Көркейтем десең халқыңды,Қастерлеп дәстүр салтыңды, Меңгеру керек бар тілді.

Сынып сағатының  мақсаты:  Халқымыздың  салт­ дәстүрлерінің тәрбиелік мәнін ұғыну  керек.   Заман талабына сай үш тұғырлы  тілді меңгеруі тиіс. Наурыз мерекесіне  байланысты   жоралғыларды  қолдана білуі қажет. Сынып сағатының  өтілуі  түрі: Мерекелік  тарту.  Қолданылатын  әдіс­тәсілдер: Сын тұрғысынан ойлауға  үйрену, Диалогтық  оқыту,  АКТ,  Қолданылатын  заттар, көрнекіліктер:      интерактивті тақта, тойбастар қоржыны,  презентация,мерекелік рәсімдер                 Басынан  оқушылар  үш жер столда  10нан топтасып  отырады отырады.  Стол үстінде  дастархан  жасаулы тұрады.  Өтілу  барысы : 1 ­ жүргізуші: Өлкеме Наурыз келді, көктем келді, Құлпыртып жерге орап көк пен жерді. Халқымның салт ­ дәстүрін аялаған, Арманы асқақтады көптен бергі. Кең байтақ жасандырып, жусан белін Ақтарып күн нұрындай  жылы  лебін, Сіңірген халық салтын санамызға , Наурызың құтты болсын думанды елім!  2 ­ жүргізуші: Внимание! Внимание! Уважаемые наши земляки, гости, учителя и ученики!  Мы  приветствуем Вас на этом торжестве, посвященном празднованию великого народного  праздника Наурыз! Пусть разольётся смех сегодня, На вечном празднике Весны. Пусть исчезнут страх, заботы, Будьте радостью полны Пусть обильным будет год И достаток принесет! 1 жүргізуші:  Құрметті  ұстаздар, оқушылар Көркейтем десең халқыңды, Қастерлеп дәстүр­ салтыңды. Меңгеру керек бар тілді  атты  сынып сағатымызға қош келдіңіздер! 2 жүргізуші : Президентіміз Нұрсұлтан  Әбішұлы Назарбаев Қазақстан халқына жолдаған жолдауында  «Үш тілдің бірлігі» атты мәдени жобаны кезең­кезеңімен жүзеге асыруды тапсырған  болатын. Мемлекеттік  тіл – қазақ тілі, ұлтаралық қарым –қатынас тілі орыс тілі, ғаламдық экономикаға табысты интеграциялану тілі­ ағылшын тілі деп  атап  өткен.. 1 жүргізуші  Бағдарлама талаптарына сүйене отырып, бүгінгі  сынып сағатымызда дәстүр  салтымызды  үш  тілде  үйренеміз. 1­жүргізуші : Разрешите объявить наш праздник открытым!  Ағылшынга аударту "Наурыз" әні орындалады. Қасымбек  Айбек.  БҰл қандай  дәстүр   Тойбастар туралы  айту  керек бір оқушы сосын  « Салтын сүйген, халқын сүйeр» аялдамасы .  Шарты:  Топтарға Қазақ халқының ұлттық салт ­ дәстүр, әдет ­ ғұрыптарына байланысты  сұрақтар қойылады.  Жауап берген топтың тойбастар  қоржынына тәтті салынады. 1. Қуаныш иесіне қуанышына ортақтасып сый беру (көрімдік) 2. Қонақты құрметпен қарсы алып, мал сойып, күтіп алу ( қонақасы) 3. Қуанышты хабар жеткізілген адамға берілетін сый (сүйінші) 4. Көптен көрмеген адамдардың бір ­ біріне жіберетін сыйы (сәлемдеме) 5. Алыс сапарға шыққан адамдардың туыстарына алып келетін сыйы (базарлық) 6. Жаңадан көшіп келген, жапсарлас қонған отбасына бұрыннан отырған көршілері  қонақасы беру дәстүрі (ерулік) 7. Жасы үлкен адамның жасы кішілерге табақтағы еттен дәм тарттыру рәсімі (асату) 8. Үйдің үлкендері жолаушылап кеткенде, қалған жастар жолдастарын шақырып ойын ­  сауық өткізуі (бастаңғы) 9. Ата ­ анасының баласына арнап жас төлге ен салу дәстүрі (бәсіре) 10. Қазақ халқының ұлттық музыкалық аспаптарын ата. 11. Наурызшешек қандай өсімдік? 12. Қазақ халқының қандай ұлттық дәстүрлерін білесіңдер? 13.  14. Қазақтың ұлттық ойын түрлерін атап беріңдер. 15. Сүттен жасалынатын тағамдарды ата 16. Қазақ халқының ұлттық бас киімдерін ата 10. Көпшіліктің жәрдемін пайдалану дәстүрі (асар)  І  топ :  1 оқушы Кең даланың ежелгі, Қазақ деген халқымыз. Өзге ұлттай біздің де, Бар дәстүр мен салтымыз. ІІ  топ: 2  оқушы Ата салты ардақты, әрбір сөзі –салмақты. Сол сөздерді ұқпасаң, Тістерсің бір күн бармақты. ІІІ  топ :  3 оқушы  Қазағымның салт ­ дәстүрі жаңғырған, Тәлімді ой сынағы, тәрбие көзі қалдырған. Салт ­ дәстүрді ардақтайық, ағайын. Қазақ атты үлкен, кіші, балдырған. Жиналыппыз Наурыз күні бәріміз де, Үлкен, кіші, жасымыз, кәріміз де. Төрлетіңіз, қадірменді қонақтар, Гүл ­ гүл жайнап мына біздің төрімізге Қаражорға   әр топтан  екі  баладан Ескірмейтін есті сөз. аялдамасы «Жақсы сөз­ жарым ырыс» демекші Наурыз  мерекесіндегі жөн­жосықтар мен  әдет­ ғұрыптарды үш тілде баяндаймыз.  Халық ұғымындағы ырым ұрпаққа өнегесі, шапағаты тиетін, ізгі қасиеттер жұғысты болса  екен деп қолданылады. Ол негізінде жақсы ниет пен көңілге медеу, тілекке сүйеніш табу. 1 ­ жүргізуші: Ата салтым – асыл мұрам, ардағым, Бабалардың жалғастырар арманын. Сан ғасырда қалпын бұзбас қадірім, Өткенімді бүгінменен жалғадым. 2 ­ жүргізуші: «Той»  аялдамасы    Наурыз  күні  туралы  Айлана  түсінік береді. Айлананыкы Наурыз­ ежелгі мәдениеті дамыған елдің  бірі. Парсы тілін «жаңа күн» мағынасын  білдіреді. Қыс кетіп, көктем келіп, наурыздың 22 ­ сінде күн мен түн теңеледі. Қазақтар  бұл мейрамды ­"Әз ­ Наурыз" деп атаған. Халқымыздың ежелгі наным ­ сенімі бойынша  наурыздың алғашқы күні жер ­ көкті жарып шыққан ерекше дыбыс естіледі. Дыбысты  жұмақтан шыққан қой мен оны бағып шыққан қойшы ғана естиді. Наурыз мейрамы жаңа  жылдың бастауы ғана емес, достық пен бірліктің, халықты тазалыққа шақырып, еңбекке  баст ер).  Ерсұлтан   көрніс 1 топ  «Бәсіре» дәстүрі  Жастайынан  бағып  ем. Бәсіре ғып торы тайым Бала туған кезде  немесе есі кріп оң  солын таныған соң сүндет  тойына немесе мектепке  барғанда атасы  немесе өз әке шешесі  оған  тай атайды. Оны Бәсіретайы дейді. Бала оны еркше күтімге  алады. Бағады, үйретеді, және сол арқылы мал бағуга еңбекке үйренеді. Бәсіре атау  баланың көңілін өсіреді, өмірге  бейімделеді. Өз қатарына  бәсіре тайым бар деп мақтанып   өсіп жүреді. Мұның бәрі баланың  көңілін  өсіріп тәрбиелеудің  бір жолы. 2 топ Наурыз көже неше түрлі тағамның қосындысынан жасалынады?  Әлішер 2 ­оқушы: Құрметті қонақтар «Жыл бойы тыныштық болсын» «Қазанымыз оттан түспесін» «Дастарханымыз кең жайылсын» «Ақтілекпен Наурыз көжеден дәм татыңыздар» 3 топ   ІІІ топ:   Ниет – ықылас білдіру Әр адамға аманат Ата – баба дәстүрі­ Батаны біл жамағат!     Наурыз бата деген не? Ержан 2 ­ жүргізуші: Наурызым – шат ­ думан көңіл тойы, Тірлікке нұр шашқан өмір тойы. Мейір төк кеңпейіл халқыма, Көрік бер дәстүрлі салтыма. 1 ­ жүргізуші: Қасиетті қара қазан, Тіршіліктің тірегі. Бір өзіңнен қуат алған Барша жанның жүрегі. Сен бар жерде, Құт береке мол болып, Тірлік, бірлік жұбын жазбай жүреді. 2 ­ жүргізуші: Әдет ­ ғұрып, салт ­ дәстүрі қазақтың,  Жарасымды, ұнасымды, ғажап шың.  Ұмыт болған дәстүрлерді сақтайық,  Насихаттап, жаңартудан қашпайық Құрметті оқушылар, бүгінгі біздің сабағымыздың мақсаты ­ заман өзгерсе де ұлттық салт ­  дәстүріміздің көнермейтіндігін еске салып, ұлттық мұраны қайта жаңғырту. Бүгінгі тәрбие  сағатымызда өздеріңіз куә болған дәстүрлерді көкейлеріңізге тоқып, саналарыңызға сіңіріп  алсаңыздар артық болмас. «Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні бар»демекші, салтын сүйген әрбір жас ұрпақ  болашақта халқын сүйетін, еліне адал қызмет ететін, тілінің, салт ­ дәстүрінің жанашыры  болатындығына сенімдімін. Еліміздің жарқын болашағы сіздердің қолдарыңызда, құрметті оқушылар Қостанай облысы, Арқалық қаласы,А.Байтұрсынов  атындағы бастауыш  гимназия,бастауыш   сынып  мұғалімі  Балова Б.У.