Поделиться
Қаныққан бір атомды спирттер.ppt
Қаныққан бір атомды
спирттер құрамы, құрылысы, изомері
Сабақтың мақсаты:
Оттекті органикалық қосылыстар жайлы мәлімет бере отырып бір атомды спирттер, құрамында – ОН тобы бар көмірсутектердің туындысы екенімен танысу. Спирттерде болатын функционалдық топ және оның спирттердің қасиетіне әсерін, жалпы формуласын, ережесін білу спирттердің изомерін жазып оны халықаралық атау жүйесімен атай білу.
Сабақтың
көрнекілігі:
Этанол ерітінділері, метанол мен этанол молекуласының моделі. Сызба кестелер.
Сабақтың барысы:
Жаңа сабақты оқып үйрету. Сабақтың өтілу реті.
Жіктелуі мен
гомологы
Атаулары мен
изомериясы
Физикалық
қасиеттері
СПИРТТЕР
Қолданылуы
Химиялық
қасиеттері
Алу
жолдары
Спирттердің жіктелуі мен гомологы
Спирттер дегеніміз – молекуласында көмірсутек радикалымен байланысқа бір немесе бірнеше функционалдық гидроксил тобы бар органикалық заттарды айтамыз. Спирттердің жалпы формуласы:
R-OH немесе Cn-H2n+1OH
СПИРТТЕР
Бір атомды
Көп атомды
CH3-OH
Метанол
CH3-CH2-OH
Этанол
СH2-CH2 CH2-CH-CH2
OH OH OH OH OH
Этиленгликоль Глицерин
Спирттер
Қаныққан
Қанықпаған
Ароматты
CH3-CH2-OH
Этил спирті
СH2=CH-OH
Винил спирті
CH2-OH
Бензил спирті
Формуласы | Аттары |
CH3OH | - Метанол, метил спирті |
2. Атаулары, изомері
ИЮПАК халықаралық атаулар жүйесі бойынша спирттерді көмірсутектердің атына – ол деген жұрнақ қосып атайды. Функционалдық ОН тобы байланысқан ең ұзын тізбек таңдап алынып, көміртек атомдарын гидроксил тобы жақын орналасқан жағынан бастап нөмірлейміз:
CH3
5 4 3 2 1 4 3 2 1
CH3-CH-CH-CH-CH3 CH3- C - CH - CH3
CH3 CH3 OH CH3 OH
3,4 – диметилпентанол -2 3,3 – диметилбутанол -2
Спирттердің изомері
Көміртек қаңқасының құрылысына
СH3 – CH2- CH2- CH2- OH бутанол -1
2. Көмірсутек тізбесіндегі гидроксил тобының орнына байланысты
CH3- CH2- CH2- CH – CH3 пентанол -2
ОН
3. Класаралық изомерлену
СН3- О – С2Н5 метил - этил эфирі
3. Алынуы
Көмірсутектердің галоген туындыларынан алу:
С2 Н5Br + HOH C2H5OH + HBr
2. Қанықпаған көмірсутектерді гидратациялау арқылы алу:
H2C= CH2 + H2O H+ CH3- CH2OH
3. Метанолды өнеркәсіпте алу:
СО + Н2 Р.t.кат СН3ОН
4. Этанолды көмірсуларды ашыту арқылы да алады:
С6Н12О6 ферменттер 2 С2Н5ОН + 2СО2
Глюкоза этанол
4. Химиялық қасиеттері
Спирттердің сілтілік және сілтілік жер мемалдармен әрекеттесуі
2С2Н5ОН + 2Na 2С 2H5ONa + H2
2. Жануы
С2Н5ОН +3О2 2 СО2+ 3Н2О
3. Спирттердің тотығу біріншілік спирттердің тотығуы:
О О
СН3 – СН2 – ОН (о) СН3 – С (о) - СН3-С
этанол -Н2О Н ОН сірке қышқылы
Екіншілік спирттің тотығуы:
СН3- СН – СН3 (О) СН3 –С – СН3
ОН -Н2О ОН
Пропанол -2 ацетон
4. Спирттердің дегидрленуі: О
СН3 – СН2 – ОН Cu T СН3 - С + Н2
Н
5. Галоген сутектерімен әрекеттесуі
С2Н5ОН + НBr 2C2H5Br + H2O
Этанол бромэтан
6. Дегидратациялану:
Н Н H2SO4 конц
Н - С - С - Н Н2С = CH2+H2O
H OH 1700 C
7 Эфирленуі: н2SO4
C 2H5OH + HOC2H5 C2H5- O- C2H5 + H2O
5. Қолданылуы
СПИРТТЕР
Синтез
Еріткіш
Машина
моторына
Ішімдік
Сірке қышқылы
формальдегид
Парфюмерия
Каучук
өндірісі
Медицинада
ЕРІТКІШ
О
Н- С
ОН
Құмырсқа
қышқылы
О
Н- С
Н
формальдегид
СН3 ОН
Пластмсса
Отын
СН3Сl
хлорметан
Еріткіш
Көксағыз
Тамақ
өнеркәсібі
Медицинада
Бояулар
Отын
Парфюмерия
Пластмасса
C2H5OH
6. Сабақты қорыту
Заттың құрылымдық формуласын жаз.
А) пропанол - 1
Ә) 2,2 – диметилбутанол -4
Б) 2,3,4,5 – тетраметилгексантриол -1,4,6
В) 2- метилпропанол -2
2. “Тік пе қиғаш па?” Спирттерді табу
СН2- СН2 | С2Н5ОН | СО2 |
С2Н4Сl | CH2-CH2-CH2 | СН4 |
С3Н6 | CH2-CH - CH – СН2 |
3. Өзгеріс шешу: С2Н4 С2Н5Сl C2H5OH CO2
4. Венн диаграммасы
Этанол
Ортақ
Глицерин
5. Сәйкестік тесті
1. 2СН3ОН +3О2 А) ... С2Н5ОNa + H2
2. C2H5OH + CuO B) … C4H8 + H2O
3. C4H9OH C) … C3H7 Br + H2O
о
4. 2C2H5OH +2 Na D) … CH3 – C +H2O + Cu
н
5.C3H7OH + НBr E) … 2CO2 + 4H2O
6. Есеп шығару дағдысын қалыптастыру. 4 г этил спирті жанғанда қанша көлем (қ.ж) СО2 түзіледі?
Бер: Шешуі:
M(C2H5OH) =4 г С2Н5ОН+3О2 2СО2 + 3Н2О
т/к v (CO2)- ?
7. Үйге тапсырма: Спирттер
Материалы на данной страницы взяты из открытых источников либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.
