Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Министерство образования и науки Республики Казахстан

Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы

Национальная академия образования имени И. Алтынсарина

«ИНФОРМАТИКА» ПӘНІНЕН 10-11 СЫНЫПТАРҒА АРНАЛҒАН

ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАРДЫ ӘЗІРЛЕУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАР

Әдістемелік құрал

МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ ПО РАЗРАБОТКЕ КРАТКОСРОЧНОГО ПЛАНА ПО ПРЕДМЕТУ «ИНФОРМАТИКА» ДЛЯ 10-11 КЛАССОВ

Методическое пособие

Астана 2014

Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Ғылыми кеңесімен баспаға ұсынылды (2014 жылғы 24 қазанның № 9 хаттама).

Рекомендовано к изданию Ученым советом Национальной академии образования им. И. Алтынсарина (протокол № 9 от 24 октября 2014 года).

«Информатика» пәнінен 10-11 сыныптарға арналған қысқа мерзімді жоспарды әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдар. Әдістемелік құрал. – Астана: Ы. Алтынсарин атындағы ҰБА, 2014. – 17 б.

Методические рекомендации по разработке краткосрочного плана по предмету «Информатика» для 10-11 классов. Методическое пособие. – Астана: НАО имени И. Алтынсарина, 2014. – 17 с.

Бұл әдістемелік құралда 10-11 сыныптағы «Информатика» пәні бойынша қысқа мерзімді жоспар құрылымының үлгісі келтіріліп, қысқа мерзімді жоспарды әзірлеу бойынша әдістемелік ұсыныстар берілген.

Әдістемелік құрал мектеп басшылары мен информатика мұғалімдеріне, әдіскерлерге, осы сала бойынша ізденушілер мен зерттеушілерге арналған.

В методическом пособии приведен образец структуры краткосрочного плана по предмету «Информатика» для 10-11 классов, даны методические рекомендации по разработке краткосрочных планов, а также представлен опыт зарубежных и отечественных школ в планирований учебного процесса.

Пособие рекомендовано учителям информатики, руководителям школ, методистам, педагогам дополнительного образования.

Кіріспе

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында білім беру мен ғылымның дамуы бағытының белгіленген басымдылығы шеңберінде білім беру мазмұнын жаңарту бойынша үлкен жұмыстар жүргізілуде. Жаңартудың негізгі мақсаты, ол – орта білімнің сапасын көтеру.

2014-2016 жылдарда білім беру мен ғылымды дамытудың басым бағыттарының бірі болып көрсетілгендей, Назарбаев зияткерлік мектептерінің тәжірибесін ескере отырып, орта білім мазмұнын жаңарту бойынша жұмыс екі бағытта жүргізіледі:

1) 2016 жылдан бастап 1-сыныпта жаңа МЖББС және барлық пәндерден жаңартылған оқу бағдарламалары енгізіледі;

2) 11-жылдық мектептің оқу бағдарламалары ішінара жаңартылады [1]. 11-жылдық мектептің оқу бағдарламалары ішінара жаңарту бағытында Информатика пәнінің 2016 жылы 10-сыныптан, 2017 жылы 5 және 8 сыныптан жаңартылған бағдарламасы енгізілетіні қарастырылған. Жаңартылған бағдарлама оқушылардың ақпараттық-коммуникативтік құзыреттіліктерін дамытуға бағытталған.

Әдістемелік құралды әзірлеу барысында Назарбаев зияткерлік мектептердің кіріктірілген бағдарламалары бойынша жұмыс тәжірибесі

қолданылды.

Әзірленген әдістемелік құралдың мақсаты «Информатика» пәнінен 10-11 сыныптарға арналған қысқа мерзімді жоспарды әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдар дайындау.

Қойылған мақсаттарға жету үшін келесі міндеттерді орындау қажет:

1. Қысқа мерзімді жоспар түсінігін ашу;

2. Отандық және шетелдік тәжірибелерді сипаттау;

3. Жалпы білім беру мектеп оқушыларының оқыту деңгейлерін көтеру мақсатында мерзімді жоспарлардың типтік мазмұнын ашу;

4. Информатика пәнінен 10-11 сыныптарға арналған қысқа мерзімді жоспардың типтік мазмұнын іске асыру.

1 Отандық және шетелдік мектептерде оқыту үдерісін жоспарлау тәжірибесі

Мектепте оқыту үдерісі күрделі және ұзаққа созылатын болса, онда бұл үдерістің тиімділігінің қажетті шарты - жоспарлау болып табылады. Ол - дәлелденген болжамы мен белгіленген уақытта орындалатын алдағы міндеттердің тізімін, бұл міндеттерді жүзеге асырудың әдістерін, орындаушыларды, бақылау және алынған нәтижелерді бағалаудың тәсілдерін қамтитын іс-әрекет жобасының негізінде қызметтiң нәтижесiнен тұрады.

Жоспарлау – бұл қандай да бір жеке тұлғаның, ұйымның, бірқатар ұйымдардың немесе аймақтағы, елдегі немесе әлемдегі барлық азаматтар мен ұйымдардың өздерінің алдына қойған мақсаттарына жетуге бағытталған шешімдер кешенін табу мақсатында зерттеу, талдау сияқты және басқа да ісәрекеттердiң жиынтығы [2].

Заманауи білім беруде жоспарлаудың алатын орны ерекше. Ол, білім беру мекемелерінің алдында тұрған қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді мақсаттар мен міндеттер жүйесін тиімді қалыптастыруға көмек көрсетеді.

Сабақты жоспарлау – сынып-сабақ жүйесі жағдайында, нақтылы оқу уақыты барысындағы мұғалім мен оқушы қарым-қатынасын құрастыру болады.

Сабақты жоспарлау келесі мақсаттарды көздейді:

- тақырыпты оқыту мен үйретудің мақсатын анықтау;

- күтілетін нәтижелерге жету мақсатында тақырыпты оқыту мен үйретудің міндеттерін анықтау;

- жұмыс кезеңдерiнің бірізділігін ұйымдастыру;

- тақырыпты оқыту мен үйретудің нәтижелерін өлшеудің әдістемесін

бекіту;

- оқытудың барлық кезеңдерінде мақсатты оң серпінді қамтамасыз ету;

- барлық оқушыларды оқыту үдерісіне тарту мақсатында стратегиялық жоспарлау.

Қазақстан Республикасының президенті Н.Ә. Назарбаев білім берудің жетекші жобаларының бастамашасы болып, еліміздің болашағы, оның индустриалды-инновациялық дамуы алдымен білім беру жағдайынан, сонымен бірге жасөспірімдердің білім, дағды ептіліктерінен тікелей байланысты деп үнемі айтып келеді [3].

2008 жылғы 12 наурызда Президент жаратылыстану-математика бағытындағы пәндерді оқуға қабілетті дарынды балаларды іріктеу және оқыту үшін Қазақстан Республикасының барлық өңірлерінде Зияткерлік мектептер желісін құру жөніндегі бірегей жобаға бастамашы болды [4].

Президент қойған міндеттерді шешу үшін зияткерлік мектептер тиімді инновациялық білім беру моделін әзірлеу мақсатында өз жұмыстарын жоспарлап келеді. Құрылған зияткерлік мектептер қоғамға «Өмір бойы оқу» концепциясын енгізу бойынша жұмыс атқарып отыр.

Бүгінгі күні зияткерлік мектептер 2 білім беру моделін іске асырады:

– біріншісі – ДББҰ-ның стратегиялық әріптесі Кембридж университетінің Халықаралық емтихан кеңесімен бірлесіп әзірлеген жаратылыстану- математика бағытындағы Кіріктірілген білім беру бағдарламасы; – екіншісі – Халықаралық Бакалавриат бағдарламасы.

Қазіргі уақытта білім беретін халықаралық мониторингтік зерттеулердің көрсеткіштері бойынша озық орындағы елдердің тәжірибесі өзекті болып отыр. Атап айтатын болсақ, олар Оңтүстік Корея, Сингапур, Финляндия және басқалары.

Көптеген шет елдердегі мектептік білім беру жүйесінің ішінен Финляндия елінің жинақтаған тәжірибесі қызықты болып келеді. Себебі, бұл елдің білім беру сапасы көптеген халықаралық зерттеулермен дәлелденіп отыр. PISA (Programme for International Student Assessment) мәліметтері бойынша, 2006 жылы Финляндия оқушылары ғылыми жаратылыстану сауаттылық бойынша бірінші орынға, математика мен оқу бойынша екінші орынға ие болды [5].

Ол, біріншіден, Финляндия елінде білім, сонымен қатар мектептік білім ішкі саясатта басымды орын алуымен байланысты.

Екіншіден, мектептік білім заманауи технологиялар мен оқыту әдістерін қолданып байырғы және тұрақты дәстүрге ие болыуына байланысты.

Үшіншіден, Финляндиядағы білім беру жүйесінің мақсаты - өз дарындылығын ашуға мүмкіндігі бар тұлғаны дамыту, өсіру болып отыр. Қазіргі уақытта Финляндия мектептері алдарына қойған негізгі міндет – оқушыларды оқуға үйрету.

2 Қысқа мерзімді жоспардың типтік мазмұны – мектептік білім беру концепциясын іске асырылуы

Қысқа мерзімді жоспарлар ұзақ мерзімді және орта мерзімді жоспарларда анықталған мақсаттарға жетуге қажетті пәннің мазмұнын жоспарлау бойынша әдістемелік ұсыныстарды қамтиды.

Оқу бағдарламасын жоспарлау (ұзақ мерзімді жоспарлау), әдеттегідей, білім саласындағы саясатты қалыптастыратын адамдар, сондай-ақ мектеп әкімшілігімен жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспар бір оқу жылына арналған тақырыптарды қамтиды.

Орта мерзімді жоспар мұғаліммен немесе мұғалімдер тобымен әзірленеді. Орта мерзімді жоспарларда бір тоқсандағы немесе бөлімнің негізгі міндеттері көрсетіледі.

Қысқа мерзiмдi жоспар орта мерзімді жоспар негізінде белгілі бір тақырып бойынша бір сабаққа арнап құрылады, яғни бұл дегеніміз сабақ жоспары.

Сабақ – бір пәнді оқытуға арналған оқу сағаты, мектептегі оқу жұмысын ұйымдастырудың негізгі түрі. Сабақ – бұл жастары шамалас, құрамы тұрақты оқушы топтарымен оқытуды ұйымдастыру формасы, тұрақты кесте және бәріне ортақ оқыту бағдарламасымен сабақ өткізу. Бұл формада оқу-тәрбие процесінің барлық компоненттері – мақсат, мазмұн, құралдары, әдістері, ұйымдастыру, басқару қызметі және оның барлық дидактикалық элементтері қарастырылады. Сабақ арнаулы оқу кабинеттері мен зертханаларда, оқу шеберханаларында өтеді. Тұрақты оқушылар құрамы, кесімді уақыт көлемі (45 минут) және оқу кестесі бойынша жүреді.

«Сабақ» ұғымына берілетін анықтамалардың алуан түрлілігіне қарамастан, бұл түсініктің келесі ортақ белгілерін атауға болады:

Сабақ – мектептегі оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастырудың негізгі формасы, өйткені сабақ барысында тұлғаның дамуына қатысты білім берудің барлық мақсаттары орындалады.

Сабақ – оқыту үдеріс мазмұнын құрудың қарапайым түрі. Сондықтан сабақта бұл үдеріс барлық компоненттері: мақсаттары, мазмұны, әдістері, құралдары, ұйымдастыру мен басқаруға қажетті іс-әрекет және оның дидактикалық элементтері болады.

Сабақ – оқушыларды оқыту, тәрбиелеу және дамыту қызметін атқарады. Сабақтың басты мақсаты аталған қызметтерді жүзеге асыру.

Жаңартылған оқу бағдарламаларда күтілетін нәтижелер оқытудың қысқа мерзімді көп деңгейлі жүйесін құрайды. Төменде оқытудың күтілетін нәтижелері Блумның таксономиясы бойынша жобаланған [6]:

Білім. Бұл категория игерілген материалды есте сақтауды және зерделеуді білдіреді.

Түсіну. Бұрын оқыған материалдың мағынасын түсіну қабілетінің көрсеткіші материалдың бір формадан екінші формаға өзгеруі (трансляция), оны бір тілден басқасына «аудару» болуы мүмкін.

Қолдану. Бұл категория игерілген материалды нақты жағдайлар мен жаңа жағдайларда қолдану білігін көрсетеді. Бұған ережелерді, әдiстерді, ұғымдарды, қағидаттарды, заңдарды, теорияларды қолдану кiредi.

Талдау. Бұл категория материалдың құрылымы ұғынықты болуы үшін оны құраушыларға бөліп көрсету бөлігін көрсетеді.

Жинақтау (Синтез). Бұл категория жаңашылдыққа ие бүтінді алу үшін элементтерді құрамдастыру білігін көрсетеді.

Бағалау. Бұл категория нақты мақсаттар үшін қандай да бір материалдың (бекіту, көркем шығармалар, зерттеу мәліметтері) маңызын бағалау білігін көрсетеді. Оқушының пікірі нақты критерийлерге негізделуі тиіс.

Жоғарыда келтірілген Блумның таксономиясына сәйкес, сабақта оқушылардың когнитивті дағдыларын сипаттайтын 1-кестеде берілген тапсырмаларды пайдалану керек [7].

1-кесте – Ж. Қараевтың технологиясы бойынша тапсырмалардың үлгісі

Түрлері	Мазмұны	Тапсырмалардың үлгісі (оқу мақсаттары)	Таным деңгейі
1	2	3	4
Б І Л У	Қайталау немесе ақпаратты тану арқылы есте сақтауды тексеруге бағытталған; ақпарат пен материалды еске түсіру: тест тапсырмаларын орындау, таңбадан кеткен қателерді түзету, жаттап алу, ережелер мен анықтамаларды қайталау, қолдануды ретке келтіру.	Анықтау, қайталау, белгілеу, санау, есте сақтау, атау, салыстыру, атап көрсету	Т ө м е н
Т Ү С І Н У	Ақпаратты басқа таныс жүйеге көшіру, есте қалған ақпаратты басқаға беру жолдарын анықтау. Ұқсастықтарды, айырмашылықтарды және нәтижелерді, салыстыруларды сипаттау. Төрт топқа бөлінеді: 1. Түсіндіру (интерпретация) – негізгі идеяны және оның ішкі өзара байланысын анықтау; бұған «Қалай?», «Неге?» деген сұрақтарды, «Салыстырыңдар», «Айырмашылығын көрсетіңдер» және т.б. тапсырмаларды жатқызуға болады. 2. Аудару (трансформация) – идеяны таныс таңбалық жүйеге немесе мағынасын сақтай отырып, таныс формаға аудару: графикті оқу, суретті түсіндіру, өзінің сөзімен түсіндіру. 3. Үлгілер - ой мен ақпараттың дұрыс түсіндірілгендігін көрсетеді. 4. Анықтау – терминнің немесе ұғымның мазмұнын өз сөзімен беру, анықтаманы таныс және түсінікті сөздермен түйіндеу (берілген анықтаманы қайталамау).	Аудару, қайта тұжырымдау, сипаттау, тану, түсiндіру, бiлдiру, айыру, орнына қою, баяндау, әңгiмелеу, графикті оқу, суретті түсiндіру, өз сөзімен түсiндiру, теңестіру, айырмашылығын көрсету, салыстыру, мысал келтіру	О р т а ш а

1-кестенің жалғасы
1	2	3	4
Қ О Л Д А Н У	Қандай да бір проблеманы шешу үшін ақпаратты пайдалану немесе қолдану. Оқушы/студент мұғалімнің/оқытушының көмегінсіз таныс емес проблеманы өз бетінше шешуі тиіс. Мұғалім/оқытушы шешімнің тек дұрыстығына ғана емес, сондай-ақ шешу үдерісіне де назар аударуы тиіс; себебі, шешу жолы шешімнің өзінен де маңызды болуы мүмкін.	Түсіндіріп беру, қолдану, қосу, пайдалану, көрсету (жұмыстың қағидаттары мен тәртібі), ережелерді сақтай отырып, орындау (рөл ойнау), машықтану, иллюстрациялау, идеяларға жүгіну, (идеяларды пайдалану), жазбаша көрсету, тәртіпке келтіру, сызба түрінде көрсету	О р т а ш а
Т А Л Д А У	Зерттелетін объектінің құрылымын, сондай-ақ жасырын мағыналарын анықтау мақсатында оны құраушы бөліктерге бөлу. Оқушы/студент әртүрлі бөліктер қалай жұмыс істейтінін және олар нәтижеге қалай алып келетінін анықтайды және түсінеді (Талдаудың ақпаратты барынша терең қайта өңдеу мен меңгеру түсінігінен айырмашылығы бар). Талдау сұрақтары мен тапсырмаларының түрлері: 1. Мазмұнын анықтау; 2. Сөз астарын анықтау; 3. Уәждеме. 1. Мазмұнын анықтау – құрамдас бөліктерге бөлу (ақпараттың негізгі түсініктері арасындағы байланыстарды көрсету үшін оқушы/студент оның шегінен шығуы тиіс), айтылған ойды дамыту. 2. Сөз астарын анықтау - екi қорытындының арасындағы байланысты анықтауды талап етеді (шешiмдер, ассоциациялар, тура көрсетілмеген себептер мен салдарлар). 3. Уәждеме - себептердi анықтау. Оқушы/студент тура және жасырын ойлар мен іс-әрекеттерді анықтайды, өзінің көзқарасын дәлелдердің көмегімен қорғайды.	Бөліп көрсету, талдау, бөлу, бағалау, есептеу, эскперимент жасау, тестілеу, салыстыру, қарсы қою, сынау, диаграммалау, инспекциялау, пікір жарыстыру, түгендеу, сұрастыру, бөліктердің арақатынасын белгілеу, шешу, емтихан тапсыру, категориялау, бөліктерге бөлу, себебі мен салдарын анықтау, дәлелдер келтіру, жасырын мағынасын анықтау	Ж о ғ а р ы
Ж И Н А Қ Т А У	Жаңа мазмұнды жасау мақсатында элементтерді шығармашылық тұрғыда біріктіру. Болжауды, шарттылықты, мүмкіндіктерді пайдаланып өз тәжірибесі негізінде жаңа моделді (құрылымды) құрастыру. Жұмыстың түрлері мен нәтижелері: 1. Шығармашылық жанрлар. 2. Жоспар құру немесе тәжірибе жүргізу. 3. Абстрактілі ұғымдарға негізделген нәтижелер.	Құрастыру, жоспарлау, ұсыну, құру, тұжырымдау, орнына қою, жинау, іріктеу, құрылымдау, жасау, орнату, ұйымдастыру, істеу, дайындау, жазу	Ж о ғ а р ы
	1-кестенің жалғасы
1	2	3	4
Б А Ғ А Л А У	Шешiм қабылдау және даулы, пікірталас тудыратын тақырыптар бойынша өзінің көзқарасын қорғау. Оқушылар/студенттер өздерінің ойларын, идеяларын, қорытындыларын тұжырымдай және бере білуі тиіс және оларды негіздей алуы тиіс. Бұл деңгейде нақты, жүйелi және дәлелденген стандарттар қолданылады.	Ойлану, таразылау, бағалау, рейтингілеу, салыстыру, қайта қарап шығу, орнына қою, іріктеп алу, таңдап алу, өлшеу, «құптаймын» және «қарсымын» уәждерін дәлелдеу	Ж о ғ а р ы

Сабақты жоспарлау бойынша орындалатын жұмыстар оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдерді қолдану арқылы жүзеге асырылады (1-сурет) [6].

1 –сурет – Оқыту моделі

Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер оқушыларға оқу процесін толықтай түсінуге мүмкіндік береді және күнделікті өмірде қолдануға жағдай жасайды. Ең алдымен, ол диалог арқылы оқыту болып және қалау оқу керектігіне үйрету.

Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету - Қазақстандағы білім беруді дамыту үшін маңызды болып табылатын қазіргі ең басты педагогикалық түсінік. Бұл модуль оқушылардың да, мұғалімдердің де сыни тұрғыдан ойлауды дамытуды саналы және оймен қабылдауын көздейді.

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау – оқытуды, әдістерді және осы мүмкіндіктерді іске асыру түрлерін жақсарту мүмкіндіктерін анықтауға бағытталған бағалау формативті немесе оқыту үшін бағалау болып табылады.

Оқыту мен оқуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану. Ақпараттық сауаттылық – мұғалімнің жұмысындағы негізгі аспектілердің бірі. Ақпараттық-коммуникациялық дамуы білімді бағалау және пайдалану жүйесін де уақтылы өзгертіп отыруды талап етеді. Осыған байланысты оқытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер, әдістемелер, технологиялар жаңартылып отырады.

Талантты және дарынды балаларды оқыту – дарынды және талантты балалардың дамуына жағдай жасау.

Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу оқушылардың жастарын ескеріп жұмыс жасау мәселесін көтереді.

Оқытудағы басқару және көшбасшылық ең алдымен мұғалімнің көшбасшылықтығын қарастырады.

Қысқа мерзімді жоспар, немесе сабақтың жоспары орта мерзімді жоспардың соңында келтірілген шаблон негізінде құрастырылады. Жоспарды әзірлеу барысында мұғалім оқу материалдарды мұқият таңдап, іс-әрекеттердің түрін дұрыс белгілеу қажет. Әр өткізілген сабақтан кейін мұғалім өз жұмысына талдау жасайды.

3 «Информатика» пәнінен 10-11 сыныптарға арналған қысқа мерзімді жоспарды әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдар

Қысқа мерзімді жоспар міндетті түрде жазылатын және мұғалімнің жұмысына қажетті құжат. Дұрыс әзірленген жоспар сабақтың мақсаты мен қойылған мақсатқа жету үшін қолданылатын әдістерді қамтиды, сонымен бірге мұғалім мен оқушының әрекетін көрсетеді.

Мұғалім қысқа мерзімді жоспарды әзірлеу барысында келесі ұсыныстарды басшылық ете алады:

− оқу бағдарламасы мен оқу жоспарында көрсетілген мақсаттардың негізінде сабақты ұйымдастыру;

− сабақтың мақсатын нақтылап қою (S.M.A.R.T. қағидасы негізінде), яғни, нақты, өлшенерлік, қол жетерлік, шынайы мақсат қою;

− орта мерзімді жоспарда, әдістемелік ұсыныстарда, ресурстарда

берілген барлық іс-әрекеттерді зерделеу;

− қажет болса қосымша іс-әрекеттер түрлерін қосу.

10-11 сыныптар үшін Информатика пәнінен қысқа мерзімді жоспарлар оқу бағдарламасы мен оқу жоспарында материалдың құрылымды көрсетілгенін ескеріп әзірленеді.

Төменде Назарбаев зияткерлік мектебінің мұғалімдері әзірлеген қысқа мерзімді жоспарды ұсынамыз (2-кесте) [8].

2-кесте – «Информатика» пәнінен қысқа мерзімді жоспар, 10-сынып

Сабақ: 10.1А Эргономика дегеніміз не?		Мектеп:
Күні:		Мұғалімнің аты - жөні:
Сынып: 10		Қатысқан оқушылар саны:	Қатыспаған оқушылар саны:
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары
Сабақтың мақсаты	Оқушылар білуі тиіс :

Тілдік мақсат	Оқушылар білуі тиіс
	Әртүрлі электрондық құралдардың адам ағзасына әсерін айтып беру
	Пәндік лексика мен терминология:
	электромагнитті, даңғыр деңгейі Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы: :\

Алдыңғы меңгерілген білім	Информатика кабинетінде тәртіп сақтау ережесі

Жоспар
Сабақ барысы	Сабақта орындалатыніс - әрекеттер			Оқыту ресурстары
0-9 минут	Компьютерді қолдану бойынша видео көрсетіңіз, кейін қолданушылар компьютермен жұмыс жасау барысында қандай қателіктер жібергенін сұраңыздар			http://www.youtube.com/ watch?v=gzWEWZzUET A
10-35 минут	Сыныпты үш топқа бөліңіз. - әртүрлі техниканың әсерін көрсету үшін бірнеше суреттерді қолданыңыз, мысалы (2-сурет): 2-сурет - техниканың адамға тигізетін әсері Берілген суреттер арқылы оқушылар: • түсініктемелерге анықтама беру керек • сұлба жасау керек (learningapps.org) • ағзаға тигізетін әсерді төмендету мысалдарын келтіру Әрбір топ өзінің жұмыстарын ұсынады.
				http://learningapps.org http://www.stimul.biz/ru/l ib/soft/
35-45 минут	Сабақты қорытындылау үшін 6 шляпа әдісін ұсыныңыз			http://www.slideboom.co m/presentations/662828/ %D0%A0%D0%B5%D1 %84%D0%BB%D0%B5 %D0%BA%D1%81%D0 %B8%D1%8F-6- %D1%88%D0%BB%D1 %8F%D0%BF
Қосымша ақпарат
Дифференциациялап оқыту – Оқушыларға көбірек қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндеттер қоюды жоспарлайсыз?		Бағалау – Оқушылардың білімін қалай тексересіз?	Пәнаралық байланыс Қауіпсіздік ережелері АКТ-ны қолдану Құндылықтармен байланыс (тәрбие элементі)
• Топпен жұмыс. .		• Видео көргеннен кейін өзара бағалау • Оқушылардың жауаптары	• Зияткерлік карталарды әзірлеу
		және зияткерлік карталар
Рефлексия Сабақ мақсаты/оқу мақсаты қаншалықты жүзеге асты? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Дифференциациялап оқыту өз мәнінде жүзеге асты ма? Өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?		Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты сол жақ бағанда келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағалау Қорытынды бағалау Ең жақсы өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) 1: 2: Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (оқытуға және үйренуге қатысты)? 1: 2: Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпаратты білдім?

Қысқа мерзімді жоспарды құрастыру кезінде келесі әдістемелік ұсыныстарды ескеру қажет:

«Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары» бөлімінде пәннің оқу бағдарламасында берілген мақсат жазылады. Бір сабақта бірнеше мақсат орындауға болатынын мұғалім ескеру қажет, сәйкесінше сол бірнеше жоспарлаған мақсаттар жазылады. Сабақтың мақсаты, ол – сабақтың соңында мұғалім мен оқушы қол жеткізеттін мақсаты, яғни алдын-ала қарастырылған нәтиже.

Тілдік мақсат – академиялық тілді меңгеруге ықпал жасайтын мақсат. Тілдік мақсаттардың түрлері әрбір орта мерзімді оқу жоспарында келтіріледі және олар оқушылардың пәндік аймақ бойынша сөйлеу қабілетін дамытуға негізделген.

Алдыңғы меңгерілген білім. Өтетін тақырып бойынша оқушылардың алдынғы білімдерін бұл кезеңде еске түсіру қажет.

Жоспардың келесі кезеңдері қысқа мерзімді жоспардың негізгі бөлігі болады. Онда сабақтың негізгі кезеңдері, сабақтағы іс-әрекеттер және пайдаланатын ресурстар келтіріледі.

Сабақты ұйымдастырудың негізгі кезеңдері, олар:

- 1-этап, ұйымдастырушылық;

- 2-этап, сабақтың мақсаты мен міндеттерін қою;

- 3-этап, сабақтың тақырыбын өзектендіру;

- 4-этап, іс-әрекеттер;

- 5-этап іс-әрекеттерді қорытындылау;

- 6-этап, рефлексия;

- 7-этап, бағалау;

- 8-этап, үй тапсырмасын беру.

Сабақтың соңында мұғалім рефлекция бөлімінде берілген сұрақтарға жауап беру қерек:

- Сабақ мақсаты/оқу мақсаты қаншалықты жүзеге асты?

- Бүгін оқушылар нені үйренді?

- Оқыту ортасы қандай болды?

- Дифференциациялап оқыту өз мәнінде жүзеге асты ма?

- Өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба?

- Жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Осылайша, дұрыс әзірленіп өткізілген сабақ оқушылардың білім мен дағдыларын, функционалдық сауаттылықтарын дамытуға жағдай жасайды.

Сонымен бірге, оқушыларда келесі ептілік пен дағдылар қалыптасады:

Ұйымдастырушылық дағдылар:

- оқушылардың өзіндік жұмыстары; әртүрлі ақпарат көздерімен жұмыс жасау; кітапханалық-библиографиялық дағды; жоспарды құрастыру және онымен жұмыс; жазбаларды жүргізу әдістері (конспект, тезистер, жоспар, сұлба, кесте); жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру; қорытынды жауап беруге дайындық.

Коммуникативті дағдылар:

- топта жұмыс; дискуссияға қатысу; жұмысты (реферат, жобаны) презентациялау; дебаттарға қатысу.

Ойлау дағдылары:

- ойлау қабілетін дамыту; салыстыру; қажет ақпаратты таңдау және талдау; жалпылау (реттеу, жүйелеу); бағалау және өзіндік бағалау; түсініктемелерді анықтау; негізгі идеяларды анықтау; гипотезаларды құру; мәселелерді анықтап шешу.

Қорытынды

Оқу бағдарламасын жоспарлау (ұзақ мерзімді жоспарлау) білім саласындағы саясатты қалыптастыратын адамдар, сондай-ақ мектеп әкімшілігімен жүзеге асырылады. Орта мерзімді жоспарды оқу бағдарламасын сыныпта сабақ беру тәжірибесінде деңгейлі бағдарламалардың жеті модулін кіріктіруді талап ететін сабақтар тізбегі сериясын қалыптастырушы мұғалімдер тобы жасайды. Өз кезегінде әрбір мұғалім әрбір нақты сынып үшін жеке сабақтарды жоспарлау (қысқа мерзімді жоспар) мақсатында сабақтар тізбегі сериясын өз бетінше пайдаланады.

Мектептің парасатты, адамгершілік және физикалық тұрғыда өздігінен дамуға, белсенді де шығармашылықпен ойлау және әрекет етуге қабілетті тұлғаны дайындай алатындығы білім беру мазмұнының жаңартылуына байланысты. Жаңартылған білім мазмұны ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді мақсаттарды ескеріп жобаланған оқыту нәтижелеріне бағытталған.

Осыған байланысты оқу бағдарламаларын ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді жоспарлар толықтырады. Бұл жоспарлар барлығы өзара байланысты болып келеді.

Қолданылған әдебиеттер тізімі

1 План мероприятий по реализации приоритетных направлений развития образования и науки РК на 2014-2016 гг., утвержденный приказом Министра образования и науки РК № 9 от 13.01.2014 г. http://skocontrol.gov.kz/files/NPA/3-h%20letnii%20plan.doc.

2 Васильев Ю.А. Школьный урок: сборник методических рекомендаций по конструированию учебного занятия. – г. Кызылкия, 2006 г. – 39 с. http://www.pandia.ru/text/77/105/328.php.

3 Послание Президента Республики Казахстан – Лидера нации Н.А. Назарбаева народу Казахстана «Стратегия «Казахстан – 2050»: новый политический курс состоявшегося государства» Астана, Акорда 14. 12. 2012 г. http://strategy2050.kz/ru.

4 Годовой отчет за 2013 год автономной организации образования «Назарбаев интеллектуальные школы». Астана, 2014. – 96 с.

5 Бражник М.О. Особенности оценивания в школьном образовании Финляндии // Известия Российского государственного педагогического университета им. А.И. Герцена. Выпуск № 102, 2009. –С. 126-129.

6 Мұғалімдерге арналған нұсқаулық. Үшінші басылым. – 2014. - //

www.cpm.kz.

7 Караев Ж.У. Сущность технологии трехмерной методической системы обучения. – г.Алматы, 2014г. http://pttmso.info/ru/statia.htm.

8 2013-2014 оқу жылы Назарбаев зияткерлік мектептерінде оқу үрдісін ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқау хат. -Астана. 2014. – 49 б.

9 «Информатика» пәні бойынша оқу жоспарының жобасы. 10 сынып. –

Центр образовательных программ АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы»

- Астана, ЖК «Алатау», ВП-6, ул. Туркестан 2. 2014.

Мазмұны

Кіріспе ................................................................................................................ 3

1 Отандық және жетелдік мектептерде оқыту үдерісін жоспарлау

тәжірибесі ......................................................................................................... 4

2 Қысқа мерзімді жоспардың типтік мазмұны – мектептің білім беру
концепциясын іске асырылуы ....................................................................	6
3 «Информатика» пәнінен 10-11 сыныптарға арналған қысқа мерзімді жоспарды әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдар....................................	11
Қорытынды ........................................................................................................	15

Қолданылған әдебиеттер тізімі......................................................................... 16

Введение

В настоящее время в рамках обозначенных приоритетных направлений развития образования и науки Республики Казахстан ведется огромная работа по обновлению содержания образования. Основная цель обновления – это повышение качества среднего образования.

Работа по обновлению содержания среднего образования с учетом опыта Назарбаев Интеллектуальных школ, как обозначено в приоритетных направлениях развития образования и науки на 2014-2016 годы, ведется в двух направлениях:

1) с 2016 года обучение по обновленным ГОСО и учебным программам по всем предметам с 1 класса;

2) частичное обновление 11-летней школы [1].

По направлению частичного обновления 11-летней школы предусматривается введение обновленной программы по Информатике с 10-го класса в 2016 г., с 5 и 8 классов в 2017 г. Обновленная программа направлено на развитие ИКТ компетенций учащихся, необходимых в условиях быстроменяющегося мира.

При разработке пособия использовался опыт работы по интегрированным образовательным программам АОО «Назарбаев интеллектуальные школы».

Цель настоящего методического пособия – составление методических рекомендации по разработке краткосрочного плана по предмету

«Информатика» для 10-11 классов.

Для достижения поставленной цели разработки данного пособия необходимо было решить следующие задачи:

1. Выявление понятия краткосрочного плана;

2. Описание положительного опыта отечественных и зарубежных школ по разработке краткосрочных планов;

3. Раскрытие типового содержания краткосрочных планов для повышения уровня обученности учаихся общеобразовательных организациц;

4. Реализация типового содержания краткосрочного плана по предмету Информатика для 10 -11 классов.

1 Опыт планирования учебного процесса в отечественных и зарубежных школах

Необходимым условием эффективности процесса обучения в школе, как и всякой сознательной и целенаправленной деятельности, если она представляется сложной и продолжительной, является планирование. Оно заключается в обоснованном предвидении процесса и результата деятельности на основе проекта действий, предусматривающих перечень предстоящих заданий, выполняемых в установленные сроки, методы и средства реализации этих заданий, исполнителей, способы контроля и оценки полученных результатов.

Планирование – это совокупность действий, таких как исследование, аналитика и другие, с целью нахождения комплекса решений, направленных на достижение какой-либо личности, организации, ряда организаций или всех граждан и организации в регионе, стране или в мире поставленных перед собой целей [2]. Планирование включает этапы:

− Постановка целей. Цели должны быть сконцентрированы на самом важном.

− Определение исходных предпосылок.

− Выявление альтернатив.

− Выбор наилучшей альтернативы.

− Ввод и исполнение плана.

В современном образовании планирование играет огромную роль. Оно помогает эффективно выстраивать систему краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных целей и задач, стоящих перед учреждениями образования.

Президент Республики Казахстан Н.А. Назарбаев являясь инициатором прорывных образовательных проектов, неустанно говорит о том, что будущее страны, ее индустриально-инновационное развитие, зависит, прежде всего, от состояния образования, от качества знаний, умений, и навыков наших учащихся которые выходят на взрослую жизнь [3].

По этому, по инициативе Президента 12 марта 2008 года был запущен проект по созданию сети интеллектуальных школ во всех регионах Республики Казахстан для поиска и обучения одаренных детей, способных к изучению современных школьных дисциплин [4].

Для выполнения задачи, поставленной Президентом, интеллектуальные школы планируют свою работу с целью разработки эффективной инновационной образовательной модели, которая интегрирует лучший казахстанский и международный опыт в планировании образовательной деятельности и выстраивании ее содержания в соответствии с долгосрочными планами развития. Созданные Интеллектуальные школы были призваны внедрять в обществе концепцию «Обучение в течение всей жизни».

На сегодняшний день интеллектуальные школы реализуют 2 образовательные модели:

Первая – интегрированная образовательная программа естественноматематического направления, разработанная совместно со стратегическим партнером АОО Международным экзаменационным советом Кембриджского

университета;

Вторая – программа международного бакалавриата.

В настоящее время изучается и актуализируется опыт тех стран, которые лидируют в международных мониторинговых образовательных исследованиях, например, это Южная Корея, Сингапур, Финляндия и некоторые другие.

Среди множества зарубежных школьных образовательных систем наиболее интересен и предпочтителен опыт накопленный Финляндией. Система образования Финляндии представляет интерес для организаторов образования в, поскольку высокий уровень качества обучения в этой стране подтвержден многими международными исследованиями. По данным PISA (Programme for International Student Assessment), в 2006 г. финские школьники занимали первое место в мире по естественнонаучной грамотности и второе – по математике и чтению [5].

Во-первых, образование вообще и школьное в частности являются приоритетами во внутренней политике Финляндии.

Во-вторых, школьное образование имеет устойчивые и давние традиции: используя все современные технологии и методы обучения, базируется оно на устоявшихся принципах и ценностях, накопленном опыте за весь послевоенный период развития.

В-третьих, система школьного образования в Финляндии ставит целью развитие личности, способной к раскрытию своего таланта, постоянно обучающейся, быстро адаптирующейся в изменяющемся обществе. Главная задача основной школы в Финляндии – научить детей учиться.

2 Типовое содержание краткосрочных планов как путь реализации концепции школьного образования

Краткосрочные планы включают методические рекомендации к планированию содержания уроков по предмету, необходимых для достижения целей, определенных в среднесрочных и долгосрочных планах. Между краткосрочными и среднесрочными планами существует очень тесная взаимосвязь. Долгосрочное планирование осуществляется лицами и органами, формирующими политику в сфере образования и школьной администрацией. Долгосрочный план включает в себя: общие принципы развития образования (концепцию её развития); главное направление и программы развития; содержание и последовательность осуществления важнейших мероприятий, обеспечивающих достижение поставленных образовательных целей. В долгосрочном плане отражаются темы обучения на один учебный год, (или на каждую четверть). Распределение часов внутри разделов можно варьировать по усмотрению учителя.

Среднесрочное планирование разрабатывается учителем либо группой учителей. В среднесрочных планах формулируются основные задачи на раздел, четверть.

Краткосрочное планирование включает конкретные способы использования ресурсов, необходимых для достижения целей, определенных в среднесрочных и долгосрочных планах. Краткосрочный план составляется учителем самостоятельно по примерному шаблону, представленному в конце среднесрочного плана. При разработке краткосрочного плана, учителю следует обратить внимание на дифференцированный подход обучения и учитывать индивидуальные особенности детей.

Изменен принцип проектирования содержания по каждому учебному предмету: линейный принцип сменился принципом спиральности, то есть постепенного наращивания знаний и умений, как по вертикали, так и горизонтали. В связи с этим, следует учитывать положенный в основу построения содержания учебной программы принцип спиралевидного расположения учебного материала для его изучения, а также структурирование содержания материала через изучение рекомендованных межпредметных сквозных тем по классам и четвертям [2].

В обновленных учебных программах ожидаемые результаты образуют многоуровневую систему краткосрочных целей обучения. Ожидаемые результаты обучения спроектированы по таксономии Блума [6]:

Знание. Эта категория обозначает запоминание и воспроизведение изученного материала.

Понимание. Показателем способности понимать значение изученного может служить преобразование (трансляция) материала из одной формы выражения в другую, «перевод» его с одного «языка» на другой.

Применение. Эта категория обозначает умение использовать изученный материал в конкретных условиях и новых ситуациях. Сюда входит применение правил, методов, понятий, принципов, законов, теорий.

Анализ. Эта категория обозначает умение разбить материалы на составляющие так, чтобы ясно выступала его структура.

Синтез. Эта категория обозначает умение комбинировать элементы так, чтобы получить целое, обладающее новизной.

Оценка. Эта категория обозначает умение оценивать значение того или иного материала для конкретной цели.

Согласно таксономии Блума, как было представлено выше, на уроках следует использовать задания, приведенные в таблице 1, описывающие когнитивные навыки учащихся [9].

Таблица 1 – Примерные задания по технологии Ж. Караева

Виды

Содержание

Примерные задания

(учебные цели)

Уровни познания

Направлены на проверку запоминания через повторение или узнавание информации; вспоминание информации и материала: выполнить тестовые задания, вставить пропущенные знаки, выучить наизусть, повторение правил и определений, привести порядок применения

Определить, повторить, отметить, перечислить, вспомнить, назвать,

соотнести, подчеркнуть

Н и з

к и й

Перенос информации в другую, знакомую, систему, определение путей передачи другим запомненной информации. Описание сходств, различий и результата, сопоставление.

Делится на четыре группы:

1. Объяснение (интерпретация) – определение основной идеи и ее внутренней взаимосвязи; сюда можно отнести вопросы «Как?», «Почему?», задания «Сравните», «Укажите разницу» и др.

2. Перевод (трансформация) – перевод идей в знакомую знаковую систему или форму с сохранением смысла: прочесть график, объяснить рисунок, пояснить своими словами. 3. Примеры – показывают, что мысль, информация поняты правильно.

4. Определение – передача содержания термина или понятия своими словами, резюмирование определений знакомыми и понятными словами (не повторение приведенного определения).

Перевести, переформулировать, описать, распознать, объяснить, выразить, отличить, расставить, докладывать, рассказать, прочесть график, объяснить рисунок, пояснить своими словами, сравнить, указать разницу, сопоставить, привести

пример

С р е

д н и й

Использование или применение информации для решения какой-либо проблемы. Ученик/студент должен без помощи учителя/преподавателя самостоятельно решить незнакомую проблему.

Учитель/преподаватель должен обратить

Интерпретировать, применить, присоединить, использовать, показать (принципы и порядок работы), выполнить с

С р е

д н и й

Продолжение таблицы 1

внимание не только на правильность решения, но и на сам процесс решения; потому что пути решения могут быть важнее самого решения.

соблюдениями правил (сыграть роль), попрактиковать, иллюстрировать, прибегнуть к идеям (использовать идеи), показать письменно, упорядочить, указать схематически

Деление исследуемого объекта на составляющие части с целью определения его структуры, а также выявление скрытых смыслов. Ученик/студент выясняет и понимает, как работают различные части и как они ведут к результату (Анализ отличается от понимания более глубокой переработкой и усвоением информации).

Виды аналитических вопросов и заданий:

1. Выяснение сути; 2. Выявление подтекста; 3. Мотивация.

1. Выяснение сути – разделение на составные части (для того, чтобы показать связь между основными понятиями информации, ученики/ студенты должны выйти за ее пределы), развитие высказанной мысли.

2. Выявление подтекста – требует выявить связь между двумя заключениями /могут быть приведены решения, ассоциации, причины и следствия, не указанные прямо/.

3. Мотивация – выяснение причин.

Ученик/студент выявляет прямые и скрытые смыслы и действия, защищает свои взгляды с помощью аргументов.

Выделить, анализировать, разделить, оценить, вычислить, проэкспериментировать, протестировать, сравнить, противопоставить, критиковать, диаграммировать, проинспектировать, дебатировать, инвентаризовать, расспросить, соотнести части, решить, экзаменовать, категоризировать, разделить на части, выявить причины и

следствия, аргументировать, выявить скрытый смысл

В ы с

о к и й

Творческое объединение элементов с целью создания нового содержания. Конструирование новой модели (структуры) на основе собственного опыта с использованием предположения, условностей, возможностей.

Виды работ и результаты:

1. Творческие жанры.

2. Составление плана или проведение опыта.

3. Результаты, основывающиеся на абстрактных понятиях.

Составить, планировать, предложить, создать, сформулировать, расставить, собрать, подобрать, сконструировать, сотворить, установить, организовать, устроить, подготовить, написать

В ы с

о к и й

Принятие решения и защита собственной точки зрения по спорной и полемичной теме. Ученики/студенты должны сформулировать и передать свои мысли, идеи, выводы и обосновать их. На этом уровне применяются конкретные, системные и обоснованные стандарты.

Рассудить, взвесить, оценить, прорейтинговать, сравнить, пересмотреть, расставить, отобрать, выбрать, измерить, аргументировать «за» и

«против»

В ы с

о к и й

Вся работа по планированию уроков осуществляется с учетом новых подходов в преподавании и обучении, внедряемых в практику в виде идеи семи модулей программы (рисунок 1) [6].

Рисунок 1 – Модули обучения

Новые подходы в преподавании и обучении позволит учащимся осознать сам процесс обучения и будет способствовать их использовать полученные знания при разных жизненных ситуациях. Сам учитель понимает, что необходимо обязательно менять старые подходы в обучении на новые. Это, прежде всего, обучение через диалог и обучение тому, как обучаться.

Обучение критическому мышлению рассматривает обучение критическому мышлению. Критическое мышление – понятие, актуальное для развития преподавания и обучения в Казахстане. Данный модуль предполагает адаптацию сознательного и обдуманного подхода к развитию критического мышления, как учеников, так и учителей.

Оценивание для обучения и оценивание обучения рассказывает об оценке для обучения и оценке самого обучения, а также понятий о формативной и суммативной оценки.

Использование ИКТ в преподавании – использование информационнокоммуникативных технологий в преподавании. Информационная грамотность – очень важный аспект в работе учителя. Особое место уделяется образовательным возможностям сети Интернет.

Обучение талантливых и одаренных детей – создание необходимых условий для дифференцированного обучения, развития талантливых и одаренных детей. До сих пор много внимания уделяется образованию в целом, но нужны программы по поддержке одаренных детей.

Преподавание и обучение в соответствии с возрастными особенностями детей поднимает проблему работы с учетом возрастных особенностей учеников.

Управление и лидерство в обучении говорит о лидерстве учителя в первую очередь. Каждый учитель должен сформировать свои собственные убеждения о необходимости внесения изменений в свою практику.

Краткосрочный план – или план урока составляется учителем самостоятельно по шаблону, представленному в конце среднесрочного плана. Краткосрочное планирование урока помогает учителю достичь более эффективного построения урока. При разработке плана, учителю следует обратить внимание на дифференцированный подход обучения и учитывать индивидуальные особенности детей. Для этого, учителю необходимо особенно тщательно отбирать учебный материал и правильно подбирать виды деятельности. После каждого урока учителю следует провести анализ урока (рефлексию): для того, чтоб выявить моменты, которые не поняли или не освоили учащиеся.

Таким образом, изложенные выше принципы организации и планирования учебной работы могут быть использованы в практике обновления содержания школьного образования.

3 Методические рекомендации по разработке краткосрочного плана по предмету Информатика для 10-11 классов

Краткосрочный план урока представляет собой обязательный и необходимый документ для работы учителя, и в первую очередь он необходим учителю. Правильно разработанный план отражает цели урока и методы, применяемые для достижения поставленных целей, а также показывает деятельность учителя и учащихся.

При составлении краткосрочного плана, учитель может руководствоваться следующими рекомендациями [7]:

− при организация урока, необходимо руководствоваться целями, указанными в учебной программе и в учебном плане.

− детализированное формулирование целей урока (по принципу S.M.A.R.T.), то есть постановка конкретных, измеримых, достижимых, реалистичных целей;

− изучение всех предлагаемых видов деятельности в среднесрочном плане, методических советов, ресурсов;

− при необходимости дополнить виды деятельности по усмотрению самого учителя.

Краткосрочные планы по предмету «Информатика» в 10-11 классах разрабатываются с учетом структурного распределения материала в учебной программе и учебном плане предмета «Информатика».

Предлагам вариант краткосрочного плана, разработанного учителями по формату принятому в НИШ (таблица 2) [8].

Таблица 2 – Краткосрочный план урока по курсу «Информатика», 10 класс

УРОК: 10.1А Что такое эргономика?		Школа:
ДАТА:		Имя учителя:
КЛАСС: 10		Количество присутствующих:	отсутствующих :
Цели изучения, которым способствует данный урок	Эффективно использовать методы защиты и свое рабочее пространство с учетом влияние различных электронных устройств на организм человека
Цели урока	Учащиеся смогут:
	• знать отрицательное влияние электромагнитного излучения, шума, токсичности • знать способы их уменьшения • обсудить позитивные и негативные стороны использования компьютера • рассмотреть способы снижения негативного воздействия • Применять меры защиты от отрицательных влияний на здоровье при работе на компьютере
Языковые цели	Учащиеся могут …
	Описывать влияние различных электронных устройств на организм человека

		Словарь специфических терминов и терминология:
		электромагнитный, токсичность, уровень шума Набор полезных фраз для общения/письма:
		• Одним из негативных воздействий при использовании компьютера является … что вызывает … • Для снижения вредоносного воздействия, пользователи могут …
Первоначальные знания		Правила поведения в кабинете информатики.
План
Этапы урока	Запланированная деятельность на уроке		Ресурсы
0-9 минут	(И) (Ф) Продемонстрируйте видео, использования компьютера и попросите учащихся определить как можно больше «ошибок», которые совершали пользователи (взаимооценивание в парах)		http://www.youtube.com/ watch?v=gzWEWZzUET A
10-35 минут	Класс делится на 3 группы. (Г) Используйте несколько картинок, чтобы показать влияние использования технологий, например: • Шум - использование мобильного телефона в качестве музыкального аппарата, которое может являться шумом для других; вентилятор компьютера; пользователь с наушниками. • Электромагнитное излучение - мобильный телефон, используемый молодым человеком, ЭЛТ монитор • Токсичность - свалка для компьютеров, дети, которые вторично используют компьютеры. По данным картинкам учащиеся должны: • дать определение этим понятиям • составить интеллект-карту или схему (learningapps.org) • рассмотреть способы снижения негативного воздействия Каждая группа должна презентовать свои работы. (Ф) Попросите учащихся прокомментировать и дополнить ответы других групп.		картинки
			СОФТ ДЛЯ ПОСТРОЕНИЯ МЕНТАЛЬНЫХ КАРТ http://learningapps.org http://www.stimul.biz/ru/l ib/soft/
35-45 минут	Для подведения итога урока предложите учащимся метод 6 шляп. Методом жеребьевки определите цвет шляпы (2 ученика от группы) Белая шляпа- шляпа информации. Учащиеся формулируют факты по теме урока. Черная шляпа - шляпа осторожности Учащийся критикует, подвергает сомнениям информацию. Желтая шляпа - шляпа оптимизма Ученик формулирует, что ему понравилось больше всего, почему знания, полученные на уроке стоит		http://www.slideboom.co m/presentations/662828/ %D0%A0%D0%B5%D1 %84%D0%BB%D0%B5 %D0%BA%D1%81%D0 %B8%D1%8F-6- %D1%88%D0%BB%D1 %8F%D0%BF

	применять. Зеленая шляпа - шляпа творчества Учащийся должен предложить новые идеи, как можно еще применять полученные знания? Синяя шляпа - шляпа мудрости. Учащийся размышляет о пользе, которую несут новые знания. Красная шляпа - шляпа эмоций. Учащийся выражает свои чувства, эмоции: страх, радость, угрозу, восхищение, желание действовать?..
Дополнительная информация
Дифференциация – как Вы планируете оказать больше поддержки? Какие задачи Вы планируете поставить перед более способными учащимися?		Оценивание – как Вы планируете проверить уровень усвоения материала учащихся?	Межпредметные связи Здоровье и безопасность Связи с ИКТ Связи с ценностями (воспитательный элемент)
• Работа в группах - поддержки со стороны сверстников. • Содействие учителя необходимо в ходе обсуждения и при составлении интеллектуальных карт.		• Взаимооценивание в парах после просмотра видео • Интеллектуальные карты и ответы учащихся • На этапе рефлексии, ответы учащихся	• Разработка интеллектуальных карт on-line. • Возможности для развития ценностей заботы друг о друге, хорошие навыки общения.
Рефлексия Были ли цели урока/цели обучения реалистичными? Что учащиеся выучили сегодня? Какая атмосфера царила в классе? Сработала ли дифференциация, проводимая мной? Уложился(лась) ли я в сроки? Какие отступления были от плана урока и почему?		Используйте данный раздел для рефлексии урока. Ответьте на вопросы о Вашем уроке из левой колонки.

Общая оценка Какие два аспекта урока прошли хорошо (подумайте как о преподавании, так и об обучении)? 1: 2: Какие две вещи могли бы улучшить урок (подумайте как о преподавании, так и об обучении)? 1: 2: Что я узнал(а) за время урока о классе или отдельных учениках такого, что поможет мне в будущем

При составлений краткосрочного плана необходимо учитывать следующие рекомендации:

В разделе «Цели изучения, которым способствует данный урок» следует выписать и уточнить цели из учебной программы предмета. Учителю необходимо учесть, что на одном уроке можно достичь несколько целей, и соответственно описать их. Цель урока обозначает заранее предусмотренный результат, который должен быть достигнут в конце урока учителем и учащимся.

Языковые цели – способствуют овладению учащимися академическим языком. Примеры языковых целей представлены в каждом разделе среднесрочного учебного плана. Они нацелены на развитие речи учащихся и предметного содержания.

Первоначальные знания. На этом этапе необходимо вспомнить знания учащихся, которые можно использовать при изучении темы данного урока.

Следующие разделы плана являются основной частью краткосрочного плана. В них выделаются этапы урока, деятельность на уроке и ресурсы необходимые на уроке. В этих разделах в развернутом виде излагается последовательность всех действий по проведению урока и процесс взаимодействия с учащимися.

В перечень этапов урока обычно входят следующие этапы:

- 1-этап, организационный;

- 2-этап, постановка цели и задач урока; - 3-этап, актуализация темы урока.

- 4-этап, объяснение предстоящей деятельности;

- 5-этап, деятельность;

- 6-этап, предварительных результатов деятельности;

- 7-этап, рефлексия;

- 8-этап, оценивание;

- 9-этап, объяснения домашнего задания.

Выделение этапов урока помогает учителю более четко структурировать учебный процесс на уроке, что способствует повышению его эффективности.

По окончанию урока учителю необходимо ответить на вопросы в разделе «Рефлексия»:

− Были ли цели урока/цели обучения реалистичными?

− Что учащиеся выучили сегодня?

− Какая атмосфера царила в классе?

− Сработала ли дифференциация, проводимая мной? − Уложился(лась) ли я в сроки?

− Какие отступления были от плана урока и почему?

На современном этапе одним из приоритетных направлений в образовании выступает принцип, согласно которому учащиеся должны «научиться учиться» и стать самостоятельными, мотивированными, заинтересованными, уверенными, ответственными и интеллектуально развитыми личностями.

Ожидается, что учителя воспитывают и развивают данные качества учащихся посредством использования различных методик преподавания и обучения, которые включают в себя:

− выслушивание мнения учащегося и признание важности использования имеющихся знаний, умений и навыков для дальнейшего их развития;

− стимулирующее и развивающее обучение учащихся с помощью

тщательно подобранных заданий и видов деятельности;

− моделирование и сопровождение примерами стратегий решения задач, понятным для учащихся способом;

− поддержку обучения учащихся посредством «оценивания для обучения»;

− поощрение исследовательской деятельности учащихся и активного обучения, основанного на анализе и решении задач;

− развитие критического мышления учащихся;

− организацию индивидуальной, парной, групповой деятельности учащихся и работы всем классом.

Таким образом, правильно разработанный и проведенный урок способствует развитию знаний и навыков учащихся, повышению их функциональной грамотности. При этом интенсивно формируются следующие навыки и умения:

Организационные навыки:

- самостоятельная работа с учебником; работа с различными источниками информации; библиотечно-библиографические умения; составление плана и работа с ним; методы ведения записей (конспект, тезисы, план, схема, таблица); правильная организация рабочего места; подготовка к экзамену.

Коммуникативные навыки:

- работа в группе;

- участие в дискуссии;

- презентация работы (реферата, проекта); - участие в дебатах. Мыслительные навыки:

- развитие памяти;

- сравнение (сходства и различия);

- анализ и отбор необходимой информации;

- обобщение (классификация, систематизация);

- оценивание и самооценка;

- определение понятий;

- выделение ключевой идеи;

- формулировка гипотезы;

- определение и решение проблемы.

Заключение

При составлении краткосрочного плана необходим системный и даже стандартизированный подход, также необходимо предусмотреть некое пространство для творческого выражения каждого учителя.

Правильно разработанный и проведенный урок способствует развитию знаний и навыков учащихся, повышению их функциональной грамотности. При этом интенсивно формируются организационные, коммуникативные и мыслительные навыки и умения.

Таким образом, цель разработки краткосрочного плана заключается в следующем:

− организация последовательности этапов работы;

− интегрирование семи модулей в практику преподавания в классе;

− определение цели преподавания и обучения каждого урока;

− утверждение методики измерения результатов преподавания и обучения;

− определение задач обучения и преподавания с целью достижения ожидаемых результатов;

− обеспечение целенаправленной положительной динамики на протяжении всех этапов обучения;

− стратегическое планирование с целью вовлечения в процесс обучения всех учащихся.

Список использованной литературы

http://skocontrol.gov.kz/files/NPA/3-h%20letnii%20plan.doc.

4 Годовой отчет за 2013 год автономной организации образования «Назарбаев интеллектуальные школы». -Астана, АОО Назарбаев интеллектуальные школы. 2014. – 96 с.

6 Центр педагогического мастерства АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы». Программа курсов повышения квалификации педагогических работников. Руководство для учителя. Третье издание. – 2014. - // www.cpm.kz. 7 Инструктивно-методическое письмо об организации учебного процесса в Назарбаев интеллектуальных школах в 2013 - 2014 учебном году. -Астана. АОО Назарбаев интеллектуальные школы. – 49 с.

8 Проект учебного плана по предмету «Информатика» (в рамках обновления содержания среднего образования 12-летней школы). 10 класс. – Центр образовательных программ АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы»

- Астана, 2014. – 18 с.

Содержание

Введение ............................................................................................................

1 Опыт планирования учебного процесса в отечественных и зарубежных школах...................................................................................................................

2 Типовое содержание краткосрочных планов как путь реализации концепции школьного образования...................................................................

3 Методические рекомендации по разработке краткосрочного плана по предмету Информатика для 10-11 классов....................................................... 18

Заключение ........................................................................................................

Список использованной литературы .............................................................. 32

«Информатика» пәнінен 10-11 сыныптарға арналған қысқа мерзімді жоспарды әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдар

Әдістемелі кұрал

Методические рекомендаций по разработке краткосрочных планов по

предмету «информатика» для 10-11 классов

Методические рекомендации

Подписано к печати 10.11.2014. Формат 60х84 1/16. Бумага офсетная. Печать офсетная. Гарнитура «Times New Roman». Усл. печ.л. 2,1.

Министерство образования и науки Республики Казахстан РГКП «Национальная академия образования им. И. Алтынсарина» 010000, г. Астана, ул. Орынбор, 4, БЦ «Алтын Орда», 15 этаж

Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Астана 2014 Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Ғылыми кеңесімен баспаға ұсынылды (2014 жылғы 24 қа занның № 9 хаттама)

Ы. Алтынсарин атындағы ұлттық білім академиясы, 2014

Отандық және шетелдік тәжірибелерді сипаттау; 2

Республикасының президенті Н.Ә

Финляндия мектептері алдарына қойған негізгі міндет – оқушыларды оқуға үйрету

Сабақ – оқушыларды оқыту, тәрбиелеу және дамыту қызметін атқарады

Т Ү С І Н У

Т А Л Д А У

Б А Ғ А Л А У

Оқыту мен оқуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану

Информатика» пәнінен 10-11 сыныптарға арналған қысқа мерзімді жоспарды әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдар Қысқа мерзімді жоспар міндетті түрде жазылатын және мұғалімнің жұмысына қажетті құжат

Сабақты қорытындылау үшін 6 шляпа әдісін ұсыныңыз http://www

Ең жақсы өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) 1: 2: Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер…

Сабақтың соңында мұғалім рефлекция бөлімінде берілген сұрақтарға жауап беру қерек: -

Орта мерзімді жоспарды оқу бағдарламасын сыныпта сабақ беру тәжірибесінде деңгейлі бағдарламалардың жеті модулін кіріктіруді талап ететін сабақтар тізбегі сериясын қалыптастырушы мұғалімдер тобы жасайды

Караев Ж.У. Сущность технологии трехмерной методической системы обучения

Введение В настоящее время в рамках обозначенных приоритетных направлений развития образования и науки

Опыт планирования учебного процесса в отечественных и зарубежных школах

Созданные Интеллектуальные школы были призваны внедрять в обществе концепцию «Обучение в течение всей жизни»

Краткосрочные планы включают методические рекомендации к планированию содержания уроков по предмету, необходимых для достижения целей, определенных в среднесрочных и долгосрочных планах

Понимание. Показателем способности понимать значение изученного может служить преобразование (трансляция) материала из одной формы выражения в другую, «перевод» его с одного «языка» на другой

П О Н И М А Н

А Н А Л И З

Рисунок 1 – Модули обучения

Преподавание и обучение в соответствии с возрастными особенностями детей поднимает проблему работы с учетом возрастных особенностей учеников