§ 31-36, пр. 292 |
||||
Сказы са звароткамі, пабочнымі словамі, устаўнымі канструкцыямі: будова, значэнне, ужыванне (8 гадзін, з іх 2 гадзіны – на пісьмовыя работы) |
|||||||
44 45 |
|
Зваротак. Неразвітыя і развітыя звароткі, іх выдзяленне ў вусным і пісьмовым маўленні |
§ 37 (с. 175-178), пр. 298 § 37 (с. 179-180), пр. 308 |
||||
|
|||||||
46 47 |
|
Пабочныя словы, словазлучэнні і сказы і іх пунктуацыйнае афармленне |
§ 38 (с. 185-189), пр. 316 § 38 (с. 192), пр. 320 |
||||
|
|||||||
48 |
|
Устаўныя канструкцыі і іх пунктуацыйнае афармленне |
§ 38 (с. 193), пр. 324 |
||||
49 50 |
|
Кантрольны падрабязны пераказ тэксту |
|||||
|
|||||||
51 |
Падагульненне і сістэматызацыя вывучанага па раздзеле “Сказы са звароткамі, пабочнымі словамі, устаўнымі канструкцыямі: будова, значэнне, ужыванне”. Тэматычная праверка ведаў і ўменняў |
Пр. 329, 311 |
|||||
Сказы з адасобленымі членамі: будова, значэнне, ужыванне (13 гадзін, з іх 3 гадзіны – на пісьмовыя работы) |
|||||||
52 53 |
Паняцце пра адасабленне. Адасобленыя дапасаваныя і недапасаваныя азначэнні |
§ 39, 40 (с. 198-200), пр. 334 (5 сказаў) § 40, пр. 336 |
|||||
|
|||||||
54 |
Сказы з адасобленымі прыдаткамі, знакі прыпынку ў іх |
§ 41 |
|||||
55 56 |
Сказы з адасобленымі дапаўненнямі, знакі прыпынку ў іх. Тэматычная праверка ведаў і ўменняў |
§ 42, пр. 351 |
|||||
|
|||||||
57 58 |
Сказы з адасобленымі акалічнасцямі, знакі прыпынку ў іх |
§ 43, пр. 355 § 43, пр. 364 |
|||||
|
|||||||
59 60 |
Сказы з адасобленымі ўдакладняльнымі членамі сказа, знакі прыпынку ў іх |
§ 44, пр. 374 § 44, пр. 377 |
|||||
|
|||||||
61 |
|
Кантрольная тэставая работа
|
|
||||
62 |
Падагульненне і сістэматызацыя вывучанага па раздзеле “Сказы з адасобленымі членамі: будова, значэнне, ужыванне” |
Рубрыка “Праверце сябе”, с. 227 |
|||||
63 64 |
Напісанне сачынення-апісання помніка гісторыі (культуры) |
||||||
|
|||||||
Сказы з параўнальнымі зваротамі (2 гадзіны) |
|||||||
65 66 |
Параўнальны зварот. Знакі прыпынку пры параўнальных зваротах |
§ 45, пр. 384 § 46, пр. 391 |
|||||
|
|||||||
67 68 |
Падагульненне і сістэматызацыя вывучанага за год |
Пр. 401 |
|||||
|
|||||||
69, 70 |
Рэзервовыя гадзіны |
||||||
|
Настаўнік беларускай мовы і літаратуры Я.А.Коберэц
УЗГОДНЕНА
Намеснік дырэктара
па вучэбнай дзейнасці
_______Н.В.Анішчанка
«____»__________2024 г.
ЗАЦВЯРЖДАЮ
В.а.дырэктара дзяржаўнай
установы адукацыі
«Сярэдняя школа № 2
г.Нароўлі імя І.М.Шаўрэя»
А.Д.Лаворанка
« » ________ 2024
Каляндарна-тэматычнае планаванне ва вучэбным прадмеце
“Беларуская літаратура” для VIII класа
Усяго 53 гадзіны на год, 2/1 гадзіны на тыдзень
на навучальныя сачыненні – 2 гадзіны;
на ўрокі па творах для дадатковага чытання – 4 гадзіны;
Планаванне складзена на аснове Вучэбнай праграмы па вучэбным прадмеце “Беларуская літаратура” для VІIІ класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання і выхавання (Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2024)
Размеркаванне вучэбнага матэрыялу праводзіцца ў адпаведнасці са зместам і структурай вучэбнага дапаможніка:
Лазарук М. А. Беларуская літаратура : вучэб. дапам. для 8-га кл. устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. і рус. мовамі навучання / М. А. Лазарук (і інш.). і – Мінск : Нац. ін-т адукацыі, 2024.
№ урока |
Дата |
Тэма і асноўны змест урока |
Дамашняе заданне |
|
Уводзіны (1 гадзіна) |
||||
1 |
|
Літаратура як від мастацтва, чалавек як галоўны аб’ект літаратуры |
Адказваць на пытанні |
|
I. Роды мастацкай літаратуры (7 гадзін) |
||||
2 |
|
Рыгор Барадулін. “Трэба дома бываць часцей” |
Вывучыць верш на памяць |
|
3 |
|
В. Карамазаў. “Дзяльба кабанчыка”. Важная нагода для паездкі дамоў |
Пераказаць змест апавядання, вуснае паведамленне пра Сцяпана |
|
4 |
|
В. Карамазаў. “Дзяльба кабанчыка”. Клопат маці і адказнасць дарослых дзяцей. Тэматычная праверка ведаў і ўменняў |
Пісьмовы адказ на адно з пытанняў |
|
5 |
|
А. Дудараў. “Вечар”. “Звычайныя гісторыі” састарэлых вяскоўцаў |
Падрыхтаваць характарыстыку аднаго з герояў |
|
6 |
|
А. Дудараў. “Вечар”. “Звычайныя гісторыі” або жыццёвыя драмы старых? |
Адказваць на пытанні |
|
7 |
|
А. Дудараў. “Вечар”. Выпрабаванне на чалавечнасць |
Параўнаць жыццёвыя лёсы герояў |
|
8 |
|
А. Дудараў. “Вечар” : тэматычная праверка ведаў і ўменняў (літаратурная дыктоўка “Пазнай героя”). Тры мастацкія абліччы адной грамадскай праблемы. Урок падагульнення |
Вуснае выказванне |
|
II. Лірычныя жанры (14 гадзін і 1 гадзіна – на творчую работу, 1 гадзіна – для дадатковага чытання) |
||||
9 |
|
Народныя песні. “Бяроза з лістом…”, “Зелянеюць, зелянеюць лугі, сенажаці…” |
Запісаць народную песню |
|
10 |
|
Грамадзянская лірыка. Янка Купала. “Спадчына” |
Вывучыць верш на памяць |
|
11 |
|
Максім Багдановіч. “Слуцкія ткачыхі” |
Выразнае чытанне верша |
|
12 |
|
У. Караткевіч. “Беларуская песня” |
Артыкул “Лірычны герой” |
|
13 |
|
Філасофская лірыка. Максім Танк. “Шчасце” |
Скласці сінквейн, адказваць на пытанні |
|
14 |
|
Г. Пашкоў. “Пазвоніць аднойчы вясна…”, А. Вярцінскі. “Жыццё даецца, каб жыццё тварыць…” |
Выразнае чытанне вершаў |
|
15 |
|
Інтымная лірыка. М. Багдановіч. “Раманс” (“Зорка Венера”) |
Вывучыць верш на памяць |
|
16 |
|
А. Куляшоў. “Бывай…” |
Выразнае чытанне |
|
17 |
|
Пятрусь Броўка. “Пахне чабор” |
Выразнае чытанне |
|
18 |
|
Пейзажная лірыка. Якуб Колас. “О, край родны, край прыгожы!..” |
Змест артыкула |
|
19 |
|
У.Мазго .“ Я слухаю…” М. Башлакоў. “Верасень” |
Выразнае чытанне пейзажнай лірыкі |
|
20 |
|
Урок дадатковага чытання. Пейзажная лірыка і духоўны свет чалавека |
||
Жанры лірыкі. Класічныя формы верша (2 гадзіны і 1 гадзіна – на творчую работу) |
||||
21 |
|
Класічныя жанры лірыкі. М. Максім Багдановіч. “Трыялет” (“Калісь глядзеў на сонца я…”). Міхась Пташнікаў. “Ты ўжо на роднай Беларусі…” |
Адказваць на пытанні, скласці сінквейн |
|
22 |
|
Змітрок Марозаў. “Жаўрук”. А. Грачанікаў. “Свяці, кахання чыстая зара…” |
Выразнае чытанне вершаў |
|
23 |
|
Класічныя формы вершаў: тэматычная праверка ведаў і ўменняў. Творчая работа “Сваімі словамі пра лірычныя жанры” |
Паспрабаваць скласці свой верш |
|
III. Эпічныя жанры (13 гадзін і 1 гадзіна – на творчую работу, 1 гадзіна – для дадатковага чытання) |
||||
24 |
|
Якуб Колас. “Хмарка”. Сувязь “Казак жыцця” з фальклорнымі творамі |
Прачытаць казку |
|
25 |
|
Якуб Колас. “Хмарка”. Своеасаблівасць твора |
Адказваць на пытанні |
|
26 |
|
У. Караткевіч. “Паром на бурнай рацэ” (урывак з рамана “Нельга забыць”). Пісьменнік і гісторыя |
Скласці цытатны план |
|
27 |
|
У. Караткевіч. “Паром на бурнай рацэ”: тэматычная праверка ведаў і ўменняў (літаратурная дыктоўка “Пазнай героя”). У. Караткевіч. “Паром на бурнай рацэ”. Характарыстыка галоўных герояў |
Вывучыць урывак на памяць (са слоў “Рака шалела…”, заканчваючы словамі: “…два ці тры зеленаватыя яблыкі”) |
|
28 |
|
У. Караткевіч. “Паром на бурнай рацэ”. Талент пісьменніка ў стварэнні мастацкіх вобразаў |
Адказваць на пытанні |
|
29 |
|
У. Караткевіч. “Паром на бурнай рацэ”. Гуманізм апавядання |
||
30 |
|
Г. Далідовіч. “Губаты”. “Ты заўсёды ў адказе за ўсіх, каго прыручыў” |
Прачытаць твор |
|
31 |
|
Г. Далідовіч. “Губаты”. “Без чалачечнасці не будзе вечнасці”. Тэматычная праверка ведаў і ўменняў |
Падрыхтаваць вуснае паведамленне на адну з прапанаваных тэм |
|
32 |
|
В. Быкаў. “Жураўліны крык”. Чалавек і вайна |
Напісаць пісьмо герою твора (на выбар) |
|
33 |
|
В. Быкаў. “Жураўліны крык”. Паводзіны чалавека ў экстрэмальнай сітуацыі |
Адказаць на пытанні |
|
34 |
|
В. Быкаў. “Жураўліны крык”. Раскрыццё ў трагічных абставінах характараў герояў |
Характарыстыка аднаго з герояў |
|
35 |
|
В. Быкаў. “Жураўліны крык”. Чалавек і лёс |
Пераказ асобных эпізодаў |
|
36 |
|
В. Быкаў. “Жураўліны крык”. Вытокі подзвігу і здрады герояў аповесці. Тэматычная праверка ведаў і ўменняў |
Прачытаць артыкул “Аповесць”, падумаць над сэнсам назвы твора |
|
37 |
|
В. Быкаў. “Жураўліны крык”. Праблема маральнага выбару на вайне |
Падрыхтавацца да напісання сачынення |
|
38 |
|
Творчая работа. Сачыненне па аповесці В. Быкава “Жураўліны крык” |
||
39 |
|
Урок дадатковага чытання па празаічных творах |
||
IV. Ліра-эпічныя жанры (6 гадзін і 1 гадзіна – на творчую работу) |
||||
40 |
|
“На гэту вудачку кахання папаў Машэка…” Сюжэт паэмы Янкі Купалы “Магіла льва” |
Скласці цытатны план паэмы |
|
41 |
|
“Што ёсць на свеце горш ад помсты?” Вобразы персанажаў у паэме “Магіла льва” |
Падрыхтаваць вуснае выказванне на тэму: “Што можа быць у свеце горш ад помсты?” |
|
42 |
|
“Але не скрыці ад нікога нам крыўды цэлай грамады”. Ідэя паэмы “Магіла льва” |
Прачытаць “Паданне пра Магілёў” |
|
43 |
|
Творчая работа. “Чаму ў гонар разбойніка Машэкі складаліся паданні і быў названы горад над Дняпром?” Тэматычная праверка ведаў і ўменняў |
Напісаць сачыненне па адной з прапанаваных тэм |
|
44 45 |
|
А. Куляшоў. “Маці” |
Адказаць на пытанні |
|
46 |
|
Кандрат Крапіва. Дыпламаваны баран” Анатоль Зэкаў “Паўлін іПевень” |
Вывучыць байку “Дыпламаваны баран” на памяць |
|
V. Драматычныя жанры (4 гадзіны і 1 гадзіна – на творчую работу) |
||||
47 |
|
Драматычныя жанры. Жыццё і побыт засцянковай шляхты ў камедыі Янкі Купалы “Паўлінка”. Тэматычная праверка ведаў і ўменняў |
Падрыхтаваць ілюстрацыі вобразаў-персанажаў (Паўлінкі і Якіма Сарокі) |
|
48 |
|
Проціпастаўленне ў п’есе Янкі Купалы “Паўлінка” шляхецкай пыхлівасці і народнай кемлівасці.
|
Адказаць на пытанні. Падрыхтаваць характарыстыку ад-наго з герояў твора |
|
49 |
|
Самабытныя народныя характары ў п’есе Янкі Купалы “Паўлінка”. Сродкі стварэння камічнага |
Адказваць на пытанні |
|
50 |
|
Творчая работа “Вобраз Паўлінкі як увасабленне беларускага нацыянальнага характару” |
||
51 |
|
“Паўлінка” – класічны твор беларускай драматургіі і тэатра |
||
52 |
|
Паўтарэнне |
|
|
53 |
|
Рэзервовая гадзіна |
||
Настаўнік беларускай мовы і літаратуры Я.А.Коберэц
УЗГОДНЕНА
Намеснік дырэктара
па вучэбнай дзейнасці
_______Н.В.Анішчанка
«____»__________2024 г.
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.