Конспект урока по кабардинской литературе по теме "Адыгэ цей" Аф1эунэ Л. (3 класс)

Темэр. АфIэунэ Лиуан  «Адыгэ цей» Мурадхэр.   къеджэфу, зэджэм къыхаха гупсысэхэр Iэрыхуэу къаIуэтэфу егъэсэн, усэм и   Сабийхэм   я   псынщIэрыкъеджэр   егъэфIэкIуэн,   удихьэхыу   гъэпсыкIэм   теухуауэ  яIэ  щIэныгъэр   егъэбыдылIэн,  къызыхэкIа  лъэпкъым   и гъуазджэм, щэнхабзэм сабийхэр щыгъэгъуэзэн. Адыгэ  лъэпкъыр дунейпсом къызэрацIыху и гъуазджэм, щэнгъуазэм ирипагэу, ахэр нэхъ кууэ зэрызыхащIэным, зэрызэрагъэцIыхуным щIэкъуу гъэсэн, ахэр хъумэн, егъэфIэкIуэн зэрыхуейм сабийхэр хуэущиин. Урокым ехьэлIапхъэхэр. Адыгэ фащэм теухуауэ  сурэт гъэлъэгъуэныгъэр е компьютеркIэ   гъэхьэзыра   гъэлъэгъуэныгъэр,   кинофильм   «Танцы   над Эльбрусом»,   Адыгэ   фащэм   теухуауэ     Къэбэрдей­Балъкъэрым,   Урысейм, нэгъуэщI къэралхэм щыпсэу сурэтыщIхэм ятха  сурэтхэр. Урокыр зэрекIуэкIынур Унэ лэжьыгъэр къэпщытэжын. I. 1. Къуажэхьхэр къегъэщIэн.   Дзэ уз зымыщIэ дзэ куэд зыIут. (пхъэх)  Зым хиукIар, иримыхьмэ игу, Къосри  адрейм къыхечыж. Уигу игъэзагъэу, къимыхьу емыкIу, Япэм   ар пхъэм хеукIэж. Мис  апхуэдэххэурэ гумызагъитIыр IэщIэхуэм зыхуэфащэ IитIым ЩымыIэ яхузэфIэмыкI.    (Iэдэ, уадэ) Балэ Людмилэ. 2. Усэм     сурэт хуащIахэм, «IэщIагъэхэр» зи фIэщыгъэцIэ IэрыщI тхылъ ягъэхьэзырахэм тегъэпсэлъыхьын. 3. Тетрадым ит лэжьыгъэхэр зэрагъэзэщIам зыщыгъэгъуэзэн. 4. Усэм  хуэгъэувауэ тхылъым ит   упщIэхэм я жэуап ирегъэтын. 5. Усэм удихьэхыу къегъэджэн. 6. Мы псалъэжьыр зи гупсысэ нэхъыщхьэ едзыгъуэхэр усэм къыхэджыкI. ЩIэныгъэрэ IэщIагъэрэ зэкъуэшщ. 7. ИхъуреягъкIэ цIыхум и Iэм ищIауэ ялъагъур кърегъэгъэIуэн. 8. Псалъэжьыр къазэрыгурыIуэр жегъэIэн.  КъуэфI и анэ гуфIэ щигъащIэкъым.  ТемэщIэм елэжьын. II. 1. УпщIэхэм жэуап кърегъэгъэтын.  Сыт   фи   анэхэр,   анэшхуэхэр   нэхъ   зыщыгуфIыкIыр?   Ахэр   вгъэгуфIэн папщIэ сыт фэ фщIэр, сыт фи адэхэм ящIэр?  Сыт фи анэшхуэхэм фэ фызэрагъэгуфIэр? 2. Компьютер   сурэт   гъэлъэгъуэныгъэхэр   къэгъэсэбэпауэ,   ижь   зэманым щыщIэдзауэ цIыхубзхэм я къалэну къекIуэкIам, ахэр нэхъ зыхуэIэзэу щытам сабийхэр щыгъэгъуэзэн. СурэтхэмкIэ къэгъэлъэгъуэн абыхэм щIакIуэ, пыIэ, нэгъуэщI   щыгъыныгъуэхэр   зэраду   щытар.   Адыгэ   бзылъхугъэм   цIыхухъум хуэхъуну фащэм  нэкIэ бзыпхъэ трихыфу таурыхъхэм къызэрыхэщыжыр ягу къэгъэкIыжын. 3. Сурэт,   компьютер   гъэлъэгъуэныгъэхэр   къэгъэсэбэпауэ   сабийхэм егъэлъагъун адыгэ фащэ зэмылIэужьыгъуэ. Егъэплъын къэфакIуэхэм ящыгъ адыгэ   фащэхэм.   ЯжеIэн   илъэс   къэс   фащэм   и   махуэшхуэ   Къэбэрдей­ Балъкъарым   зэрыщрагъэкIуэкIыр,   ар   гурыхь   ящыхъуу   лъэпкъ   куэдым зэрыщатIэгъар.   4. Адыгэ фащэм щыщу цейр егъэлъагъун. Абы и зэхэлъыкIэм щыгъэгъуэзэн. 5. Усэм езыр езыру къегъэджэн. Къазэрыщыхъуар жегъэIэжын. 6. Усэм хуэгъэувауэ тхылъым ит упщIэхэм жэуап ирегъэгъэтын. 7. «Танцы над Эльбрусом» кинофильмым щыщ пычыгъуэ егъэплъын. III. Унэ лэжьыгъэ. Усэм удихьэхыу гукIэ къеджэу зрегъэгъэсэн. Усэм сурэт хуэщIын. ЦIыхум и Iэм лъэкIым теухуа къэпсэлъэныгъэ егъэгъэхьэзырын. Адыгэ цейм и сурэт егъэгъэщIын.