Күннің көзі қонаққа шақырады

2014жыл.

Бау – бақшаға саяхат

Білім саласы: «Таным»

Бөлімі: Эклогоия

Тақырыбы: Бау – бақшаға саяхат

Мақсаты: Балаларға күз мезгілі, бау – бақша өнімдері туралы білім беру. Жеміс – жидектер мен көкөністер туралы түсініктерін кеңейту. Табиғатты сүюге, құрметтеуге тәрбиелеу. Қойылған сұраққа толық жауап беруге төсілдіріп, сөйлеу мәдениетін дамыту.

Шаттық шеңбері:

Үлкенге де сіз

Кішіге де сіз

Сәлем бердік сіздерге

Құрметпенен біз

Жоғары қарап күн көрдім

Төмен қарап жер көрдім

Оңға, солға бұрылып

Егеменді ел көрдім

- Балалар айтыңдаршы қазір жылдың қай мезгілі?

- Оны қайдан білдіңдер?

- Балалар тағы да күз мезгілінде жемістер мен көкөністер піседі екен.

Балалар сендердің саяхатқа барғыларың келеді ме?

- Ендеше біз бүгін бау – бақшаға саяхатқа барамыз. Саяхатқа балалар біз поезбен барамыз

Қимылды ойын: «Поезд»

Пыш - пыш, пыш - пыш біз кеттік

Жүрісті біз үдеттік

Гу - гу, гу - гу гуілде

Қалып қойма біріңде

Қане балалар тоқтайық пыш - ш - ш. Балалар біз міне бау – бақшаға да келіп қалдық. Қане поездан түсейік. Ой балалар қараңдаршы бау - бақша қандай әдемі. Айналаның бәрі сап – сары. Жерге сары кілем төселіпті. Күзгі бау - бақшаның сұлулығын қараңдаршы неткен әдемі, неткен ғажап.

Сол сәтте алдарынан Бағбан ата кездеседі.

Бағбан ата:

- Сәлеметсіңдер ме балаларым! Ой балалар сендердің келгендерің қандай жақсы болды. Сендер маған жемістер мен көкөністер жинауға көмектесесіңдер ме?

Балалар Бағбан атаға жемістер мен көкөністер жинауға көмектеседі.

Бағбан ата: рахмет балалар. Сендер маған үлкен көмек бердіңдер.

Тәрбиеші: қане балалар сендер Бағбан атаға қандай жеміс пен көкөністер жинап бердіңдер?

Балалардан жинаған жемістері мен көкөністерінің аттарын, пішіні мен түсін сұрау.

Бағбан ата: балалар сендердің қандай өнерлерің бар. Қане тақпақ білесіңдер ме?

Мен шаршадым мына жерде сендердің өнерлеріңді тамашалап, тынығайын.

Айбын:

Ұшты талдан жапырақ

Сары көбелек секілді

Аспанда жай шатырлап

Тамшы жерде секірді

Барын беріп халыққа

Жұмыстан соң қалжырап

Дала ұқсайды алқапқа

Ақбота:

Қуалап допша ойнаса

Қабығы тіпті қатты екен

Қазанға түсіп қайнаса

Тілді үйірген тәтті екен.

Манас:

Мен моншақты шиемін

Құмарсыңдар білемін

Кетіп қалып жүрмесін

Тамағыңа сүйегің

Даниал:

Мен жүзіммін, жүзіммін

Моншақ болып тізілдім.

Бағбан ата: ой жарайсыңдар балалар! Неткен жақсы балаларсыңдар. Тақпақты өте жақсы айтады екенсіңдер. Сендердің тағы қандай өнерлерің бар?

Тәрбиеші: балалар бұдан басқа күз туралы ән айта алады.

Бағбан ата: қане онда әндерін тыңдайықшы

Ән: «Күзім - ау»

Бағбан ата: ой жарайсыңдар. Неткен дарынды балаларсыңдар. Өркендерің өссін балалар. Мен сендерге осындай көрсеткен өнерлері үшін және маған көрсеткен көмектерің үшін мынандай сый дайындап қойдым. Оны мына тәрбиешілеріңе берейін. Ол сендерге балабақшаларыңа барған соң тарқатып береді.

Бағбан ата балаларға алып келген күзгі сыйын береді.

Тәрбиеші: ата енді біздің балабақшаға оралатын уақытымыз келді. Мына берген сыйыңыз үшін үлкен рахмет. Балалар енді бізде балабақшамызға оралу үшін поезд болайық.

Балалар поезд болып, балабақшаларына оралады.

Балалар сендерге саяхатымыз ұнады ма?

Балалар сендер саяхатта өздеріңді жақсы ұстадыңдар. Жемістер мен көкөністерді де жақсы тердіңдер. Ендеше қазір мен сендерге Бағбан атаның сыйын таратып беремін.

Тақырыбы: Құстардың қысқы тіршілігі.

Мақсаты:

Құстардың қысқы тіршілігі (жемнің азаюы , үйлерге,адамдарға жақындап олардың көмегін қажет етуі) туралы әңгімелеу.Балалардың қыс кезінде құстарға қамқорлық жасауға деген белсенділігін арттыру.Оларға деген қамқорлық көзқарасын дамыту.

Сабаққа дайындық:

Құстардың қысқы тіршілігін бейнелейтін суреттер.

Сабақтың барысы:

Балалар тәрбиешімен бірге құстардың қысқы тіршілігін бейнелейтін суреттерге қарап, олардың аттарын атайды.Егер дұрыс атамаса ,, көмектеседі.Қыс мезгілінде құстар тіршілігі қиындай түседі, сондықтан адамдар құстарға көмек көрсетулері керек (жем, нан қиқымдарын, кептірілген жемістерді үйшіктеріне салып отыру).Балалардан осы біздің қаламызда қандай құстар қалады? (суықторғай, қарға, торғай, сауысқан, кептер).Оларға қамқор болу керектігін айтады.

а)Т.Нұрмаханбетовтың «Тоңбайды» өлеңін оқу.

б) Суреттен қыстап қалатын құсты көрсет

Д/о «Құйрығына қарап, құсты тап».

Тақырыбы: «Табиғат бұрышындағы еңбек»

Мақсаты:

Өсімдіктерді өсіру жолдары жөнінен балаларға білім беру.Өсімдіктің бұтағын дұрыс отырғызу әдісін үцрету және бұтақтан өсімдікті өздерінің өсіру ынтасын арттыру.Еңбек сүйгіштікке, мұқият болуға тәрбиелеу.

Сабаққа дайындық:

Алдын ала топырақ салып дайындаған гүл отырғызатын ыдыстар, кішкене күрекшелер,таяқшалар, суы бар ыдыс, шүберектер және өсімдіктердің бұтақтары.

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші балаларға өсімдікті неден өсіретіні туралы айтады ( тұқымнан, тамырдан, бұтақтан). Жыл мезгілдерін айта келе (көктем) өсімдіктерде қандай өзгерістер болатынын (өсе бастайды) оларды отырғызуды(көбейтуді)ұсынады.Тәрбиеші өсімдікті біртіндеп отырғызу әдісін көрсетеді.Балалардың жұмысты орындауына тәрбиеші басшылық жасайды.Сабақты қорытындылап, тәрбиеші балалардың алған білімдерін бекіту мақсатыме бағыттаушы сұрақтар қояды.Бүгін не нәрсені үйрендік?Қандай өсімдіктердің бұтақтарын отырғыздық? Әртүрлі әдістер бойынша тамыр көбейтуге болады

Экологиялық дәптермен жұмыс

а)Қ.Сауғабаев.»Су құямын гүлге»тақпақты жаттау.

б) өзіңе ұнаған гүліңді суретке қарап сал.

Тақырыбы Тәжірибе сабақ. «қар ериді, су болады»

Мақсаты:

Тәжірибе сабақ арқылы балалардың түсінігін кеңейту .Далада күн салқын болса қар ерімейді, ал егер топқа әкелсең ериді,су болады. Мұздың суға айналатынына көздерін жеткізіп үйрету. Топ жылы сондықтан ериді.

Сабаққа дайындық:

Мұз, қар, ыдыстар.

Сабақтың барысы:

Жұмбақ жасыру

Ақ сақалды атаны –ай

Мінезінің шатағы –ай (қыс)

Қолы жоқ, сурет салады,

Тісі жоқ, тістеп алады. (аяз)

Жайған жастық сөгілді,

Аппақ мамық төгілді. (қар)

Тәрбиеші бұл жұмабақтар жылдың қай мезгіліне сәйкес келеді?

Тәжірибе сабақ көрсету. Даладан қарды әкелу, ыдыста еріту. Мұзды еріту. Алақанға салу т.б. Қар ақ, ол күрішке , шекерге. сүтке ұқсайды.

Экологиялық дәптермен жұмыс

а) суретті ретімен орналастыр

б)Қар туралы нені білесің?

Тақырыбы :Ащы бұрышын отырғызу.

Мақсаты:

Тұқымды ағаш жәшіктегі қара топыраққа отырғызуды үйрету. Қалай тұқымды салу керек, суды қалай құяды, ретімен көрсетіп айту.

Сабаққа дайындық:

Қара топырақ , жәшік , тәтті, ащы бұрыш тұқымы.

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші қазір қыстың соңғы күндері, енді көктем келеді. Біз топта табиғат бұрышына тәтті, ащы бұрыштың тұқымын жәшікке отырғызамыз. Ол көп уақыт шығып болмайды , жәй шығады, сондықтан осы жылы ауада тез отырғызуымыз керек.Басқа көкөністерге қарағанда ащы бұрыш көп уақытты талап етеді.Бұрыштың суретін көрсету. Тұқысын балалар тәрбиеші көмегімен отырғызып, су құю

Экологиялық дәптермен жұмыс

а) Ащы, тәтті бұрыштардан қандай салат жасаймыз.Үлкендер көмегімен дайында.

б)Басқа қандай көкөніс тұқымын білесің?

Тақырыбы Қар опасынан өзіңе ұнаған жабайы жануарды жаса. (қоян, аю)

Мақсаты:

Қар опасынан тәрбиешілердің көмегімен жабайы жануарды жасауға үйрету.

Сабаққа дайындық:

Серуен.

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші жұмбақ айтады.

1.    Ақ сақалды атаны –ай,

Мінезінің шатағын –ай (қыс)

2.    Мамықтай ұлпа,

Қанттай аппақ.

Қыста жер бетін басады,

Жазда сайға қашады. (қар)

Экологиялық дәптермен жұмыс

а) Аю туралы қандай ертегіні білесің?

б)Д/о «Не артық?»

Тақырыбы: Қысты шығарып салу мерекесі

Мақсаты: Жыл мезгіліне деген сүйіспеншілігін арттыра отырып, қыстай алған білімдерін мерекемен көрсете білу..

Сабаққа дайындық:

Қар, қыс, аяз атрибуттары

Сабақтың барысы:

Қыс болып келген бала өзінің тақпағы мен өлеңін оорындайды. Балалар қар, аяз, жел, боран киімдерімен киініп келіп, тақпақтарымен орындайды.Тәрбиеші балалар, сендерге қыс мезгілі ұнай ма? Қыста сендерге не ұнайды ? Балалардың жауабы :Қыста далада ойнаған жақсы. Сырғанақ, коньки, шанамен ,шаңғымен ойнаймыз. Қар опасын лақтырамыз . Қардан әртүрлі ақшақар, аққала жасаймыз. Қыс туралы тақпақтар , өлең, би орындалады.

Экологиялық дәптермен жұмыс

а) Білетін тақпақты айтып, орында

ә)Суретке қарап әңгімелеп бер.

б)«Қар жауды» тақырыбына сурет сал.

Тақырыбы: Наурыз – жыл басы

Мақсаты:

Наурыз – жыл басы, күн мен түннің теңелуі, табиғатқа қамқорлық мерекесі екені жайында түсінік беру. Баланы еңбекссүйгіштікке ,бақылай білу дағдысының дамуына тәрбиелеу.

Сабаққа дайындық:

Бақылаулар, мереке туралы мазмұнды суреттер

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші балаларға жылдың басы наурыз болып саналатынын, сондай –ақ наурыз көктем мерекесі екенін, наурызда бүкіл табиғат оянатынын әңгімелейді . Ә.Табылдиевтың «Наурыз жайы» өлеңін оқып беру .Наурызда адамдар бір –біріне деген өкпесін ұмытып , достасуға ұмтылады .Сонымен қатар халқымыз наурызды табиғат қорғау мерекесі ретінде атап өтетінін айтып өту керек. Қазіргі кездегі экологиялық жағдайды ескере отырып ,елімізде айнала қоршаған ортаны көгалдандыруға үлкен көңіл бөледі. Аулалар мен көшелерді тазалайды және оны жылда жасаййтын дәстүрлі іске айналдырады.

Экологиялық дәптермен жұмыс

а) М.Қуанышбеков «Отырғыз ағаш көктемде»

б)Тапсырма . Берілген суреттегі жақсы және жаман істерді ажыратып көр.

 Тақырыбы Қаламыздың тазалығын сақтаймыз (саяхат, серуен арқылы)

Мақсаты:

Бақша айналасындағы жақын скверлерге , көшедегі ағаш көшеттерін отырғызып жатқан адамдар еңбегін, көше тазалайтын

жасыл әлемнің еңбектерін қарап , оларды құрмет тұтуға тәрбиелеу. Көшедегі қаламыздың тазлығын сақтауға біз де атсалысы, көмекші болуымыз керек екенін үйрету..

Сабаққа дайындық:

Серуен кезінде өздерін дұрыс ұстауға, қағаз қалдықтарын лақтырмауға т.б. тәртіпті айту.

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші балаларға ескерту серуендегі мақсатымыз не?Үлкен адамдар еңбек етіп жатыр, ағаш көшеттерін отырғызып жатыр , оны біздер қорғауымыз керек . Ескі ағаштарды ақтап жатыр , құр- құмырсқа жемеу үшін . «Жасыл әлемнің» адамдары қоқыстарды тазалап жатыр. Біздерде бақшамыздағы ауламызды қоқыстардан тазартуға көмектесуіміз керек.

Экологиялық дәптермен жұмыс

а) Бұл қай кезде болады?

Тақырыбы: «Құстар біздің досымыз»

Мақсаты:

Құстар және олардың көктемдегі тіршілігі , табиғатқа келтіретін пайдасы туралы түсініктерін қалыптастыру.Құстарға деген қамқорлық сезіміне және оларға жағдай жасауға үйрету.

Сабаққа дайындық:

Балабақша ауласына мақсатты серуен, құстардың суреттері.

Сабақтың барысы:

Сабақ алдында тәрбиеші балалармен бірге балабақша ауласына мақсатты серуенге шығады. Балалардың назрын жыл мезгіліне (көктемге) байланысты табиғаттағы құбылыстарды, өзгерістерді байқауға аударады.(Құстардың келуі және ұя салуы , балапан шығаруы)Құстардың даусына және сыртқы құрылысына қарап ажыратуға үйрету . М.Заитовтың «Қандай құсты білесің?» Құстардың суреттерін көрсетіп , аттарын айтуды жалғастырады . Құстар табиғатты қорғайды ,табиғаттың бізге беретіні көп екенін айту.

Экологиялық дәптермен жұмыс

а) Тоқылдақты неге ағаш дәрігері деп атайды ?(әңгіме)

б)Сурет ішінен тоқылдақты тауып боя.

Тақырыбы: Участокке ағаш,гүл көшеттерін отырғызу

Мақсаты: Балаларды ағаш,гүл көшеттерін тамырланған түрлерін қара топырақты

жерге отырғызуды үйрету.Серуенге шықққанда оған су құйып, айналасын қопсыту жұмыстарын үлкендер көмегімен атқаруды үйрету. Еңбекке деген сүйіспеншілігін арттыру.

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші балалармен қазір біз өзімізге бөлінген учаскіде жер бар, соны біз қарауымыз керек.Тамырланған ағаштың шыбықтарын, гүлдердің түрлерін алып көрсетеді. Осылардыбіз қара топыраққа отырғызуымыз керек,сосын күнде біз оған су құйып , түбін қопсытсақ, ол жақсы өсіп кетеді.Ауламызға сәнділік береді.(Қаратал, терек ,шырмауық гүл)

Экологиялық дәптермен жұмыс

а) Жұмбақтың шешуін тап. Суретін сал

Қыста киімін тастайды ,

Көктемде киіне бастайды. (ағаш)

Тақырыбы: Топта көкөніс өсіреміз

Мақсаты

Балаларға жылы жердегі тұқым тамыр шығаратынын, одан кейін жапырақтайды, өседі далада күн жылынған соң оны ыдыстан жерге қара топыраққа отырғызамыз, күнделікті су құю керек, қарау керек, тек сол кезде жақсы өседі.Ыдысқа қызанақ, қиярдың тұқымдарын отырғызып, көрсетіп үйрету. Еңбексүйгіштікке, талапты болуға тәрбиелеу.

Сабаққа дайындық:

Ыдыс, қара топырақ, су, тұқым, күрекше.

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші сабақ алдында көктем туралы жұмбақ айту. Көктемнің ерекшеліктері туралы әңгімелеу.Дала әлі салқын , тұқымды біз ыдысқа су құйып , тамырландырып , сосын қара топыраққа отырғызамыз, күнделікті су құйып, қопсытамыз.Күн жылынып, жер қызған соң осы отырғызған көкөнісімізді далаға,учаскелік жерге отырғызамыз.

Жыршы құстарға қандай құстарды жатқызамыз.

Экологиялық дәптермен жұмыс

а) Суретке қарап ретімен айт

Сұрақ-жауап ,әңгімелеп сабақты қорытындылау

Тақырыбы: «Құстардың қысқы тіршілігі!»
Мақсаты:Құстардың қысқы тіршілігі және қыстайтын құстар туралы түсінік беру. Балалардың логикалы ойлауын, тілін, сөздік қорын, есте сақтау қабілетін дамыту. Құстарды қорғауға, ұясын бұзбауға тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Интерактивті тақта.
Барысы:Ұйымдастыру кезеңі.
Алақанды ашайық,
Күннің нұрын салайық.
Таза ауадан салайық,
Жүрек жылуын салайық
Мейірім шоғын салайық.
Жиналған осы шуақты,
Достарыма шашайық.
Мұғалім:
Шанамен сырғып желетін
Шаңғы коньки тебетін.
Аққала жасап ойнайтын,
Қай мезгіл деп ойлайсың?
Балалар:Қыс мезгілі.
Мұғалім: - Қыс мезгілінің ерекшеліктері қандай?
- Қыс мезгілінің айларын кім атап бере алады?
- Қазір қай ай?
- Қыс мезгілінде қандай ойын түрлерін білесіңдер?
- Қыс туралы қандай тақпақтар білесіңдер?
Сурет бойынша әңгіме құрау.
Мұғалім: Өте жақсы балалар, енді «Жақсы, жаман» деген ойын ойнайық.
Мақсаты: Жаман әдеттерден аулақ болуға, жақсы-жаманды ажыратып, қоршаған ортаға қамқор болуға тәрбиелеу.
Қойылған сұрақтарға балалар дауыстап «жақсы», «жаман» деп жауап береді.
Мұғалім:- Ағаштың бұтағын сындыру жақсы ма?
- Гүлдерге су құю жаман ба?
- Достарыңды ренжіткен жақсы ма?
- Үлкенге көмектесу жақсы ма?
- Құстарға ұя жасау жаман ба?
Мұғалім:Міне тамаша, балалар, ненің жақсы, ненің жаман екенін дұрыс айттыңдар.Бүгінгі сабағымызда құстардың қысқы тіршілігі туралы әңгімелесеміз.
Құстар екі топқа бөлінеді:жабайы құстар және үй құстары.
Жабайы құстар:сауысқан, жапалақ, қарлығаш, қызғыш құс, сарғалдақ, қарға, аққу,
бұлбұл, дегелек, қоқиқаз, қырғауыл, тоқылдақ т.б.
Үй құстары:тауық, үйрек, қаз, күркетауық.

Құстардың табиғатқа келтіретін пайдасы көп. Олар өсімдіктерді, ағаштарды зиянды жәндіктерден, құрттардан тазартады.
- Үй құстарының қандай пайдасы бар?
- Дұрыс айтасыңдар үй құстарының пайдасы өте көп.Олардың етін жейміз, жүнінен
көрпе, көпшік жасалады.
Қыс мезгілінде көп құстар жылы жаққа ұшып кетеді. Ал кейбір құстар қыстап қалады.
- Қыстайтын қандай құстарды білеміз?
- Сауысқан, торғай, көгершін, қарға.
- Дұрыс айтасыңдар, бұлар суықтан қорықпайды, қыста өз қоректерін тауып жейді. Оларға жем шашып, ұя жасап қамқор жасау керек. Біздің мектебіміздің ауласында да құстарға ұя жасап қойған.
Ойын: «Құстар қалай дыбыстайды?»
Сергіту сәті:1, 2, 3, 4 қарлығаш боп ұш,
5, 6, 7 қарлығаш боп шалқы,
8, 9, 10 қарлығаш боп қон.

Ойын: «Не артық?»
Жұмбақ: Көлдің көркі сән екен
Ұшқанда сазды ән екен
Ақындар оны мақтаған,
Адамдар қорғап сақтаған
Ол қандай құс балалар? (Аққу)

Ауыл да, қала да мекені
Жолаушы жүрсек шығарып салады,
Алдыңнан шығады
Жаныңды еркелетеді. (Қарлығаш)

Ребус: Тау – ық.
Қорытынды: Балалар, біз бүгін не туралы әңгімелестік?
Сабақ ұнады ма?
Балаларды мадақтау, бағалау.

Тақырыбы:Табиғатты қорғаудағы халық болжамдары.

Мақсаты:

Туған өлкенің табиғатын қорғау туралы халық болжамдары жөнінен түсінік беру.Халық болжамдарын өз тәжірибелеріде пайдалана білуге үйрету.Балалардың сөз қорын молайту.

Сабаққа дайындық:

Балабақша айналасына мақсатты серуен.

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші балалармен бірге балабақша ауласына мақсатты серуен ұйымдастырады.Табиғат туралы халық болжамдары, «тиым сөздер»туралы балаларға айтып үйрету.Табиғатты қорғау жайлы табиғат болжамдарын пайдалана отырып,балаларға айнала қоршаған ортадағы табиғатты,табиғат құбылыстарды бақылатады (мұржалардан шыққан түтін,сүңгірлер,құстардың міңезіне қарай бақылаулар).Тәрбиеші экология сабағында табиғатты қорғауға байланысты тиым сөздер мен мақал-мәтелдерді қолданып,балаларды туған өлкенің табиғатының әсемдігін білуге қорғауға тәрбиелейді.

Экологиялық дәптермен жұмыс

а)Табиғатқа байланысты халық болжамдары.

б)сурет бойынша әңгіме

Тақырыбы: «Табиғат бұрышындағы еңбек»

Мақсаты:

Өсімдіктерді өсіру жолдары жөнінен балаларға білім беру.Өсімдіктің бұтағын дұрыс отырғызу әдісін үцрету және бұтақтан өсімдікті өздерінің өсіру ынтасын арттыру.Еңбек сүйгіштікке, мұқият болуға тәрбиелеу.

Сабаққа дайындық:

Алдын ала топырақ салып дайындаған гүл отырғызатын ыдыстар, кішкене күрекшелер,таяқшалар, суы бар ыдыс, шүберектер және өсімдіктердің бұтақтары.

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші балаларға өсімдікті неден өсіретіні туралы айтады ( тұқымнан, тамырдан, бұтақтан). Жыл мезгілдерін айта келе (көктем) өсімдіктерде қандай өзгерістер болатынын (өсе бастайды) оларды отырғызуды(көбейтуді)ұсынады.Тәрбиеші өсімдікті біртіндеп отырғызу әдісін көрсетеді.Балалардың жұмысты орындауына тәрбиеші басшылық жасайды.Сабақты қорытындылап, тәрбиеші балалардың алған білімдерін бекіту мақсатыме бағыттаушы сұрақтар қояды.Бүгін не нәрсені үйрендік?Қандай өсімдіктердің бұтақтарын отырғыздық? Әртүрлі әдістер бойынша тамыр көбейтуге болады

Экологиялық дәптермен жұмыс

а)Қ.Сауғабаев.»Су құямын гүлге»тақпақты жаттау.

б) өзіңе ұнаған гүліңді суретке қарап сал.

Тақырыбы: Ойын сабақ. Экологиялық көрме;

«Жануарлар біздің досымыз»

(Қасқыр,қоян, қызыл түлкі, борсық ,қабан, киік)

Мақсаты:   Балаларды Ақтөбеде мекендейтін жабайы жануарлар қасқыр,қоян,түлкі,қабан,борсық,киіктермен таныстыру.Оларды неге жабайы жануарлар деп атауларын түсіндіру.Олардың ерекшеліктері мен тіршіліктері әңгімелей білу. Пайдасы туралы айту.Қорғай білуге тәрбиелеу.

Сабаққа дайындық:

Әңгімелесу.Жануарлар туралы ертегілер айту. «Қасқыр мен қоян» ертегісін талдау.

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші балалардан неге біз қасқыр,қоян, қызыл түлкі, киіктерді жабайы жануарлар дейміз?Тәрбиеші түсіндіреді,өйткені оларға адамдар тамақ бермейді,олар тамағын өздері тауып жеп өмір сүреді.Қоян қыста ақ түске енеді.Қар астынан,қолдың өлген мал т.б. қорек етеді суреттерін көрсетіп жұмбақ арқылы таптыртады.Д/о «Суретіне қарап атын тап».

Экологиялық дәптермен жұмыс

а)Ж.Корбозин «Қоян»

ә)Қоян қыста қандай түске енеді?

б) Дидактикалық ойын «Қай жануар қайда мекендейді?»

Тақырыбы: Бөлме өсімдіктері

Мақсаты: Б.м: Сурет салу арқылы баланың бейнелі ойлауын, кеңістікті бағдарлауын дамыту.
Д.м: Ыдыстағы бөлме өсімдігінің суретін салуға үйрету.
Т.м: Қағаз және қарындашпен дұрыс жұмыс істеуге дағдыландыру. Өсімдіктерге қамқорлық сезімін тәрбиелеу.
Қостілдік компонент:
Көрнекі –құралдар: Ыдыстағы бөлме өсімдігі, гүлдердің суреті, ақ парақ, бояу, қылқалам, сүрткіш.
Іс-әрекет кезеңі. Тәрбиешінің әрекеті. Бала әрекеті.
Мотивациялық оятушылық Шаттық шеңбер

Тәрбиеші балаларды «Күлімдек күн» атты шаттық шеңберге тұрғызады

Күлімде күн күлімде
Бүлдіршіндер қуансын
Қырдың қызыл гүліндей
Қолдарына ту алсын

Ұйымдастырушылық ізденушілік

- Балалар, біз табиғаттың тірі және өлі болып екіге бөлінетінін білеміз. Қане, тірі табиғатқа не жататынын кім айтып береді?
- Өсімдіктердің өзі дала және бөлме өсімдігі болып екіге бөлінеді. Біздің бүгінгі сабағымыз бөлме өсімдіктері жайлы болмақ.
Тәрбиеші бөлме гүлдерін көрсетіп, әңгімелейді. Барлық өсімдіктер күнді және жарықты жақсы көреді, сондықтан да оларды терезенің алдына қоямыз.
Бөлме гүлдерінің басқа өсімдіктер сияқты тамыры, сабағы, жапырағы және гүлдері бар.
Біз енді өсімдіктерді қалай күтіп баптау керектігін білеміз.
- Тамыры топырақтың астында болады, олар көрінбейді, өсімдіктердің су ішуіне көмектеседі, сондықтан да оларға су құйып тұру қажет. Гүлдердің тамыры дем алып тұру үшін топырағын қопсытамыз.
- Тәрбиеші гүлге су құйып, топырағын қопсытып көрсетеді.
- Мынау қандай гүл?
- Қане, иіскеп көрейік.
- Бегонияның түрі қандай?
- Ал жапырағы ше?
- Қандай әдемі гүлдер!
- Неліктен адамдар бөлме гүлдерін өсіреді?

«Гүл» саусақ ойыны
Міне, гүлдің бүршіктері
Ашылады әдемі

Жұмыс барысы үлгі бойынша түсіндіріледі:
- Ақ қағазға алдымен қара қарындашпен гүлдің ыдысын салады.
- Ыдысқа гүлді орналастырады.
- Әдемі етіп бояйды

Сергіту сәті

 «Біз гүлдерше өсеміз»
Жапырағы жайқалған
Сабақтары салалы
Желге ырғалып шайқалған

- Өсімдіктер жатады
Гүлдерді көрсете отырып, әңгімелейді

Тәжірибелік жұмыс: балалармен бірлесе отырып жүргізу.
- Бұл бегония
Жапырағының пішіні домалақ, түрі әртүрлі болып келеді
- Гүлдер бөлменің ауасын тазартып, кейбір ауруларды емдеуге өте пайдалы, үйді де әсемдейді

Балалар қолдарын көтеріп, саусақтарын біріктіріп, жабылып тұрған гүлдердің бүршіктерін келтіреді. Жайлап саусақтарын ашып, алақандарын жайып, гүлдің ашылғанын көрсету.
Рефлексивті түзетушілік: Салған суреттерінен көрме ұйымдастырылады. Балалар бөлме өсімдіктерін бір-бірінен гүліне, жапырағына қарап ажыратып, айырмашылығын табады. Дидактикалық ойын: Сабақтар мен тамырлар»

Күтілетін нәтиже:
Нені білуі керек: Бөлме гүлдерімен және оны күтудің ережелерін
Нені игереді: Гүлдерді күтіп баптауды, аялауды, қорғауды меңгерді
Нені біледі: Бөлме гүлдері бөлмеге көрік береді, ауаны тазартады

Тақырыбы: Бөлме құстарымен таныстыру.

Мақсаты: Білімділігі: Балалардың тақырып бойынша білімін қалыптастыру, табиғатқа деген сүйіспеншілігін арттыру, оның әсемдігін сезінуге, құстардың түс ерекшелігін есте сақтауға баулу. Бөлме құстарының тіршілігі, іс - әрекеті және дене мүшелерімен таныстырып, білім беру.

Дамытушылығы: Балаларың ой - өрісін, логикалық шығармашылық қабілетін дамыту. Ойлау белсенділігін, қызығушылығын, қиялын дамыту. Сөздік қорын байыта отырып, байланыстыра сөйлеуге үйрету.

Тәрбиелігі: Құстарды қорғауға, қамқорлық жасауға тәрбиелеу. Адамгершілік тәрбиесін егу.

Методикалық әдіс – тәсілдері: әңгімелеу, көрсету, сұрақ – жауап, конус театры арқылы үстел үсті сахналық қойылымы (психологиялық трениг), кубизм әдісі, ғажайып сәт, ойын, бағалау, қорыту.

Қажетті көрнекіліктер: конус белгісіндегі құстар, күн, аспан, бұлт, шөп, құстар бейнеленген буклет, ойыншық тотықұс, тордағы құстар, кубик пішініндегі құстардың суреті, дене мүшелері
Сабақтың типі: жаңа білім беру сабағы

Пәнаралық байланыс: тіл дамыту, көркем әдебиет

Алдын – ала жүргізілген жұмыс: Құстар туралы суреттерді көрсету

Сөздік жұмыс: Ако, Коко, Сосо, Жожо.

Сөздік қор: Бұйра тотықұстар

Ұйымдастыру кезеңі
Бұл кезең мультфильмді әңгімелеуден басталады.
Тәрбиеші: Балалар, мен сендерге теледидардан көрген мультфильмді әңгімелеп берейін.
● Алыс орманда бір топ құстар өмір сүреді. Өздері мейірімді, тату болса да ормандағы басқа құстар бұларды өте ұсқынсыз болғандықтан жек көріпті.
● Немене, денелеріңде әдемі мамық жүндерің де жоқ - дейді көрші құс.
● Менің мамықтай қауырсындарым қызыл, жасылды алыстан көз тартады - деп мақтанады.
● Бір топ құстар өздерінің осындай әдемі болмағандарына ренжіп, ойланып отырады.
● Сол кезде біреуі былай дейді: - Достарым, көп уайымдамаңдар, біздің айналамыз толған сұлулық емес пе, қараңдаршы. Осы кезде аспанда Алтын күн бұларға мейірлене шуағын төгіп тұрады.
● Біреуі күнге қарап: - Алтын күн, сіз маған өзіңіздің сары болуыңыздан аз ғана бермес пе екенсіз?
● Ал екінші құс аспанға қарап: - Көгілдір аспан ата мен де сізден аз ғана көк бояуды сұрағым келеді.
● Үшінші құс бұлтқа қарап: - Ақша аппақ бұлттар сіз де маған мамықтай ұлпаларыңыздан сыйламас па екенсіз?
● Төртінші құс: - Мен қайдан сұраймын төбеміздегі бар әдемілікті сұрап қойдыңдар,- деп жерге қарап ренжіпті. Ол өздерінің аяқ астында жатқан әдемі жасыл шөптерді көріп қуанып кетеді де:
Жасыл шөп, маған жасыл түсті бояуды сыйға бермес пе екенсіз?
● Жарайды – дейді Күн, Аспан, Бұлт, Шөп. Уайымдамай демалып, ұйықтай беріңдер. Құстар ұйықтап жатқандарында достары сұраған бояу түстерін оларға сыйлап кетеді. Ертеңіне құстар жуынбақшы болып өзенге келеді де, өздерінің су бетіндегі суреттерін көріп таң - тамаша қалады. (Буклеттен құстардың әдемі суреттері көрсетіледі)
● Олар өте бақытты, қуанышты еді. Осындай әдемі құстарды көрген адамдар: тотыдай неткен керемет деп оларға «Тотықұс» - деп ат қойып, осындай құстарды әдемілікке өз үйлерінде әдемі торларда бағып ұстайтын болған екен.
● Тәрбиеші: Балалар, сіздер осындай әдемі құстың біздің топта болғанын қайсыздар ма?
Балалар: Әрине, қалаймыз.
Тәрбиеші: Ендеше бәріміз орнымыздан тұрып, ішіміздегі жылы лебізімізді сыртқа жайлап үрлеп шығарайықшы. (Бұл кезде сергіту сәті кетеді)
Үстел үстінде торға салынған төрт тотықұс пайда болады.
● Бұл құстар «Бұйра тотықұс» деп аталады.
● Қане, қайталайықшы.
● Бұйра тотықұстар
Тәрбиеші: Өзге құстар сияқты бұлардың да тұмсығы, қанаты, құйрығы, денесі, аяғы болады. Балалар, құстардың өзге айналамыздағы жан - жануарлардан, жәндіктерден айырмашылығы:
Олар керек жемдерін тұмсығымен шоқып жейді, яғни тұмсығы болады және ұшатын қанаты болады.
Енді құстардың түсіне назар аударайық
Олар көк, жасыл, сары, ақ екен.
Біздің топқа құстар келген екен, енді біз осы құстарға ат қояйық.
Балалар: Жарайды
Тәрбиеші: Мысалы ақ тотықұс - Ако, көк тотықұс – Коко, сары тотықұсты – Сосо, жасыл тотықұсты - Жожо.
Қане бәріміз қайталайықшы
Ако, Коко, Сосо, Жожо.
Бұл құстарға назар аударайықшы. Олар қайда тұр?
Торда тұр.
Торда сонымен бірге олар қонақтайтын таяқшалар бар екен. Бұйра тотықұс бар торға көлденең шарбақ орнатып, дөңгелек сақина, айна іліп қою керек. Тотықұстар шарбақтардың арасында секіріп ойнап, дөңгелек сақинада тербелгенді ұнатады.
Балалар қалай ойлайсыңдар, құстарымыздың қарны ашпас үшін не керек?
Тамақ беруіміз керек.
Дұрыс айтасыңдар. Тотықұстар арнаулы құрғақ дәнмен қоректенеді және қосымша лама, сәбіз жегенді ұнатады екен. Сонымен бірге мынау арнайы дүкендерде сатылатын бал таяқшасы, бұл тәтті болды және мына ақ тұзды тас болады, бұл тұмсықтарының мықты болуына да көмектеседі. Ал тотықұстар суды өте аз ішеді екен.
Тәрбиеші: балалар, енді біз тотықұсты қаншалықты білгендігімізді анықтай үшін қызық ойын ойнайық.
Ойын: «Қане - қане, міне - міне» деп аталады.
(кубик тәріздес пішіндегі суреттерден құстардың дене мүшелерін, тәрбиешінің сұрағына байланысты көрсетіп жауап береді. Мысалы: тәрбиеші – қане, қане - көзі. Балалар - міне, міне - көзі)

Балаларды бағалау
Сабақты қорыту.

йту

Тақырыбы: Қанқызы және құмырсқа

Мақсаты: Қанқызы және құмырсқамен таныстыру, тілдерін дамыту.

Күтілетін нәтеже:
Нені біледі: Дауысты және дауыссыз дыбыстардың айырмашылығын және «Қ қ» әрпінің жазбаша үлгісін танып біледі.
Қандай түсініктерді игереді:Дауыссыз дыбыстардың жуан және жіңішкелігінің түсініктерін қалыптастырады.
Меңгерген дағдыларымен іскерліктері: Сөздегі дыбыстық позициясын анықтайды , «Қ қ» әріпінен келетін сөздер мен дыбыстарды ажыратуға дағдыланады.

Скачано с www.znanio.ru