"Кимак каганаты"

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ «Бақанас аграрлы­индустриалдық колледжі» МКҚК САБАҚ ЖОСПАРЫ №  Күні Топ  Пән:Қазақстан тарихы Сабақ тақырыбы:  Қимақ қағанаты Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың мақсаты:  1. Білімділік: ІХ ғасырдың соңы  ­ ХІ ғасырдың басында  Қазақстанның солтүстік шығыс,  орталық аймағын мекендеген  қимақ қағанатының қалыптасуы, саяси   тарихы,шаруашылығын түсіндіру;  2. Дамытушылық: Білім алушыларды  қимақ қағанаты мен  өзге түрік  халықтарының  қоғамдық­саяси  тарихы, шаруашылығы, қолөнеріндегі ұқсастықтар ерекшеліктерін   анықтап, өздігінен  жұмыс жасап, қорытындылауға дағдыландыру;  3. Тәрбиелік:  Қимақтардың темір  өнімдері  мен зергерлік бұйымдар жасаудың  шеберлері   болғандығын түсіндіре  отырып, шеберлікке,  еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.  Көрнекі құралдар: карта, кесте, суреттер, тест, мультимедия.  Пәнаралық байланыс: география Негізгі әдебиет: Қазақстан тарихы:/ Ә. Төлеубаев, Ж. Қасымбаев, М. Қойгелдиев, т. б.  Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу, түгендеу, топқа бөлу ІІ. Үй тапсырмасын тексеру       Миға шабуыл.  Оғыздардың тайпалық құрамы қалай қалыптасты? Оғыз мемлекеті қашан қай жерде құрылды? Оғыз мемлекетінің сыртқы жағдайы қалай қалыптасты? Оғыздар дың қоғамдық құрылысы қандай? Оғыздар мемлекеті (ІХ ғ. соңы- ХІ басы) Оғыз Оғыз мемлекеті туралы қандай жазба, тарихи деректер бар? мемлекетінің әлсіреуінің, құлауының себептері қандай? ІІІ. Білімдерін тексеру: «Кім жылдам?» 1. Оғыз сөзінің мағынасы ? 2. Әл­Марвизи дерегіндегі оғыздардағы тайпалардың саны? 3. Оғыздарда халық жиналысы жылына қанша рет шақырылды? 4. Оғыздардағы жоғарғы билік иесі? ІҮ.Мақсат қою: Ү. Жаңа сабақ: Жоспары:  Қимақ қағанатының тайпалық құрамы, құрылуы  Қоғамдық құрылысы  Саяси жағдайы  Шаруашылығы  Қолөнері  Мәдениеті Қимақтар қай жерді мекендеген?  Карта арқылы көрсету. Қимақтар Өмір сүрген уақыты Аумағы VII ғас. басы VII ғ. ортасы Монғолияның солтүстік­ батысы Алтайдың солтүстік аудандары, Ертіс өңірі 766­840 жылдары Батыс Алтай, Тарбағатай, Алакөл ойпаты ІХ ғ. соңы Солтүстік­Шығыс, Орталық Қазақстан Қимақтардың құрамына  қандай  тайпалар кірген?  Қимақтар Эймур байандур татар ланиқаз ажларлар Имек (қимақ) қыпшақ Қимақтардың  астанасы:  Имақия ,  екінші астанасы – Карантия туралы айту.  ҮІ. Бекіту: І топқа арналған  тапсырма.    Тарихи құжаттармен  жұмыс жасау.  Қимақ қағанатының құрылуы мен тайпалық құрамы туралы мәліметтер қандай жазба деректерде кездеседі? Қытай  жылнамалары Қытай тарих  Сыма Цянь Парсы тарихшысы  Гардизи Араб  жазбалары ІІ топқа арналған тапсырма.  Қимақ қағанатының қоғамдық құрылысы қандай? Термин сөздерді түсіндір.  Қаған ______________________  Ябғу  ______________________  Шад­ түрік __________________   Ұлы қаған, кіші қаған, ябғу шад_______________________________  Әскерлер ____________________  Жатақтар ____________________ І топқа берілетін сұрақ.  Қимақ қағанатының  күшеюіне әсер еткен жағдайлар.  ІІ топқа берілетін сұрақ.  Қимақ қағанатының құлауына  әсер еткен жағдайлар.  2 топқа  Венн диаграмасы бойынша жұмыс жасайды. І топ тапсырмасы Шаруашылығы, қолөнері  ІІ топ тапсырмасы Тайпалық құрамы, қоғамдық құрылысы    Тест сұрақтары 1. Қимақтардың VII ғасырдың басында мекендеген жері:           А) Монғолия           В) Алтай Б) Қытай  Д) Сыр бойы 2. Қимақ қағанатының астанасы: А) Отырар С) Имақия             В) Жанкент Д) Суяб 3. Қимақтар туралы жазған парсы тарихшысы А) Әль­Якуби            В) Әль­Фараби С) Бируни  Д) Гардизи 4. Қимақ шонжарларының ислам дінін қабылдай бастаған кезі: А) IX ғасыр С) ХІ ғасыр В) Х ғасыр Д) ХІІ ғасыр 5. Қимақтардың жеке дара тайпа көсемінің атағы: А) Ябғу С) Шад­ түтік Г) Ұлы бек В) Қаған ҮІІ. Қорытынды.  ІХ ғасырдың соңы – ХІ ғасырдың бас кезіндегі  қимақтар мемлекеті өзіндік   өсіп өркендеу жолы бар, қалыптасқан алғашқы  патриархалдық­феодалдық мемлекет болған.  ҮІІІ. Үйге тапсырма: §25 оқу, мазмұнын айту Оқытушы________________ Директордың оқу­ісі  жөніндегі орынбасары _______