Конспект урока. Кабардинская народная сказка "Шыкъумц1ий" (3 класс)

Темэр.   ШыкъумцIий (псысэ). Мурадыр.  Сабийхэм   я   бзэм,   зэхэщIыкIым   зегъэужьын,   я   къеджэкIэр егъэфIэкIуэн.   IуэрыIуатэр   художественнэ   литературэм   и   тхыгъэхэм зэрещхьымрэ къызэрыщхьэщыкIымрэ теухуауэ сабийхэм ящIэр егъэбыдылIэн, таурыхъым   хэлъ   гъэсэныгъэ   щIагъыбзэр   зыхегъэщIэн,   гулъытэ,   гууз­лыуз зыхэлъ   цIыхуу,   Iэмалшыуэ,   гущIэгъулыуэ,   акъылыфIэу     сабийхэр   гъэсэн. КъэхъукъащIэхэм яIэ зэпыщIэныгъэхэм гу лъатэу, къэхъумрэ ар къыщIэхъум и щхьэусыгъуэмрэ зэпалъытэфу  егъэсэн. Урокым   къыщыгъэсэбэпыпхъэр.  Таурыхъым   къытращIыкIа   теплъэгъуэ, таурыхъхэр,   паремиехэр   зэрыт   тхылъ   гъэлъэгъуэныгъэр,   псысэхэр, «ШыкъумцIий» таурыхъым теухуа презентацэр.   Урокыр зэрекIуэкIынур. I. Бзэм зезыгъэужь лэжьыгъэ.     (Ипэ ит урокым зэрекIуэкIам хуэдэу  егъэкIуэкIыпхъэщ).   Псалъэжьхэр доскам тетщ. Акъыл зиIэм имыIэ щыIэкъым. Акъылыр жьыгъэ­щIагъэм елъытакъым. Еджам зэджар ещIэри, губзыгъэм псори ещIэ. Iэмалрэ хьилэрэ акъылщ. Зи Iуэ ит нэхърэ, зи щхьэ ит. Лъэщ нэхърэ, Iущ. II. Унэ лэжьыгъэр къэпщытэжын. I.   «Насып» таурыхъыр  я псалъэкIэ жегъэIэжын (зыр зым къыпищэу). 2. ТетрадымкIэ лэжьыгъэхэр зэрагъэзэщIам  зыщыгъэгъуэзэн. 3.   Мы   таурыхъыр   цIыхухэм   къыщIагупсысам   и   щхьэусыгъуэу   къалъытэр сабийхэм жегъэIэн  (гуп къэс я еплъыкIэм едэIуэн). 5. НэгъуэщI лъэпкъ таурыхъхэм щыщу «Насып» таурыхъыр сюжеткIэ нэхъ зэщхьхэр жегъэIэн. Дэтхэнэ лъэпкъри насыпу зыщIэхъуэпсыр сытми сабийхэм къегъэхутэн.    III.  ТемэщIэм елэжьын. 1. Сабийхэр   щыджэгу   «ШыкъумцIий»   псысэм   къытращIыкIа   теплъэгъуэ еджакIуэхэр егъэплъын. Егъэплъыным  ипэ къихуэу  къалэн ящыщIын:  псысэ нэщэнэхэр къыхагъуэтэну,  ШыкъумцIийрэ и ныбжьэгъухэмрэ я хьэл­щэным кIэлъыплъыну,   къахутэну уд фызыжьыр зэбэкъуа адыгэ хабзэхэр,   юридическэ хабзэхэр,  сабийхэр щIэгъуэщам и щхьэусыгъуэр къащIэну.   псысэм хэт псалъэхэм щыщу ипэкIэ зыщымыгъуэзар ягу ираубыдэну. 2. Сабийхэр я къалэнхэм зэрыпэлъэщар гъэбелджылын. 3. Доскам   тет   псалъэжьхэм     къегъэджэн,   псысэм   и   гупсысэ   нэхъыщхьэр къэзыгъэлъагъуэр къыхегъэщхьэхукIын. 4. ЦIыхухэм   мы   таурыхъыр   къыщIагупсысам   и   щхьэусыгъуэу   къалъытэр сабийхэм къегъэIуэтэн. 5. Псысэм хуэгъэува 6­нэ – I0­нэ  упщIэхэм я жэуап еджакIуэхэм ирегъэтын. IV.   Унэ   лэжьыгъэ.  «ШыкъумцIий»   псысэм   хуэгъэува   I­5­нэ   упщIэхэмрэ, лэжьыгъэхэмрэ гъэзэщIэн.