Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Министерство образования и науки Республики Казахстан
Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы
Национальная академия образования имени И. Алтынсарина
1-СЫНЫПТАҒЫ «ӨНЕР» БІЛІМ САЛАСЫ БОЙЫНША ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАРЛАРДЫ ӘЗІРЛЕУДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАМА
Әдістемелік ұсынымдама
Методические рекомендации
Астана
2014
Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Ғылыми кеңесімен баспаға ұсынылды (2014 жылғы 24 қазанның № 9 хаттама)
Рекомендовано к изданию Ученым советом Национальной академии образования им. И. Алтынсарина (протокол № 9 от 24 октября 2014 года)
1-сыныптағы «Өнер» білім саласы бойынша қысқа мерзімді жоспарларды әзірлеудегі әдістемелік ұсынымдама. Әдістемелік ұсынымдама. – Астана: Ы. Алтынсарин атындағы ҰБА, 2014. – 29 б.
Методические рекомендаций по разработке краткосрочных планов по образовательной области «Искусство» в 1 классе. Методические рекомендаций.
– Астана: НАО имени И. Алтынсарина, 2014. – 27 с.
Бұл әдістемелік құралда 1-сыныптағы «Өнер» білім саласы бойынша қысқа мерзімді жоспар құрылымының үлгісі келтіріліп, қысқа мерзімді жоспардағы сабақ мазмұнын жоспарлауға арналған әдістемелік тәсілдер, сондай-ақ сабақта жоспарды қолдану бойынша әдістемелік ұсыныстар берілген.
Әдістемелік құрал мектеп басшылары мен мұғалімдерге, қосымша білім беру әдіскерлеріне, педагогтарға және осы сала бойынша ізденушілер мен зерттеушілерге арналған.
В методическом пособии приведена образец структуры краткосрочного планирования по образовательной области «Искусство» в 1 классе, даны методические подходы к планированию содержания уроков в краткосрочных планах, а также методические рекомендации по использованию краткосрочного плана на уроках.
Работа адресована учителям и руководителям школ, методистам, педагогам дополнительного образования и соискателям, исследователям по этой области.
© Ы. Алтынсарин атындағы
Ұлттық білім академиясы, 2014.
© Национальная академия образования им. И. Алтынсарина, 2014.
Ел басы Н. Назарбаев өзінің «Қазақстан-2050» стратегиясында «Сондай-ақ балаларымыздың, жалпы барлық жеткіншек ұрпақтың функционалдық сауаттылығына да зор көңіл бөлу қажет. Балаларымыз қазіргі заманға бейімделген болуы үшін бұл аса маңызды», - деп атап көрсеткен [1].
Еліміздің даму стратегиясы және соған сәйкес білім беру жүйесін дамыту стратегиясының негізгі міндеті – білім сапасының жоғары деңгейін қамтамасыз ету.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында білім беру мен ғылымның дамуы бағытының белгіленген басымдылығы шеңберінде білім беру мазмұнын жаңарту бойынша үлкен жұмыс жүргізілуде. Жаңартудың негізгі мақсаты, ол – орта білімнің сапасын көтеру.
Қазіргі жағдайда мектеп өзінің білімі мен мәдениеті деңгейін үнемі көтеруге, өзіне әрі қоғамға пайда келтіруге және үнемі өзгермелі өмірде табысты болуға қабілетті, жоғары өнегелі, шығармашыл, сыни тұрғыда ойлайтын тұлғаны тәрбиелеуі, оқытуы және дамытуы керек [2].
2014-2016 жылдарда білім беру мен ғылымды дамытудың басым бағыттарында айқын көрсетілгендей, Назарбаев зияткерлік мектептерінің тәжірибесін ескере отырып, орта білім мазмұнын жаңарту бойынша жұмыс екі бағытта жүргізіледі:
1) 2016 жылдан бастап 1-сыныпта жаңа МЖББС және барлық пәндерден жаңартылған оқу бағдарламалары енгізіледі;
2) 11-жылдық мектептің оқу бағдарламалары ішінара жаңартылады [3].
Оқу бағдарламасына сыныпқа арналған ұзақ мерзімді, орта мерзімді, қысқа мерзімді жоспарлардан тұратын ұсыныс сипатындағы оқу жоспарлары қосымша беріледі [2]. Оқу бағдарламасына қарағанда оқу жоспарлары ұсыныс сипатында болады, сондықтан мұғалім оқушылардың мүдделеріне, деңгейіне, қажеттілігі мен жас ерекшеліктеріне сәйкес келетін іс-әрекеттерді бейімдеп және өзінің балама ресурстарын таңдап ала алады.
Ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді жоспарлар арасында өте тығыз өзара байланыс бар [4]. Жоспарлау педагогикалық үдерістің мақсаттарына жету әдістері мен тәсілдерін таңдауды, белгіленген орындау мерзімін жүзеге асыруда субъектілердің әрекеттері реттілігін болжайды. Жоспарлау барлық педагогикалық үдеріске қатысушылардың қызығушылығын және іс-әрекеттердің алыс нәтижелерін есепке алуды қамтамасыз етуге бағытталған.
Осыған байланысты сабақ беру мен оқыту мақсаттарын қалыптастыруда келесі сұрақтар анықтаушы болып табылады: Сіздің пайымдауыңызша оқушы қандай білімдерді игеруі керек? Оқушылар қандай маңызды идеяларды түсінулері керек? Қандай сұрақтар оқушылармен зерттелуі және талдануы керек? Бұл арада оқыту нәтижелері оқушыға бағытталуы керек.
Ұзақ мерзімді жоспарлау мектеп әкімшілігі, білім беру саласы саясатын қалыптастырушы адамдар және ұйымдармен жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарды әзірлеу кезеңінде: білім берудің дамуының жалпы принциптері (оның дамуы тұжырымдамасы); басты бағыты және даму бағдарламасы; алға қойылған білім беру мақсаттарына жетуді қамтамасыз ететін маңызды ісшараларды жүзеге асырудың реті мен мазмұнын анықтайды.
Ұзақ мерзімді жоспарда бір оқу жылына арналған оқыту тақырыптары көрсетіледі. Бөлімдердің ішіндегі сағаттарды бөлуді мұғалім өз ыңғайына қарай бөліп, пайдалануына мүмкіндік беріледі [5].
Әдетте, орта мерзімді жоспарлау оқу жоспарын сабақтар сериясы тізбегіне құрылымдаушы мұғалімдер тобымен немесе жеке мұғаліммен жүзеге асырылады. Орта мерзімді жоспарлау ұзақ мерзімді жоспармен анықталған бағдарларды нақтылайды және тым қысқа мерзімде жүзеге асырылады. Орта мерзімді жоспарларда негізгі міндеттер белгіленген мерзімге тұжырымдалады. Онда оқыту тақырыптары әрбір тоқсан немесе бөлім бойынша көрсетіледі. Бөлімдердің ішіндегі сағаттардың бөлінуін мұғалімнің қалауы бойынша түрлендіруге болады.
Орта мерзімді жоспарларда мақсаттар жүйесі мен оқыту тәсілдеріне негізделіп тақырыптар және бөлімдер бойынша сабақтар өткізу, сабақта оқушыларды ұйымдастыру бойынша мұғалімдерге ұсыныстар, сондай-ақ, ресурстар (ғаламтор, тақырыптар, жаттығулар, видео-аудиоматериалдар және т.б.) беріледі.
Қысқа мерзімді жоспарлар пән бойынша сабақ мазмұнын жоспарлауға арналған нақты әдістемелік ұсыныстарды қамтиды. Басқаша айтқанда, қысқа мерзімді жоспарлау орта және ұзақ мерзімді жоспарларда анықталған мақсаттарға жету үшін қажетті ресурстарды пайдаланудың нақты тәсілдерін қамтиды. Қысқа мерзімді жоспар немесе сабақ жоспары – орта мерзімді жоспардың соңында ұсынылған шамамен алынған үлгі бойынша мұғаліммен өздігінен дайндалады.
Сабақтарды жоспарлау мұғалімдердің сабақтар тізбектері сериясының кім үшін жоспарланатыны, не нәрсеге үйрету қажет және бағалаудың қандай әдісін пайдалану қажет екенін түсінуге көмектеседі. Қысқа мерзімді жоспар сабақтың мақсатын, міндетін, пайдаланылатын жабдықтар мен жоспар–конспектіні қамтиды. Мұнда сабақтың әрбір бөлімі минут бойынша есептеліп қойылуы мүмкін.
Кез келген саналы және мақсатты әрекет сияқты мектепте оқыту үдерісі күрделі және ұзаққа созылатын болса, онда бұл үдерістің тиімділігінің қажетті шарты жоспарлау болып табылады. Ол үдерістің дәлелденген болжамы мен белгіленген уақытта орындалатын алдағы міндеттердің тізімін, бұл міндеттерді жүзеге асырудың әдістерін, орындаушыларды, бақылау және алынған нәтижелерді бағалаудың тәсілдерін қамтитын іс-әрекет жобасының негізінде қызметтiң нәтижесiнен тұрады.
Мұғалiм оқу жұмысын сауатты жоспарлаған жағдайда оқу үдерісiн дұрыс ұйымдастыра алады, өз уақытын ұтымды есептей алады, оқу бағдарламаларының талаптарын ескере отырып, тәрбиелiк үдеріске сыныптың оқушыларын түгелдей дерлiк тартуға, өз жұмысының нәтижелерiн болжауға және ескеруге барынша мүмкіндік беретін оқулықтарды, әртүрлі оқу және көрнекі құралдарды орынды пайдалана алады.
Мұның барлығы оқушылардың ортасында және олардың ата-аналарының арасында мұғалім беделінің өсуіне оң ықпал етеді.
Жоспарлау – бұл шынайы және нақты мақсаттар қою және оларды мүмкiндiктер (жеке не біреуге байланысты) мен объективтi жағдайларды ескере отырып, уақытымен жүзеге асырудың қадамдарын анықтау. Объективтi жағдайлар немесе мүмкіндіктер өзгерген жағдайда жоспарға түзету енгізіледі.
Жоспарлау – бұл қандай да бір жеке тұлғаның, ұйымның, бірқатар ұйымдардың немесе аймақтағы, елдегі немесе әлемдегі барлық азаматтар мен ұйымдардың өздерінің алдына қойған мұраттарына жетуге бағытталған шешімдер кешенін табу мақсатында зерттеу, талдау сияқты және басқа да ісәрекеттердiң жиынтығы [6 ].
Сабақты жоспарлау – сынып-сабақ жүйесі жағдайында, нақтылы оқу уақыты барысындағы мұғалім мен оқушы қарым-қатынасын құрастыру.
Оған негіз – оқушылардың оқу материалын меңгеруге бағытталған оқу әрекеті мен оқытушының оқушыны тәрбиелеу мен дамытуға бағытталған оқутәрбие әрекетінің мақсаттары, міндеттері, қағидалары мен мазмұны. Қысқаша жазбаша түрінде орындалады. Сабақтың қысқаша жазбасында тақырыптың аталуы, сабақтың мақсаты, міндеттері, кезеңдері, жабдықтары, әрбір кезеңдерге қажетті оқу тапсырмалары, тапсырманы орындау түрлері, ұсынылатын жаңа мазмұнның толық мәтіні немесе мұғалімнің баяндайтын мазмұнынан үзінділер беріледі.
Сабақты жоспарлау мынадай мақсаттарды көздейді:
- тақырыпты оқыту мен үйретудің мақсатын анықтау;
- күтілетін нәтижелерге жету мақсатында тақырыпты оқыту мен үйретудің міндеттерін анықтау;
- жұмыс кезеңдерiнің бірізділігін ұйымдастыру;
- тақырыпты оқыту мен үйретудің нәтижелерін өлшеудің әдістемесін
бекіту;
- оқытудың барлық кезеңдерінде мақсатты оң серпінді қамтамасыз ету;
- барлық оқушыларды оқыту үдерісіне тарту мақсатында стратегиялық жоспарлау.
Қысқа мерзiмдi жоспар орта мерзімді жоспар негізінде белгілі бір тақырып бойынша бір сабаққа арнап құрылады, яғни бұл дегеніміз сабақ жоспары.
Сабақ – бір пәнді оқытуға арналған оқу сағаты, мектептегі оқу жұмысын ұйымдастырудың негізгі түрі. Сабақ – бұл жастары шамалас, құрамы тұрақты оқушы топтарымен оқытуды ұйымдастыру формасы, тұрақты кесте және бәріне ортақ оқыту бағдарламасымен сабақ өткізу. Бұл формада оқу-тәрбие процесінің барлық компоненттері – мақсат, мазмұн, құралдары, әдістері, ұйымдастыру, басқару қызметі және оның барлық дидактикалық элементтері қарастырылады. Сабақ арнаулы оқу кабинеттері мен зертханаларда, оқу шеберханаларында өтеді. Тұрақты оқушылар құрамы, кесімді уақыт көлемі (45 минут) және оқу кестесі бойынша жүреді. Сабақтың басты мақсаты – мұғалімнің басшылығымен оқушыларға ғылым негіздерінен берілетін мағлұматтарды саналы түрде игерту, алған білімді іс жүзінде қолдана білуге дағдыландыру, іскерлікке үйрету, адамға қажетті қасиеттерді қалыптастыру [6]. Біртұтас дидактикалық жүйе ретіндегі оқыту үрдісіндегі сабақтың мәні мен мақсаты мұғалім мен оқушының ұжымдық-жекелей өзара қарым-қатынасына алып келеді, соның нәтижесінде оқушылар білім, білік және дағдыны иемденеді, олардың қабілеттері, қызмет тәжірибесі, араласуы мен көзқарастары дамиды, сонымен қатар мұғалімнің педагогикалық шеберлігі жетіледі. Сонымен, сабақ – бір жағынан, тұтастай алғанда оқытуды қозғаушы форма түрінде, екінші жағынан, оқытудың заңдылықтары мен принциптерінен туындайтын, мұғалімнің сабақты өткізуді ұйымдастыруына қойылатын негізгі талаптарымен анықталатын оқытуды ұйымдастырудың формасы.
«Сабақ» ұғымына берілетін анықтамалардың алуан түрлілігіне қарамастан, бұл түсініктің келесі ортақ белгілерін атауға болады:
1. Сабақ – мектептегі оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастырудың негізгі формасы, өйткені сабақ барысында тұлғаның дамуына қатысты білім берудің барлық мақсаттары орындалады.
2. Сабақ – оқыту үрдісінің мазмұнын құрудың қарапайым түрі. Сондықтан сабақта бұл үрдістің барлық компоненттері: мақсаттары, мазмұны, әдістері, құралдары, ұйымдастыру мен басқаруға қажетті іс-әрекет және оның дидактикалық элементтері болады.
3. Сабақ – оқушыларды оқыту, тәрбиелеу және дамыту қызметін атқарады. Сабақтың басты мақсаты аталған қызметтерді жүзеге асыру.
Сонымен сабақ дегеніміз сабақ «біртұтас, аяқталған, уақыт бойынша шектелген, оқу жұмысы оқушылардың тұрақты құрамымен жүргізілетін білім беру үдерісі» ретінде анықталады. Мұндай сабаққа белгiлердiң келесi жиынтығы тән:
- белгілі бір білім беру (үйрету және даму) және тәрбиелiк мақсаттардың болуы;
- алға қойылған мақсаттарға сәйкес келетін нақты оқу материалдарын
іріктеу;
- алға қойылған мақсаттарға жетуге ықпал ететін оқытудың тәсілдері мен әдістерін іріктеу;
- балаларлардың оқу iс-әрекетiн ұйымдастыру.
Қазiргi заманғы сабақ тұрақты емес, керісінше үнемі дамып отыратын «вариативтi», мұғалім мен оқушының өзара әрекетін ұжымдық-дара ұйымдастыру формасы ретінде қарастырылады. Сабақ – оқу үдерісіне қатысушылардың барлығының шығармашылық нәтижесi.
Сабақтың құрылымы – әр түрлі нұсқадағы үйлесімдер жағдайында да сабақтың негізгі сипаттарын сақтап, оның тұтастығын қамтамасыз ететін сабақтың құрылымдық бөліктерінің тізбекті жиыны.
Сабақтың құрылымдық бөліктері:
− сабақтың басталуын ұйымдастыру;
− сабақтың мақсаты мен міндеттерін белгілеу;
− жаңа мазмұнды ендіру;
− қабылданған мазмұнды бекіту, жүйелеу, яғни меңгерілген жаңа мазмұнды бұрынғы жүйеге енгізу; − үй тапсырмасын айқындау; − сабақты қорыту.
Әрбір сабақтың өз құрамы – кезеңдері, құраушылары, және өзінің белгiлi бір құрылысы – құрылымы болады.
Сабақтың сыртқы құрылымы сабақтың кезеңдерiнің (оның құрама бөлiктерiнің) бірізділігінен тұрады. Бастауыш мектепте математика сабағының құрылымы мынадай болуы мүмкін:
I кезең. Сыныпты ұйымдастыру (ұйымдастыру кезеңі).
II кезең. Бұрын игерілген білім мен білікті өзектендіру (қайталау).
III кезең. Жаңа білім мен білікті қалыптастыру (жаңа материалды оқып үйрену).
IV кезең. Алынған білім мен білікті қолдану (оқу тапсырмаларын шешу). V кезең. Сабақты қорытындылау.
Сабаққа қойылатын негізгі талаптар дегеніміз оқытудың жалпы білім беру, тәрбиелеу және дамыту қызметтерін сапалы жүзеге асыруға қажетті қағидалар болып табылады. Бұл қызметтер әрбір сабақта белгілі бір дәрежеде жүзеге асырылады. Мұғалімнің жұмысында ең бастысы сабақтың білім беру, тәрбиелеу және дамыту міндеттерін шебер үйлестіре отырып осы қызметтерді басқару. Сабақтың тиімділігін арттыруды жүзеге асыру үшін қазіргі заманғы сабаққа қойылатын талаптарды сақтау керек.
2 1-сыныпқа арналған «Өнер» білім саласы бойынша қысқа мерзімді жоспарларындағы сабақ мазмұнын жоспарлауға арналған әдістемелік
Жоспарлаудың мән-мәтiнiнде ғылыми-негізделген таңдау мен оны жетілдірудің әдістемесін жүзеге асыру сияқты мұғалім мен оқушылардың барынша аз уақыт пен аз күш жұмсай отырып, ең жақсы нәтижеге қол жеткізуіне мүмкіндік беретін педагогикалық үдерісті оңтайландыру тұжырымдамасын дайындаған Ю.К. Бабанскийдің идеясы қызығушылық тудырады. Атап айтқанда, Ю.К. Бабанский оқыту үдерісі егер, ол мынадай критерийлерге жауап бергенде ғана тиімді болады деп есептеді:
а) оқыту үдерісінің мазмұны, құрылымы және жұмыс істеу логикасы білім беру, тәрбиелеу және мектеп оқушыларын жалпы дамыту міндеттерінің әрбір оқушының ең жоғары оқу мүмкіндігі деңгейінде (бiрақ «қанағаттанарлықтан» төмен емес) мемлекеттік оқу бағдарламаларының талаптарына сәйкес тиімді және сапалы шешілуін қамтамасыз етеді.
б) қолданыстағы оқу жоспарында сынып сағаттары үшін бөлінген уақытты шығындамай, сондай-ақ мектеп гигиенасы белгілеген мұғалім мен оқушылардың үй тапсырмасына арналған уақытты ең жоғары нормасынан асырмай қойылған мақсаттарға қол жеткізіледі [8].
Білім парадигмасынан (білім, білік, дағдыларды беру) құзыреттілік парадигмасына өту мазмұннан мақсатты тұжырымдауға басымдық береді. Осыған байланысты оқытудың күтілетін нәтижелері алдын ала көзделген мақсаттар болып табылады. Жаңартылған оқу бағдарламаларында күтілетін нәтижелер оқытудың қысқа мерзімді көп деңгейлі жүйесін құрайды. Төмендегі кестеде оқытудың күтілетін нәтижелері Блумның таксономиясы бойынша жобаланған.
1-кесте – Бенджамин Блумның таксономиясы
Оқу мақсаттарының негізгі категориялары |
Нәтижелердің сипаты |
1 |
2 |
Білу. Бұл категория игерілген материалды есте сақтауды және зерделеуді білдіреді. Әңгіме мазмұнның сан алуан түрлері туралы - нақты фактiлерден бiртұтас теорияларға дейiн болуы мүмкін. Бұл категорияның ортақ белгісі - тиiстi мәлiметтердi еске салу. |
- қолданатын терминдерді біледі; - нақты фактілерді біледі; - әдістерді және тәртіптерді біледі; - негізгі ұғымдарды біледі; - ережелер мен қағидаттарды біледі. |
Түсіну. Бұрын оқыған материалдың мағынасын түсіну қабілетінің көрсеткіші материалдың бір формадан екінші формаға өзгеруі (трансляция), оны бір |
- фактілерді, ережелер мен қағидаттарды түсінеді; - сөздік материалды түсіндіреді; - сызбаларды, графиктерді және |
1-кестенің жалғасы |
|
1 |
2 |
тілден басқасына «аудару» болуы мүмкін. Түсiнудің көрсеткiші оқушының материалды түсiндiруі (түсiндiрме, қысқаша мазмұндама) немесе құбылыстың, оқиғаның онан әрі барысы туралы жорамал (салдарын, нәтижесін алдын ала болжау) болуы мүмкiн. Мұндай оқу нәтижелерi материалды жай ғана есте сақтаудан асып түседi. |
диаграммаларды түсіндіреді; - сөзбен берілген материалды математикалық сөйлемге айналдырады; - қолда бар мәліметтерден келіп шығатын болашақ салдарды алдын ала сипаттайды. |
Қолдану. Бұл категория игерілген материалды нақты жағдайлар мен жаңа жағдаяттарда қолдану білігін көрсетеді. Бұған ережелерді, әдiстерді, ұғымдарды, қағидаттарды, заңдарды, теорияларды қолдану кiредi. Оқытудың тиiстi нәтижелерi түсінуге қарағанда, материалды игерудің жоғары деңгейiн талап етедi. |
- жаңа жағдаяттарда ұғымдар мен қағидаттарды қолданады; - нақты практикалық жағдаяттарда заңдарды, теорияларды қолданады; - әдістер мен тәртіптерді дұрыс қолдануды көрсетеді. |
Талдау. Бұл категория материалдың құрылымы ұғынықты болуы үшін оны құраушыларға бөліп көрсету білігін көрсетеді. Бұған бүтінді бөліктерге бөлу, олардың арасындағы өзара байланысты анықтау, бүтінді ұйымдастыру қағидаттарын түсіну жатады. Бұл жағдайда оқу нәтижелерi түсіну мен қолдауға қарағанда, ең жоғары интеллектуалдық деңгей ретінде сипатталады, себебi бұл категория оқу материалының мазмұнымен қатар оның ішкі құрылымын да түсінуді талап етедi.
|
- жасырын (анық емес) сөйлемдерді бөліп көрсетеді; - пайымдау логикасында қателер мен олқылықтарды көре алады; - фактілер мен зерттеулер арасында айырмашылықты табады; - деректердiң маңыздылығын бағалайды. |
Жинақтау (Синтез). Бұл категория жаңашылдыққа ие бүтінді алу үшін элементтерді құрамдастыру білігін көрсетеді. Мұндай жаңа өнiм хабарлама (сөйленген сөз, баяндама), iс-әрекеттер жоспары немесе жалпыланған
|
- шағын шығармашылық шығарма жазады; - эксперимент жүргiзудiң жоспарын тіркейдi; - қандай да бір проблеманы шешудің жоспарын салыстыру |
1-кестенің жалғасы |
|
1 |
2 |
байланыстардың жиынтығы (қолда бар мәлiметтердi ретке келтiруге арналған сұлба) болуы мүмкін. Тиiстi оқу нәтижелерi жаңа сұлбалар мен құрылымдарды жасауға басымдық беретін шығармашылық сипаттағы iсәрекетті көздейді. |
үшін әртүрлі сала бойынша білімдерін пайдаланады. |
Бағалау. Бұл категория нақты мақсаттар үшін қандай да бір материалдың (бекіту, көркем шығармалар, зерттеу мәліметтері) маңызын бағалау білігін көрсетеді. Оқушының пікірі нақты критерийлерге негізделуі тиіс. Критерийлер iшкi (құрылымдық, логикалық) және сонымен қатар сыртқы (көзделген мақсатқа сәйкестiгi) болуы мүмкін. Критерийлерді оқушылардың өздері анықтауы мүмкін, немесе оған сырттан берілуі мүмкін (мысалы, мұғалім). Бұл категория барлық алдыңғы категорияларға қоса, нақты белгіленген критерийлерге негізделген бағалау пікірлері бойынша оқу нәтижелеріне қол жеткізуді көздейді. |
- жазбаша мәтін түрінде материалдың құрылу логикасын бағалайды; - қолда бар мәліметтерге қорытындылардың сәйкестігін бағалайды; - сапаның сыртқы критерийлеріне сүйене отырып, қандай да бір өнімнің маңызын бағалайды. |
Әрбір пән бойынша мазмұнды жобалаудың қағидаттары да өзгерді: сызықтық қағидаттың орнын спиральді қағидат басты, яғни білім мен білік тігінен де, көлбеу бойынша да біртіндеп өсе бастады (тақырып бойынша және сынып бойынша дағдылардың күрделенуі). Осыған байланысты оқу бағдарламасының мазмұнын құрудың негізіне қойылған оқу материалын оқыпүйрену үшін оның спираль тәрізді орналасу қағидатын, сонымен қатар, сынып және тоқсан бойынша ұсынылған пәнаралық өзекті тақырыптарды оқу арқылы материал мазмұнын құрылымдауды ескеру қажет [4]. Жоғарыда келтірілген Блумның таксономиясына сәйкес, сабақта оқушылардың когнитивті дағдыларын сипаттайтын 2-кестеде берілген тапсырмаларды пайдалану керек [9].
2-кесте – Ж. Қараевтың технологиясы бойынша тапсырмалардың үлгісі
Түрлері |
Мазмұны |
Тапсырмалардың (оқу мақсаттары) |
үлгісі |
Таным деңгейі |
1 |
2 |
3 |
|
4 |
2-кестенің жалғасы |
|||
1 |
2 |
3 |
4 |
Б І Л У |
Қайталау немесе ақпаратты тану арқылы есте сақтауды тексеруге бағытталған; ақпарат пен материалды еске түсіру: тест тапсырмаларын орындау, таңбадан кеткен қателерді түзету, жаттап алу, ережелер мен анықтамаларды қайталау, қолдануды ретке келтіру. |
Анықтау, қайталау, белгілеу, санау, есте сақтау, атау, салыстыру, атап көрсету |
Т ө м е н |
Т Ү С І Н У
|
Ақпаратты басқа таныс жүйеге көшіру, есте қалған ақпаратты басқаға беру жолдарын анықтау. Ұқсастықтарды, айырмашылықтарды және нәтижелерді, салыстыруларды сипаттау. Төрт топқа бөлінеді: 1. Түсіндіру (интерпретация) – негізгі идеяны және оның ішкі өзара байланысын анықтау; бұған «Қалай?», «Неге?» деген сұрақтарды, «Салыстырыңдар», «Айырмашылығын көрсетіңдер» және т.б. тапсырмаларды жатқызуға болады. 2. Аудару (трансформация) – идеяны таныс таңбалық жүйеге немесе мағынасын сақтай отырып, таныс формаға аудару: графикті оқу, суретті түсіндіру, өзінің сөзімен түсіндіру. 3. Үлгілер - ой мен ақпараттың дұрыс түсіндірілгендігін көрсетеді. 4. Анықтау – терминнің немесе ұғымның мазмұнын өз сөзімен беру, анықтаманы таныс және түсінікті сөздермен түйіндеу (берілген анықтаманы қайталамау). |
Аудару, қайта тұжырымдау, сипаттау, тану, түсiндіру, бiлдiру, айыру, орнына қою, баяндау, әңгiмелеу, графикті оқу, суретті түсiндіру, өз сөзімен түсiндiру, теңестіру, айырмашылығын көрсету, салыстыру, мысал келтіру |
О р т а ш а |
Қ О Л Д А Н У
|
Қандай да бір проблеманы шешу үшін ақпаратты пайдалану немесе қолдану. Оқушы/студент мұғалімнің/оқытушының көмегінсіз таныс емес проблеманы өз бетінше шешуі тиіс. Мұғалім/оқытушы шешімнің тек дұрыстығына ғана емес, сондай-ақ шешу үдерісіне де назар аударуы тиіс; себебі, шешу жолы шешімнің өзінен де маңызды болуы мүмкін. |
Түсіндіріп беру, қолдану, қосу, пайдалану, көрсету (жұмыстың қағидаттары мен тәртібі), ережелерді сақтай отырып, орындау (рөл ойнау), машықтану, иллюстрациялау, идеяларға жүгіну, (идеяларды пайдалану), жазбаша көрсету, тәртіпке келтіру, сызба түрінде көрсету |
О р т а ш а |
2-кестенің жалғасы |
|||
1 |
2 |
3 |
4 |
Т А Л Д А У
|
Зерттелетін объектінің құрылымын, сондай-ақ жасырын мағыналарын анықтау мақсатында оны құраушы бөліктерге бөлу. Оқушы/студент әртүрлі бөліктер қалай жұмыс істейтінін және олар нәтижеге қалай алып келетінін анықтайды және түсінеді (Талдаудың ақпаратты барынша терең қайта өңдеу мен меңгеру түсінігінен айырмашылығы бар). Талдау сұрақтары мен тапсырмаларының түрлері: 1. Мазмұнын анықтау; 2. Сөз астарын анықтау; 3. Уәждеме. 1. Мазмұнын анықтау – құрамдас бөліктерге бөлу (ақпараттың негізгі түсініктері арасындағы байланыстарды көрсету үшін оқушы/студент оның шегінен шығуы тиіс), айтылған ойды дамыту. 2. Сөз астарын анықтау - екi қорытындының арасындағы байланысты анықтауды талап етеді (шешiмдер, ассоциациялар, тура көрсетілмеген себептер мен салдарлар). 3. Уәждеме - себептердi анықтау. Оқушы/студент тура және жасырын ойлар мен іс-әрекеттерді анықтайды, өзінің көзқарасын дәлелдердің көмегімен қорғайды. |
Бөліп көрсету, талдау, бөлу, бағалау, есептеу, эскперимент жасау, тестілеу, салыстыру, қарсы қою, сынау, диаграммалау, инспекциялау, пікір жарыстыру, түгендеу, сұрастыру, бөліктердің арақатынасын белгілеу, шешу, емтихан тапсыру, категориялау, бөліктерге бөлу, себебі мен салдарын анықтау, дәлелдер келтіру, жасырын мағынасын анықтау
|
Ж о ғ а р ы |
Ж И Н А Қ Т А У
|
Жаңа мазмұнды жасау мақсатында элементтерді шығармашылық тұрғыда біріктіру. Болжауды, шарттылықты, мүмкіндіктерді пайдаланып өз тәжірибесі негізінде жаңа моделді (құрылымды) құрастыру. Жұмыстың түрлері мен нәтижелері: 1. Шығармашылық жанрлар. 2. Жоспар құру немесе тәжірибе жүргізу. 3. Абстрактілі ұғымдарға негізделген нәтижелер. |
Құрастыру, жоспарлау, ұсыну, құру, тұжырымдау, орнына қою, жинау, іріктеу, құрылымдау, жасау, орнату, ұйымдастыру, істеу, дайындау, жазу |
Ж о ғ а р ы |
|
2-кестенің жалғасы |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
Б А Ғ А Л А У
|
Шешiм қабылдау және даулы, пікірталас тудыратын тақырыптар бойынша өзінің көзқарасын қорғау. Оқушылар/студенттер өздерінің ойларын, идеяларын, қорытындыларын тұжырымдай және бере білуі тиіс және оларды негіздей алуы тиіс. Бұл деңгейде нақты, жүйелi және дәлелденген стандарттар қолданылады. |
Ойлану, таразылау, бағалау, рейтингілеу, салыстыру, қайта қарап шығу, орнына қою, іріктеп алу, таңдап алу, өлшеу, «құптаймын» және «қарсымын» уәждерін дәлелдеу |
Ж о ғ а р ы |
Сабақтың аралық (жұмыс) кезеңдерiнің бірізділігі мен саны еркін болуы мүмкін.
Сабақтың ішкі құрылымы – бұл оқу үдерісінде оқушылардың білім, білік және дағдысы қалыптастыратын оқу тапсырмаларының жүйесі. Мұғалімнің қандай тапсырмаларды таңдайтындығына, оларды қандай бірізділікпен орналастыратындығына, балалардың іс-әрекетін қалай ұйымдастыратындығына, оларды орындау үшін қандай әдістемелік тәсілдер мен амалдарды қолданатындығына байланысты оқытудың мақсаттарына қол жеткізіледі; оқушылардың белсенділігі мен дербестік деңгейі артады.
Жұмыстың ауызша және жазбаша түрлерін кезектестіріп беріп отыру өте маңызды. Бұдан басқа, тапсырманың күрделілік деңгейін ескеру керек. Бұл оны орындауға кеткен уақытты анықтау үшін қажет.
Орта мерзімді жоспарға сәйкес төменде қысқа мерзімді жоспардың құрылымы берілген:
Сабақты жоспарлау алдында орта мерзімді жоспарды қараңыз. Сіздің сабақ жоспарыңыз орта мерзімді сабақ жоспарына сәйкес, осы үлгінің негізінде жасалынып, оқыту мен сабақ берудегі жаңа өзгерістерді енгізумен әзірленуі тиіс.
1. 1-сыныпқа арналған «Музыка» пәні бойынша қысқа мерзімді жоспар құрылымы.
Сабақ жоспар үлгісі
Уақыт: 1 сағат |
|
2-бөлім |
Менің мектебім |
Сабақтың тақырыбы: |
Мен және менің мектебім |
Сынып: |
1 |
Күні: |
Мұғалімнің аты: |
Қатысқандардың саны: |
Қатыспағандардың саны: |
Осы сабақты меңгеруге қол жеткізетін оқыту мақсаттары |
• Қарапайым музыкалық материалдарды жатқа тосыннан қосылып ән айту және ойнау • Дыбыстармен әуендермен және ырғақтармен танысу үшін өз дауысы мен музыкалық аспаптарды пайдалануды бастау • қарапайым музыкалық аспаптардың көмегі арқылы түрлі дыбыстық композицияларды, шығармашылықпен ұсынып зерттеуді бастау |
||
Осы сабақта |
Барлық оқушылар: • музыкалық материалға тосыннан қосылып ән айта алады; |
||
Оқушылардың көпшілігі: • ортақ суырып-салмаға қосылады; |
|||
Кейбір оқушылар: • тиісті жағдайларда басқаларды қадағалайды. |
|||
Тілдік мақсаттар |
Оқушылар: • дыбыстардың жасалу және өзгеру жолдарын сипаттап, олардың музыкалық мәнін түсінгенін көрсете алады Пән лексикасы мен терминологиясы: • қатты, ақырын, қаттырақ, ақырынырақ • соққылау, шапалақтау, шертіп ойнау, сілкілеу • ұру, ырғақ, төрттік нота, сегіздік нота • барабан • ксилофон Диалог/жазу үшін қажетті сөз тіркестері: Талқылауға арналған сұрақтар: Бұл дыбыс неге ұқсайды? • Бұл дыбыс неден құрылады? • Бұл дыбыс нені еске түсіреді? • Осы дыбысты қалай өзгерте алар едіңіз?
|
||
Бастапқы білімдер |
Оқушылар Курвен жүйесі бойынша қол белгілерін қолданады, музыка жайлы өздерінің пікірлері мен ұсыныстарын жасайды және талдай біледі, соль, ми ноталарына негізделген әндермен танысады, музыкалық ұрмалы аспаптарда ойнайды.
|
||
Контекст |
Бұл бөлім орындау, жасау, тыңдау, шолу мен бағалаудың өзара байланысты процестеріне қатысты білім, дағды және түсініктерін дамытуды жалғастырады. Бұл оқушыларға дыбыс пен символдарды байланыстыруға, айналасындағы дыбыс әлемін және жаңа репертуарды үйренуге көмектеседі. |
||
Сабақтың барысы |
|||
Сабақтың сатылары |
Сабақтағы жоспарланған әрекет |
Ресурстар |
|
0-5 минут |
Музыкалық сәлемдесу (Ұ, Қ, МК) Оқушылар өз достарының есімдерін пайдалана отырып жеңіл әндерді жаттайды. Жеке балалар есімдеріне ырғақ құрастырып әнді бірге айтыңыз. Мысалы, А-сыл-ай, Арман, Бек-сұл-тан т.б. Ырғақты қайталап, оқушылардан нақты белгілі биіктіктегі ұрмалы және шулы аспаптарды қолданып қосылып орындауды сұрау. |
Ұрмалы аспаптар |
|
6-25 минут
26-35 минут |
(Т, Қ, МК) Оқушыларды топқа бөлу, олардан қайталанатын үлгілер құру үшін әнге өз есімдерін біріктіруін сұрау. Олармен топта жұмыс жасау, содан кейін топтарды біріктіріп сыныптың бірге орындауын тыңдау. (Ұ, Т, Қ) «Жақсы аудитория болу» туралы әңгімелесу. Әр топ кезекпен «аттарының» өз бөлігін орындауы керек. Әр топ өз атттарының бөлігін екі рет орындауы керек, үшінші ретте бүкіл сынып қолдарын шапалақтап және қатты дауыстап (аттарын атап) оларға қосылуы керек. (Ұ, Қ) Әнді сынып білетін бірінші жолдан немесе бірінші фразасынан бастау және барлығы бірге қосылып орындап, күшті жағын анықтау. Содан кейін сол үзіндіні қайталап буындар орнына ырғақты орындау. Оқушылар ырғақ пен әлді үлес арасындағы айырмашылықты түсінетіндей олардың жауаптарын түйіндеу. Айырмашылығы қандай? (Ұ, Қ) Оқушыларды төрттік және екі сегіздік ноталардың белгілерімен флеш-карталарды пайдаланып таныстыру. Ол үшін «Taa» және «Те-Те» дыбыстарын пайдалану. Флеш- картаны көрсету және оқушылар барлығы бірге шапалақтап немесе белгі бере алатындығын бақылау. |
Ырғақтық карточкалары http://laytonmusic.files.w ordpress.com/2007/12/rhy thm-cards-set-1-q-eqr.pdf фортепиано аспабы |
|
Сабақтың соңы 36-40 минут |
Сабақты «Ырғақты қайтала» ойынымен аяқтау Рефлексия. Сабақ соңында оқушылар: Өз жұмыстары мен бір-бірінің жұмыстарын талқылайды және мынандай сұрақтарға жауап береді: - Бүгінгі сабақтан не үйрендік? - Бүгінгі сабақ ұнады ма? - Несімен ұнады, немесе несімен ұнамады? |
|
|
Бағалау жүйесі:
Ұ – ұжымдық жұмыс (сыныппен); Т – топтық жұмыс;
Ж – жұптық жұмыс;
Ө – өзіндік жұмыс;
ОТ – оқушының тәжірибесі; МК – мұғалімнің көрсетуі; Қ – қалыптастырушы (формативті) бағалау.
Сабақ жоспар үлгісі
Уақыт: 1 сағат |
|
Сабақтың тақырыбы: |
Аспаптарды безендіру. |
Сабақтың №: |
|
Сынып: |
1 |
Күні: |
Мұғалімнің аты-жөні: |
Мақсаты: |
1.Практиқалық жұмыстарын орындау. 2.Саяхаттың маңызын зерттеу. 3.Пәндік лексика және терминология білу. |
Оқу мақсаттары |
-Көркем шығармалардың кейбір сипаттамасын түсіне және жеткізе білу; -идеяларды қарапайым тілмен жеткізу; -дайындық жұмыстары арқылы компоненттер және материалдармен жұмыс жасау, формасын модельдеу; -қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, материалдар мен құрал-саймандарды. |
Міндеттер: |
1. Оқушыларды ынталандыру мақсатында үдемелі қызмет түрлеріне негізделген эксперименттерге арналған мүмкіндіктерді болжайтын нақты тәжірибелік дағдыларын зерттеу және дамыту. 2. Өз өнер жұмыстарын және де басқа адамдардың жұмыстарын бағалап сараптау барысында ойланып, сезініп өзіндік пікір білдіруді қалыптастыру 3. Өзін-өзі бағалауды арттыра отырып жағымды сезім алуға, позитивтік ойлауға қалыптастырады. |
Осы бөлімдегі бейнелеу өнері пәнінің тілдік мақсаттары |
Талқылауға арналған сұрақтар: • Сіздің аспабыңыз неден жасалған? • Ол қалай жасалған? • Сіз оны қалай білесіз? • Ол қандай дыбыстар шығарады? • Сіздің аспабыңызда сізге не ұнайды? • Сіздің аспабыңыздың неге ұқсағанын қалайсыз? • Ол қалай бейнелейді? Неліктен … екенін айта аласыз ба …? • … сіз бұл материалдарды неліктен таңдап алдыңыз? • … сіз аспабыңыздың осыған ұқсас болуын қалайсыз ба? |
Пәндік лексика және терминология |
• картон, табылған материалдар, мата, жіп, скотч/таспа • ұзын, қысқа, жіңішке, кең, күшті, әлсіз, күштірек, әлсіздеу • тырнау, екпін, зыңыл, қағу, шіңкілдеу, дірілдеу, шымшу, еңкею, үрлеу • ақырын, қатты, тым ақырын, тым қатты, қаттырақ, ақырындап бара жатыр • табылған материалдардан жасалған аспаптардың атаулары, мысалы, маракасы, жауын, таяқ және т.б. кіреді. |
Көрнекілігі: |
әр түрлі суреттер, схемалар, дидактикалық материалдар, слайд, видео. |
Сабақтың түрі: |
жаңа білімді хабарлау. |
Сабақтың әдісі : |
баяндау, практикалық, сыни тұрғыдан ойлау әдісі. |
||
Пәнаралық байланыс: |
музыка, дүние тану. |
||
Әдістері: |
1. Ауызша (әңгімелеу) 2. Иллюстративті (карандашпен, қаламмен, акварель, гуашь бояулармен және т.б. орындалған жұмыстар) |
||
Сабақтың барысы: |
|||
Жоспарлаған мерзімдер |
Жоспарлаған іс-шаралар |
Оқыту ресурстары |
|
Сабақтың басы - 3 минут
Сабақтың ортасы - 32 минут
|
1. Ұйымдастыру бөлімі a) сәлемдесу. ә) оқушыларды түгендеу. Амандасу, түгендеу Қуан, шаттан, алақай! Қуанатын күн келді. Қайырлы таң, қайырлы күн, Күлімсіреп шықты күн!
2. Күйді тындау. «Ақсақ құлан» мультфильмін көру. 3.Қазақ әндері мен билеріне дыбыс жасау (Ұ,Қ) Өткенге шолу жасау. -Өз аспаптарыңнан сендерге не ұнайды? -Өз аспабыңды сипаттап бере аласың ба? -Олар қандай дыбыстар шығарады? - деген сұрақтар қойыңыз. Өз жұмысын қалай жақсартуға немесе ойнау үшін басқа аспапты қалай жасауға болатынын түсіндіріңіз. (Ж,ОТ) Оқушылар өз бұйымдарының дыбыстарын зерттейді және практикада тәжірибе жасайды. Алдында жасаған жұмыстарын кеңейтуге және идеяларын дамытуға көмектесе отырып, басқа материалдармен жасауды ұсыныңыз. Оларға пайдаланатын материалдарын кейбір бөлшектерін өлшеуге, белгілеуге, біріктіруге көмектесіңіз. (Т, Ж) Шағын топпенен немесе жұппенен сабақта жасаған аспаптарының дыбыстарын, музыкалық шығармаларда қалай қолдану керектігін талқылайды (ән, би, таныстырылым). Аспаптардың дыбыстарын келесі жұмыстар үшін, аудиоға жазып алу ұсынылады. Физминуттер (3 мин) Оқушылар қазақтың жаңа дәстүрлі әндерін жаттайды, қарапайым аспаптарды қосып орындайды. Бұдан басқа қазақтың дәстүрлі билерін зерделейді. Оқушыларға жасалған аспаптардың қалай дыбыс шығаратының ойлануын сұраңыз. Әндегі және бидегі аспаптар дыбысы. Олар осы дыбыстарды жазып алып, дәстүрлі қазақ әндері мен билеріндегі үзінділерге пайдаланады. Қолданылатын материалдардың қайда орналасқанын, қауіпсіздік ережелерін сақтауын, жұмыс соңында орындарының таза болуын қадағалау керек. |
Екінші материалдардан жасалған музыкалық аспаптардың мұғалім ұсынған үлгілері.
Төмендегі сияқты өңделген материалдар: картон қораптар, картон түтіктер кішкентай тастар резиналар пластмасса және картон қораптар консерві банкалары эластикалық мата таяқтар қорғасын қағаз
http://www.encha ntedlearning.com/ crafts/music/ http://www.nickpe nny.com/schoolworkshops/ |
|
Сабақтың соңы - 5 минут
|
Оқушыларға берілетін тапсырма тарихпен байланысты болуы керек.
4. Қорытынды. Сыныптық галерея. Оқушылар аралдың эксперименттерді бақылап, сыныпты аралап жүреді. Барлық жоғарыда ұсынылған ұсыныстар бағалау қалыптастыру мүмкіндігін береді, себебі мұғалім жеке оқушылар және шағын топтарға жақындап, олардың жұмысы кезінде көмектесу мүмкіндігіне ие болады. Осы негізде бүкіл бөлім бойынша жоспарлау және саралау құрыла алады. Бағалауды жұпта өткізе алады, онда оқушыларға бүкіл сыныппен келісілген және белгілі өлшемдерге сәйкес бірбірінің жұмыстарын бағалау ұсынылады. Бұл жағдайда альбом жұмысты басқару және құжаттау үшін пайдалы құралға айналады.
5. Рефлексия. Сабақ соңында оқушылар: Өз жұмыстары мен бір-бірінің жұмыстарын сыныптастарға арналған бағалау міндеттері арқылы бағалай алады. Оқушылар өз жұмыстарын бір-бірімен талқылайды. Сыныптастар өз ескертпелерінде сабақтың жақсы жақтары және оларды жетілдіру жолдары туралы жазады. Еріктілерден өз пікірлерімен сыныптастарымен бөлісуді сұраңыз.
|
|
|
2. 1-сыныпқа арналған «Бейнелеу өнері» пәні бойынша қысқа мерзімді жоспар құрылымы.
Сабақ жоспар үлгісі
Сабақтың тақырыбы: Мен мектебімде нені көре аламын? |
өз |
Мектеп: |
|
Күні: |
|
Мұғалімнің аты-жөні: |
|
Сынып: |
|
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар: |
Оқыту мақсаттары |
|
- қоршаған ортаның кейбір ерекшеліктерін, таныс образдар мен формаларын ажырата бастау; - зерделеу, жазу, бақылау, елестетуды үйрену кезінде өз идеялары мен сезімдерін әр түрлі тәсілдермен көрсету және жеткізе білу; - қоршаған орта және жекелеген формаларды бейнелеу кезінде, кеңістік түсінігінің дамуын көрсету; - көркем туындылардың кейбір сипаттамасын түсіне және жеткізе білу; - қажеттілігіне қарай өз жұмысы туралы қарапайым түсініктеме жасау; - қарапайым тәсілдер арқылы өз идеялары мен сезімдерін білдіру және жеткізу үшін, кейбір қоршаған ортадағы визуалды элементтерді пайдалану және тануды үйрену. |
Сабақ мақсаттары |
Барлық оқушылар: • Сурет, баспа сурет салуда материалдармен жұмыс жасай алады; • Нысандар мен беттерді қайта жасай отыра, сызықтарды, формаларды, үлгілер мен текстураларды қолданады. |
||
Оқушылардың көпшілігі: • Сурет салу және баспада қолданылатын материалдармен мақсатты түрде жұмыс жасай алды • Нысандар мен беттердің сапасын ескеріп, шығармашылықпен таңдау жасап, сызықтар, формалар, үлгілер мен текстураларды ажыратады және пайдаланады. |
|||
Кейбір оқушылар: • Таңдағанын түсіндіре отырып, сурет салу және баспа кезінде материалдармен мақсатты түрде жұмыс жасай алады • Нысандар мен беттердің сапасын ескеріп, шығармашылықпен таңдау жасап, сызықтар, формалар, үлгілер мен текстураларды ажыратады және пайдаланады.
|
|||
Тілдік мақсаттар |
Оқушылар: Айналадағы бұйымдардың белгілерін сипаттау және олардың қалай көрсетілгенін түсініп, көрсету үшін сын есімдерді қолдану Пән лексикасы мен терминологиясы: тегіс, тегіс емес, үлкен, кішкентай, қатты, жұмсақ, ауыр, жеңіл, сурет, баспа, айқындау, қарындаш, балауыз борлар Диалог/жазу үшін қажетті лексика мен терминология: Талқылауға арналған сұрақтар: Альбом не үшін қажет? Сіз қандай формалар/сызықтар көріп тұрсыз? Бұл бейне қалай жасалған? Бұл жасаған сүртпеден қалай ерекшеленеді? Барлық нысандар мен беттер басуға жарай ма?
|
||
|
Диалог/жазу үшін қарапайым тіл: Сіз … неліктен екендігін айта аласыз ба? Сіз осы нысанды/бөлменің бұрышын салдыңыз ба? Үлгілер мен текстураларды басу үшін басқасына қарағанда осы нысанның беті жақсы ма? |
||
Осыған дейін меңгерілген білім |
Сезімге, музыкаға, қозғалысқа және абстрактілік өнерге жауап бере және сурет сала отырып, баспаларда сызықтар мен формаларды жасау |
||
Сабақ барысы |
|||
Сабақ кезеңдері |
Сабақтағы жоспарланған әрекет |
Ресурстар |
|
Сабақтың басталуы 0-3 минут
|
(Ұ, МК) Оқушыларға өз альбомыңызды көрсете отыра, таныстырыңыз. Сынып бөлмесінің бірнеше эскиздерін көрсетіңіз. «Бұрын кім альбомды қолданып көрді?», «Альбом не үшін керек?», т.б. сұрақтарды қойыңыз. Олар сынып бөлмесінің қызықтыратын фрагменттері мен нысандарын қамту |
Мұғалімнің альбомы Оқушылардың альбомдары Қарындаштар |
|
4-6 минут |
үшін өздерінің альбомдарында жұптасып жұмыс істейтінін түсіндіресіз. Олар таңдап алынған/ұсынылған фрагменттермен жұмыс істейді. Суретті қалай салу керектігін көрсетіңіз.
Оқушылардан алдыңғы бөлімдегі таңба салу техникасынан нені естерінде сақтағанын сұраңыз. Олардан мектеп ғимаратынан көрген бұйымдарды сиппатап беруді сұраңыз. Олардың өздері көре алатын әртүрлі сызықтар мен формалар туралы және оларды қалай бейнелеуге болатындығы туралы ойлануын сұраңыз. |
|
||
Сабақтың ортасы
7-17 минут
18- 21 минут
22- 27 минут
27-37 минут |
(Ө, ОТ) Оқушылар өздері сынып бөлмесінде көре алатын түрлі нысандар, осы нысандардың сызықтары мен формалары және оларды суретте қалай көрсете алатыны туралы ойлана отыра, альбомдарында жеке жұмыс істейді.
(Ұ,Қ) Оқушылар жасаған нобайлардың үлгілерімен бөлісіңіз. «Сіз неліктен бөлменің осы нысанын/фрагментін салдыңыз?», «Сіз қандай формалар көрдіңіз?», «Сіз қандай сызықтарды көрдіңіз?», т.б. сұрақтар қойыңыз
(Қ, МК) «Бұйымды тауып алыңыз» ойыны арқылы таңбалармен таныстыру. Мұғалімнің альбомынан сынып бөлмесінің қандай да бір бұйымның таңбасын көрсетіңіз. Оқушылар таңба арқылы бұл қандай нысан екендігін болжап беруін сұраңыз. Олар тапқан кезде нысанды (суретті) көрсетіңіз.
«Кім бұрын таңбалар жасап көрді?» деген сияқты сұрақтар қойыңыз. Оларға сынып бөлмесіндегі қызықтыратын текстуралар мен нысандарды көрсету үшін алдын ала кесілген парақтар мен балауыз борлармен шағын топтарда жұмыс істейтінін түсіндіріңіз. Бұны қалай істеу керектігін көрсетіңіз. Ерік білдірушілердің көрсетілімге көмектесуін сұраңыз. «Барлық нысандар мен беттер текстураны көрсететін жақсы таңба бере ала ма?», «Үлгі» деген сөз нені білдіреді?», «Текстура» деген сөз нені білдіреді?», т.б. сұрақтар қойыңыз
(Ж, ОТ) Оқушылар беттер мен нысандардан жасалған үлгілер мен текстуралар туралы және оларды таңбада қалай көрсету керектігі туралы ойлана отырып, өз таңбаларын жасау үшін жұптасып жұмыс істейді. Бірлесіп жұмыс істеген оқушылар басып шығару кезінде бір-біріне қағазды ұстап тұру үшін көмектесе алады. Бұл альбомдарына жазылуы үшін жұмысты дауыстап айтыңыз (түрін атаңыз). |
«Таңбаны ойлап табыңыз!» ойыны
Таңбаларға арналған кесілген қағаз (мысалы, газет қағазы)
Балауыз борлар |
||
Сабақтың соңы |
Құралдарды жинаймыз |
|
||
Қосымша ақпарат |
||||
Дифференциация – сіз қолдауды қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырма беруді қалай жоспарлайсыз? |
Бағалау – сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін тексеруді қалай жоспарлайсыз? |
Пәнаралық байланыстар Денсаулық және қауіпсіздік АКТ-мен байланыс Құндылықтармен байланыс (тәрбиелеу элементі) |
||
• Шығармашылық міндеттердің нәтижелерін дифференциациялау. • Міндеттерді оқып-үйренуді мұғалімнің альбомы мен көрсетуі арқылы үлгілеу. • Мұғалім мүмкіндігінше басшылық жасайды және қолдау көрсетеді • Оқушылардың бір-бірін қолдап, жұмыс істеуін ынталандыру (біреуі басып шығарып жатқанда, екіншісі газетті ұстап тұрады). • Мұғалім неғұрлым күрделі баспаны ұсыну |
• Басында, ортасында және алдыңғы сабақта үйренген материалдарға шолу жасау. • Бақылау, тыңдау • Сұрау |
Музыкамен (музыкалық сүйемелдеу), ғылыммен (материалдарды зерттеу) және оқу бағдарламасына сілтемемен (формасын зерттеу) байланыстар. Басқалармен жұмыс, пікірлерді құрметтеу |
||
Рефлексия Сабақтың мақсаттары/оқу мақсаттары шынайы болды ма? Оқушылар бүгін нені үйренді? Сабақтағы көңіл-күй неге ұқсас болды? Менің дифференцациялық әдісім дұрыс болды ма? Мен уақытында үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай өзгерістер енгізуді қалар едім және неге?
|
Осы тарауды сабақтың рефлексиясы үшін пайдаланыңыз. Сіздің сабағыңыз туралы сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз |
|||
|
||||
Қорытынды бағалау
Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті (сабақ беру туралы, сондай-ақ үйрету туралы да ойланыңыз)? 1: 2: Қандай екі нәрсе сабақты жақсартатын еді (сабақ беру туралы, сондай-ақ үйрету туралы да ойланыңыз)? 1: 2: Мен сабақ барысында сынып және жекелеген оқушылар туралы келесі сабаққа дайындалуыма көмектесетін қандай деректерді білдім?
|
||||
Бағалау жүйесі:
Ұ – ұжымдық жұмыс (сыныппен);
Т – топтық жұмыс;
Ж – жұптық жұмыс;
Ө – өзіндік жұмыс;
ОТ – оқушының тәжірибесі; МК – мұғалімнің көрсетуі; Қ – қалыптастырушы (формативті) бағалау.
Сабақты жоспарлау мұғалім мен оқушылардың жұмысында нақты логикалық бірізділікті қамтамасыз етеді, мектеп оқушыларының ой еңбегінде деректер мен жинақтаудың арақатынасын дұрыс белгілеуге, маңызды және типтік көрсеткіштік деректік мәліметтерді ұғынудың негізінде материалды меңгеруге мүмкіндік береді, олардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру үшін үлкен маңызы болады [7].
Мұғалім орта мерзімдік жоспарлауды жасамас бұрын уақытты жоспарлау жүйесімен танысуы тиіс. Бұл жүйе «ілгері, алға бағытталған», яғни алдын ала орындалатын мәселемен жұмыс жасайды. Ауқымды міндеттер шағын міндеттемелерге бөлінеді, ал олар одан да шағын міндеттемелерге бөлінеді. Бұл жүйені сатылы пирамида түрінде елестетіп көруге болады, ал оны қолдану үдерісі, осы пирамиданы салу барысына ұқсайды.
Пирамиданың негізі (іргетасы) – мұғалімнің педагогикалық құндылықтары. Мұғалімнің құндылықтарын қайта ойлау пирамиданың 1 қабатында, яғни Қазақстан мұғалімдерінің біліктілігін жоғарылату бағдарламасының басты идеясы – балаларды оқуға оқыту идеясымен танысу кезінде болуы мүмкін. Енді мұғалімнің педагогикалық құндылығы – оның жеткен жетістігі емес,оқушы тұлғасы болып табылуы керек.
Келесі кезең – мұғалім қандай нәтижеге жетуі, яғни «Лайықты мақсат» таңдауы қажет. Мұғалімнің орта мерзімдік жоспарлаудағы мақсаты: оқушы жеке және ұжыммен ақпаратты талдай алуы, берілген тапсырмаларды шешу үшін оны іріктей алуы, түйінді мәселелерді айқындап алуы, әр деңгейде сыни ойлауы және коммуникативтік біліктерін дамыта алуы қажет.
Пирамиданың үшінші қабаты – нақты мақсаттар мен оның нақты мерзімі көрсетілген орта мерзімдік жоспар. Мысалы, «Мұғалім осы немесе басқа да мақсаттарға жетуі үшін мұғалім жуық айда немесе аптада не істей алады?» Бұл шешім шығару болып табылады.
Төртінші қабат – қысқа мерзімді жоспар. Ол орта мерзімдік жоспар негізінде құрылады, бұл мұғалімнің бір сабаққа арналған жоспары.
Осы пирамидаға сүйене отырып, мұғалімнің барлық қызметі, жұмысы жоспарланады.
Сабақты жоспарлау – сабақтың тақырыбын, мақсатын, мазмұнын; оқушылардың іс-әрекетін ұйымдастырудың әдіс-тәсілдері мен формаларын; оқыту құралдарын анықтаудан басталады. Сонымен бірге сабақты жоспарлауды анықтайтын элемент – сабақтың мақсатын қою. Сабақтың мақсаты өз кезегінде оқуға тиіс материал жөнінде оқушылардың не білетіндігі және не жасай алатындығына байланысты қойылады.
Сабақтың мақсаты оның мазмұнын (сабақтың ішкі құрылымын, яғни қойылған мақсат жүзеге асырылуы үшін сабақ барысында орындалатын тапсырмалар) айқындайды.
Жоспар – бұл алдын ала қойылған мақсатқа сәйкес орындалуға тиісті тапсырманың уақыты мен реттілігін қарастыратын алдын ала болжанған ісшара жүйесі.
Жоспардың мазмұны:
- сабақтың тақырыбы (оқыту нысаны);
- сабақтың мақсаты (оқу іс-әрекетінің себептері, оның болжамды нәтижелері), оқушылардың орындауын қамтамасыз ететін әдістер, формалар және тәсілдер туралы ақпараттар әр қайсысына қоса берілген оқу тапсырмалары;
- сабақтағы оқушылардың тапсырмаларды орындау тәртібімен, тапсырмаларды орындау тәртібінің үлгісі.
1. «Музыка» пәнін оқытуда қолданылатын педагогикалық әдіс-тәсілдер.
Білім беру ұйымдары, оқушылардың қалай білім алуды үйрену керектігін білетін, дербес, ынталы, қызығушылығы жоғары, сенімді, жауапты, зерделі оқушы тәрбиелейтін қағиданы ұстанады.
Мұғалімдер оқушылардың бойында бұл қасиеттерді әр түрлі оқыту стратегиялары арқылы қалыптастырады және дамытады, оларға:
- оқушылардың жеке пікірімен санаса отырып, олардың алдында меңгерген білімдері мен түсініктерін дамыту үшін оны қолданудың маңыздылығын мойындау;
- жүйелі түрде іріктелген тапсырмалар мен іс-әрекет түрлері арқылы оқушыларды негіздеу және дамыта оқыту;
- міндеттерді шешу әдіс-тәсілдерін оқушыларға түсінікті жолмен құру және көрсету;
- оқушыларды оқытуда «оқуды қолдау үшін бағалау» арқылы қолдау;
- оқушылардың зерттеу жұмыстарын жүргізуі және зерттеу әдістәсілдеріне негізделген белсенді оқытуды марапаттау;
- оқушылардың сын тұрғысынан ойлау қабілетін дамыту;
- жеке, топтық және жалпы сыныптық барлық үйлесімді жұмыс түрлерін ұйымдастыру кіреді.
«Музыка» пәнін оқытудағы педагогикалық тәсілдер:
- тыңдау, музыкалық-шулы аспаптарда ойнау, ән айту, ән жазу, импровизация жасау, шығарма жазу, эксперимент жүргізу, музыка қабылдау үдерістеріне оқушылардың белсенді әрекет етуі;
- оқу үдерісін белсендіру тәсілі ретінде музыкада зерделеу, бағалау және талдауды қолдану;
- музыкант ретінде жеке тәжірибесін жинақтау арқылы негізгі білімдерін дамыту;
- оқушылардың сын тұрғысынан ойлау мүмкіндігін кеңейту мақсатында оқу үдерісінде ұсынылған және таңдалған проблемалық жағдайларды
пайдалану;
- оқушылардың білімін қолдайтын, ынталандыратын және мадақтайтын түрлі сұрақтар мен жауаптарды қолдану;
- оқушылардың дербестігі мен мотивациясын қалыптастыру;
- жаңа идеяларды іздестіру және пайдалану, әр түрлі көзқарастарды қарастыру, саналы дербес және ұжымдық таңдауды қалыптастыру;
- оқытудың қандай да бір жағдайында рөлдердің түрлерін орындау (өзіне жауапкершілік жүктеу, құрбыларын қолдау және үйрену);
- оқушыларға оқу кезеңінде қай сатыда екенін және одан әрі даму үшін қандай қадамдар қабылдау қажет екенін түсінуге көмектесетін әр түрлі бағалау тәсілдерін пайдалану;
- қолайлы ортада шығармашылық қабілеттерді ашу және шығармашылық сенімді қолдау мақсатында модельдеу және оған дәнекер болу, шабыт пен ынта беретін оқыту ортасын құру мақсатында әртүрлі тәсілдермен оқытуды
түрлендіру;
- пәнаралық байланыстарды дамыту және қолдау;
- өз ойларын айтуға және құрбыларының жұмыстарын талқылауға дағдыландыру.
2. «Бейнелеу өнері» пәнінде қолданылатын педагогикалық әдіс-тәсілдер:
Оқыту үдерісінде мұғалім ерекше эмоционалды ахуалды қызығушылықты жанды диалог, музыка, көру бейнелері, ақындық мәтін және ойын арқылы жасайды. Білім беру ұйымдары, оқушылардың қалай білім алуды үйрену керектігін білетін, дербес, ынталы, қызығушылығы жоғары, сенімді, жауапты, зерделі, шығармашыл оқушы тәрбиелейтін қағиданы ұстанады.
Мұғалімдер оқушылардың бойында бұл қасиеттерді әр түрлі оқыту стратегиялары арқылы қалыптастырады және дамытады, оларға:
- әр түрлі іс-әрекет түрлері көмегімен оқушыларды ынталандыру және оқыту;
- міндеттерді шешу әдіс-тәсілдерін оқушыларға түсінікті жолмен құру және көрсету;
- оқушылардың зерттеу жұмыстарын жүргізуі және зерттеу әдістәсілдеріне негізделген белсенді оқытуды ынталандыру;
- оқушылардың сын тұрғысынан ойлау дағдысын дамыту;
- оқушылардың жеке пікірін тыңдай білу, олардың алдында меңгерген білімдері мен түсініктерін дамыту үшін оны қолданудың маңыздылығын мойындау;
- оқушыларды оқытуда«оқыту үшін бағалау» арқылы қолдау;
- жеке, топтық және жалпы сыныптық барлық үйлесімді жұмыс түрлерін ұйымдастыру кіреді.
«Бейнелеу өнері» пәнін оқытудағы педагогикалық тәсілдер:
- зерттеу, бақылау, құру, жобалау және әзірлеу, эксперименттеу, жинау, зерделеу, өнерді іс-әрекеттің құрамдас бөліктері ретінде бағалау және талдау үдерістеріне оқушылардың белсенді әрекет етуі;
- суретші/қолөнерші/дизайнер (конструктор) ретінде жеке тәжірибесін жинақтау арқылы негізгі білімдерін жеке және топтық жұмыс үдерістерінде дамыту;
- жаңа идеяларды қолдану және пайдалану, әр түрлі көзқарастарды қарастыру, саналы дербес және ұжымдық таңдауды қалыптастыру;
- оқушылардың сын тұрғысынан және өздігінен ойлау мүмкіндігін кеңейту мақсатында оқу үдерісінде ұсынылған және таңдалған проблемалық жағдайларды пайдалану;
- шығармашылық орта құру мақсатында әр түрлі тәсілдермен оқытуды саралау; түрлендіру;
- пәнаралық байланыстарды дамыту және қолдау.оқушыларға оқу кезеңінде қай сатыда екенін және одан әрі даму үшін қандай қадамдар қабылдау қажет екенін түсінуге көмектесетін әр түрлі бағалау тәсілдерін пайдалану;
- шығармашылық әрекетті одан әрі ынталандыру үшін оқушылардың жұмыстары мен ойларын көрсету (презентация).
Оқу бағдарламасын жоспарлау (ұзақ мерзімді жоспарлау), әдеттегідей, білім саласындағы саясатты қалыптастыратын адамдар, сондай-ақ мектеп әкімшілігімен жүзеге асырылады. Орта мерзімді жоспарды оқу бағдарламасын сыныпта сабақ беру тәжірибесінде деңгейлі бағдарламалардың жеті модулін кіріктіруді талап ететін сабақтар тізбегі сериясын қалыптастырушы мұғалімдер тобы жасайды. Өз кезегінде әрбір мұғалім әрбір нақты сынып үшін жеке сабақтарды жоспарлау (қысқа мерзімді жоспар) мақсатында сабақтар тізбегі сериясын өз бетінше пайдаланады.
Мектептің парасатты, адамгершілік және физикалық тұрғыда өздігінен дамуға, белсенді де шығармашылықпен ойлау және әрекет етуге қабілетті тұлғаны дайындай алатындығы білім беру мазмұнының жаңартылуына байланысты. Жаңартылған білім мазмұны ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді мақсаттарды ескеріп жобаланған оқыту нәтижелеріне бағытталған.
Сабақта әрбір тапсырма бір схема бойынша пысықталады:
- тапсырманы тұжырымдау (не істеу керек?);
- мақсат қою, негіздеу (мұны неге істеу керек?);
- орындауға дайындық (қалай істеу керек?);
- тапсырманы орындау;
- мақсатты жүзеге асыру туралы тұжырым; - нәтижелерді бағалау.
Осыған байланысты оқу бағдарламаларын ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді жоспарлар толықтырады. Бұл жоспарлар барлығы өзара байланысты. Міндетті және регламенттеуші болып саналатын бағдарламаларға қарағанда жоспарлар ұсыныс жасау сипатында болады. Қысқа мерзімді жоспарларды мұғалім өзі жасайды және жеке сипатта болады. Мұғалім жүйеде жоспарлардың барлық үш түрінде (ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді) қолдануы тиіс. «Өнер» білім саласы бойынша жаңартудың ерекшелігі коммуникативтік дағдыларды (білу, түсіну, қолдану, талдау, жинақтау, бағалау) дамыту болып табылады.
Бұл дағдылар спиральдық қағиданы ескеріп және Блум таксономиясына сәйкес тақырыптан келесі тақырыпқа, сондай-ақ, сыныптан-сыныпқа өрістейді және күрделене түседі. Бұл дағдылар тоқсандар бойынша көрсетілген, бір тоқсан шегінде бөлім және тақырыптар бойынша толығырақ өрістетіліп және топтастырылған. Қысқа мерзімді жоспарлауда (сабақ жоспары) олар толығырақ жүзеге асырылады. Қысқа мерзімді жоспарларды әзірлеген кезде жоспарлаудың біріңғай фомасын қолдану қажет.
1 Қазақстан Республикасы Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан – 2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына жолдауы. Астана, Ақорда 14. 12. 2012 ж.
2 Мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім беру стандарты. Жоба.
«Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ Білім беру бағдарламалары орталығы – Астана, 2014 г. – 30 с. http://nis.edu.kz/ru/about/subsid/center-edu-pr/.
3 Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігінің 2014 жылғы 13-қаңтардағы № 9 бұйрығымен бекітілген, 2014-2016 жылдарда Қазақстан Республикасы білімі мен ғылымын дамытудағы басым бағыттарын жүзеге асырудағы іс-шаралар жоспары. http://skocontrol.gov.kz/files/NPA/3h.20letnii.20plan.doc.
4 «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ Педагогикалық шеберлік орталығы. Педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін арттыру курсының бағдарламасы. Мұғалімге арналған нұсқаулық. Үшінші басылым. – 2014. - www.cpm.kz.
5 «Өнер» пәні бойынша оқу жоспарының жобасы (орта білім беретін 12 жылдық мектептің мазмұнын жаңарту аясында). 1-сынып. – «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ Білім беру бағдарламалары орталығы – Астана, ТК «Алатау», 2014. 2.http://nis.edu.kz/ru/about/subsid/center-edu-pr/.
6 Васильев Ю.А. Школьный урок: сборник методических рекомендаций по конструированию учебного занятия. – г. Кызылкия, 2006 г. – 39 с. http://www.pandia.ru/text/77/105/328.php. 7 Данилов М.А., Есипов Б.П. Дидактика. – М.: Изд-во АПН РСФСР, 1957.
– 409 с.
8 Бабанский Ю.К., Поташник М.М. Оптимизация педагогического процесса: в вопросах и ответах. – Киев: Рад. школа, 1983. – 17 с.
9 Караев Ж.У. Сущность технологии трехмерной методической системы обучения. – г.Алматы. 2014 г. http://pttmso.info/ru/statia.htm.
1 1-сыныптағы «Өнер» білім саласы бойынша қысқа мерзімді
жоспарлаудың құрылымы ............................................................................ 5
2 1-сыныптағы «Өнер» білім саласының қысқа мерзімді жоспарларындағы сабақтар мазмұнын жоспарлауға арналған әдістемелік
3 Қысқа мерзімді жоспарды сабақтарда пайдалану бойынша әдістемелік
ұсыныстар ..................................................................................................... 23
Қорытынды.................................................................................................... 27
Пайдаланған әдебиеттер ............................................................................... 28
Введение
В стратегии «Казахстан-2050» Глава государства отметил: «Необходимо также уделить большое внимание функциональной грамотности наших детей, в целом всего подрастающего поколения. Это важно, чтобы наши дети были адаптированы к современной жизни» [1].
Как видно, в стратегии развития страны в целом, и в созвучной с ней стратегии развития системы образования основная задача – обеспечение высокого уровня качества образования.
В настоящее время в рамках обозначенных приоритетных направлений развития образования и науки Республики Казахстан ведется огромная работа по обновлению содержания образования. Основная цель обновления – это повышение качества среднего образования.
В современных условиях школа должна воспитывать, обучать и развивать высоконравственную, творческую, критически мыслящую личность, способную непрерывно повышать собственный уровень образования и культуры, приносить пользу себе и обществу, и быть успешной в постоянно меняющемся мире [2].
Работа по обновлению содержания среднего образования с учетом опыта Назарбаев Интеллектуальных школ, как обозначено в приоритетных направлениях развития образования и науки на 2014-2016 годы, ведется в двух направлениях:
1) с 2016 года обучение по обновленным ГОСО и учебным программам по всем предметам с 1 класса;
2) частичное обновление 11-летней школы [3].
К учебной программе прилагаются учебные планы рекомендательного характера, состоящие из долгосрочного, среднесрочных и краткосрочных планов на каждый класс [2]. В отличие от учебной программы учебные планы носят рекомендательный характер, поэтому учитель может адаптировать виды деятельности и подобрать свои альтернативные ресурсы, которые соответствуют интересам, уровню, потребностям и возрастным особенностям учащихся.
Между долгосрочными, среднесрочными и краткосрочными планами существует очень тесная взаимосвязь [4]. Планирование предполагает выбор средств и способов достижения целей педагогического процесса, последовательность действий субъектов в осуществлении намеченного, сроков выполнения. Планирование призвано обеспечить заинтересованность всех участников педагогического процесса и учет отдаленных результатов деятельности.
В этой связи определяющими в формулировке цели преподавания и обучения должны стать вопросы: какими знаниями должны, на Ваш взгляд, обладать ученики? какие ключевые идеи должны понять ученики? какие вопросы должны быть исследованы и проанализированы учениками? При этом результаты обучения должны быть ориентированы на ученика.
Долгосрочное планирование осуществляется лицами и органами, формирующими политику в сфере образования и школьной администрацией. На стадии разработки долгосрочного плана определяют: общие принципы развития образования (концепцию её развития); главное направление и программы развития; содержание и последовательность осуществления важнейших мероприятий, обеспечивающих достижение поставленных образовательных целей.
В долгосрочном плане отражаются темы обучения на один учебный год.
Распределение часов внутри разделов можно варьировать по усмотрению учителя [5].
Среднесрочное планирование обычно осуществляется группой учителей или отдельно взятым учителем, структурирующими учебную программу в последовательную серию уроков. Среднесрочное планирование конкретизирует ориентиры, определенные долгосрочным планом, и осуществляется на более короткий период. В среднесрочных планах формулируют основные задачи на установленный период. В нем отражаются темы обучения на каждую четверть или раздел. Распределение часов внутри разделов можно варьировать по усмотрению учителя.
В среднесрочных планах, базируясь на системе целей и подходах к обучению, даются рекомендации для учителя по проведению занятий по темам и разделам, организации учащихся на уроках, а также ресурсы (интернет, тексты, упражнения, видео- и аудиоматериалы и др.).
Краткосрочные планы включают конкретные методические рекомендации к планированию содержания уроков по предмету. Иначе говоря, краткосрочное планирование включает конкретные способы использования ресурсов, необходимых для достижения целей, определенных в среднесрочных и долгосрочных планах. Краткосрочный план – или план урока – составляется учителем самостоятельно по примерному шаблону, представленному в конце среднесрочного плана.
Планирование уроков содействует пониманию учителями: для кого планируется серия последовательных уроков, чему необходимо научить и какой метод оценивания необходимо использовать. Краткосрочный план включает в себя цели урока, задачи урока, используемое оборудование и план – конспект. В идеале каждый пункт урока может быть просчитан по минутам.
1 Структура краткосрочного планирования по образовательной области
Только при грамотном планировании учебной работы учитель может правильно организовать учебный процесс, рационально рассчитывать свое время, разумно использовать учебники, различные учебные и наглядные пособия с учетом требований учебных программ, что позволяет максимально вовлекать практически всех учеников класса в воспитательный процесс, прогнозировать и учитывать результаты своей работы. Все это неизменно положительно сказывается на росте авторитета учителя в ученической среде, а также у родителей учеников.
Необходимым условием эффективности процесса обучения в школе, как и всякой сознательной и целенаправленной деятельности, если она представляется сложной и продолжительной, является планирование. Оно заключается в обоснованном предвидении процесса и результата деятельности на основе проекта действий, предусматривающих перечень предстоящих заданий, выполняемых в установленные сроки, методы и средства реализации этих заданий, исполнителей, способы контроля и оценки полученных результатов.
Планирование – это постановка реальной и конкретной цели и определение шагов ее реализации во времени с учетом возможностей (личных, тех, от кого это зависит) и объективных обстоятельств. При изменении объективных обстоятельств или возможностей происходит корректировка плана.
Планирование – это совокупность действий, таких как исследование, аналитика и другие, с целью нахождения комплекса решений, направленных на достижение какой-либо личности, организации, ряда организаций или всех граждан и организации в регионе, стране или в мире поставленных перед собой целей [6].
Между долгосрочными, среднесрочными и краткосрочными планами существует очень тесная взаимосвязь, так как общие цели планирования заключаются в следующем:
- организация последовательности этапов работы;
- определение цели преподавания и обучения каждого урока;
- утверждение методики измерения результатов преподавания и обучения;
- определение задач обучения и преподавания с целью достижения ожидаемых результатов;
- обеспечение целенаправленной положительной динамики на протяжении всех этапов обучения;
- стратегическое планирование с целью вовлечения в процесс обучения всех учащихся.
Краткосрочный план составляется на основе среднесрочного плана на один урок по определенной теме, т.е. это есть поурочный план.
Традиционно урок определяется как «целостный, завершенный, ограниченный во времени, образовательный процесс, в котором учебная работа проводится с постоянным составом учащихся». Такому уроку присуща следующая совокупность признаков:
- наличие определенных образовательных (обучение и развитие) и воспитательных целей;
- отбор конкретного учебного материала, соответствующего поставленным целям;
- подбор средств и методов обучения, способствующих достижению поставленных целей;
- организация учебной деятельности детей.
Современный урок рассматривается не как статичная, но как «вариативная», постоянно развивающаяся, коллективно-индивидуальная организационная форма взаимодействия учителя и ученика. Урок – результат творчества всех участников учебного процесса.
Всякий урок имеет свой состав – этапы, компоненты, и своё определенное строение – структуру.
Внешняя структура урока представляет собой последовательность этапов урока (его составных частей). Урок математики в начальной школе может иметь такую структуру:
I этап. Организация класса (оргмомент).
II этап. Актуализация ранее усвоенных знаний и умений (повторение).
III этап. Формирование новых знаний и умений (изучение нового материала).
IV этап. Применение полученных знаний и умений (решение учебных задач).
V этап. Итоги урока.
2 Методические подходы к планированию содержания уроков в
В контексте планирования интересны идеи Ю.К. Бабанского, разработавшего концепцию оптимизации педагогического процесса как научно-обоснованного выбора и реализации методики его осуществления, которая позволяет получить наилучшие результаты при минимально необходимых затратах времени и усилий учителей и учащихся. Ю.К. Бабанский, в частности, считал процесс обучения оптимальным, если он отвечает следующим критериям:
а) содержание, структура и логика функционирования процесса обучения обеспечивают эффективное и качественное решение задач образования, воспитания и общего развития школьников в соответствии с требованиями государственных учебных программ на уровне максимальных учебных возможностей каждого школьника (но не ниже, чем на «удовлетворительно»);
б) поставленные цели достигаются без превышения расходов времени, отведенного действующим учебным планом для классных занятий, а также без превышения максимальных норм времени, установленных школьной гигиеной для домашних занятий учащихся и учителей [8].
Переход от знаниевой парадигмы (передача знаний, умений, навыков) к компетентностной меняет акценты от содержания к целеполаганию. В связи с этим опредмеченными целями являются ожидаемые результаты обучения. В обновленных учебных программах ожидаемые результаты образуют многоуровневую систему краткосрочных целей обучения. Ожидаемые результаты обучения спроектированы по таксономии Блума в следующей таблице.
Таблица 1 – Таксономия Бенджамина Блума
Основные категории учебных целей |
Характеристика результатов |
1 |
2 |
Знание. Эта категория обозначает запоминание и воспроизведение изученного материала. Речь может идти о различных видах содержания – от конкретных фактов до целостных теорий. Общая черта этой категории – припоминание соответствующих сведений. |
- знает употребляемые термины; - знает конкретные факты; - знает методы и процедуры; - знает основные понятия; - знает правила и принципы. |
Понимание. Показателем способности понимать значение изученного может служить преобразование (трансляция) материала из одной формы выражения в другую, «перевод» его с одного «языка» на другой (например, из словесной формы - в математическую). В качестве показателя понимания может также |
- понимает факты, правила и принципы; - интерпретирует словесный материал; - интерпретирует схемы, графики и диаграммы; - преобразует словесный |
Продолжение таблицы 1 |
|
1 |
2 |
выступать интерпретация материала учеником (объяснение, краткое изложение) или же предположение о дальнейшем ходе явления, событий (предсказание последствий, результатов). Такие учебные результаты превосходят простое запоминание материала. |
материал в математические выражения; - предположительно описывает будущие последствия, вытекающие из имеющихся данных. |
Применение. Эта категория обозначает умение использовать изученный материал в конкретных условиях и новых ситуациях. Сюда входит применение правил, методов, понятий, принципов, законов, теорий. Соответствующие результаты обучения требуют более высокого уровня владения материалом, чем понимание. |
- использует понятия и принципы в новых ситуациях; - применяет законы, теории в конкретных практических ситуациях; - демонстрирует правильное применение метода и процедуры. |
Анализ. Эта категория обозначает умение разбить материалы на составляющие так, чтобы ясно выступала его структура. Сюда относится вычленение частей целого, выявление взаимосвязей между ними, осознание принципов организации целого. Учебные результаты характеризуются при этом более высоким интеллектуальным уровнем, чем понимание и применение, поскольку требуют осознания как содержания учебного материала, так и его внутреннего строения. |
- выделяет скрытые (неявные) предложения; - видит ошибки и упущения в логике рассуждения; - проводит различия между фактами и следствиями; - оценивает значимость данных. |
Синтез. Эта категория обозначает умение комбинировать элементы так, чтобы получить целое, обладающее новизной. Таким новым продуктом может быть сообщение (выступление, доклад), план действий или совокупность обобщенных связей (схемы для упорядочения имеющихся сведений). Соответствующие учебные результаты предполагают действие творческого характера с акцентом на создание новых схем и структур. |
- пишет небольшое творческое сочинение; - прилагает план проведения эксперимента; - использует знания из различных областей, чтобы сравнить план решения той или иной проблемы. |
Оценка. Эта категория обозначает умение оценивать значение того или иного материала (утверждения, художественного произведения, |
- оценивает логику построения материала в виде письменного текста; |
|
Продолжение таблицы 1 |
1 |
2 |
исследовательских данных) для конкретной цели. Суждения ученика должны основываться на четких критериях. Критерии могут быть как внутренними (структурными, логическими) так и внешними (соответствие намеченной цели). Критерии могут определяться самим учащимся, или задаваться ему извне (например, учителем). Данная категория предполагает достижение учебных результатов по всем предшествующим категориям плюс оценочные суждения, основанные на ясно очерченных критериях. |
- оценивает соответствие выводов имеющимся данным; - оценивает значимость того или иного продукта деятельности, исходя из внешних критериев качества. |
Изменен также и принцип проектирования содержания по каждому учебному предмету: линейный принцип сменился принципом спиральности, то есть постепенного наращивания знаний и умений, как по вертикали, так и горизонтали (усложнение навыков по темам и по классам). В связи с этим следует учитывать положенный в основу построения содержания учебной программы принцип спиралевидного расположения учебного материала для его изучения, а также структурирование содержания материала через изучение рекомендованных межпредметных сквозных тем по классам и четвертям [4].
Согласно таксономии Блума, как было представлено выше, на уроках следует использовать задания приведенные в таблице 2, описывающие когнитивные навыки учащихся [9].
Таблица 2 – Примерные задания по технологии Ж. Караева
Виды |
Содержание |
Примерные задания (учебные цели) |
Уровни познания |
1 |
2 |
3 |
4 |
З Н А Н И Е |
Направлены на проверку запоминания через повторение или узнавание информации; вспоминание информации и материала: выполнить тестовые задания, вставить пропущенные знаки, выучить наизусть, повторение правил и определений, привести порядок применения |
Определить, повторить, отметить, перечислить, вспомнить, назвать, соотнести, подчеркнуть |
Н и з к и й |
П О Н И М А Н И Е |
Перенос информации в другую, знакомую, систему, определение путей передачи другим запомненной информации. Описание сходств, различий и результата, сопоставление. Делится на четыре группы: 1. Объяснение (интерпретация) – определение основной идеи и ее внутренней взаимосвязи; сюда можно отнести вопросы «Как?», «Почему?», задания «Сравните», «Укажите |
Перевести, переформулировать, описать, распознать, объяснить, выразить, отличить, расставить, докладывать, рассказать, прочесть график, объяснить рисунок, пояснить своими словами, |
С р е д н и й |
Продолжение таблицы 2 |
|||
1 |
2 |
3 |
4 |
|
разницу» и др. 2. Перевод (трансформация) – перевод идей в знакомую знаковую систему или форму с сохранением смысла: прочесть график, объяснить рисунок, пояснить своими словами. 3. Примеры – показывают, что мысль, информация поняты правильно. 4. Определение – передача содержания термина или понятия своими словами, резюмирование определений знакомыми и понятными словами (не повторение приведенного определения). |
сравнить, указать разницу, сопоставить, привести пример |
|
П Р И М Е Н Е Н И Е |
Использование или применение информации для решения какой-либо проблемы. Ученик/студент должен без помощи учителя/преподавателя самостоятельно решить незнакомую проблему. Учитель/преподаватель должен обратить внимание не только на правильность решения, но и на сам процесс решения; потому что пути решения могут быть важнее самого решения. |
Интерпретировать, применить, присоединить, использовать, показать (принципы и порядок работы), выполнить с соблюдениями правил (сыграть роль), попрактиковать, иллюстрировать, прибегнуть к идеям (использовать идеи), показать письменно, упорядочить, указать схематически |
С р е д н и й |
А Н А Л И З
|
Деление исследуемого объекта на составляющие части с целью определения его структуры, а также выявление скрытых смыслов. Ученик/студент выясняет и понимает, как работают различные части и как они ведут к результату (Анализ отличается от понимания более глубокой переработкой и усвоением информации). Виды аналитических вопросов и заданий: - выяснение сути; - выявление подтекста; - мотивация. 1. Выяснение сути – разделение на составные части (для того, чтобы показать связь между основными понятиями информации, ученики/ студенты должны выйти за ее пределы), развитие высказанной мысли. 2. Выявление подтекста – требует выявить связь между двумя заключениями /могут быть приведены решения, ассоциации, причины и следствия, не указанные прямо/. 3. Мотивация – выяснение причин. Ученик/студент выявляет прямые и скрытые смыслы и действия, защищает свои взгляды с помощью аргументов. |
Выделить, анализировать, разделить, оценить, вычислить, проэкспериментировать, протестировать, сравнить, противопоставить, критиковать, диаграммировать, проинспектировать, дебатировать, инвентаризовать, расспросить, соотнести части, решить, экзаменовать, категоризировать, разделить на части, выявить причины и следствия, аргументировать, выявить скрытый смысл |
В ы с о к и й |
|
Продолжение таблицы 2 |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
С И Н Т Е З |
Творческое объединение элементов с целью создания нового содержания. Конструирование новой модели (структуры) на основе собственного опыта с использованием предположения, условностей, возможностей. Виды работ и результаты: 1. Творческие жанры. 2. Составление плана или проведение опыта. 3. Результаты, основывающиеся на абстрактных понятиях. |
Составить, планировать, предложить, создать, сформулировать, расставить, собрать, подобрать, сконструировать, сотворить, установить, организовать, устроить, подготовить, написать |
В ы с о к и й |
О Ц Е Н К А |
Принятие решения и защита собственной точки зрения по спорной и полемичной теме. Ученики/студенты должны сформулировать и передать свои мысли, идеи, выводы и обосновать их. На этом уровне применяются конкретные, системные и обоснованные стандарты. |
Рассудить, взвесить, оценить, прорейтинговать, сравнить, пересмотреть, расставить, отобрать, выбрать, измерить, аргументировать «за» и «против» |
В ы с о к и й |
Последовательность и количество промежуточных (рабочих) этапов урока могут быть произвольными.
Внутренняя структура урока – это система учебных заданий, в процессе которых формируются знания, умения и навыки учащихся. От того, какие задания подбирает учитель, в какой последовательности их выстраивает, как организует деятельность детей, какие методические приёмы и средства использует для их выполнения, зависит достижение целей обучения; степень активности и самостоятельности учащихся.
Важно чередовать устные и письменные формы работы. Кроме того, следует учитывать уровень сложности задания. Это необходимо для определения времени на его выполнение.
При составлении календарного планирования можно использовать несколько модулей, которые будут прослеживаться на протяжении всей серии уроков: - новые подходы в преподавании и обучении;
- преподавание в соответствии с возрастными особенностями учеников; - управление и лидерство в обучении; использование ИКТ в преподавании;
- оценивание для обучения и оценивание обучения; обучение критическому мышлению;
- обучение талантливых и одарённых.
Все модули находятся в непосредственной взаимосвязи друг с другом. Из опыта составления краткосрочного планирования учителями можно проследить как все модули интегрируются на каждом уроке.
ИКТ в планировании урока играет огромную роль. Это и интернет ресурсы, и визуальные и аудио средства. Для выполнения заданий можно использовать классмейстеры, интерактивную доску, делать слайд-презентации к уроку, электронные физминутки. Этот модуль в планировании урока будет способствовать повышению уровня мотивации к обучению (диаграмма), активизацию познавательной деятельности, когнитивного мышления учеников. Модуль «Обучение критическому мышлению» можно интегрировать через различные виды рефлексии, оценивания, проблемные ситуации, творческие задания, разгадывание анаграмм, самостоятельное деление на группы, вопросы по таксономии Блума. Следовательно, можно сделать вывод, что модуль ИКТ будет связан с критическим мышлением.
Модуль «Обучение талантливых и одарённых» можно проследить в серии уроков, где вопросы высокого уровня, разноуровневые задания, домашнее задания творческого характера, самостоятельная разработка заданий для всего класса, исследовательская работа. Например, к одному из уроков ученик самостоятельно готовит дополнительную информацию по определенной теме или выполняет задание на порядок выше своих одноклассников, а менее способный ученик оценивает его работу. В данном заданий прослеживается связь с модулем «Оценивание для обучения и оценивание обучения». Учащиеся практически реально увидят, за что их оценивают. Несомненно, растет мотивация детей и самооценка, улучшается психологический климат в классе.
Формативное оценивание играет большую роль в начальной школе, потому что именно с первого дня пребывания ребёнка в школе формируется его отношение к обучению, что непосредственно связано с возрастными особенностями учеников.
Модуль «Преподавание в соответствии с возрастными особенностями учеников» можно осуществлять через: использование игровых технологий; наглядность в обучении; физминутки; обучение во взаимодействии, так как ученики легче обучаются в случае, когда имеется возможность диалога с другими, т.е. диалоговое обучение является частью модуля «Новые подходы в преподавании и обучении». Диалогическое обучение на уроках можно вводить через проблемные ситуации, общие темы для обсуждения, задания в парах, групповое обсуждение одной темы. Через эти подходы учитель учит детей учиться, добывать информации самостоятельно, находить самостоятельно пути решения проблем, а сам выступает в роли исследователя, координатора.
Для того, чтобы реализовать модуль «Управление и лидерство в обучении» можно спланировать такие задания, где будет проявляться учительское управление, а ученики будут в роли активных участников при составлении маршрутных карт, в групповой работе и в работе в парах. Данный модуль зависит от способности учителей критически мыслить и в этой связи тесно связан с модулем «Обучение критическому мышлению».
Согласно среднесрочному плану приводится структура краткосрочного плана. Они составляются на основе среднесрочного плана и соответствуют действиям учителя.
2 урок: Фруктовый концерт |
Школа: |
|||
Дата: |
Имя учителя: |
|||
Класс: |
Количество присутствующих: |
Отсутствующих:- |
||
Цели обучения |
1) Начать определять связь между звуками и символам; 2) Понимать и показывать изменения в музыкальном процессе; 3) Уметь комментировать свою работу при необходимости |
|||
Цели урока |
Все учащиеся могут: • Экспериментировать и создавать различные звуки на музыкальных инструментах с поддержкой учителя; • Понимать основную связь между звуком и символом. |
|||
Большинство учащихся могут: • Вести контроль, играя на музыкальных инструментах, а также инструментах, сделанных из подручных средств; • Присоединяться и участвовать в общей импровизации; • Делать творческий выбор относительно создания звуков, уметь связывать это со своей картиной; • Описывать и представлять картины с помощью звуков |
||||
Некоторые учащиеся могут: • Связывать звуки и символы; • Обосновать выбор конкретных звуков к картине; • Наблюдать за тем, как другие учащиеся исполняют и извлекают звуки на инструментах.
|
||||
Языковые цели |
Учащиеся могут: • описать текстуру фруктов и связать это со звуками на музыкальных инструментах, описать с помощью ключевых слов и фраз свои ощущения, чувства Ключевые слова и фразы: • ритм, текстура, пауза, звук • твердый, мягкий, вязкий, жесткий • по ощущениям как … • звучит как … Полезная лексика и терминология для диалога/письма: Вопросы обсуждения: • Как бы вы описали звук? Как называется ритм/пауза в музыке и изобразительном искусстве • Какие ощущения ты испытываешь? • Можете сказать почему вы выбрали этот звук? |
|||
Предварительные знания |
Основываясь на заданиях предыдущих разделов, учащиеся научились создавать различные звуки, передавая особенности предметов окружающей среды с помощью музыкальных инструментов, презентовать, исполнять свои музыкальные сочинения, обсуждать и высказывать комментарии о собственной работе. Учащиеся знают соответствующую музыкальную терминологию (ритм, четвертная пауза). |
|||
Ход урока |
||||
Этапы урока |
Запланированная деятельность на уроке |
Ресурсы |
||
Начало урока 0-4 минут |
1. Организационный момент урока а) Музыкальное приветствие. б) Проверка готовности учащихся к уроку в) Положительный настрой на урок
(К, ф) На уроках изобразительного искусства вы научились передавать в рисунке текстуру фруктов/овощей, используя отпечатки в соответствующем ритме и с паузами. На уроке музыки мы продолжим эту тему, рассмотрим понятия «текстура», «ритм», «пауза» с точки зрения музыки. (К, П) При знакомстве с текстурой фруктов/овощей, учащиеся должны описать и определить их на ощупь (с закрытыми глазами): твердый, мягкий, вязкий, зернистый, неровный, жесткий и т.д.
Разрежьте пополам фрукты/овощи, очистить одну часть фруктов (например - апельсин, яблоко, киви). Сравните и проанализируйте разницу в их текстурах. (Учащиеся обосновывают свои ответы при описании ощущений, используя ключевые слова и фразы, предложенные учителем в начале урока. |
детские музыкальные инструменты (ксилофон, металлофон, колокольчики, музыкальный треугольник, маракасы, кастаньеты, барабан, бубен) или инструменты, созданные из подручных средств, на предыдущих уроках музыки
|
Середина урока
4-13 минут
13-19 минут
19-29 минут
|
Эксперимент: (Э) Как вы думаете, можно ли текстуру фруктов/овощей передать с помощью музыкальных звуков? Как это передать, используя ритм и паузу? Давайте проведем эксперимент. Каждому ученику предоставляется возможность провести эксперименты с созданием звуков для передачи текстуры фрукта/овоща, «озвучить» их на инструменте, предлагая свой способ извлечения музыкального звука или звуковых эффектов (на инструментах из подручных средств, емкости с сыпучими материалами для извлечения звуков различной высоты и тембра). Разделите учащихся на группы или пары. (И, П, Г, ф) Попросите несколько учащихся продемонстрировать свои звуки. Проведите обсуждение в группах/парах(анализировать/сравнить/обосновать свои комментарии). Теоретическая часть урока Знакомство с биографией и творчеством художника Джузеппе Арчимбольдо (краткая биография художника, знакомство с портретами, выполненными из фруктов/овощей). Самостоятельная работа: (И, ф) Сейчас вы, как художник Д. Арчимбольдо |
Различные фрукты/овощи (можно использовать настоящие или их картинки/муляжи)
детские музыкальные инструменты (ксилофон, металлофон, колокольчики, музыкальный треугольник, маракасы, кастаньеты, барабан, бубен) или инструменты, созданные из подручных средств
Работы Arcimboldo из раздела по изобразительному искусству
Связь изобразительного искусства с музыкой. Карточки с ритмами |
29-39 минут |
можете попробовать нарисовать фрукты/овощи, только теперь уже с помощью звуков. Учащиеся индивидуально, используя карточки с фруктами/овощами, экспериментируют, исполняя звуки, соответствующие текстуре фрукта/овоща на картинке, передавая с помощью звуков все особенности каждого фрукта/овоща. Обобщение: передать особенности фруктов/овощей можно не только красками, но и с помощью звуков. Повторение материала - игра «Где, Как и Почему?»: (К, ф) На уроках изобразительного искусства вы создавали свои работы, отпечатывая фрукты/овощи на бумаге с помощью краски, чередуя отпечатки фруктов. У каждой группы получился свой, неповторимый рисунок. Давайте вспомним, как называется чередование различных элементов. Учащиеся дают свои варианты ответов. Учитель предоставляет возможность одному ученику обобщить варианты ответов и дать определение ритма в изобразительном искусстве. Ученик: Ритм - упорядоченность, последовательное чередование различных элементов рисунка. Учитель: Как называется чередование в музыке? Ученик: Ритм в музыке – последовательность длительностей звуков, без определения их высоты. Учитель: на рисунках есть незаполненные элементы в чередовании элементов, остановка. Как в музыке называется остановка? Ученики: пауза - это тишина в музыке, временное молчание. Паузы по времени бывают разными. Мы познакомились с четвертной паузой. Она соответствует счету 1-и, ровно столько надо сделать паузу. Обобщение: используются ритм и пауза в рисунках и музыке? Они приводят в порядок элементы/части/орнамент музыкального и изобразительного рисунка, передают настроение, характер образов Учитель: где еще мы встречаемся со словами ритм, пауза? Почему в жизни нужен ритм и пауза? Ученики: смена времен года, сердцебиение, смена дня и ночи ит.д. ритм и пауза приводят в порядок наш организм, наши мысли, нашу жизнь, пауза, чтобы мы могли отдохнуть. Творческая работа, создание музыкального сочинения «Фруктовый/овощной концерт» (К, ф) Игра «Я-композитор» Учитель объясняет правила игры: учащихся, |
(каждому фрукту/овощу можно придумать ритмический рисунок, например, показывая яблоко-1хлопка/звука, помидор-2 хлопка/звука) детские музыкальные инструменты
Учитель отмечает связь музыки и изобразительного искусства и обощает ответы учащихся
Работы учащихся с отпечатыванями фруктов/овощей, созданные на уроках изобразительного искусства
Знак четвертной паузы
Учитель подводит учащихся к обобщению их знаний о ритме и паузе, чтобы они самостоятельно сделали вывод об их связи. Связь с предметом «Введение в науку»
|
|
работая в парах или группах подбирают звуки к фруктам/овощам, которые они создали с помощью техники отпечатывания на уроках изобразительного искусства. Затем, они представляют свою работу в форме «Фруктового/овощного концерта. В ритмическом рисунке музыкального сочинения предложите учащимся использовать знак тишины-четвертной паузы. (П, Г, ф) Каждая пара или группа учащихся представляет свою версию музыкального «Фруктового концерта». |
|
|
Конец урока 39-45 минут |
(П, Г; ф) Каждая пара/группа дает комментарии своей работе или другой группе, обосновывая свои ответы и предлагая комментарии для дальнейшего улучшения работы. сочинение оценивается по следующим критериям: • Умение связать звуки со своей картинкой • Умение передавать особенности текстуры фруктов/овощей с помощью музыкального инструмента • Умение связать звуки с символом- знаком «четвертная пауза» • Креативность в создании сочинения, музыкальность, артистичность • Умение работать в группе/в ансамбле Учитель дает свои комментарии к работам учащихся и предложения для их улучшения. За каждый критерий группа получает по «нотке» Поблагодарите учащихся за работу |
детские музыкальные инструменты/инструменты, созданные из подручных средств на предыдущих уроках музыки
картинки с цветными «нотками» для оценивания работы учащихся |
|
Обозначения, используемые в плане урока |
К- коллективная работа П-парная работа И-индивидуальная работа Г-групповая работа Э-эксперимент учащегося Ф-формативное оценивание |
|
|
Дополнительная информация |
|||
Дифференциация – как Вы планируете оказать больше поддержки? Какие задачи Вы планируете поставить перед более способными учащимися? |
Оценивание – как Вы планируете проверить уровень усвоения материала учащихся? |
Межпредметная связь Здоровье и безопасность
|
|
• Дифференцирование результатов в творческой задаче. • Группы необходимо формировать так, чтобы в каждой были способные учащиеся |
• Соответствие создаваемого звука картине, фрукту/овощу • Понимание того, когда необходимо останавиться или вовремя присоединиться к общей игре? • Умение связывать звуки с символами |
• Связь с изобразительным искусством – раздел «Фрукты и овощи» • Связь с предметом «Введение в науку» • Проверить отсутствие |
|
• Каждому учащемуся рапределить роль в группе
|
• Понимание учащимися знака паузы и применение его в создании ритмического рисунка к картинке Действительно ли они останавливаются при необходимости? |
пищевых аллергий. |
Рефлексия
Были ли цели урока/учебные цели реалистичными?
Чему учащиеся научились сегодня?
Какова была атмосфера на уроке?
Правильно ли был использован дифференцированный подход?
Все ли этапы урока я провел по отведенному времени?
|
Используйте данный раздел для рефлексии урока..
Цели урока были реалистичными и достижимыми.
Учащиеся научились соотносить звуки с символами, экспериментировать с созданием звуков при помощи музыкальных инструментов, показывая текстуру фруктов/овощей, нашли связь между ритмом и паузой в музыке и изобразительном искусстве, а такжде в жизни человека и окружающей природе, научились обсуждать свои работы и давать комментарии к ним, делать предложения для улучшения своей работы.
Атмосфера на уроке была рабочая, творческая, учащиеся с интересом учились экспериментировать, сами создавать звуки и «озвучивать» предметы окружающей среды.
Не у всех учащихся получалось сразу создать, «озвучить» текстуру фрукта/овоща, т.к. это креативное задание и требует включения фантазии и воображения, тем учащимся, у кого не совсем получалось создавать звуки, предлагалось понаблюдать за другими учащимися, которые самостоятельно исполняют и извлекают звуки на инструментах, а затем предложить повторить за ними, только затем, снова попытаться создать свои звуки на инструменте.
Благодарая предварительной тщательной подготовке к уроку, все этапы урока были проведены по отведенному времени |
• |
Общая оценка
Какие два аспекта урока прошли хорошо (подумайте как о преподавании, так и об обучении)?
1. Активные методы, использованные на уроках, вызвали у учащихся большой интерес и положительную мотивацию к уроку на протяжении всех его этапов.
2. Изучение понятий «ритм», «пауза» через выразительные средства музыки и изобразительного искусства, связь этих понятий с жизнью, использование игры в обучении позволило закрепить знания и навыки, полученные на предыдущих уроках, а также провести креативные эксперименты по «озвучиванию» фруктов/овощей.
Что могло бы улучшить урок (подумайте как о преподавании, так и об обучении)? 1.Учащимся еще предстоит научиться рапределять роли в группе самим и более четко организовывать работу.
Что я узнал(а) за время проведения урока о классе или о работе отдельных учащихся такого, что поможет мне подготовиться к следующему уроку?
Класс очень дружный, сплоченный, но есть некоторые учащиеся, для которых необходима поддержка учителя.
Примерный краткосрочный план по предмету «Изобразительное искусство»
Урок: Изготовление музыкальных инструментов |
|
Школа: |
|
Дата: |
|
Имя учителя: |
|
Класс: |
|
Количество присутствующих: |
отсутствующих:- |
Цели обучения |
• Развивать творческие идеи на основе собственного опыта учащихся • Использовать материалы и инструменты, соблюдая технику безопасности |
||
Цели урока |
• Продолжить знакомство с казахскими народными инструментами; • Научить создавать простой музыкальный инструмент из подручных средств; • Соблюдать технику безопасности при работе с инструментами и материалами |
||
Языковые цели |
• описывать инструменты, изготовленные из подручных материалов и звуки, которые они издают Ключевые слова и фразы: • картон, подручные материалы, корпус, струна, • скотч/лента • длинный, короткий, тонкий, широкий, сильный, слабый, сильнее, слабее • встряхивание, игра щипком, звон, перебор по струнам Вопросы для обсуждения: • Из чего сделан ваш инструмент? • Как он был создан? • Какие звуки он производит? • Что вам нравится в вашем инструменте? • На что, вы хотели бы, чтобы ваш инструмент был похож? • Вы можете сказать почему вы выбрали эти материалы? Вы хотите, чтобы ваш инструмент был похож на это? |
Предшествующие знания |
На предыдущем уроке учащиеся ознакомились с традиционными казахскими музыкальными инструментами, на уроках музыки: с казахской народной песней, учились играть на традиционных казахских народных ударных инструментах (асатаяк, конырау, сылдырмак, туяк тас) |
||
Ход урока |
|||
Этапы урока |
Запланированная деятельность на уроке |
Ресурсы |
|
Начало урока 2 минуты 0-2 минуты
|
2. Организационный момент урока b) Приветствие. б) Проверка готовности учащихся к уроку в) Положительный настрой на урок (учащиеся могут повернуться и улыбнуться к друг другу) |
Каждый учитель может придумать свой вариант начала урока для мотивации учащихся и положительный настрой на урок |
|
Основная часть урока 38 минут (примерно со 2-й по 40 минуту) |
Учитель: Вспомните и обсудите в парах, что нового узнали на прошлом уроке? С какими музыкальными инструментами мы познакомились? Что нового узнали о них? Из чего сделаны инструменты? Как извлекаются звуки в инструментах? (вопросы могут быть написаны на доске или на бумаге) (П) Учащиеся в парах обсуждают данные вопросы.
Учитель: на сегодняшнем уроке мы должны научиться создавать простейшие инструменты по вашему замыслу Просмотр видеоматериала (К, Д) Давайте, посмотрим как можно сделать музыкальный инструмент их подручных средств. Обсуждение просмотренного видеоматериала с учащимися. Демонстрация учителя (Д) Учитель демонстрирует процесс изготовления простого инструмента из подручных средств, показывая и объясняя как можно использовать их, чтобы инструмент «зазвучал». Практическая работа: изготовление простого музыкального инструмента Учитель: перед началом практической работы для вдохновения к работе послушаем музыку казахского народа, закройте глаза, постарайтесь услышать звуки инструментов, с которыми вы познакомились на уроках музыки. (учащиеся слушают музыку) Учитель: звуки каких инструментов вы услышали? Ученики: домбыра, кобыз, асатаяк,, шанкобыз. |
Связь изобразительного искусства с музыкой. Данные вопросы можно написать на доске или на бумаге, обратив внимание учащихся на них в начале урока и, вернувшись вновь к ним в конце урока
http://www.enchantedlearnin g.com/crafts/music/ http://www.nickpenny.com/s chool-workshops/
Примеры музыкальных инструментов, сделанных из подручных материалов, изготовленных учителем
Подручные материалы, такие как: картонные коробки картонные трубки мелкие камни, крупы, бисер, пуговицы, бусы, резинки пластмассовые контейнеры эластичная ткань палочки фольга Связь с предметом «Музыка» например, могут быть использованы следующие кюи, Н. Тлендиева «Ататолгау», «Көш керуен», кюй Коркыта «Коркыт», кюй «Кенес» и |
|
|
Учитель: теперь в паре обсудите, какой инструмент вы хотите сделать и затем, приступайте к работе.
(П) Учащиеся делают эскиз инструмента, который они будут изготавливать в альбомах.
(П,Э) Затем в парах начинают исследовать и экспериментировать с различными подручными материалами для создания инструмента, издающего звуки (на уроке звучит музыка казахского народа (народная, профессиональная), в которой можно услышать и различить различные по звучанию музыкальные инструменты). (при изготовлении инструмента, учитель оказывает помощь тем учащимся, которым необходима поддержка). Учитель: Чему новому научились на сегодняшнем уроке? Что понравилось в вашей сегодняшней работе? Почему? Как можно улучшить работу? (Учитель дает свои комментарии к работам учащихся и предложения для их улучшения) -На следующем уроке мы продолжим работу по изготовлению инструментов, украсим их в национальном стиле, используя традиционные орнаменты казахского народа. |
др. Связь с предметом «Трудовое обучение» и техническим конструированием (работа с пластилином, с картоном и бумагой; изготовление и конструирование фигур различных форм; вырезание, приклеивание, скрепление частей и деталей и т.д.) |
||
Конец урока 7 минут (примерно с 38-45 минуту)
|
(Г, ф) Теперь предлагаю вам оценить работы друг друга и прокомментировать свои ответы, и предложения (группы оценивают работу друг друга по следующим критериям: • качество созданных инструментов • извлечение звука • аккуратность. • умение работать в группе За каждый критерий группа получает по звездочке. Поблагодарите учащихся за работу. |
картинки со «звездочками» для оценивания работы учащихся |
||
Обозначения, используемые в плане урока |
К- коллективная работа П-парная работа И-индивидуальная работа Г-групповая работа Э-эксперимент учащегося Д-демонстрация учителя Ф-формативное оценивание |
|
||
Дополнительная информация |
|
|||
Дифференциация – как Вы планируете оказать больше поддержки? Какие задачи Вы планируете поставить перед более способными учащимися? |
Оценивание – как Вы планируете проверить уровень усвоения материала учащимися? |
|
Межпредметные связи Здоровье и безопасность
|
|
• Если у учащихся будут возникать трудности, можно сначала предложить вариант изготовления простого музыкального инструмента • Нужно формировать группы так, чтобы учащиеся могли оказывать поддержку друг другу |
• Выполненное задание в практической части позволяет определить уровень усвоения материала.
|
• связь с предметом «Музыка» по теме «Традиция» • связь с предметом «Трудовое обучение» раздел «Техническое конструирование» • Соблюдение техники безопасности на уроке |
||
Рефлексия
Были ли цели урока/учебные цели реалистичными?
Чему ученики научились сегодня?
Какая была атмосфера урока?
Хорошо сработал ли мой дифференцированный подход к работе?
Уложился ли я в график? |
Используйте данный раздел для рефлексии урока. Ответьте на вопросы о Вашем уроке из левой колонки. Цели урока были реалистичными и достижимыми.
Учащиеся научились делать простой музыкальный инструмент, с помощью которого можно извлечь определенный звук.
Создание своих собственных простых музыкальных инструментов из подручных средств вызвал устойчивый интерес учащихся и положительные эмоции на протяжении всего урока.
Использование дифференцированного подхода ко всем учащимся на уроке придало уверенность в работе и радость творчества. |
|||
Предварительное планирование и продумывание каждого этапа урока привело к тому, что запланированная работа была выполнена.
|
||||
Общая оценка
Какие аспекты урока прошли хорошо (подумайте как о преподавании, так и об обучении)? 1: 2: Какие аспекты могли бы улучшить урок (подумайте как о преподавании, так и об обучении)? 1: Что я узнал(а) о классе или отдельных учениках такого, что поможет мне подготовиться к следующему уроку?
|
||||
Так, педагоги справедливо подчеркивают, что планирование обеспечивает четкую логическую последовательность в работе учителя и учащихся, позволяет правильно соотносить факты и обобщения в мыслительной работе школьников и усваивать материал на основе осознания важных и типичных показательных фактических данных, будет иметь большое значение для выработки у них научного мировоззрения [7].
3 Методические рекомендации по использованию краткосрочного плана
Прежде чем приступить к среднесрочному планированию, учителю нужно ознакомиться с интересной системой планирования – системой управления временем. Эта система «направлена вперед» – она работает с тем, что должно быть сделано. Глобальная задача дробиться на подзадачи, те – на ещё более мелкие подзадачи. Визуально эту систему можно отобразить в виде ступенчатой пирамиды, а процесс её применения – как процесс строительства этой пирамиды.
В адаптированном для педагогического процесса виде эту систему можно отобразить в виде ступенчатой пирамиды, которая соответствует пирамиде «Обучающей схемы» личности из руководства учителя. Убеждения, установка, решения, действия.
Основание пирамиды – педагогические ценности учителя. Переосмысление ценностей учителя, возможно, произойдет на 1 этаже пирамиды во время знакомства с главной идеей программы повышения квалификации учителей Казахстана – научить детей учиться. Теперь педагогическая ценность учителя, это личность ученика, а не тот результат, к которому он придет, чтобы знания были получены детьми и опирались на них жизненный опыт. Это и есть убеждения, которые укрепляют установки, принятия решений и действия.
Следующий этап – учитель должен решить, чего он хочет добиться. «Выбор достойной цели», т.е. установка. Установка учителя, цель среднесрочного планирования: чтобы ученик умел, как индивидуально, так и коллективно: анализировать информацию, сортировать ее для решения заданной задачи, выявлять ключевые проблемы, рассуждать на разных уровнях критического мышления и развивать коммуникативные умения.
Третий этаж пирамиды – среднесрочный план с указанием конкретных целей и конкретных сроков. «Что может сделать учитель в ближайшие недели или месяцы, чтобы достичь той или иной цели? Это принятие решений.
Четвёртый этаж – краткосрочный план. Составляется он на основе среднесрочного плана, это план учителя на один урок.
Опираясь на эту пирамиду, будет проходить планирование всей работы, деятельности учителя.
Планирование урока – это определение темы, целей, содержания урока; методов, приемов, форм организации деятельности детей на уроке; средств обучения. Причем, определяющим элементом планирования урока является постановка целей урока, которые, в свою очередь, зависят от того, что дети знают о намеченном для изучения объекте и что они умеют к моменту знакомства с этим объектом.
Цель урока определяет его содержание (внутреннюю структуру урока, т.е.
задания в процессе выполнения, которых будут реализованы намеченные цели).
План – это заранее намеченная система мероприятий, предусматривающая порядок (последовательность) и время выполнения заданий, соответствующих намеченным целям.
Содержание плана:
- тема урока (объект изучения);
- цели урока (мотив учебной деятельности, ее предполагаемый результат), учебные задания, каждая из которых сопровождается информацией о методах, формах и средствах, обеспечивающих их выполнение учащимися;
- образцы выполнения заданий в той последовательности, в которой они будут выполняться детьми на уроке.
1. Педагогические подходы, используемые при обучении предмету «Музыка».
Организации образования соблюдают принцип, согласно которому учащиеся должны «научиться учиться» и стать самостоятельными, мотивированными, заинтересованными, уверенными, ответственными и интеллектуально развитыми личностями.
Ожидается, что учителя будут воспитывать и развивать эти качества посредством использования различных стратегий преподавания и обучения, что включает:
- учитывание мнения каждого учащегося и признание важности использования уже имеющихся знаний и пониманий с целью их развития;
- мотивирующее и развивающее обучение учащихся с помощью тщательно подобранных заданий и видов деятельности;
- моделирование стратегий решения проблем на примерах, понятных учащимся;
- поддержку обучения учащихся посредством «оценивания для обучения»;
- поощрение исследовательской деятельности учащихся и активного обучения,
- развитие у учащихся навыков критического мышления;
- организацию индивидуальной, групповой деятельности учащихся и работы всем классом.
Педагогические подходы в обучении предмету «Музыка»:
- активная вовлеченность учащегося в процессы слушания, игры на музыкально-шумовых инструментах, пения, импровизации, создания, сочинения, экспериментирования и восприятия музыки;
- реагирование, анализ и оценивание музыкальных произведений и музыкальных работ учащихся как способа активизации учебного процесса;
- развитие базовых знаний путем накопления личного опыта как музыканта;
- использование различных ситуаций в процессе обучения для развития критического мышления учащихся и эффективности принятия решений;
- использование различных видов вопросов и ответов, которые поощряют, поддерживают и стимулируют обучение учащихся;
- формирование самостоятельности и мотивации учащихся;
- генерирование и использование новых идей, рассмотрение различных точек зрения, формирование осознанного самостоятельного и коллективного выбора;
- выступление в разных ролях в той или иной ситуации обучения (брать на себя ответственность, поддерживать сверстников и учиться у них);
- использование различных способов оценивания, которые помогут учащимся понять, на каком этапе учебной деятельности они находятся, и какие шаги нужно предпринять для дальнейшего прогресса;
- моделирование ситуации и выступление в качестве посредника для раскрытия творческих способностей учащихся и принятия ими уверенных решений в комфортной атмосфере;
- дифференциация обучения различными способами в целях создания вдохновляющей и побуждающей среды;
- развитие и поддержка межпредметных связей;
- презентация (демонстрация) идей и работ учащихся для стимулирования дальнейшей творческой деятельности.
2. Педагогические подходы, используемые при обучении предмету «Изобразительное искусство».
Организации образования соблюдают принцип «научиться учиться» и стать самостоятельными, мотивированными, заинтересованными, уверенными, ответственными, интеллектуально развитыми творческими личностями.
Ожидается, что учителя будут воспитывать и развивать эти качества посредством использования различных стратегий преподавания и обучения, что включает:
- обучение и развитие мотивации учащихся с помощью различных видов деятельности;
- моделирование стратегий решения проблем на примерах, понятных учащимся;
- поощрение исследовательской деятельности учащихся и активного обучения;
- развитие у учащихся навыков критического мышления;
- выслушивание мнения каждого учащегося и признание важности использования уже имеющихся знаний и пониманий с целью их дальнейшего развития;
- поддержку обучения учащихся посредством «оценивания для обучения»;
- организацию индивидуальной, групповой и коллективной деятельности учащихся.
Педагогические подходы в обучении предмету «Изобразительное искусство»:
- активное вовлечение в процессы исследования, наблюдения, создания, проектирования и разработки, экспериментирования, сбора, изучения, оценивания и анализа произведений искусства, своих художественных работ как предметов деятельности;
- развитие базовых знаний путем накопления личного опыта как художника/ремесленника/дизайнера (конструктора) в процессе индивидуальной и групповой работы;
- стимулирование обучения учащихся через использование новых идей, рассмотрение различных точек зрения и формирование осознанного выбора;
- использование различных ситуаций в процессе обучения для развития критического мышления учащихся и эффективности принятия решений;
- дифференциация обучения различными способами в целях создания творческой среды;
- развитие и поддержка межпредметных связей;
- использование различных способов оценивания, которые помогут учащимся понять, на каком этапе учебной деятельности они находятся, и какие шаги нужно предпринять для их дальнейшего прогресса;
-презентация (демонстрация) идей и работ учащихся для стимулирования дальнейшей творческой деятельности.
Планирование учебной программы (долгосрочное планирование), как правило, осуществляется лицами, формирующими политику в сфере образования, а также школьной администрацией. Среднесрочное планирование осуществляется группой учителей, формирующей учебную программу в серию последовательных уроков, предпологающую интегрирование семи модулей уровневых программ в практику преподавания в классе. В свою очередь каждый учитель самостоятельно использует серию последовательных уроков в целях планирования отдельных уроков (краткосрочное планирование) для каждого конкретного класса.
От обновления содержания образования зависит, сможет ли школа подготовить личность, способную активно, творчески мыслить и действовать, саморазвиваться интеллектуально, нравственно и физически. Обновленное содержание ориентировано на результаты обучения, которые проектируются с учетом краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных целей.
Каждое задание в уроке прорабатывается по одной схеме:
- формулировка задания (что делать?);
- целепологание, мотивация (зачем это делать?);
- подготовка к выполнению (как делать?);
- выполнение задания;
- вывод о реализации цели; - оценка результатов.
В связи с этим учебные программы дополняют долгосрочные, среднесрочные и краткосрочные планы. Все эти планы взаимосвязаны. В отличие от программы, которая является обязательной и регламентирующей, планы носят рекомендательный характер. Краткосрочные планы составляются самим учителем и носят индивидуальный характер. Учитель должен применять все три вида планов (долгосрочные, среднесрочные и краткосрочные) в системе. Так, по образовательной области «Искусство» особенностью обновления является развитие коммуникативных навыков (знание, понимание, применение, анализировать, синтезировать, оценивать).
Данные навыки с учетом принципа спиральности и согласно таксономии Блума разворачиваются и усложняются от темы к теме, а также от класса к классу. Данные навыки представлены по четвертям, более подробно разворачиваются и сгруппированы в рамках одной четверти по разделам и темам. Более подробную реализацию они получают в краткосрочном планировании (план урока). При разработке краткосрочных планов важно придерживаться единой формы планирования.
1 Послание Президента Республики Казахстан – Лидера нации Н.А. Назарбаева народу Казахстана «Стратегия «Казахстан – 2050»: новый политический курс состоявшегося государства» Астана, Акорда 14. 12. 2012 г. http://strategy2050.kz/ru.
2 Проект Государственного общеобязательного стандарта начального образования. – Центр образовательных программ АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы» - Астана, 2014г. – 30с. http://nis.edu.kz/ru/about/subsid/center-edu-pr/.
3 План мероприятий по реализации приоритетных направлений развития образования и науки РК на 2014-2016 гг., утвержденный приказом Министра образования и науки РК № 9 от 13.01.2014 г. http://skocontrol.gov.kz/files/NPA/3h.20letnii.20plan.doc. 4 Центр педагогического мастерства АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы». Программа курсов повышения квалификации педагогических работников. Руководство для учителя. Третье издание. – 2014. - // www.cpm.kz.
5 Проект учебного плана по предмету «Искусство» (в рамках обновления содержания среднего образования 12-летней школы). 1 класс. – Центр образовательных программ АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы» -
Астана, http://nis.edu.kz/ru/about/subsid/center-edu-pr/.
6 Васильев Ю.А. Школьный урок: сборник методических рекомендаций по конструированию учебного занятия. – г. Кызылкия, 2006 г. – 39 с. http://www.pandia.ru/text/77/105/328.php.
7 Данилов М.А., Есипов Б.П. Дидактика. – М.: Изд-во АПН РСФСР, 1957.
– 409 с.
8 Бабанский Ю.К., Поташник М.М. Оптимизация педагогического процесса: в вопросах и ответах. – Киев: Рад. школа, 1983. – 17 с.
9 Караев Ж.У. Сущность технологии трехмерной методической системы обучения. – г.Алматы, 2014г. http://pttmso.info/ru/statia.htm.
1 Структура краткосрочного планирования по образовательной области
2 Методические подходы к планированию содержания уроков в краткосрочных планах по образовательной области «Искусство» в 1
3 Методические рекомендации по использованию краткосрочного плана
Заключение ........................................................................................................ 53
Список использованной литературы .............................................................. 54
1-сыныптағы «Өнер» білім саласы бойынша қысқа мерзімді жоспарларды әзірлеудегі әдістемелік ұсынымдама
Әдістемелік ұсынымдама
Методические рекомендации
Басуға 10.11. 2014 қол қойылды. Пішімі 60×84 1/16. Қағазы офсеттік.
Офсеттік басылыс.
Қаріп түрі «Times New Roman». Шартты баспа табағы 3,5
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі «Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы» РМҚК 010000, Астана қ., Орынбор көш., 4, «Алтын Орда» БО, 15 қабат
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.