Краткосрочное планирование по информатике(на каз яз)

№1 Күні: Сабақтың  тақырыбы: Сілтеме Жалпы  мақсаттар Оқыту  нәтижесі Сабақтың  әдісі Жалпы Кіріспе. Техника қауіпсіздігі және жұмыс орнын ұйымдастыру. 8   1 сабақ 5­сынып оқулығы. электрондық оқулық, презентация  Оқушыларды қауіпсіздік ережесімен, компьютер сыныбында өзін­өзі алып жүру ережелерімен, көз жаттығуларымен, төтенше жағдайдағы іс­әрекет ережелері туралы түсінік қалыптастыру. Қауіпсіздік техника ережесін сақтай алады және көз жаттығуын, төтенше  жағдайдағы іс –әрекетті қолдана алады.      Баяндау, сұрақ­жауап, диалог, тест жұмысы , топпен жұмыс, АКТ, қолдану,  электронды оқулықпен жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау  («Ой тастау», », «Қызығушылығын ояту», «Суретпен жұмыс», «Топтастыру» ,  «Ортадағы қаламсап»,  «ББҮ» ) Білу Кіріспе. Түсіну Мағынаны тану Қолдану Оқулықпен жұмыс Талдау Тест жұмысы Жинақтау ББҮ Бағалау Топ басшысы бағалайды Сабақ барысы Уақыты 3 минут Психология лық  дайындық 10 минут Мұғалімнің іс­әрекеті Сыныппен сәлемдесу. Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру, аудиторияны қалыпқа келтіру) Сергіту сәті  «Есімдерінің мағынасын айту» (бір­біріне тізбектей отырып  айтады) Оқушыларды түстер арқылы топқа бөлу. Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру.  «Білу»  І. Кіріспе. Қауіпсіздік техника ережелері 2 минут 14  минут ІІІ. Жаңа сабақ. «Түсіну»  Мағынаны тану ( суреттер  арқылы оқушыларға «Ой тастау») «Қолдану»   Оқулықпен жұмыс жасаймыз №1 топқа тапсырма. Жалпы қауіпсіздікке қойылатын жалпы талаптар қандай ?              (суретпен, сызбамен қорғау) №2 топқа тапсырма. Апат жағдайындағы қауіпсіздік талаптар .             ( топтастыру, оқушылар акт тақтаға жазады ) 5 минут 3 минут 4 минут 1 минут 1 минут 2 минут №3  топқа тапсырма. Алғашқы медициналық көмек көрсету.                 (Флипчартқа  өз ойларын жазып пікірлесу) Сергіту сәті. «Қызылөрік» «Талдау» Бекіту. «Ортадағы қаламсап»                                                          Қауіпсіздік техника ережелерін бір сөйлемнен кезектесіп айтып шығады. «Жинақтау» ББҮ Қауіпсіздік техника ережелеінің  қоғамдағы рөлі қандай екенін білдіңдер? Бүгін  нені ойға түйдіңдер?  Ең маңыздысы қайсы екен? Білемін Білгім келеді Үйрендім Қорытынды.  Өзім:   білгім келеді дегенге электронды жүйеге көшу туралы мағлұмат беру. Бағалау. Топ басшысы бағалайды. Дайын бағалау парақшасы сабақ басында таратылады.  Үйге тапсырма. 1.Тақырып бойынша тест  жасау. Рефлексия. Алған әсерлерін стикерге жазу. (Стикермен бағалау) Қосымша тапсырмалар: Қауіпсіздік ережесілерін суретпен бейнелеу. (флипчартта). №2 ­3  Күні: Сабақтың  тақырыбы: Сілтеме Жалпы  мақсаттар Оқыту  нәтижесі Сабақтың әдісі Жалпы 8         Санау жүйелері (екілік, сегіздік, ондық, он алтылық). Сандарды бір санау жүйесінен  екінші санау жүйесіне аудару.  8­сынып оқулығы. Авторы: Н.Ермеков, Н.Стифутина, электрондық оқулық, презентация  Оқушыларды санау жүйесімен таныстыру, кодтау әдістерімен, екілік, он алтылық кодтау  түрімен, сандарды бір санау жүйесінен екіншісіне көшірді  үйрету. Оқушылар санау жүйесімен кодтау әдісін біледі, бір санау жүйесінен екінші санау жүйесіне  аударуды біледі.      Баяндау, сұрақ­жауап, диалог, тест жұмысы , топпен жұмыс, АКТ, қолдану, электронды  оқулықпен жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау («Ой тастау», », «Кестемен жұмыс», «Үш түрлі күнделік» ) Білу Үй тапсырмасы.. Түсіну Мағынаны тану Қолдану Оқулықпен жұмыс Талдау Тапсырма орындау Жинақтау Үш түрлі күнделік Бағалау Өзін­ өзі  бағалайды Сабақ барысы Уақыты 3 минут Психология лық дайындық 7  минут 5 минут Мұғалімнің іс­әрекеті Сыныппен сәлемдесу. Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру, аудиторияны қалыпқа келтіру) Сергіту сәті  «Есімдерінің мағынасын айту» (бір­біріне тізбектей отырып айтады) Оқушыларды таяқша   арқылы топқа бөлу. Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру.  «Білу»  І. Тест құрастыру болатын тексеру. ІІІ. Жаңа сабақ. «Түсіну»  Мағынаны тану ( кесте берілген  «Ой тастау») Қызықты мәлімет  Сан 1 5 10 50 100 500 1000  Есте сақтау үшін мыДаримСочные Лимоны, ХватитВсем И ещеостанется Римдік белгіленуі I V X L C D M Ондық санау жүйесі Базистік цифрлары: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 негізі 10 Сегіздік санау жүйесі Базистік цифрлары: 0,1,2,3,4,5,6,7  негізі   8 Екілік санау жүйесі Базистік цифрлары: 0,1 негізі   2 Он алтылық  санау жүйесі Базистік цифрлары: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,10(А),11(В), 12(С) ,13(Д),14(Е),15(  F) негізі 16 14  минут «Қолдану»   Оқулықпен жұмыс жасаймыз Мысалдар:  52410=5*102+2*101+4*1006    234,6510=2*102+3*101+4*100+6*10­1+5*10­2 101011,012=1*25+0*24+1*23+0*22+1*21+1*20+0*2­1+1*2­2=10,7510 4568=4*82+5*81+6*80=30210 3Е5А116=3*164+Е*163+5*162+А*161+1*160=25539310 №1 тапсырма. Сандарды ондық санау жүйесіне аударыңдар:  111001012                10010024668              15638            3В3А16          ҒА116                 5D9116 Ондық сандарды екілік санау жүйесіне аудару: 62510=  16010= Ондық бөлшектерді екілік санау жүйесіне аудару: 8,8310= 10,10310= 0,32210= 0,38610= 74310= 24,3510= 32210= 57610= 15310= 14,12510= 15,7510= 94010= 98,9310= 130,46610= 350,47710= Ондық сандарды сегіздік санау жүйесіне аудару: 52410= 347,8310= Ондық сандарды оналтылқ санау жүйесіне аудару: 135,07510= 274,210= №2 тапсырма..  Екілікжүйе 000 001 010 011 100 101 110 111 Сегіздікжүйе 0 1 2 3 4 5 6 7 Екілік сандарды сегіздік санау жүйесіне ауыстырыңдар.    =      3663     11     110      110        011 1)   1 1 1 1 0 1 1 0 0 1 12= 2)  1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 0 1 12 =  1     1 1 0      1 1 1       1 0 1      0 1 1  =   1 6   7 5 3 3)  1 0 1 0 1 0 1 1 1 0 1 0 12 = 1        0 1 0         1 0 1          1 1 0       1 0 1    =   12 565 4)  1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 1 12 =   1 1 0        1 1 1        1 1 1         0 1 1   =  6   7 7 3 5)  1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 0 0 12 =  1      1 0 1       1 0 1       0 0 1       0 0 1  =  15  511 1 0 1 1 1 1 0 1 12 =  1 0 1       1 1 1       0 1 1   =  573  7)  1 1 1 1 1 1 0 0 12 =   1 1 1       1 1 1       0 0 1   =   771 8)  1 0 0 0 0 0 0 12   =     1 0          0 0 0       0 0 1  =   201 9)  1 1 1 0 1 0 1 12   =     1 1         1 0 1       0 1 1    =   353 10)  1 1 1  0 1 0 1 0 12 =   1 1 1          0 1 0       1 0 1  =   725  №3  тапсырма.      Ондық сан 0 1 2 3 Екілік сан 0000 0001 0010 0011 Он алтылық сан 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 0100 0101 0110 0111 1000 1001 1010 1011 1100 1101 1110 1111 4 5 6 7 8 9 А В С Д Е Ғ Екілік сандарды кесте бойынша оналтылық  санау жүйесіне ауыстырыңдар.   1 1 1         1 0 1 1            0 0 1 1  = 7B3 1)   1 1 1 1 0 1 1 0 0 1 12= 2)  1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 0 1 12 =        1        1 1 0 1            1 1 1 0      1 0 1 1  =  1DEB 3)  1 0 1 0 1 0 1 1 1 0 1 0 12  =       1        0 1 0 1            0 1 1 1       0 1 0 1  = 1575 4)  1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 1 12 =       1 1 0 1       1 1 1 1       1 0 1 1   = DFB 5)  1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 0 0 12 =     1        1 0 1 1           0 1 0 0       1 0 0 1  = 1B49 6)  1 0 1 1 1 1 0 1 12 =    1      0 1 1 1       1 0 1 1 = 17B 7)  1 1 1 1 1 1 0 0 12 =     1     1 1 1 1       1 0 0 1 =1F9 8)  1 0 0 0 0 0 0 12 =   1 0 0 0      0 0 0 1 = 81 9)  1 1 1 0 1 0 1 12 =   1 1 1 0      1 0 1 1 = EB 10)  1 1 1  0 1 0 1 0 12 = 1       1 1  0 1       0 1 0 1 = 1D5 Сергіту сәті. «Қызылөрік» «Талдау» Бекіту. Екілік санау  жүйесі Сегіздік санау  жүйесі Он алтылық  санау жүйесі 10810 4708410 67,9410 965,210 365,35710 3 минут 5 минут 4 минут «Жинақтау» «Үш түрлі күнделік» әдісі Санау жүйесі дегеніміз  екенін білдіңдер? Бүгін нені ойға түйдіңдер? Ең маңыздысы қайсы  екен? Есептерден ерекше  Жеке түсінік беру:  «Мұғалімге хат» әсер еткен немесе ой  салған тұстары байқағаныңды,  түйгенінді жаз сұрақтар Қорытынды.  Өзім:   білгім келеді дегенге электронды жүйеге көшу туралы мағлұмат беру. Бағалау. Өзін­ өзі бағалау. Дайын бағалау парақшасы сабақ басында таратылады.  Қорытын­ № ды баға Аты­жөні №1 №2 №3 1 минут 1 минут 2 минут Үйге тапсырма. 2.1,2.2 Санау жүйесі Рефлексия. Алған әсерлерін стикерге жазу. (Стикермен бағалау)   Күні: Сабақтың  тақырыбы: Сілтеме Жалпы  мақсаттар Оқыту нәтижесі Сабақтың әдісі Жалпы Екілік сандармен орындалатын арифметикалық амалдар 8  ынып   4 сабақ 8­сынып оқулығы., электрондық оқулық, презентация  Оқушыларға  екілік сандармен орындалатын арифметикалық амалдарды  туралы түсінік қалыптастыру. Екілік сандармен арифметикалық амалдар орындай алады     Баяндау, сұрақ­жауап, диалог, тест жұмысы , топпен жұмыс, АКТ,  қолдану, электронды оқулықпен жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын  тұрғысынан ойлау («Ой тастау»,  «Ортадағы қаламсап»,  ) Білу Кіріспе. Түсіну Мағынаны тану Қолдану Оқулықпен жұмыс Талдау Тапсырма орындау Жинақтау ББҮ Бағалау Топ басшысы бағалайды Уақыты 3 минут Психологиялық дайындық 10 минут Сабақ барысы Мұғалімнің іс­әрекеті Сыныппен сәлемдесу. Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру, аудиторияны қалыпқа  келтіру) Сергіту сәті  «Қандай гүлдерді ұнатасыңдару» (бір­біріне тізбектей  отырып айтады) Оқушыларды түстер арқылы топқа бөлу. Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру.  «Білу»  І. Тапсырма тексеру Тапсырма   Сегіздік сандарды, кестені пайдаланып, екілік санау жүйесіне  ауыстырыңдар.. а)  4368 = 1000111102 б)   16748 = 11101111002          в)   3642678 =111101001000101101112 г)  7034658 =111000011100110101 д)  60748 =110000111100 е)   253718 = 10101011111001 Тапсырма Оналтылық сандарды, кестені пайдаланып, екілік санау жүйесіне ауыстыру а)  А3616 = 1010001101102 б)   1F7416 = 11111011101002 в)   B4D6116 = 101101001101011000012 г)  7F3A16 =111111100111010 д)  B7C16 =1011011111002 е)   2E116 = 10111000012 2 минут Қосу 0 + 0 = 0 1 + 0 = 1 0 + 1 = 1 1 + 1 = 10  біркөршіразрядқатасымалданады. ІІІ. Жаңа сабақ. «Түсіну»  Мағынаны тану (кесте  арқылы оқушыларға «Ой тастау») Мысал 101+11 = 1000 101 11 1000 Мысал 10111+10 110 = 101101 10111 10110 101101 Азайту 0 - 0 = 0 1 - 0 = 1 0 - 1 = 1 көршіразрядтанбірдіқары зғаалады. 1 - 1 = 0 Мысал 1010- 101 = 101 1010 101 101 Мысал 1110-101 = 1001 1110 0101 1001 14  минут 3 минут 6 минут 3 минут 1 минут 1 минут 2 минут «Қолдану»   Оқулықпен жұмыс жасаймыз ТАПСЫРМА 1ҚОСУДЫ ОРЫНДАҢДАР:     0 1 1 0 +  0 1 1 0     1 1 0 0  1 1 0 1 +  0 1 1 0  1 0 0 1 1  1 1 0 0 1 +  1 0 1 1 1  1 1 0 0 0 0  1 0 1 0 +  0 1 0 1      1 1 1 1   1 0 0 0 1 +  0 1 1 0 1      1 1 1 1 0 Тапсырма  2.  Азайтуды орындаңдар:     1 0 1 0 ­      1 1 0        1 0 0  1 1 0 1 ­      1 1 0        1 1 1   1 0 0 1   ­     1 1 1            1 0  1 1 0 1 ­         1 0       1 0 1 1  1 0 0 0 1 ­      1 1 0 1            1 0 0 Сергіту сәті. «Мен таптым»Қатысушылар дөңгелене отырып, кезекпен  бірден жетіге дейін санайды. Жеті санын айтатын адам «Жеті» деудің орнына, орнынан тұрып, «Мен таптым» деп айтуы керек. Кім  жаңылысса, сол ойыннан шығады. «Талдау» Бекіту. «Ортадағы қаламсап»                                                          Есептің орындалуын  кезектесіп айтып шығару. Тапсырма 3   Амалды орында:     1 0 1 0 +     1 1 0   1 0 0 0 0  1 0 1 1 ­      1 0 1         1 1 0   1 0 1 1   +    1 1 1   1 0 0 1 0  1 0 0 1 ­         1 1          1 1 0  1 0 1 0 1 +      1 1 0 1     1 0 0 0 1 0 «Жинақтау» Қорытынды. Өзім:   бөлу, көбейту  туралы мағлұмат беру. Бағалау. Топ басшысы бағалайды. Дайын бағалау парақшасы сабақ басында  таратылады.  Үйге тапсырма. Екілік арифметика. Рефлексия. Күтіңіз және түйіндеңіз. (ауызша айту) №5, 6  Күні: Сабақтың тақырыбы: Сілтеме Жалпы мақсаттар Оқыту нәтижесі Сабақтың әдісі Жалпы Уақыты 3 минут Психологиялық дайындық 3 минут 3 минут 8  сынып Логика және логикалық операциялар. 8­сынып оқулығы. Авторы: Н.Ермеков, Н.Стифутина, электрондық  оқулық, презентация  Оқушыларды логика ұғымымен, компьютердің өңдеуі қатысында  жүретін логика түрлерімен таныстыру. Пікір түсінігімен және пікірдегі  байланыстар қалай қолданылатынын түсіндіру. Оқушылар пікірді анықтауды біледі, оның ақиқаттығын бағалау және  пікірге мысал келтіре алады.     Баяндау, сұрақ­жауап, диалог,  , топпен жұмыс, АКТ, қолдану,  электронды оқулықпен жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау («Ой тастау», «Қызығушылығын ояту», «Джексо әдісі»,  «Топтастыру»,  «Кесте толтыру», ) Білу Үй тапсырмасы. Түсіну Мағынаны тану Қолдану Оқулықпен жұмыс Талдау Кестемен  жұмысы Жинақтау Корытынды Бағалау Өзін­ өзі бағалайды Сабақ барысы Мұғалімнің іс­әрекеті Сыныппен сәлемдесу. Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру, аудиторияны қалыпқа  келтіру) Сергіту сәті  «Қызықты сұрақ» Сыныпқа тақырыпты ашатын, бірақ  жауабы қиындау сұрақ қойылады. Тапқан оқушыны мадақтап, ешкім  таппаса, жауабын мұғалімнің өзі айта отырып, сабақтың тақырыбын  айтады. Сұрақтар: Неліктен? Ол кім, бұл не? сипатында болып келеді. Оқушыларды геометриялық фигуралар  арқылы топқа бөлу. Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен  таныстыру. «Білу»  І. Үй тапсырмасы.  Флипчартта логика туралы не білеміз?. 5 минут Логика 15 минут 2 минут 10 минут 1 минут 1 минут 2 минут ІІІ. Жаңа сабақ. «Түсіну»  Қызығушылығын ояту Негізгі логикалық операцияларды қарастырайық. ЛОгикалықайтылымдармен жұмыс істеу үшін оларға ат қояды. «Айдар  жазда теңізге барады» айтылымыА арқылы белгіленсін, ал В арқылы  «Айдар жазда тауға барады» айтылымы белгіленсін. Сонда «Айдар  жазда теңізге де, тауға да  барады» құрамды айтылымын  А және В деп  қысқаша жазуға болады. Мұндағы және логикалық жалғау, А,В –  логикалық айнымалылар. «Қолдану»   Оқулықпен жұмыс жасаймыз. Джексо әдісі №1 тапсырма. Логикалық көбейту. №2 тапсырма. Логикалық қосу. №3 тапсырма. Логикалық теріске шығару. Сергіту сәті. «Қірпі» «Талдау» Бекіту. Мынаайтылымдардыңтерістеуінқұрыңдар: А) «Бірқұлағыақ, екіншіқұлағықараитболады» В) «Иттердіңестесақтауқабілетінашар» С) «Әрбіресептіңшешуі бар» Д) «Бізкиноғабарамыз» Е) «Кейбірадамдарлогиканызерттейді «Жинақтау» Қорытынды.  Өзім:   білгім келеді дегенге қосымша  мағлұмат беру. Бағалау. Өзін – өзі бағалау парағы бойынша оқушылар өз жауаптарын жинаған  ұпайлары арқылы бағалайды. Әр тапсырмаға 5 ұпайдан беріледі. Ұпай  Аты­  жөні саны Тапсырмалар Бағасы Ү.т. №1 №2 №3 Бекіту Үйге тапсырма.  Логика жіне логикалық операциялар. Рефлексия. Екі жұлдыз ­ жұмыс  істеген кезде оларға ерекше ұнаған 2 зат Бір тілек  ­ бұл жақсартуға болатын нәрсе. Алған әсерлерін стикерге жазу. (Стикермен бағалау) №  7   Күні: Сабақтың тақырыбы: Сілтеме Жалпы мақсаттар Оқыту нәтижесі Сабақтың әдісі Жалпы Уақыты 3 минут Психологиялық дайындық 5 минут 8 «а» сынып Ақиқат кестелері. Компьютердің логикалық кестелері. 8­сынып оқулығы. Авторы: Н.Ермеков, Н.Стифутина, электрондық оқулық,  презентация   Оқушыларды   талдау   байланыстарымен   танстыру.   Математикада   бұл   байланыстар қалай ерекшеленеді. Құрама пікірлер қалай жазылады. Логикалық еесептер ақиқаттық кестесінің көмегімен қалай есептеледі. Оқушылар математикалық түрде құрама пікірлерді жаза біледі, ақиқаттық кестесін  құра отырып, логикалық есептерді шығара біледі.     Баяндау, сұрақ­жауап, диалог,  , топпен жұмыс, АКТ, қолдану, электронды  оқулықпен жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау («Ой тастау»,   «Қызығушылығын ояту», «Джексо әдісі», «Топтастыру»,  «Кесте толтыру», ) Білу Үй тапсырмасы. Түсіну Мағынаны тану Қолдану Оқулықпен жұмыс Талдау Кестемен  жұмысы Жинақтау Корытынды Бағалау Өзін­ өзі бағалайды Сабақ барысы Мұғалімнің іс­әрекеті ­ Сыныппен сәлемдесу. ­ Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру, аудиторияны қалыпқа келтіру) ­ Сергіту сәті  ««2 шындық, 1 өтірік» әдісіОқушылар ретімен 2 шындық, 1  өтірік айтады, бірін­бірі қайталамайды ­ Оқушыларды геометриялық фигуралар  арқылы топқа бөлу. ­ Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру. ­  «Білу» І. Үй тапсырмасы. Пікір Байланыстырушы сөз Аталуы Кез келген тіктөртбұрыштың тік бұрыштары  және бір­ ЖӘНЕ конъюнкция біріне параллель қабырғалары болады. Жаз болғанда және ауа­райы жақсы болғанда, бізтеңізге демалуға барамыз. Қабырғалары тең үшбұрыштар теңбүйірлі емес үшбұрыштар болып табылады. Келесі сабақта біз ббейнефильм көреміз немесе шығарма жазамыз. Ертең мен волейболға және кітапханаға баруым керек. Қыста біз, әдете шаңғы тебеміз немесе мұз айдынында коньки тебеміз. Мен өскенде және мектепті бітіргенде ұшқыш боламын. Мен сағыз жапсырмаларын немесе кәмпит қағазлдарын жинағым келеді. ЖӘНЕ конъюнкция ЕМЕС терістеу НЕМЕСЕ Дизъюнкция ЖӘНЕ конъюнкция НЕМЕСЕ Дизъюнкция ЖӘНЕ конъюнкция НЕМЕСЕ Дизъюнкция Конъюнкци ІІІ. Жаңа сабақ.«Түсіну» я А В А *  В 1 0 0 0 1 1 0 0 1 0 1 0 Қызығушылығын оятуДизъюнкция А В А + В 1 1 0 0 1 1 0 1 1 1 0 0 Теріст еу А ­  А 0 1 1 0 10 минут 15 минут 2 минут 5 минут 1 минут 2 минут 1 минут 1 минут «Қолдану»   Оқулықпен жұмыс жасаймыз.  Мына формула үшін ақиқаттық кестесін құру керек.  Тапсырма біріншісін  орындап көрсету арқылы оқушыларға тапсырылады. (­А)*(­В)*(­С) 1 А*(­В) 2 А*В*(­С) 3 4 А*(В+(­А)) 5 А+(­(А*В)) 6 А*В+(­В) Сергіту сәті. Әнді ырғақ «Талдау» ­А ­С ­А*(­ Бекіту. А*В+С)+((­А)*(­С));формуласыүшінақиқаттықкестесінқұрыпкелу (А*В+С)+((­А)*(­ А С)) 1 0 1 1 1 1 1 1 А*В +С 1 0 1 1 1 0 0 1 А* В 1 0 1 0 0 0 0 0 С) 0 0 0 0 0 1 1 0 С 1 0 0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 1 1 1 1 0 1 1 0 0 1 1 0 В 1 0 1 0 1 0 1 0 1 1 1 1 0 0 0 0 «Жинақтау» Қорытынды.  Өзім:   білгім келеді дегенге қосымша  мағлұмат беру. Бағалау. Топ басшы  бағалау парағы бойынша оқушылар өз жауаптарын жинаған ұпайлары  арқылы бағалайды. Әр тапсырмаға 5 ұпайдан беріледі. Үйге тапсырма.  Ақиқат кестелері. Атасы Ләйлаға мынадай есеп ұсынды: сенде бес қорапша болсын, онда ақ, қара,  қызыл, көк, жасыл және сондай түстердегі екі шардан бар. Шарларды қорапшаларға  қалай болса солай екі­екіден бөліп салдым. Егер сен қандай қорапшада қандай шарлар  барын айтсаң, онда мен саған барлық шарларды қорапшаларымен бірге сыйлаймы. ­Бұл өте қиын ғой, ­ деді Ләйла. ­Мен саған көмектесемін, тыңда – деді атасы. 1) Бірде­бір шар өзі түстес қорапшаға салынбаған; 2) қызыл қорапшада көк шар жоқ; 3) қара қорапшада ашық емес түсті (жасыл және көк) бір шардан жатыр; 4) бейтарап түсті қорапшада (ақ немесе қара) бір қызыл және бір жасыл шар бар; 5) көк қорапшада бір қара шар бар; 6) қорапшалардың бірінде – бір ақ және бір көк шар жатыр Ләйлаға есепті шешуге көмектесіңдер. Рефлексия. Алған әсерлерін стикерге жазу. (Стикермен бағалау) №8  ­9  Күні: Сабақтың тақырыбы: Сілтеме Жалпы мақсаттар Оқыту нәтижесі Сабақтың әдісі Жалпы Өзіндік жұмыс 8   8­сынып оқулығы.  электрондық оқулық, презентация  Оқушыларға   ақпараттарды өлшеуді, көлемін анықтауды байтты  килобайтпен, мегабайтпен және керісінше жаза білуді үйрету. Екілік,   оналтылық санау жүйелері мен  ASCII кодтары арқылы кодтау тәсілдері   ұғымын қалыптастыру. Қарапайым хабарларды кодтауды және кері  кодтау туралы алған білімдерін тексеру. Алынған хабарламаны қай кезде ақпарат деп айтуға болатынын, қай кезде  ақпарат деп айтуға болмайтынын біледі. Жаңа, пайдалы, толық  ақпараттарға мысал келтіре алады. Ақпарат өлшем бірліктерін, көлемін  анықтай алады.  Екілік, оналтылық санау жүйелері мен ASCII кодтары  арқылы кодтау тәсілдерін біледі.     Сұрақ­жауап, диалог, топпен жұмыс, АКТ, қолдану, электронды  оқулықпен жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау («Ой  тастау»,  «Мағынаны тану», «Суретпен жұмыс», «Топтастыру»,  «Кесте  толтыру», «Тест жұмыс» ) Үй тапсырмасы. Мағынаны тану Оқулықпен жұмыс Кестемен  жұмысы Корытынды Білу Түсіну Қолдану Талдау Жинақтау Бағалау Бақылаушы  бағалайды Сабақ барысы Уақыты 1 минут Психологиялық дайындық 1 минут 1 минут 35 минут Мұғалімнің іс­әрекеті ­ Сыныппен сәлемдесу. ­ Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру, аудиторияны қалыпқа  келтіру) ­ Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен  таныстыру. «Білу»  І. Үй тапсырмасын : Ауызша тексеру.  «Түсіну»  Мағынаны тану ( мысалы: қол қимылдары, машина, жол белгілері,  арифметика, ноталар) Айырмашылығы ?  (қызығушылығын ояту)    LX = 50+10 = 60           б)  XL = 50­10 = 40     в)  CXI = 100+10+1 = 111 Тоғыз жүз алпыс жеті, 967, 17088 , 3С716 11110001112 Кодтау үшін 8 биттен, яғни 8 екілік таңбадан (8 нөлдер мен бірлерден)  тұратын тіркестерді пайдалану туралы шешім қабылданып және оған байт  деген атау берілген.                                                                        «Қолдану» І топ   1­тапсырма. Римдік жазбасын арабтық жазбасына аударыңдар: a с)   IXC = 100­10­1 = 89        д)  MDCCCXII  =        e)  CDXXIV  =   ж)  LXIV  =                           з)  DVXII  =   2­ тапсырма. Арабтық жазылуын римдік жазбасына аударыңдар: а) 45 = 50­5 = VL        б)  55 = 50+5 = LV      в)  900 = 1000­100 = CM с)   154 = 100+50+5­1 = CLIV       д)  153 =         e)  679  =   ж)  1628  =            з)  3265  = 3­ тапсырма. Сандардың позизиялық жазылуы берілген. Сандардың өздері  неге тең? А) 6*102+7*101+3*100+4*10­1+1*10­2= ______________________________ Б) 8*102+3*101+5*100+6*10­1+9*10­2= В) 5*103+6*102+1*101+2*101+6*10­1+8*10­2+7*10­3=__________________ Г) 7*103+3*102+4*101+9*100+7*10­1+3*10­2+2*10­3=___________________ 4­тапсырма. Сандарды негіз дәрежелерінің қосындысы түрінде өрнектеңдер: А)  6739,5610 =  ___________________________________________________ Б)  58309,27610 =  _________________________________________________ В)   942,710  =       _________________________________________________ Г)  75,958310 =       _________________________________________________     5­ тапсырма. Сандардың позициялық жазылуы берілген. Сандардың өздері  неге тең? А)  9*102+4*101+2*100+8*10­1+6*10­2= Б)  1*102+5*101+3*100+7*10­1+8*10­2= 6­тапсырма. Сандарды ондық санау жүйесіне аударыңдар: 1 минут 1 минут 1 минут 2 минут 111001012= 1001002= 4668= 15638= 3В3А16= FA116= 5D9116= Сергіту сәті. Қол жаттығуын жасату. «Талдау» Бекіту. Қандай қиындық болды?                               «Жинақтау» Қорытынды.  Жұмыстарын жинап алу, тексеру. Бағалау. Жұмыстарын талдай отырып бағалау. Үйге тапсырма.  Өткен тақырыптарды қайталау. Рефлексия. Маған қиын болды  ________________________________________________________________ Менің ойымша  __________________________________________________________________ _ Менің түсінгенім  __________________________________________________________________ №10 ­11  Сабақтың тақырыбы: Сілтеме Жалпы мақсаттар Қазіргі заманғы дербес компьютердің архитектурасының даму үрдісі. 8   Компьютердің қосымша құрылғылары, қосымша құрылғыларды орнату, драйверлер 8­сынып оқулығы. Авторы: Н.Ермеков, Н.Стифутина, электрондық оқулық,  презентация Компьютер жадысының құрылғысын, дербес компьютердің архитектурасының даму  үрдісін үйрету. Компьютердің қосымша құрылғыларын қалай жинау керек,  драйверлерді орнату реттілігін көрсету. Оқыту нәтижесі Қазіргі заманғы компьютер құрылысы мен түрлері туралы біледі. Өз қажеттіліктеріне  Сабақтың әдісі Жалпы қарай компьютерлердің қосымша құрылғыларын орната алады.     Сұрақ­жауап, диалог,  , топпен жұмыс, АКТ, қолдану, электронды оқулықпен  жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау («Ой тастау», », «Мағынаны  тану», «Суретпен жұмыс», «Топтастыру»,  «Кесте толтыру», «Тест жұмыс» ) Білу Үй тапсырмасы. Түсіну Мағынаны тану Қолдану Оқулықпен жұмыс Талдау Кестемен  жұмысы Жинақтау Корытынды Бағалау Бақылаушы  бағалайды Уақыты 2 минут Психологиялық дайындық 10 минут ­ «Білу» Сабақ барысы Мұғалімнің іс­әрекеті ­ Сыныппен сәлемдесу. ­ Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру, аудиторияны қалыпқа  келтіру) ­ Оқушыларды (манитор, жүйелік блок, пернетақта) компьютердің негізгі  құрылғыларын таңдау арқылы бөлу.  Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен  таныстыру. ­ Сұрақ: Қазіргі кезде ең көп тараған процессор қалай аталады?   Жауап: Пентиум ­ Сұрақ: Компьютердің құрамына кіретін негізгі құрылғыларды атаңдар? Жауап: Монитор, процессор, пернетақта, тышқан тетігі, принтер, сканер. ­ Сұрақ: Компьютердің барлық жұмысын қандай құрылғы басқарады? 5 минут Жауап: Жад (яғни компьютердің миы) ­ Сұрақ: Енгізу, шығару құрылғыларына не жатады? Жауап: Енгізу құрылғыларына пернетақта, тышқан, сканер, микрофон. Шығару құрылғыларына монитор, принтер, дыбыстауыштар ­ Сұрақ: Қоректену блогі не үшін қажет? Жауап: Желінің электр қорегін ДК­нің электрондық схемаларына берілетін  жоғары кернеулі тұрақты токқа түрлендіру үшін керек. ­ Сұрақ: Сыртқы құрылғыларды басқаратын арнайы бағдарлама? Жауап:  Драйвер ­Сұрақ: Жүйелік блоктың ішінде қандай құрылғылар бар? Жауап: Процессор, қатқыл диск CD­ROM, дискі жетек ­Сұрақ: Винчестер деп нені айтамыз? Жауап: Қатқыл дискіні айтамыз. ­ Сұрақ: Жүйелік тақша дегеніміз не? Жауап: ДК негізгі компоненттерінің байланысын және жұмыс істеу шарттарын  қамтамасыз ететін электрондық тақша. ­ Сұрақ: Микропроцессор деген не? Жауап: Барлық есептеулерді және ақпаратты өңдеуді орындайтын  шағын электрондық схема.  «Түсіну»  І­кезең.  Берілген сұрақтар бойынша Дербес компьютерін жинақтау. ІІ­кезең  Жинақталған компьютерге операциялық жүйе, MS.offic 2007, DR.Wev, дыбыс  және бейне драйверлер орнату ІІІ­кезең Әр оқушыға қағаз жүзінде жаңа жүйелі блок дайындату. IV­кезең.  Жүйелік блокта мына құрылғылардың орналасу тәртібін жаз  Құрылғы Орналастыру  ЖБ­тың  алдыңғы панелінде ЖБ­тың ішінде ЖБ­тың  артқы панелінде Монитор разъемы Қатты диск (винчестер) Іске қосу тетігі Аналық тақша Видеокарта Дискжетек Процессор Ток көзі шнуры CD­ROM 12 минут 2 минут 2 минут 2 минут 4 минут 2 минут 4 минут Қоректену блогы Дыбыс картасы  Принтер, сканер қосқыш тесіктер Тышқан, пернетақта қосқыш тесігі Оперативтік жады Желілік плата  V­ кезең.  Қауіпсіздік ережесін сақтау VI­кезең Жұмыстың орындалу барысы  жүйелік қорап қоректену қатты диск блогы аналық алмалы­салмалы тақша иілгіш дискжетек DVD дискжетек  Компьютердің ең негізгі құрылғысы болып жүйелік блок саналады. Ол тік  қорапқа орналасқан. Оның құрамына: процессор, жедел жады, тұрақты есте  сақтау құрылғысы, қоректену блогы мен енгізу­шығару порттары және  дискідегі мәлімет жинақтаушы кіреді. Ал енді, балалар, жүйелік қорапты дайындап аламыз. Қораптың бекіткіштерін  ағытып екі жақтауындағы қақпаны ашып, қоректену блогын қорапқа бекітеміз  де, аналық тақшаны дайындаймыз. Аналық тақшаға процессорды орнатамыз.  Процсессор ­ микросхема ретінде ұсынылған және оперативтік жадыменатор,  аналық тақшада орналасады, Процессордың үстіне радиатор, радиаторға  процессорды салқындатуға арналған желдеткіш (кулер) орнатылады. Содан соң балалар, аналық тақшаға ОЗУ­ды орнатамыз да, аналық тақшаның  арнайы бекіткіштерін қорапқа бекітіп, қатты дискіні орнатамыз. Сонан соң  қатты дискінің шлефін аналық тақшаға қосамыз.  Соңынан DVD дискіні екі жағынан қорапқа бекітеміз. Мұнда да дискінің  шлефін аналық тақшаға қосамыз. Диск жетектерді қоректену блогына қосамыз. Компьютер толық жинақталып болғанша, оны токқа қоспай тұрып, тағы бір  тексеріп шығамыз. Ал енді, балалар, жүйелік қорапты жинақтап жауып: 1. мониторды 2. пернетақтаны 3. тышқан тетігін 4. ДК­ді ток көзіне қосамыз.                   «Қолдану» І­топ. Жаңа жүйелі блок дайындап шығу керек ІІ­ топ. Office 2007 және вирусқа қарсы Doctor web бағдарламасын орнату.  ІІІ­топ. Осы компьютер бөліктерінің атқаратын қызметін таныстырып, қорғап шығу. Сергіту сәті. Көз жаттығуын жасату. «Талдау» Бекіту. Компьютерде жинақтауда, не маңызды. Драйверлердің қаншалықты  маңыздылығы бар?  «Жинақтау» Қорытынды.  Не білдік, не үйрендік? Бағалау. Өзін­өзі бағалау Үйге тапсырма.   Өз үйлеріндегі компьютердің қалай жинақталғандығы,  қандай драйверлер орналасқандығы жөнінде  біліп, жазып келу. Рефлексия. Маған қиын болды  _____________________________________________________________ Менің ойымша  ___________________________________________________________________ Менің түсінгенім  __________________________________________________________________ 1 Күні: 8 « сынып    11 сабақ Сабақтың тақырыбы: Компьютердің аппараттық қамтамасыз етуі. Жады. Операциялық жүйелердің жіктелуі. Сілтеме 8­сынып оқулығы. Авторы: Н.Ермеков, Н.Стифутина, электрондық оқулық,  презентация Жалпы мақсаттар Оқыту нәтижесі Сабақтың әдісі Оқушыларға компьютердің аппараттық қамтамасыз етуі, жады туралы  білімдерін жалпылап, тиянақтау, қосымша мәліметтер беру,  практикалық тапсырмалар орындау арқылы оқушылардың логикалық  ойлау, білік дағдысын қалыптастыру, оқушылардың өз бетімен жұмыс  жасауға, өз ойларын толық жеткізуге тәрбиелеу. ОЖ –нің түрлерімен таныстып жұмыс жасай біледі.     Сұрақ­жауап, диалог,  , топпен жұмыс, АКТ, қолдану, электронды  оқулықпен жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау («Ой  тастау», », «Мағынаны тану», «Суретпен жұмыс», «Топтастыру»,  «Кесте  толтыру», «Тест жұмыс» ) Жалпы Білу Үй тапсырмасы. Түсіну Мағынаны тану Қолдану Оқулықпен жұмыс Талдау Кестемен  жұмысы Жинақтау Корытынды Бағалау Бақылаушы  бағалайды Уақыты 2 минут Психологиялық дайындық Сабақ барысы Мұғалімнің іс­әрекеті ­ Сыныппен сәлемдесу. ­ Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру, аудиторияны қалыпқа келтіру) ­ Оқушыларды (манитор, жүйелік блок, пернетақта) компьютердің негізгі  құрылғыларын таңдау арқылы бөлу.  Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру. ­ «Білу» Ой қозғау. Электрондық оқулық арқылы оқыту. 5 минут 1. Компьютерлік техниканың даму үрдісі. «Түсіну»   Біз бүгін компьютердің аппараттық қамтамасыз етуі, жады қарастырмас  бұрын. Компьютердің негізгі құралдарын еске түсірейік. 1.Ақпараттық құрылғылардың базлық Жүйелі блок­ Процессор Практикалық бөлім 1 тапсырма. Процессорға қатысты дұрыс тұжырымдарды боя. р о с с е ц о р п Бұл компьютердің ең басты бөлігі Бұл компьютердің қосымша құрылғыларының бірі Бұл компьютердің миы Деректер мен программаларды ұзақ уақыт сақтайды Программалардағы барлық командаларды орындайды және таниды Бір құрылғыдан басқа құрылғыларға деректер беру қызметін атқарады Жадпен бірге қызмет атқарады Компьютердің кез келген әрекетіне қатысады Аналық тақшада орналасқан Компьютерге контроллер арқылы қосылады Көптеген сымдардан тұрады Ол басты микросхемалар Шапшан әрекеттілігімен сипатталады 1 – топ. Операциялық жүйе дегеніміз не? Операциялық жүйе компьютердің барлық құрылғыларының жұмысын және  програмалық жасауының жұмысын басқарук үшін қажет екенін білесіңдер. Ол  компьютер мен адамның арасындағы байланысты қамтамасыз етеді,   демек, Операциялық жүйе – бұл компьютердің іске қосқан кезде жүктелетін  және барлық құрылғылардың жұмысын басқаратын арнайы программа.  Операциялық жүйе – ол есептеу процестері мен компьютерді басқару және  пайдаланушы мен аппаратураны байланыстыратын жинақталған программа.  Операциялық жүйе адам мен компьютердің электрондық құрауыштары және  қолданбалы программалар арасында келістіруші қызметін атқарады. Ол  адамның программаларды іске қосуына, барлық мүмкін деректерді оларға  беруге және олардан алуға, программа жұмысын басқаруға,  компьютердің  және оған қосылған құрылғылардың параметрлерін өзгертуге, ресурстарды  қайта бөліп беруге мүмкіндік береді. Дербес компьютерде жұмыс істеу,  шынында, оның операциялық жүйесімен жұмыс істеу болып табылады. Біз үшін компьютермен қарым­қатынас жасаудың қолайлы әдісі – операциялық жүйе қамтамасыз ететін интерфейс маңызды.   2 – топ. Операциялық жүйелерді жіктеу. Дербес компьютерге арналған операциялық жүйелер бірнеше параметрлері  бойынша ерекшеленеді.  Атап айтқанда, ОЖ­лер:  Бір міндетті және көп міндетті қатар атқаратын; Бір адам пайдаланатын және бірнеше адам пайдаланатын;  Бұдан басқа операциялық жүйенің командалық немсее графикалық  (немесе  12 минут 12 минут инут 2 минут 2 минут 4 минут 2 минут 2 минут екеуі бір міндетті) көп терезелі  интерфесі болы мүмкін. Бір міндетті операциялық жүйелер қай кезде де адамның компьютерде тек  бір ғана іспен шұғылдануынағ яғни тек бір ғана мәселені шешуіне мүмкіндік  береді. Көпміндетті жүйелер бірнеше программаны қатар іске қосуға мүмкіндік  береді. Бір адам ғана пайдаланатын операциялық жүйелер компьютерде тек бір ғана  адамның жұмыс істеуіне мүмкіндік береді. Бірнеше адам пайдаланатын жүйеде әр бір пайдаланушы өз ақпаратына пароль  енгізіп, тек өзінің ғана аша алатын ақпаратына шыға алады. 3 – топ. Операциялық жүйелердің бөліктері. Әрбір ОЖ үш міндетті бөліктен тұрады: І. Ядро – командалық интерпретатор, программалық тілден «темір» тіліне  аударатын аудармашы, машина кодасының тілі. ІІ. Драйвер – компьютер құрамына кіретін әртүрлі құрылғыларды басқаруға  сәйкес келеді, мысалы, принтер драйвері, сканер драйвері, жүйелік картаның  драйвері. ІІІ. Интерфейс – пайдаланушы компьютермен байланысып, қарым­қатынаста  болатын ыңғайлы қабық, пайдаланушының компьютермен байланысу әдістерін  анықтайтын тұтас комплекс. Операциялық жүйелердің негізгі функциялары. Операциялық жүйелердің негізгі функциялары: ­ пайдаланушыдан тапсырмалар және бұйрықтар қабылдау; ­ қажет пргограмманы жедел жадқа жүктеу; ­ жадты бөлу (қазіргі заманғы жүйелер және витуалды жад ұйымы); ­ программаны іске қосу; ­ барлық программалар мен мәліметтерді идентификациялау; ­ әртүрлі сұрауларды қабылдау және орындау; ­ енгізу – шығару операцияларының барлығына қызмет ету; ­ файлдарды басқару жүйесінің (ФБЖ) жұмысын және пргораммалық  құралдардың тиімділігін арттыратын мәліметтер қорын басқару жүйесінің  (МҚБЖ) жұмысын қамтамасыз ету; ­ мультипрограммалау режімін қамту; ­ есептерді жоспарлау; ­ орындалушы программалар арасындағы мәліметтер мен хаттар алмасу  механизмінің ұйымы; ­ компьютердегі бір программаны екінші программадан қорғау; ­ пайдаланушыларды аудентификациялау және авторизациялау; ­ жауап беру уақытында қатал шектеулерді қанағаттандыру; ­ пайдаланушылар көмегімен программалау жүйесінің жұмысын қамтамасыз  ету; ­ жүйенің дербес кедергілеріне байланысты қызметтер ұсыну.  «Қолдану» Оқушылар топтарында талқылауды бітірген соң өз білгендерін қалған топтарға плакаттар, кестелер, сызбалармен түсіндіреді, жазғандарын талқыға салады.  Сыныптың ортақ кестесін құрастырылады. Топта ортақ кестені тақылаған соң плакатта жазылған алғашқы ақпаратқа  ораламыз – сәйкес келген пікірлерді анықтаймыз. Сәйкес келмеген ойлар  шешімін тапты ма немесе қосымша материалдар керек пе деген сұрақты  талқылаймыз. Сабақ соңында оқушылар қорытынды сұрақтарын қояды, мұғалім сұрақтарды  жинайды. Бұл оқушылардың материалды қалай және қаншалықты меңгергені  туралы маңызды диагностикамен қамтамасыз етіледі. Сергіту сәті. Көз жаттығуын жасату. «Талдау» Бекіту. Электорндық оқулықтағы тапсырмаларды орындау  «Жинақтау» Қорытынды.  Не білдік, не үйрендік? Бағалау. Өзін­өзі бағалау Үйге тапсырма. Операциялық жіктеу.  Рефлексия. Бүгінгі сабақтан алған әсерім? 1. 2. Маған не ұнады/ұнамады? 3. Тапсырманы орындаудағы туындаған қиыншылықтар? Күні: Сабақтың  тақырыбы: Сілтеме Жалпы  мақсаттар Оқыту  нәтижесі Сабақтың  әдісі Жалпы Алгоритмнің типтері (сызықтық, тармақтық, циклдік алгоритмдер) 8  » сынып         12  сабақ 8­сынып оқулығы. электрондық оқулық, презентация Жазу пішімі, блок схема бөліктері, геометриялық фигуралар, олардың қызметі Алгоритмді жазу формасын, алгоритмді блок­схема түрінде жазуын білуі тиіс.     Баяндау, сұрақ­жауап, диалог,  , топпен жұмыс, АКТ, қолдану, электронды  оқулықпен жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау («Ой тастау»,   «Мағынаны тану»,  «Топтастыру»,  «Кесте толтыру», «Тест жұмыс» ) Білу Үй тапсырмасы. Түсіну Мағынаны тану Қолдану Тапсырмаларды орындау Талдау Жинақтау Корытынды Бағалау Топ басшысы бағалайды Сабақ барысы Уақыты 3 минут Психологиялық дайындық 5 минут 10 минут Мұғалімнің іс­әрекеті Сыныппен сәлемдесу. Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру,  аудиторияны қалыпқа келтіру) Оқушыларды сызықтық, тармақталған, циклдік деп кеспе қағаздарға жазып  таңдау  арқылы топқа бөлу. Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру.  «Білу»  І. Үй тапсырмасы.   1. Ұсынылғандардың ішінен алгоритм формаларына жатпайтынын  көрсетіңдер: А) сөздік  В) графикалық   С) алгоритмдік тілде   Д) ағылшын тілінде 2. Блок­ сызба алгоритмдегі іс­әрекет дегеніміз: А) эллипс (сопақша шеңбер)  В) тіктөртбұрыш  С) ромб  Д) алтыбұрыш  3. Блок­сызба алгоритміндегі енгізу­шығару мәліметтері қандай фигурамен  беріледі? А) эллипс (сопақша шеңбер)  В) тіктөртбұрыш  С) ромб  Д) параллелограмм  4. Блок­сызбада алгоритмнің басы мен соңы қандай фигурамен беріледі А) эллипс (сопақша шеңбер)  В) тіктөртбұрыш  С) ромб  Д) параллелограмм  Сұрақ­жауап.   Алгоритм дегеніміз не?  ( Алгоритм дегеніміз – информатиканың  Алгоритм тіл дегеніміз не? (Алгоритмдік тіл дегеніміз­  1 іргелі түсініктерінің бірі ) 2 алгоритмдерді біріңғай, анық жазуға және оларды орындауға арналған  белгілеулер мен ережелер жүйесі.) 3 программалау тілінде жазылған алгоритм компьютерге қажетті  командалардың жиынтығы.) 4 Алгоритм орындаушысы дегеніміз не? (Алгоритм орындаушысы  дегеніміз ­ құрастырылған алгоритммен басқарға тиісті объект немесе  субъект.) Программа дегеніміз не? ( Программа дегеніміз ­ қандай да бір  Алгоритм тілі дегеніміз не? (Алгоритм тілі – бұл алгоритмдер мен оларды  орындаудың біртекті және дәл жазбаларына арналған белгілер мен ережелер  жүйесі.) ІІІ. Жаңа сабақ. «Түсіну»  Мағынаны тану ( электрондық оқулық) Алгоритм құрылымына қарай оны  келесі типтерге бөлуге болады: І топ: сызықтық алгоритм: Сызықтық алгоритмдер. Сызықтық алгоритм қарапайым командалар  тізбегінен тұрады. Әрекеттердің тізбектей орындалуын сипаттайтын  алгоритм – сызықтық алгоритм деп аталады.   ІІ топ: тармақталған алгоритм:  Тармақталу алгоритмі. Күнделікті  өмірде алгоритмдер негізінен тармақтарға  бөлінеді. Бұл тармақтардың  орындалуы шарттың орындалуына байланысты болады. Тармақталу  алгоритмінде біріншіден, арифметикалық теңсіздік түрінде берілген  логикалық шарт тексеріледі. Егер шарт орындалса, алгоритм бір тармақ  бойынша  (1­ші серия) , ал егер орындалмаса, екінші тармақ бойынша (2­ші серия)  орындалады.   с е р и я 1 ­ ш і   и ә т ? Ша р с е р и я 2 ­ ш і   ж о қ   ІІІ топ. циклдік алгоритм:  Циклдік алгоритмдер. Көптеген  алгоритмдерде белгілі бір әрекеттер бірнеше рет орындалады.  Математикада, есеп шығару барысында айнымалы мәні өзгеруіне  байланысты бір теңдеудің көмегімен бірнеше рет есептеледі.  Алгоритмнің  белгілі бір бөлігі бірнеше қайталанатын болса, ондай процессті цикл деп  атайды. Қайталанатын бөлігі бар алгоритмдер циклдік алгоритм деп  аталады. Циклдік алгоритмдер қолдану арқылы программаны қысқа да нұсқа жазуға болады. Қайталану бөлігіне қайталану (циклдік) командалары  қолданады. Қайталану саны белгілі немесе белгісіздігіне байланысты  циклдар екі түрге бөлінеді. Қайталану саны белгілі болса, ондай цикл  арифметикалық, ал егер белгісіз болса, итерациялық деп аталады.    11 минут «Қолдану»    Тапсырма   №1.  Орындаушы шегіртке сандық ось бойымен берілген сан бөліктеріне секіреді. Орындаушы Шегіртке бұйрықтарының жүйесі: оңға 3(3 бірлік   кесіндіге   оңға   секіреді)   және   солға   2   (2   бірлік   кесіндіге   солға секіреді).   Бастапқы   орны   0.     Шегірткеге   2   санына   жетуге   көмектесетін сызықтық алгоритм құр. 0123456789 Басы 0 оңға 3 оңға 3 солға 2 солға 2 2 соңы Тапсырма №2.   Төтенше жағдай тудырмау үшін, «Судың қайнау» алгоритмін дұрыс құру. Алгоритм «Судың қайнауы»: Шәйнекке су құю.  Газдың кранын ашу.  Шәйнекті плитаға қою.  Судың қайнауын күту.  Шырпыны газға апару.  Шырпыны жағу.  Газды өшіру.  Тапсырма №3 «Ағашты өсіру» алгоритмінің реттілігін дұрыс  орналастырыңдар.  Шұңқырды толтыр… Шұңқырды қаз Су сепкішті алып, көшетті отырғыз Күрек пен көшетті ал Көшетті шұңқырға сал. Күрек пен су сепкішті орнына қой Тапсырма№4.  Анана жұмыртқа қуыруға көмектес, орындау реттілігін көрсет. Газды жақ Газға табаны қой Жұмыртқа мен майды дайында Табаға майды еріт Жұмыртқаны жар Жұмыртқаның қабықтарын таста Жұмыртқаға тұз сеп Жұмыртқаны 5 минут қуыр. 3 минут 5 минут 3 минут 1 минут 2 минут 1 минут 1 минут Газды өшір. Сергіту сәті.  (жаңылпаш айтқызу) Қырық құрқылтай Бір құрдан үркіп ұшты. Қырық құр Бір құрқылтайдан үркіп ұшты. Қырық құр қорқақ па? Қырық құрқылтай қорқақ па?  Шығармашылық тапсырма: Тапсырма№1 “Өзеннің жағасында қасқыр, ешкі, капуста және қайықпен тасушы бар екен. Тасушы қасқыр, ешкі, капуста үшеуін, қасқырды ешкімен, ешкіні капустамен жеке қалдырмай отырып өзеннің келесі жағасына көшіруі керек. Мұны қалай жасауға болады.” 2­ тапсырма. Ребусты шешіңдер.  , , ,, ГО м ІV. «Талдау»              Тармақталған алгоритмнің толық емес формасына мысал келтіріңдер. V. «Жинақтау» Қорытынды.  Не біліп не үйренді? Бағалау. Бірін –бірі  бағалау .  Үйге тапсырма. §10  (62 бет) тест тапсырмасына дайындық. 6 класс оқулық Информатика ­8   13 сабақ Сабақтың тақырыбы: Тармақталу операторлары. Шартты көшу операторлары.              Жоспар мазмұны    Мақсаты: Білімділігі:   “Тармақталу” ұғымының  алгоритмдік тілде,  программалау тілінде   ұсынылуы туралы білік­дағды  қалыптастыру;  Дамытушылығы:If,  Then, Else операторларына  маршрут  бойынша  берілген тапсырмаларды орындауды ұйымдастыру  арқылы  операторлардың қызметін ұғындыру;    Тәрбиелілігі:   интерактивті жұмыс түрлерін  ұсыну арқылы   оқушыны ынталануға ықпал ету. Күтілетін нәтиже: Тармақталу операторының  If,  Then, Else командаларын  программа құру барысында  тиімді қолдана алады. Кез­келген  тармақталған алгоритмге программа құру яғни практикалық   дағдылары қалыптасады. Программа құру барысында бір немесе күрделі шарттарды қолдана алады   Оқушылардың іс ­  әрекеті. Ресурстар: Сұрақтарға жауап  іздейді, талдайды Суреттер               Басқару жоспары         Психологиялық тренинг.  «Кімнің пікірі, тап!»  Мақсаты:  Мақсатқа жету жолындағы  кедергілерді жеңу дағдыларын жетілдіру. Қатысушы бір оқушы есік сыртына  шығады. Қалғандары парақтың бір  жағына есімін, екінші жағына  айналасындағыларға қарағанда ерекше  көрініп тұратын бір сипатын жазады.  Парақтар жүргізушіге өткізіледі. Ол  авторын айтпай, парақтағы сөздерді  оқиды, оны кірген адам кім жазғанын  табады. Оқушыларды қалай топтаймын? Алгоритмнің блок­сызбалары бойынша:  сызықтық, тармақталған, қайталану  алгоритмдерінің сызбасын таңдау. Уақыты Мұғалімнің іс­әрекеті Не істеймін? Үй тапсырмасына шолу.  Ауырған  адам,    Жаңбырлы сәт,  Жол  қозғалысы суреті. Бұл  процесс не себептен  орындалады? Алдын­алуға бола ма? Қалай?     5 мин 3 мин 5 мин 1. Қызығушылықты  ояту. Лунтик мультфильмі.  «Лабиринт»  Сұрақ: Лабиринттен  адаспаудың тиімді жолы  бар ма? Қандай? Сен  қандай  тиімді жол   ұсынар ең?  Күннің жадын, сабақ  тақырыбын жазу 2. Мағынаны тану. Инсерт әдісі Оқушылар жуан­жіңішке сұрақтарға жауап беру арқылы жаңа тақырыпты ашуға ұмтылады. Оқушылар оқыған мәтіннің нәтижесін әуелі  Мультфильм  Маркер А­ 3 Оқулық жұпта, сосын топта талқылап,   «маған таныс,  мен үшін жаңалық, мен бұл пікірге қарсымын,  бұл туралы тереңірек білгім келеді»  кесте  толтырады Берілген тапсырмаларды топтасып орындайды.   Суреттер  Оқушылар бой сергітеді, ырғақты жаттығу  жасап алады Оқушылар суретті сызықтық, тармақталу,  қайталану алгоритмдері бойынша топтап, ой  түйеді. Өзін­өзі  баға лау Кері  байланыс.  Блоб ағашы,  бағалау  парағы, асық   5 мин   5 мин 10 мин 1) Оқулықпен жұмыс. а)Тақырыпты  түсініп оқу ә) Тақырыптағы негізгі  ойды       жазу б) өзара талқылау 3. Бекіту. 1. Функцияның мәнін  есептеп шығарудың  программасын құру; 2. Блок­сызба бойынша  есептің программасын  құру; 3. Берілген алгоритм  бойынша программа құру; Сергіту сәті. Би терапиясы 4. Ой толғау. Көрнекілік әдісі.  Бұлт, күн, жауын,  қолшатыр, жылдың төрт  мезгілінің, төлдердің,  торт, робот т.б  суреттерден ой түю  Балы  ұсынылады 1 5. Үйге тапсырма. Өрнекті шешудің  1 программасын құру. № Күтілетін нәтижелер Тармақталған  алгоритмге өмірден  мысал келтіре аламын Тармақталған  алгоритмнің сәйкес  командаларын білемін Тармақталған  6. Бағалау.  алгоритмді жазылу  ережесімен жаза  аламын  Тармақталу  алгоритмінің блок­ сызбасын жатқа  білемін Кез­келген өрнекті  тармақталған  алгоритмге  түрлендіре аламын 5   балл ­­­­­­“5” 4   балл ­­­­­ “4”;  3  балл ­­­­­“3”  Оқушы аты­жөні: 1 1 1 Жоғар ы  5 балл Күні: Сабақтың  тақырыбы: Сілтеме Жалпы  мақсаттар Енгізу және шығару операторлары, меншіктеу операторлары 8  сынып      14  сабақ 8­сынып оқулығы. Авторы: Е. В. Вьюшкова, Н. В. Параскун, Б. Қ. Әбенов  электрондық оқулық, презентация Оқушыларға  алгоритм құрастыру арқылы олардың бойында нақты мәселелерді шеше білу  дағдысын қалыптастыру, оқушылардың алгоритмдiк ойлау қабiлетiн дамыту. Енгізу және  шығару, меншіктеу операторлары туралы түсінік беріп, алған білімдерін жинақтау. Оқыту нәтижесі Оқушыларға Паскаль программалау тілінің алфавитін біледі.  Сабақтың әдісі Жалпы Сабақ барысы Уақыты 3 минут Психологиялық дайындық 2 минут 10 минут Енгізу, шығару, меншіктеу операторларын біледі, практикада есептер шығара алады.     Баяндау, сұрақ­жауап, диалог, топпен жұмыс, АКТ, қолдану, электронды оқулықпен  жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау («Ой тастау»,  «Мағынаны тану»,   «Топтастыру»,  «Кесте толтыру», «Тест жұмыс» ) Білу Үй тапсырмасы. Түсіну Мағынаны тану Қолдану Тапсырмаларды орындау Талдау Жинақтау Корытынды Бағалау Топ басшысы бағалайды Мұғалімнің іс­әрекеті Сыныппен сәлемдесу. Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру, аудиторияны қалыпқа келтіру) Оқушыларды сызықтық, тармақталған, циклдік деп кеспе қағаздарға жазып таңдау  арқылы топқа бөлу. Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру.  «Білу»  І. Үй тапсырмасы.  1. Паскаль тілінде және алгоритмдік тілде қандай шамалар қолданылады? 2. Айнымалылар, тұрақтылар деген не және олардың белгіленуі? 3. Мәліметтердің типтері қалай сипатталады, олар қандай қызмет атқарады? 4. Атау дегеніміз не және ол не үшін қажет? 5. Төмендегі тізімде қайсысы идентификатор бола алады?            FIO, ФИО, 55555, Summa, 5_esep,  ІІІ. Жаңа сабақ. «Түсіну» Паскальда да сызықтық программа жазу үшін үш: меншіктеу, енгізу және шығару  операторлары талап етіледі. Меншіктеу операторының түрі:   айнымалы : = өрнек Мұнда, айнымалы – Паскальдың кезкелген айнымалысы, өрнек – айнымалы типіне сәйкес  келетін Паскаль өрнегі. Меншіктеу таңбасы, Бейсиктегіден бөлек, ол тек теңдік таңбасы  емес, қос нүкте мен теңдік таңбасы екендігіне назар аударыңыз. Мыс, а:=0, x:=x+1;  alfa:=sqr(x). Бұл оператордың орындалу реті Бейсиктегі меншіктеу опера­торының орындалуына  ұқсас. Тек бір айырмашылығы, ол айны­малылар мен өрнектердің типтерінің сәйкес болуын қатаң қадаға­лау қажеттігі(мыс, бүтін санды айнымалыға нақты типті өрнекті меншіктеуге  болмайды). Енгізу операторы былай жазылады:  read (тізім)                   мұндағы тізім ­ өзара үтірмен ажыратылған Паскаль айнымалыла­рының тізбесі. Мыс,  read(x); read(x1,x2,alfa) . read сөзі ағылшын тілінен оқу  деп аударылады. 1­ескерту. Енгізу операторының орындалуы кезінде(Бейсиктен  өзгеше) 1­ден, «?» белгісі  түріндегі сұрау пайда болмайды және 2­ден, айнымалы мәндерін бір­бірінен бос орын арқылы ажыратып (Бейсиктегідей үтір  арқылы емес) енгізеді.                     Шығару операторының түрі: write ( тізім) Мұнда тізім­бір­бірінен үтір арқылы ажыратылған(тек үтір арқылы) тұрақтылар,  айнымалылар немесе өрнектер тізбесі. write ағылшынша жазу дегенді білдіреді.  Паскальдаберілгендерді енгізу және шығару аяқталған соң экранның келесі жолына  автоматты түрде ауысу жүрмейтіндігін ескертеміз. Ондай ауысуды (қажет кезде)  қамтамасыз ету үшінreadln және writeln (ln­ағылшынның line­жол сөзінің қысқа түрі)  операторларын қолданған жөн. writeln бос операторын қолдану (яғни тізімсіз) жай ғана  экранның келесі жолына ауысумен барабар. Осы операторлар сызықтық программаны жазуға жеткілікті. Алайда Паскальдағы  программада операторлардан (орындалатын бөліктен) басқа тағы да мынадай элементтер  болады: ∙       программа тақырыбы: program аты; мұнда аты­латынның 6 әрпі мен цифрлардан  тұратын кезкелген тіркес; ∙       айнымалыларды сипаттау: var : тізім : типі; мұнда тізім­ программада қолданылатын  айнымалылар тізбесі; ал типі­ осы айнымалылар типінің көрсетілуі. Біз негізінен, мына  типтерді ғана қолданамыз: real(нақты), integer(бүтін), char(символдық), string(жолдық),  boolean  (логикалық) . Осы тарауда негізінен нақты және бүтін типтерді қарастырамыз. ∙       begin қызметші сөзі(программаның орындалатын бөлігі осы сөзден кейін жазылады); ∙       end.(нүктемен) қызметші сөзі.Паскальдағы программа осы сөзбен аяқталады. Осы программаны a,b,c­ға 3 4 5 мәндерін беріп, орындауға жібергенімізде мына нәтижені  аламыз:       сырттай сызылған шеңбердің радиусы = 2.5       іштей сызылған шеңбердің радиусы = 1. 2­ескерту. Паскальдағы программа операторлары бірінен­бірі нүктелі үтір арқылы  ажыратылады және бір жолға бірнеше оператор жазуға болады. 3­ескерту. Ненің және қандай ретпен енгізудің(енгізу операторы орындалғанда) анық болуы үшін, әрбір енгізу операторына тиісті түсіктемемен шығару операторын сәйкестеуді  ұсынады. Сергіту сәті.   Жаңылпаш айтқызу. 2 минут 35 минут  «Қолдану»                                         №1  d айнымалысына : Бақылау жұмысы        а) x,y,z сандарының арифметикалық орта шамасын;        б) жазықтықтағы координаталары (х1,у1), (х2,у2) болатын нүктелердің арақашықтығын  меншіктеу операторларын жазыңыз. Шешуі:           a) d:=(x+y+z)/3;        б) d:=sqrt(sqr(x2­x1)+sqr(y2­y1)). №2. х және у айнымалыларының мәндерінің орнын ауыстыратын меншіктеу операторын  жазыңыз.         а) қосымша айнымалыны пайдаланып;         б)* қосымша айнымалыны пайдаланбай. Шешуі:   a) a:=x; x:=y; y:=a;      б) x:=x+y; y:=x­y; x:=x­y. №3. x,y,z айнымалыларының мәндерін х айнымалысында у айнымалысының мәні, у­ те zайнымалысының мәні, ал z­те x айнымал­        ысының бұрынғы мәні болатындай етіп меншіктеу операторларын жазыңыз.         а) қосымша айнымалыны пайдаланып;         б)* қосымша айнымалыны пайдаланбай. Шешуі: a) a:=x; x:=y; y:=z; z:=a;  б) x:=x+y; y:=x­y; x:=x­y; y:=y+z;                   z:=y­z; y:=y­z. №4. Берілген а үшін көбейтуден басқа амал қолданбай мыналарды алуға болатын  меншіктеу операторын жазыңыз:          а) а9­ды 3 амал арқылы;                 б) а10­ды 3 амал арқылы;          в) а13­ті 4 амал арқылы;                  г) а21­ді 4 амал арқылы;          д) а64­ті 6 амал арқылы;       е) а3 және а10­ды 4 амал арқылы;   ж) а11 және а20­ны 5 амал арқылы;  з) а5 және а9­ды 4 амал арқылы;   и) а5 және а13­ті 4 амал арқылы;  к) а2,а5 және а17­ні 3 амал арқылы;   л) а4,а12 және а28­ді 4 амал арқылы. Шешуі: а) a2:= а*а; a4:= a2*a2; a9:=a4*a4*a;               б) a2:= а*а; a4:= a2*a2; a10:=a4*a4*a2;               в) a2:= а*а; a4:= a2*a2; a12:=a4*a4*a4; a13:= a12*a; г) a2:= а*а; a4:= a2*a2; a10:=a4*a4*a2; a21:= a10* a10*a;               д) a2:= а*а; a4:= a2*a2; a8:= a4*a4; a16:= a8* a8; a32:= a16* a16;                   a64:= a32* a32;               е) a2:= а*а; a3:= a2*a; a5:= a3* a2; a10:= a5* a5;              ж) a2:= а*а; a3:= a2*a; a5:= a3* a2; a11:= a5* a3* a3;                      a20:=a11*a5*a3*a;               з) a2:= а*а; a3:= a2*a; a5:= a3*a2; a9:= a5* a3*a;              и) a2:= а*а; a3:= a2*a; a5:= a3*a2; a13:= a5* a5* a3;              к) a2:= а*а; a5:= a2*a2*a; a17:= a5* a5* a5* a2;              л) a2:= а*а; a4:= a2*a2; a12:=a4*a4*a4; a28:= a12* a12* a4.   №5. Ұзындығы а, ені в­ға тең тіктөртбұрыш ауданын есептеңіз.                                     program e2_5;  {тіктөртбұрыш ауданын есептеу} var a,b,s: real; begin      writeln; write(‘ұзындығы­a мен ені­b­ға мән енгіз:’); read(a,b);           S:=a*b;         writeln; write(‘тіктөртбұрыш ауданы=’,s) end.                          Мыс:            а=3м, b=4м  ,болғанда s=12м2.   1 минут 1минут ІІІ. «Жинақтау»              Қандай қиындық туғызды? ІV. «Талдау»     1. Паскальдағы меншіктеу операторының жазылу ерекшелігі неде? 2. Енгізу операторы қалай жазылады және ол қалай орындалады? 3. Шығару операторының жазылуы мен орындалу ережесі қандай? 4. Паскальда программа жазу қалай жүргізіледі?           1 минут Бағалау. Жинап алып тексеру. Үйге тапсырма. Енгізу және шығару операторлары, меншіктеу операторлары. Үлгермеген  есептерді аяқтау. Күні: Сабақтың  тақырыбы: Сілтеме Жалпы  мақсаттар Алгоритмдер және оны орындаушылар. Бақылау жұмысы. 8       15 сабақ 6­сынып оқулығы. Авторы: Е. В. Вьюшкова, Н. В. Параскун, Б. Қ. Әбенов  электрондық оқулық, презентация Оқушыларға алгоритм түсінігі мен оны орындаушылар туралы негізгі түсініктерін  қалыптастырып, танымдық және шығармашылық қабілеттерін жан­жақты дамытып,  ұқыптылыққа, уақытты тиімді пайдалануға үйретіп, рухани  дамыған, функционалды  сауатты жеке тұлғаны қалыптастыру Оқыту нәтижесі Оқушылар алгоритмнің орындалу кестесі жазуды біледі. Жұмыс түрлеріне сәйкес  Сабақтың әдісі Жалпы Сабақ барысы Уақыты 3 минут Психологиялық  дайындық 5 минут алгоритмді құра алады. Баяндау, сұрақ­жауап, диалог,  топпен жұмыс, АКТ, қолдану, электронды оқулықпен  жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау («Ой тастау», «Мағынаны  тану»,  «Топтастыру»,  «Кесте толтыру», «Тест жұмыс» ) Білу Үй тапсырмасы. Түсіну Мағынаны тану Қолдану Оқулықпен жұмыс Талдау Кестемен  жұмысы Жинақтау Корытынды Бағалау Топ басшысы бағалайды Мұғалімнің іс­әрекеті Сыныппен сәлемдесу. Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру, аудиторияны қалыпқа келтіру) Оқушыларды түстер геометриялық фигуралар арқылы топқа бөлу. Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру.  «Білу»  І. Үй тапсырмасы. Өткен тарау бойынша (сұрақ­жауап) «Лото» ойыны 1. Ақпарат дегеніміз не,ақпаратпен не істей аламыз? Латынның «түсіндіру,  баяндау,мәлімет деген мағынаны береді. Ақпаратты сақтаймыз,өңдейміз,жеткіземіз 2. Ақпараттың ең кіші өлшем бірлігі? Бит 3. Бірінші есептеу машинасын кім ойлап шығарды? 1642 жылы Блез Паскаль  4. Алғашқы есептеу құрылғысы? Саусақ, түйіншектер 5. Компьютерлік вирус дегеніміз не? Өздігінен көбеюге қабілетті зақымдаушы  программа  6. Файлдарды мұрағаттау деген не? Оларды бір мезгілде сыға отырып, бір файлға қою 7. 1946ж. ЭЕМ­нің жұмыс атқару принціпі мен құрылғыларын толық көрсеткен  ғалым ...  Американ математигі Джон Фон Нейман  Сәйкестендіру ЭЕМ буындары Элементтік базасы (І буын,1946 – 1958жж) Болашақтың компьютері (ІІ буын, 1958 – 1964жж) Микропроцессорлар (ІІІ буын,1964 – 1972жж) Интегралды сызбалар ІV буын, 1970 жылдан Электрондық лампалар V буын,құру талаптары Жартылай өткізгіштер, транзисторлар Тест тапсырмасын компьютерде орындау. 1. Құрылғылар арасында деректер алмасу үшін жауапты шинаны атаңдар: А) деректер шинасы   В) адрестік шина  С) басқару шинасы  Д) бұйрық шинасы 2. Жедел жады және видео жады бақылаушыларынан тұратын көпір қалай аталады? А) оңтүстік көпір  В) жүйелік көпір  С) солтүстік көпір  Д) бұйрықтық көпір 3. USB шинасын қандай дискілерді қосу үшін қолданады? А) оптикалық дискілерді  В) флэш­дискілерді   С) жұмсақ магниттік дискілерді   Д) DVD дискілерді 4. ДК сәулеті деген не? А) ДК ішкі ұйымдастырылуы  В) ақпаратты түрлендірудің техникалық құралдары   С) ақпаратты түрлендіру үшін қажетті техникалық құралдар  Д) тұрмыстық техниканы басқару жүйелері 5. Жедел жады не үшін керек? А) модеммен компьютерді жалғау үшін  В) ақпаратты өңдеу үшін  С) программаларды іске қосу үшін  Д) ақпаратты уақытша сақтау үшін 6. Шинаның негізгі сипаттамасы:  А) разрядтылығы  В) тактілік жиілігі  С) сыйымдылығы Д) ұзындығы 7. Шет орналасқан құрылғылар бақылаушысынан тұратын көпір қалай аталады?  А) солтүстік көпір  В) оңтүстік көпір  С) жүйелік көпір  Д) бұйрықтық көпір ІІІ. Жаңа сабақ. «Түсіну» Мағынаны тану ( электрондық оқулық) «Алгоритм» ұғымы информатикада ақпарат сияқты іргелі ұғымдар қатарына жатады.  Алгоритм атауы атақты араб математигі Әбу Жафар Мұхаммед ибн Мұса әл­Хорезми ( 763­850 ж.ж) есімінің латынша Algorithmi (Алгоритми) болып жазылуына шыққан.  Ол санаудың ондық жүйесінде көп орынды сандар мен арифметикалық амалдардың  орындалу ережесін ұсынған. Бұл ережелер қосынды мен көбейтіндіні табуға арналған  амалдарды орындауға қажетті тізбектен құрылған. Сол ереже осы күнге дейін  қолданылып келеді. Туғаннан бастап баланы тәрбиелеу, оларды әртүрлi ережелердi сақтауды, ертеңгiсiн  жуыну, киiну, шешiну, тамақ iшу, сабаққа бару, жолдан өту .т.б. меңгерудi және қатаң  орындауды талап етемiз. Одан әрi бала­бақшада және мектепте тәрбиеленудiң күн  тәртiбi болады. Оларды оқыту белгiлi ретпен өтедi. Ал барлық мүмкiн болатын  ойындар ереже бойынша ұйымдастырылады. Демек кез­келген iс­әрекеттер  анықталған жарлық бойынша жүзеге асады, яғни анықталған алгоритм бойынша  орындалады.  Адам жас кезiнен бастап күнделiктi өмiрде алгоритмдi меңгередi және орындайды.  Яғни, алгоритм дегеніміз – жеке қадамдардан тұратын, реттелген нұсқаулар тізбегі 10 минут 11 минут Алгоритм дегеніміз – іс әрекеттің рет­ретімен орындалуы. Кез­келген есепті  қарапайым амалдарды тізбектей орындау арқылы шығаруға болады.  Алгоритімдікомпьютердеорындауүшін оны программа түріндежазыпшығукерек. Программа компьютергетүсініктікомандалардантұрады. Осы  командалартізбеорындаусоңында есептің нәтижесі шығады. Командалартізбегін –  программа қарастыруғаболады. Команда  бірғанақарапайымамалдыорындауүшінберілгенбұйрықретіндеқабылданады.  Командалар: арифметикалықнемеселогикалықамал; ақпараттасымалдаукомандасы;  берілгенсандардысалыстырукомандасы; берілгенсандардысалыстырукомандасы;  нәтиженіэкранға, қағазбасыпшығарукомандасы;  келесікомандағакөшутәртібінорындау; т.б. болыпбөлінеді. Атқарушы түсінігі Алгоритм атқарушысыныңрөлінадамнемесеавтоматтандырылғанқұрылғы: компьютер,  робот және т.б. орындайды. Жалпыалғанда, өміріміздіңбарлығы алгоритм тізбектерінентұрадыдесек те болады. Алгоритм орындалубарысындаатқарушықандай инструкция  келесіорындалукеректігінбіледі.  Атқарушыорындайалатынкомандалардыңжиынынатқарушыкомандаларжүйесідепатай мыз. Сонымен, алгоритм атқарушысыалдын­ала қойылғанәрекеттердіорындап,  нәтижегежететінадам, компьютер немесе техника болуымүмкін.  Егересептішешуүшінтехникалыққұралдарпайдаланылса, орындалатынәрекеттертізбегі нақты жәнетүсінікті болу керек. Қаншалықты әрекеттер түсінікті де, нақтыболса,  соншалықтынәтижегежету тез жәнедұрысболады. Алгоритм дегенімізіc­әрекеттіңрет­ретіменорындалуы. Алгоритмдегікезкелгеніс­әрекет б ұ й р ы қ депаталады. Алгоритмдіжүзегеасырушыны о р ы н д а у ш ы депатаймыз. Алгоритмніңнегізгіқасиеттері :  ­Түсініктілік – алгоритмдіатқарушысы оны қалайорындайтынынбілуікерек. ­  Дискреттілік– алгоритм нақтыәректтердентұрады, келесіқадамыбелгілітәртіппен  жүзеге асады. ­Анықтылық – алгоритмнің әрбір ережесі анық , мағыналы болу керек. ­Нәтижелілік – орындалатын қадамдардың соңында алгоритм нәтижеге жетуі керек.  ­ Жалпылық – қандай да алгоритмді түрлі бастапқы мәліметтермен бірнеше рет  қолдануға болады.  «Қолдану» №1 Мысалы: Студент болу үшін: 1. Мектепті тәмәмдау 2. ҰБТ­дан өту 3. Құжаттарды тиісті жерге өткізу 4. Конкурстан өту 5. Таңдаған мамандығы бойынша оқиты жоғарғы оқу орнын анықтау №2 Мысалы:Бұйрық номері Алгоритмнің бұйрығы Бұйрықтың орындалу нәтижесі  1. Қаламды ал Қалам қолда тұр  2. «Ана» сөзін жаз «Ана» сөзі жазылды  3. Қаламды орнына қой Қалам үстелге қойылды  4. Соңы Алгоритм орындалды  Бақылау жұмысын орындату.Оқулықпен жұмыс (57­бет) Тапсырма № 5 «Ағаш отырғызу» алгоритмін құрыңдар 2 минут 5 минут Тапсырма № 6 «Сурет сал» алгоритмі кестесін толтырыңдар. 2 минут 4минут 1 минут 2 минут Бұйрық номері Алгоритмнің бұйрығы Бұйрықтың орындалу нәтижесі  1. Көк қарындашты ал  2. Шардың суретін сал  3.Шарды боя  4. Қарындашты орнына қой  5. Соңы  Сергіту сәті. Музыкалық әуен ырғағымен, іс­қимылды қайталату. «Талдау»Бекіту. Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары. (56­57 бет) Жұппен орындау «Жинақтау» Қорытынды.  Сонымен не біліп не үйрендік? Бағалау.Бірін –бірі  бағалау .  Үйге тапсырма. §8  55 бет (А, В, С деңгейі) тест тапсырмасына дайындық. Рефлексия. Алған әсерлерін стикерге жазу. (Стикермен бағалау) Күні: Сабақтың тақырыбы: Сілтеме Жалпы мақсаттар Оқыту нәтижесі Сабақтың әдісі Жалпы 8  сынып  16 сабақ Циклдік алгоритмдерді программалау электрондық оқулық, презентация Оқушыларға пограммалау тілі және оның негізгі элементтері, Паскаль  ортасы туралы толық түсінік беру, Паскаль программалау тілінің  алфавитімен таныстыру.  Оқушыларды алгоритмнің командаларымен және құрылыммен  таныстыра отырып, алгоритм құру дағдыларын қалыптастыру,  логикалық ой ­ өрістерін дамыту, оқушыларды ұқыптылыққа,  жинақылыққа адамгершілікке тәрбиелеу. Оқушыларға Паскаль программалау тілінің алфавитін біледі.     Баяндау, сұрақ­жауап, диалог,  , топпен жұмыс, АКТ, қолдану,  электронды оқулықпен жұмыс, «Блум таксономиясы», Сын тұрғысынан ойлау («Ой тастау»,  «Мағынаны тану»,  «Топтастыру»,  «Кесте  толтыру», «Тест жұмыс» ) Білу Үй тапсырмасы. Сабақ барысы Уақыты 3 минут Психологиялық дайындық 2 минут 10 минут Түсіну Мағынаны тану Қолдану Тапсырмаларды орындау Талдау Жинақтау Корытынды Бағалау Топ басшысы бағалайды Мұғалімнің іс­әрекеті Сыныппен сәлемдесу. Сыныпты ұйымдастыру (оқушыларды тексеру,  аудиторияны қалыпқа келтіру) Оқушыларды сызықтық, тармақталған, циклдік деп кеспе қағаздарға  жазып таңдау  арқылы топқа бөлу. Оқушыларды бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен  таныстыру.  «Білу»  І. Үй тапсырмасы.  Алгоритм командалары есеп шартына байланысты қалай бөлінеді? Жай және құрама командалардың айырмашылықтары қандай? Сызықтық алгоритм дегеніміз не? Тармақталу алгоритмі мен циклдік алгоритмнің айырмашылығы  қандай? Компьютерде есеп шығару қандай кезеңдерден тұрады? ІІІ. Жаңа сабақ. «Түсіну»  Мағынаны тану ( электрондық оқулық) Алгоритм құрылымына қарай  оны келесі типтерге бөлуге болады: Жаңа сабақты түсіндіру Паскаль тілін 1968 ­ 1971 жылдары Швейцарияда профессор Никлаус  Вирт оқып ­ үйренуге қолайлы программалау тілі ретінде ұсынған  болатын. Паскаль тілі өзінің қарапайымдылығының және тиімділігінің  арқасында дүние жүзіне тез таралды. Бұл тілде жазылған программа компьютерде орындалу барысында  алдымен трансляцияланады (машина тіліне аударылады), объектік  программаға түрлендіріледі де, содан кейін ғана орындалады. Паскаль тілінің негізгі элементтері Паскаль тіліндегі программа жеке ­ жеке жолдардан тұрады. Оларды  теру, түзету арнайы мәтіндік редакторлар арқылы атқарылады.  Программада әрбір жолдан кейін нүктелі үтір (;) қойылады. Паскаль тілінде программа үш бөліктен тұрады: тақырып, сипаттау  бөлімі және операторлар бөлімі. Кез ­ келген программа Program сөзінен басталып, оның тақырыбы  жазылады. Бұл бөлім программадағы айнымалылар, тұрақтылар  тәрізді объектілердің жалпы қасиеттерін алдын ала анықтап алуға  көмектеседі. Программаның соңғы және негізгі бөлімі операторлар бөлімі – болып