Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Министерство образования и науки Республики Казахстан

Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы

Национальная академия образования имени И. Алтынсарина

1 СЫНЫПТА «ДҮНИЕТАНУ» ПӘНІНЕН ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАРДЫ ӘЗІРЛЕУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫМДАМА

Әдістемелік құрал

МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ ПО РАЗРАБОТКЕ КРАТКОСРОЧНЫХ ПЛАНОВ ПО ПРЕДМЕТУ «ПОЗНАНИЕ МИРА» В 1 КЛАССЕ

Методическое пособие

Астана

2014

Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Ғылыми кеңесімен баспаға ұсынылды (2014 жылғы 24 қазанның № 9 хаттама).

Рекомендовано к изданию решением Ученого совета Национальной академии образования им. И. Алтынсарина (протокол № 9 от 24 октября

2014 года).

1 сыныпта «Дүниетану» пәнінен қысқа мерзімді жоспарды әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдама. Әдістемелік құрал. – Астана:

Ы. Алтынсарин атындағы ҰБА, 2014. – 25 б.

Методические рекомендации по разработке краткосрочных планов по предмету «Познание мира» в 1 классе. Методическое пособие. – Астана: НАО имени И. Алтынсарина, 2014. – 25 с.

Бұл әдістемелік құралда «Дүниетану» пәні бойынша қысқа мерзімді жоспар құрылымының үлгісі келтіріліп, қысқа мерзімді жоспардағы сабақ мазмұнын жоспарлауға арналған әдістемелік тәсілдер, сондай-ақ сабақта жоспарды қолдану бойынша әдістемелік ұсыныстар берілген.

Әдістемелік құрал мектеп басшылары мен мұғалімдерге, әдіскерлерге, осы сала бойынша ізденушілер мен зерттеушілерге арналған.

В методическом пособии приведен образец структуры краткосрочного планирования по предмету «Познание мира», даны методические подходы к планированию содержания уроков в краткосрочных планах, также методические рекомендации по использованию краткосрочного плана на уроках.

Работа адресована учителям математики, руководителям школ, методистам, педагогам дополнительного образования, работникам управления и отделов образования.

Ұлттық білім академиясы, 2014. © Национальная академия образования им. И. Алтынсарина, 2014.

Мазмұны

Кіріспе.................................................................................................................. 4

1 1 сыныптың «Дүниетану» пәні бойынша қысқа мерзімді жоспарлаудың .........

құрылымы............................................................................................................ 6

2 1 сыныптың «Дүниетану» пәнінің қысқа мерзімді жоспарларында сабақтың ...

мазмұнын жоспарлау тәсілдері.......................................................................... 13

3 Қысқа мерзімді жоспарды сабақтарда пайдалану бойынша әдістемелік ...........

ұсыныстар.......................................................................................................... 19

Қорытынды........................................................................................................ 24

Пайдалынылған әдебиеттер .................................................................................... 25

Кіріспе

«Қазақстан-2050» стратегиясында ел басы Н. Назарбаев «Біздің балаларымыздың, бүтіндей барлық жеткіншек ұрпақтың функционалды сауаттылығына үлкен көңіл бөлу қажет. Бұл біздің балаларымыздың қазіргі өмірге бейімделуі үшін маңызды» деп атап көрсеткен [1].

Көріп отырғанымыздай, бүтіндей еліміздің даму стратегиясы және оған сәйкес білім беру жүйесін дамыту стратегиясының негізгі міндеті – білім сапасының жоғары деңгейін қамтамасыз ету.

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында білім беру мен ғылымның даму бағытының белгіленген артықшылығы шегінде білім беру мазмұнын жаңғырту бойынша үлкен жұмыс жүргізілуде. Жаңғыртудың негізгі мақсаты, ол – орта білімнің сапасын көтеру.

Қазіргі жағдайда мектеп өзінің білімі мен мәдениеті деңгейін үнемі көтеруге, өзіне әрі қоғамға пайда келтіруге және үнемі өзгермелі өмірде табысты болуға қабілетті, жоғары өнегелі, шығармашыл, сыни тұрғыда ойлайтын тұлғаны тәрбиелеуі, оқытуы және дамытуы керек [2].

Соған орай, 2014-2016 жылдарда білім беру мен ғылымды дамытудың басым бағыттарында айқын көрсетілгендей, Назарбаев зияткерлік мектептерінің тәжірибесін ескере отырып, орта білім мазмұнын жаңғырту бойынша жұмыс екі бағытта жүргізіледі:

1) 2016 жылдан бастап 1-сыныпта жаңа және барлық пәндерден

жаңартылған оқу бағдарламалары енгізіледі;

2) 11-жылдық мектептің оқу бағдарламалары ішінара жаңартылады [3].

Оқу жоспарына сыныпқа ұзақ мерзімді, орта мерзімді, қысқа мерзімді жоспарлардан тұратын ұсыныс сипатындағы оқу жоспарлары қоса тіркеледі. Оқу бағдарламасына қарағанда оқу жоспарлары ұсыныс сипатында болады, сондықтан мұғалім оқушылардың мүдделеріне, деңгейіне, қажеттілігі мен жас ерекшеліктеріне сәйкес келетін іс-әрекеттерді бейімдеп және өзінің балама ресурстарын таңдап ала алады.

Ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді жоспарлар арасында өте тығыз өзара байланыс бар [4]. Жоспарлау педагогикалық үдерістің мақсаттарына жету әдістері мен тәсілдерін таңдауды, белгіленген орындау мерзімін жүзеге асыруда субъектілердің әрекеттері реттілігін болжайды. Жоспарлау барлық педагогикалық үдеріске қатысушылардың қызығушылығын және алыс іс-әрекеттер нәтижелерін есепке алуды қамтамасыз етуге бағытталған.

Осыған байланысты сабақ беру мен оқыту мақсаттарын қалыптастыруда келесі сұрақтар анықтаушы болып табылады: Сіздің пайымдауыңызша оқушы қандай білімдерге ие болуы керек? Оқушылар қандай маңызды идеяларды түсінулері керек? Қандай сұрақтар оқушылармен зерттелуі және талдануы керек? Бұл арада оқыту нәтижелері оқушыға бағытталуы керек.

Ұзақ мерзімді жоспарлау мектеп әкімшілігі, білім беру саласы саясатын қалыптастырушы адамдар және ұйымдармен жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарды әзірлеу кезеңінде: білім берудің дамуының жалпы ұстанымдары (оның даму тұжырымдамасын); басты бағыты және даму бағдарламасы; алға қойылған білім беру мақсаттарына жетуді қамтамасыз ететін маңызды ісшараларды жүзеге асырудың реті мен мазмұнын анықтайды.

Ұзақ мерзімді жоспарда бір оқу жылына арналған оқыту тақырыптары көрсетіледі. Бөлімдердің ішіндегі сағаттарды бөлуді мұғалім өз ыңғайына қарай бөіп, пайдалануына мүмкіндік береді [5].

Күтілетін нәтижелер түріндегі сыныптар бойынша оқытудың атап көрсетілген мақсаттары тоқсан бойынша әрбір сыныпта рет-ретімен ұйымдастырылған. Ол мұғалімдерге өз жұмысын жоспарлауға және оқушылардың жетістіктерін бағалауға, сондай-ақ оларды оқытудың келесі кезеңдерімен ақпараттандыруына мүмкіндік береді. Осылардың барлығы орта мерзімді жоспарда көрсетіледі.

Әдетте, орта мерзімді жоспарлау оқу жоспарын сабақтар сериясы тізбегіне құрылымдаушы мұғалімдер тобы немесе жеке мұғаліммен жүзеге асырылады. Орта мерзімді жоспарлау ұзақ мерзімді жоспармен анықталған бағдарларды нақтылайды және тым қысқа мерзімде жүзеге асырылады. Орта мерзімді жоспарларда негізгі міндеттер белгіленген мерзімге тұжырымдалады. Онда оқыту тақырыптары әрбір тоқсан немесе бөлім бойынша көрсетіледі. Бөлімдердің ішіндегі сағаттарды мұғалім оқушының меңгеруіне қарай түрлендіре алады.

Орта мерзімді жоспарларда мақсаттар жүйесі мен оқыту тәсілдеріне негізінделіп тақырыптар және бөлімдер бойынша сабақтар өткізу, сабақта оқушыларды ұйымдастыру бойынша мұғалімдерге ұсыныстар, сондай-ақ ресурстар (ғаламтор, тақырыптар, жаттығулар, видео-аудиоматериалдар және т.б.) беріледі.

Қысқа мерзімді жоспарлар пән бойынша сабақ мазмұнын жоспарлауға нақты әдістемелік ұсыныстарды қамтиды. Басқаша айтқанда, қысқа мерзімді жоспарлау орта және ұзақ мерзімді жоспарларда анықталған мақсаттарға жету үшін қажетті ресурстарды пайдаланудың нақты тәсілдерін көрсетеді. Қысқа мерзімді жоспарды немесе сабақ жоспарын орта мерзімді жоспардың соңында ұсынылған шамамен алынған үлгі бойынша мұғалім өздігінен жасайды.

Сабақтарды жоспарлау мұғалімдердің сабақтар тізбектері сериясының кім үшін жоспарланатыны, не нәрсеге үйрету қажет және бағалаудың қандай әдісін пайдалану қажет екенін түсінуге көмектеседі. Қысқа мерзімді жоспар сабақтың мақсатын, міндетін, пайдаланылатын жабдықтар мен жоспар–конспектіні қамтиды. Мұнда сабақтың әрбір бөлімі минут бойынша есептеліп қойылуы мүмкін.

1 1 сыныптың «Дүниетану» пәні бойынша қысқа мерзімді

жоспарлаудың құрылымы

Кез келген саналы және мақсатты әрекет сияқты мектепте оқыту үдерісі күрделі және ұзаққа созылатын болса, онда бұл үдерістің тиімділігінің қажетті шарты жоспарлау болып табылады. Ол үдерістің дәлелденген болжамы мен белгіленген уақытта орындалатын алдағы міндеттердің тізімін, бұл міндеттерді жүзеге асырудың әдістерін, орындаушыларды бақылау және алынған нәтижелерді бағалаудың тәсілдерін қамтитын іс-әрекет жобасының негізіндегі қызметтiң нәтижесiнен тұрады.

Мұғалiм оқу жұмысын сауатты жоспарлаған жағдайда оқу үдерісiн дұрыс ұйымдастыра алады, өз уақытын ұтымды есептей алады, оқу бағдарламаларының талаптарын ескере отырып, тәрбиелiк үдеріске сыныптың оқушыларын түгелдей дерлiк тартуға, өз жұмысының нәтижелерiн болжауға және ескеруге, барынша мүмкіндік беретін оқулықтарды, әртүрлі оқу және көрнекі құралдарды орынды пайдалана алады.

Мұның барлығы оқушылардың ортасында және олардың ата-аналарының арасында мұғалім беделінің өсуіне оң ықпал етеді.

Жоспарлау – бұл шынайы және нақты мақсаттар қою және оларды мүмкiндiктер (жеке не біреуге байланысты) мен объективтi жағдайларды ескере отырып, уақытымен жүзеге асырудың қадамдарын анықтау. Объективтi жағдайлар немесе мүмкіндіктер өзгерген жағдайда жоспарға түзету енгізіледі.

Жоспарлау – бұл қандай да бір жеке тұлғаның, ұйымның, бірқатар ұйымдардың немесе аймақтағы, елдегі немесе әлемдегі барлық азаматтар мен ұйымдардың өздерінің алдына қойған мұраттарына жетуге бағытталған шешімдер кешенін табу мақсатында зерттеу, талдау сияқты және басқа да ісәрекеттердiң жиынтығы [6].

Сабақты жоспарлау – сынып-сабақ жүйесі жағдайында, нақтылы оқу уақыты барысындағы мұғалім мен оқушы қарым-қатынасын құрастыру.

Оған негіз – оқушылардың оқу материалын меңгеруге бағытталған оқу әрекеті мен оқытушының оқушыны тәрбиелеу мен дамытуға бағытталған оқутәрбие әрекетінің мақсаттары, міндеттері, қағидалары мен мазмұны. Қысқаша жазбаша түрінде орындалады. Сабақтың қысқаша жазбасында тақырыптың аталуы, сабақтың мақсаты, міндеттері, кезеңдері, жабдықтары, әрбір кезеңдерге қажетті оқу тапсырмалары, тапсырманы орындау алгоритмдері, ұсынылатын жаңа мазмұнның толық мәтіні немесе мұғалімнің баяндайтын мазмұнынан үзінділер беріледі.

Сабақты жоспарлау мынадай мақсаттарды көздейді:

- тақырыпты оқыту мен үйретудің мақсатын анықтау;

- күтілетін нәтижелерге жету мақсатында тақырыпты оқыту мен үйретудің міндеттерін анықтау;

- жұмыс кезеңдерiнің бірізділігін ұйымдастыру;

- тақырыпты оқыту мен үйретудің нәтижелерін өлшеудің әдістемесін

бекіту;

- оқытудың барлық кезеңдерінде мақсатты оң серпінді қамтамасыз ету;

- барлық оқушыларды оқыту үдерісіне тарту мақсатында стратегиялық жоспарлау.

Қысқа мерзiмдi жоспар орта мерзімді жоспар негізінде белгілі бір тақырып бойынша бір сабаққа арнап құрылады, яғни бұл дегеніміз сабақ жоспары.

Сабақ – бір пәнді оқытуға арналған оқу сағаты мектептегі оқу жұмысын ұйымдастырудың негізгі түрі. Сабақ – бұл жастары шамалас, құрамы тұрақты оқушы топтарымен оқытуды ұйымдастыру формасы, тұрақты кесте және бәріне ортақ оқыту бағдарламасымен сабақ өткізу. Бұл формада оқу-тәрбие процесінің барлық компоненттері – мақсат, мазмұн, құралдары, әдістері, ұйымдастыру, басқару қызметі және оның барлық дидактикалық элементтері қарастырылады. Сабақ арнаулы оқу кабинеттері мен зертханаларда, оқу шеберханалары мен тәжірибе үлескілерінде өтеді. Тұрақты оқушылар құрамы, кесімді уақыт көлемі (45 минут) және оқу кестесі бойынша жүреді. Сабақтың басты мақсаты – мұғалімнің басшылығымен оқушыларға ғылым негіздерінен берілетін мағлұматтарды саналы түрде игерту, алған білімді іс жүзінде қолдана білуге дағдыландыру, іскерлікке үйрету, адамға қажетті қасиеттерді қалыптастыру [6]. Біртұтас дидактикалық жүйе ретіндегі оқыту үрдісіндегі сабақтың мәні мен мақсаты мұғалім мен оқушының ұжымдық-жекелей өзара қарым-қатынасына алып келеді, соның нәтижесінде оқушылар білім, білік және дағдыны иемденеді, олардың қабілеттері, қызмет тәжірибесі, араласуы мен көзқарастары дамиды, сонымен қатар мұғалімнің педагогикалық шеберлігі жетіледі. Сонымен, сабақ – бір жағынан, тұтастай алғанда оқытуды қозғаушы форма түрінде, екінші жағынан, оқытудың заңдылықтары мен принциптерінен туындайтын, мұғалімнің сабақты өткізуді ұйымдастыруына қойылатын негізгі талаптарымен анықталатын оқытуды ұйымдастырудың формасы.

Сабақтың құрылымы – әр түрлі нұсқадағы үйлесімдер жағдайында да сабақтың негізгі сипаттарын сақтап, оның тұтастығын қамтамасыз ететін сабақтың құрылымдық бөліктерінің тізбекті жиыны.

Сабақтың құрылымдық бөліктері:

− сабақтың басталуын ұйымдастыру;

− сабақтың мақсаты мен міндеттерін белгілеу;

− жаңа мазмұнды ендіру;

− қабылданған мазмұнды бекіту, жүйелеу, яғни меңгерілген жаңа мазмұнды бұрынғы жүйеге енгізу; − үй тапсырмасын айқындау; − сабақты қорыту.

Әрбір сабақтың өз құрамы - кезеңдері, құраушылары, және өзінің белгiлi бір құрылысы – құрылымы болады.

Сабақтың сыртқы құрылымы сабақтың кезеңдерiнің (оның құрама бөлiктерiнің) бірізділігінен тұрады. Бастауыш мектепте дүниетану сабағының құрылымы мынадай болуы мүмкін:

I кезең. Сыныпты ұйымдастыру (ұйымдастыру кезеңі).

II кезең. Бұрын игерілген білім мен білікті өзектендіру (қайталау).

III кезең. Жаңа білім мен білікті қалыптастыру (жаңа материалды оқып үйрену).

IV кезең. Алынған білім мен білікті қолдану (оқу тапсырмаларын шешу). V кезең. Сабақты қорытындылау.

Орта мерзімді жоспарға сәйкес төменде қысқа мерзімді жоспардың құрылымы берілген:

Қысқа мерзімді жоспар

Сабақ жоспары

Сабақты жоспарлаудан алдын орта мерзімді жоспарды қарастыру қажет. Сабақ жоспары сабақ беру мен оқытуға қажетті соңғы жаңалықтарға қарап, түзету енгізе отырып, орта мерзімді жоспарға сәйкес жасалуы тиіс.

1-сыныпқа арналған «Дүниетану» пәні бойынша қысқа мерзімді жоспар құрылымы.

Сабақ: 4 А-бөлім, 1-тапсырма		Мектеп:
күні:		Мұғалімнің Т.А.Ә:
СЫНЫП:		Қатысушылар саны:	қатыспағандар:
Осы сабақты оқыту мақсаты	• өзі тұратын орынды және өз орнынан тыс басқа жерлерді білу; • қоршаған орта туралы қарапайым түсінікке ие болу; • кейбір нақты білім мен түсінікті көрсету; • Дереккөздерді пайдалана отырып әртүрлі оқиғалар (кейіпкер) туралы қарапайым әңгіме құрастыру.
Сабақ мақсаты	Барлық оқушылар:
	• Өткен және қазіргі уақыттағы адамдар пайдаланған тағамдар арасындағы айырмашылықтар болғанын біледі. • Олардың ата-аналары/қамқоршылары тамақ пен сусынды үйлерінің жанында орналасқан дүкеннен алатын түсінікті дамытады. • Оларға ұнайтын тамақ пен сусын түрлерін талқылай алады.
	Көптеген оқушылар:
	• өз ойларына, сондай-ақ талқылаудан алынған сыныптастарының идеяларына негізделіп тағам өнімдері мен сусын түрлерін ажыратады; • тағам дайындау үшін сатып алынатын тағам өнімдері мен сусындардың әр түрінің болуы туралы түсінікті дамытады; • өнімнің әртүрі пайдаланатын тағам тізімі ретінде мәзір туралы түсінікке ие бола алады.

	Кейбір оқушылар:
	• сыныппен талқылау кезінде әзірленген мәзірге сәйкес нақты ингредиенттерден тұратын тағам түрлерін ажыратады; • барлық сыныпқа және олардың мәзір туралы ойларына тамақ дайындау ерекшеліктеріне кері байланыс бере алады.
Тілдік зерттеу мақсаты	Өткен мен қазіргі уақытта тағам өнімдері мен сусындарға, сатып алуға және дайындауға қатысты арнайы тіл, сөздер мен сөз тіркестерінің қоры. Сабақ мәзір, рецепт, ингредиент және тағам дайындау сияқты терминдерді (дайындау құралдары), сондай-ақ оларға байланысты қауіпсіздік пен денсаулық мәселелерін таныстырады. Оқушылар өздеріне берілген тапсырманы топта және жұптасып талқылай алады. Бұндай талқылаулар басқаларды тыңдауға, өз кезегін күтуге және нәтижемен келісуге көмектеседі.
	Түйінді сөздер мен сөз тіркестері:
	• тамақ және өзіңіз үйде ішетін сусын туралы ойланыңыз; • кітап мазмұны мен көрсетілген беттерін қараңыз; • қазақстанда қандай дақылдар өсіріліп, қандай үй жануарларын семіртіліп, қандай балықтар ауланып және қандай жемістер өсірілетінін зерттеңіз.
	• кім, қайда, қашан, неге, не, қалай сұрақтарын пайдаланып өзіңізді тарихшы есептеп сөмкедегі болжамдарды зерттеңіз; • көмекке ерекше назар аударыңыз-олар нені білдіреді; • өз кітабыңызда мазмұн мен көрсетілген беттерді қараңыз; • дүкен мен супермаркете не сатып ала алатыныңызды талқылаңыз; • ас үйде нені таба алатыныңызды талқылаңыз; • нені біліп, нені зерттегеніңізді сыныпқа түсіндіріңіз; • Қазақстанда қандай дақылдарды, үй жануарларды ұстайтындығын, қандай балықтарды аулап, елде қандай жемістер өсіретіндігін зерттеңіз.
	Талқылауға арналған тақырып:
	Тамақ пісіру үшін сіз дүкеннен, супермаркеттен немесе базардан қандай ингредиенттер сатып аласыз? Ас үйде тамақ пісіру үшін не таба аласыз? Сөмкеден табылған өнімдерден қандай тамақ дайындауға болады? Бүгін немен танысқандарыңызды түсіндіріңіз.
	Сіз неге... екенін айта аласыз ба…?
	Месопотамиядан бері және ғұндар көшуінен кейін біздің уақытымызға дейін тамақтар өзгерді ме (қазіргі Қазақстан уақытында)? Тамақ пісіру үшін неге рецепттер пайдаланамыз?
	Жазбаша қолдаулар:
	Тамақ пісіру үшін рецепттер жазу стилі. Бұл тақырып функционалдық сауаттылыққа қатысты болады.

Алдыңғы сабақ		Сабақ «Месопотамияда жер өңдеу», «Ғұндар көшуі мен қоғам» сияқты алдында өткен тақырыптарды еске түсіреді.
Жоспар
Жоспарланатын уақыт	Жоспарланған әрекет (төменде көрсетілгендер орнына өз тапсырмаңызды жазыңыз)		Ресурстар
басталуы 0-6 минут	Мектепте біз не ішпейміз, не жемейміз? Мектепте біз не жеп, ішеміз? • (W) Алдыңғы сабақта өткенді, оның ішінде көне адамдар көшуі мен олардың отырықшылығы, Месопотамия өркениеті мен ғұндар, Алтын адам туралы аңыздарды қайталау. Сол кез бен қазіргі уақытта тамақтар арасында қандай айырмашылықтар болуы мүмкіндігін сұраңыз. Бұл қазіргі тамақ туралы талқылауды бастауға көмектеседі. • (W) Сізде түрлі тағамдар толтырылған толық сөмке болуы керек. Оқушыларға тамақ пен сусынды сатып алу туралы айтатыныңызды ескертіңіз. Сөмкеде олар ішіп жейтін немесе тамақ пісіру үшін пайдаланатын тағам өнімдері мен сусындар бар екенін айтыңыз.		Балалар жақсы көріп өздері тұтынатын тағам өнімдері мен сусындар толтырылған сөмке Нақты тамақты сатып алуға болатын дүкендер туралы ақпарат
ортасы 7-11 минут	• (P) Оқушыларды жұпқа бөліңіз және сөмкеде не бар екенін табуды тапсырыңыз. Оқушылар өздері жақсы көретін тағам өнімдері мен сусын түрлерін айта алады. Оқушы жауаптарын талқылаңыз.		Тақта мен бор, ақ тақта немесе интерактивті тақта. А3 және А4 парақтары; мәзір ресімдеуге арналған маркерлер мен қалам
12-14 минут	• (W) Тақырыпты тақтаға екі бағанаға жазыңыз: Бұл не? Бұны қайдан сатып ала аламыз? Бұны қай жерден сатып аламыз? бағанасы үшін – осы бағананы немен толтыруға болатынын оқушылардан сұраңыз, мысалы дүкендер, супермаркет, базар, көше сатушылары. Сөмкеден ингредиенттерді алыңыз немесе (I) оқушылардың кезекпен келіп, төрт баладан тұратын топтан бір адамнан келіп өздері ингредиенттерді шығаруды сұраңыз.
15-30 минут	• (I)(W) Оқушылар сөмкеден шығарған ингредиенттерді сыныпқа көрсетеді. Оқушылардың өнімді анықтауды және одан не дайындауға болатынын сұраңыз. Ұсыныстарды талқылаңыз. Содан кейін осы өнімді қайдан сатып алуға болатынын сұраңыз. Жауаптарды тиісті бағанаға жазыңыз – Бұл не? немесе Оны қай жерден сатып аламыз? • Әрбірімен бірдей жұмыс істеп сөмкеден барлық өнімді шығарыңыз. Бағананы толтырыңыз.

	• (G) Оқушылардан сөмкеден табылған өнімдер туралы және олардың ата-аналары сол өнімдерден қандай тамақ дайындайтынын айтып беруді сұраңыз.
31-35 минут	• Әр топ өз мәзірін дайындауна және оны сыныпқа таныстыруына болады.
Соңы 35-40 минут	• (W) Сыныппен бүгін олар тамақ және сусын туралы не білгенін талқылаңыз
Қосымша ақпарат
Дифференциация – қосымша қолдауды қалай көрсетесіз? Үлгерімі жақсы оқушылар алдында қандай тапсырма беруді			бағалау – оқуда оқушылар жетістіктерін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?	пәндік байланыстар денсаулық және қауіпсіздік ИКТ байланыс, құндылықтармен байланыс (тәрбиелеу элементі)
• жоспарлап отырсыз?Дифференциация болжанатын нәтижелермен сәйкес пайдаланылады, яғни тапсырма бірдей, бірақ оқушылар мұғалім көмегімен оған өздерінің үлгеріміне қарай жауап бере алады • Оқушылар топқа бөлінген, олардың саны күрделі тапсырма мен ресурстарды пайдалану үшін оңтайлы. • Үлгерімі жақсы оқушылар топта өз сыныптастарына қолдау көрсету және мына жағдайда өздері пайдалана алатын қасиеттерін дамыту үшін көшбасшы бола алады: - Барлық сынып алдында топтық жұмыс бойынша есеп - Талқылауды және ол туралы есеп жазу - Қажетті медиааппаратура пайдаланып барлық сынып алдында А3\А4 дайын мәзірді таныстыру			• Оқушылардың қызығушылығы мен олардың реакциясын елеу, жұмыс бөлігі ретінде жазу, оқу, дұрыс сөйлеу және жалпы қызығушылық саласында оқушы картасын құру үшін бақылау • Жазу нәтижелері: егер оқушылар мәзірді жеке құрса, жазу сапасын тексеру • Барлық сынып – игерген материалды сабақ соңында қайталау өткенді зерделеу мен бағалауға және оқушылар қандай қорытынды жасағанын белгілеу үшін жақсы көмектеседі.	• Тамақ салынған сөмке – оның құрамының денсаулық пен қауіпсіздікке әсерін зерттеңіз • Интерактивті тақта оқушыларды зерттеу барысына тарту үшін пайдалана алады. • Құндылықтар – сабақ тамақ пен сусынды зерттеу арқылы дұрыс тамақтану құндылығы мәселесін көтереді.
Рефлексия Сабақ мақсаты орындалды ма? Бүгін балалар нені үйренді? Оқытудың атмосферасы қандай болды? Оқушылар арасында дифференциация бойынша әрекеттер сәтті болды ма? Уақытты қалай пайдаландым? Жоспарда не өзгерістер болды және неге?		Осы сабақты бағалау үшін бос орын пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы тиісті сол жақтағы сұраққа жауап беріңіз
Қорытынды бағалау Ең жақсы өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) 1: 2: Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (оқытуға және үйренуге қатысты)? 1: 2: Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпаратты білдім? 1: 2:

Осындай қысқа мерзімді жоспардың құрылымының үлгісі ұсынылады.

Сабақты жоспарлау мұғалім мен оқушылардың жұмысында нақты логикалық бірізділікті қамтамасыз етеді, мектеп оқушыларының ой еңбегінде деректер мен жинақтаудың арақатынасын дұрыс белгілеуге, маңызды және типтік көрсеткіштік деректік мәліметтерді ұғынудың негізінде материалды меңгеруге мүмкіндік береді, олардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру үшін үлкен маңызы болады [7].

2 1 сыныптың «Дүниетану» пәнінің қысқа мерзімді жоспарларында

сабақтың мазмұнын жоспарлау тәсілдері

Жоспарлаудың мән-мәтiнiнде ғылыми-негізделген таңдау мен оны жетілдірудің әдістемесін жүзеге асыру сияқты мұғалім мен оқушылардың барынша аз уақыт пен аз күш жұмсай отырып, ең жақсы нәтижеге қол жеткізуіне мүмкіндік беретін педагогикалық үдерісті оңтайландыру тұжырымдамасын дайындаған Ю.К. Бабанскийдің идеясы қызығушылық тудырады. Атап айтқанда, Ю.К. Бабанский оқыту үдерісі егер, ол мынадай критерийлерге жауап бергенде ғана тиімді болады деп есептеді:

а) оқыту үдерісінің мазмұны, құрылымы және жұмыс істеу логикасы білім беру, тәрбиелеу және мектеп оқушыларын жалпы дамыту міндеттерінің әрбір оқушының ең жоғары оқу мүмкіндігі деңгейінде (бiрақ «қанағаттанарлықтан» төмен емес) мемлекеттік оқу бағдарламаларының талаптарына сәйкес тиімді және сапалы шешілуін қамтамасыз етеді.

б) қолданыстағы оқу жоспарында сынып сағаттары үшін бөлінген уақытты шығындамай, сондай-ақ мектеп гигиенасы белгілеген мұғалім мен оқушылардың үй тапсырмасына арналған уақытты ең жоғары нормасынан асырмай қойылған мақсаттарға қол жеткізіледі [8].

Білім парадигмасынан (білім, білік, дағдыларды беру) құзыреттілік парадигмасына өту мазмұннан мақсатты тұжырымдауға басымдық береді. Осыған байланысты оқытудың күтілетін нәтижелері алдын ала көзделген мақсаттар болып табылады. Жаңартылған оқу бағдарламаларында күтілетін нәтижелер оқытудың қысқа мерзімді көп деңгейлі жүйесін құрайды. Төмендегі кестеде оқытудың күтілетін нәтижелері Блумның таксономиясы бойынша жобаланған (1-кесте).

1-кесте – Бенджамин Блумның таксономиясы

Оқу мақсаттарының негізгі категориялары	Нәтижелердің сипаты
1	2
Білу. Бұл категория игерілген материалды есте сақтауды және зерделеуді білдіреді. Әңгіме мазмұнның сан алуан түрлері туралы - нақты фактiлерден бiртұтас теорияларға дейiн болуы мүмкін. Бұл категорияның ортақ белгісі - тиiстi мәлiметтердi еске салу.	- қолданатын терминдерді біледі; - нақты фактілерді біледі; - әдістерді және тәртіптерді біледі; - негізгі ұғымдарды біледі; - ережелер мен қағидаттарды біледі.
Түсіну. Бұрын оқыған материалдың мағынасын түсіну қабілетінің көрсеткіші материалдың бір формадан екінші формаға өзгеруі (трансляция), оны бір	- фактілерді, ережелер мен қағидаттарды түсінеді; - сөздік материалды түсіндіреді; - сызбаларды, графиктерді және

1-кестенің жалғасы
1	2
тілден басқасына «аудару» болуы мүмкін. Түсiнудің көрсеткiші оқушының материалды түсiндiруі (түсiндiрме, қысқаша мазмұндама) немесе құбылыстың, оқиғаның онан әрі барысы туралы жорамал (салдарын, нәтижесін алдын ала болжау) болуы мүмкiн. Мұндай оқу нәтижелерi материалды жай ғана есте сақтаудан асып түседi.	диаграммаларды түсіндіреді; - сөзбен берілген материалды математикалық сөйлемге айналдырады; - қолда бар мәліметтерден келіп шығатын болашақ салдарды алдын ала сипаттайды.
Қолдану. Бұл категория игерілген материалды нақты жағдайлар мен жаңа жағдаяттарда қолдану білігін көрсетеді. Бұған ережелерді, әдiстерді, ұғымдарды, қағидаттарды, заңдарды, теорияларды қолдану кiредi. Оқытудың тиiстi нәтижелерi түсінуге қарағанда, материалды игерудің жоғары деңгейiн талап етедi.	- жаңа жағдаяттарда ұғымдар мен қағидаттарды қолданады; - нақты практикалық жағдаяттарда заңдарды, теорияларды қолданады; - әдістер мен тәртіптерді дұрыс қолдануды көрсетеді.
Талдау. Бұл категория материалдың құрылымы ұғынықты болуы үшін оны құраушыларға бөліп көрсету білігін көрсетеді. Бұған бүтінді бөліктерге бөлу, олардың арасындағы өзара байланысты анықтау, бүтінді ұйымдастыру қағидаттарын түсіну жатады. Бұл жағдайда оқу нәтижелерi түсіну мен қолдауға қарағанда, ең жоғары интеллектуалдық деңгей ретінде сипатталады, себебi бұл категория оқу материалының мазмұнымен қатар оның ішкі құрылымын да түсінуді талап етедi.	- жасырын (анық емес) сөйлемдерді бөліп көрсетеді; - пайымдау логикасында қателер мен олқылықтарды көре алады; - фактілер мен зерттеулер арасында айырмашылықты табады; - деректердiң маңыздылығын бағалайды.
Жинақтау (Синтез). Бұл категория жаңашылдыққа ие бүтінді алу үшін элементтерді құрамдастыру білігін көрсетеді. Мұндай жаңа өнiм хабарлама (сөйленген сөз, баяндама), iс-әрекеттер жоспары немесе жалпыланған байланыстардың жиынтығы (қолда бар мәлiметтердi ретке келтiруге арналған	- шағын шығармашылық шығарма жазады; - эксперимент жүргiзудiң жоспарын тіркейдi; - қандай да бір проблеманы шешудің жоспарын салыстыру үшін әртүрлі сала бойынша білімдерін пайдаланады.
1-кестенің жалғасы
1	2
сұлба) болуы мүмкін. Тиiстi оқу нәтижелерi жаңа сұлбалар мен құрылымдарды жасауға басымдық беретін шығармашылық сипаттағы iсәрекетті көздейді.
Бағалау. Бұл категория нақты мақсаттар үшін қандай да бір материалдың (бекіту, көркем шығармалар, зерттеу мәліметтері) маңызын бағалау білігін көрсетеді. Оқушының пікірі нақты критерийлерге негізделуі тиіс. Критерийлер iшкi (құрылымдық, логикалық) және сонымен қатар сыртқы (көзделген мақсатқа сәйкестiгi) болуы мүмкін. Критерийлерді оқушылардың өздері анықтауы мүмкін, немесе оған сырттан берілуі мүмкін (мысалы, мұғалім). Бұл категория барлық алдыңғы категорияларға қоса, нақты белгіленген критерийлерге негізделген бағалау пікірлері бойынша оқу нәтижелеріне қол жеткізуді көздейді.	- жазбаша мәтін түрінде материалдың құрылу логикасын бағалайды; - қолда бар мәліметтерге қорытындылардың сәйкестігін бағалайды; - сапаның сыртқы критерийлеріне сүйене отырып, қандай да бір өнімнің маңызын бағалайды.

Әрбір пән бойынша мазмұнды жобалаудың қағидаттары да өзгерді: сызықтық қағидаттың орнын спиральді қағидат басты, яғни білім мен білік тігінен де, көлбеу бойынша да біртіндеп өсе бастады (тақырып бойынша және сынып бойынша дағдылардың күрделенуі). Осыған байланысты оқу бағдарламасының мазмұнын құрудың негізіне қойылған оқу материалын оқыпүйрену үшін оның спираль тәрізді орналасу қағидатын, сонымен қатар, сынып және тоқсан бойынша ұсынылған пәнаралық өзекті тақырыптарды оқу арқылы материал мазмұнын құрылымдауды ескеру қажет [4]. Жоғарыда келтірілген Блумның таксономиясына сәйкес, сабақта оқушылардың когнитивті дағдыларын сипаттайтын 2-кестеде берілген тапсырмаларды пайдалану керек [9].

2-кесте – Ж. Қараевтың технологиясы бойынша тапсырмалардың үлгісі

Түрлері

Мазмұны

Тапсырмалардың үлгісі (оқу мақсаттары)

Таным

деңгейі

Қайталау немесе ақпаратты

арқылы есте сақтауды тексеруге

тану

Анықтау, қайталау,

белгілеу, санау, есте

Т ө

2-кестенің жалғасы
1	2	3	4
Л У	бағытталған; ақпарат пен материалды еске түсіру: тест тапсырмаларын орындау, таңбадан кеткен қателерді түзету, жаттап алу, ережелер мен анықтамаларды қайталау, қолдануды ретке келтіру.	сақтау, атау, салыстыру, атап көрсету	м е н
Т Ү С І Н У	Ақпаратты басқа таныс жүйеге көшіру, есте қалған ақпаратты басқаға беру жолдарын анықтау. Ұқсастықтарды, айырмашылықтарды және нәтижелерді, салыстыруларды сипаттау. Төрт топқа бөлінеді: 1. Түсіндіру (интерпретация) – негізгі идеяны және оның ішкі өзара байланысын анықтау; бұған «Қалай?», «Неге?» деген сұрақтарды, «Салыстырыңдар», «Айырмашылығын көрсетіңдер» және т.б. тапсырмаларды жатқызуға болады. 2. Аудару (трансформация) – идеяны таныс таңбалық жүйеге немесе мағынасын сақтай отырып, таныс формаға аудару: графикті оқу, суретті түсіндіру, өзінің сөзімен түсіндіру. 3. Үлгілер - ой мен ақпараттың дұрыс түсіндірілгендігін көрсетеді. 4. Анықтау – терминнің немесе ұғымның мазмұнын өз сөзімен беру, анықтаманы таныс және түсінікті сөздермен түйіндеу (берілген анықтаманы қайталамау).	Аудару, қайта тұжырымдау, сипаттау, тану, түсiндіру, бiлдiру, айыру, орнына қою, баяндау, әңгiмелеу, графикті оқу, суретті түсiндіру, өз сөзімен түсiндiру, теңестіру, айырмашылығын көрсету, салыстыру, мысал келтіру	О р т а ш а
Қ О Л Д А Н У	Қандай да бір проблеманы шешу үшін ақпаратты пайдалану немесе қолдану. Оқушы/студент мұғалімнің/ оқытушының көмегінсіз таныс емес проблеманы өз бетінше шешуі тиіс. Мұғалім/оқытушы шешімнің тек дұрыстығына ғана емес, сондай-ақ шешу үдерісіне де назар аударуы тиіс; себебі, шешу жолы шешімнің өзінен де маңызды болуы мүмкін.	Түсіндіріп беру, қолдану, қосу, пайдалану, көрсету (жұмыстың қағидаттары мен тәртібі), ережелерді сақтай отырып, орындау (рөл ойнау), машықтану, иллюстрациялау, идеяларға жүгіну, (идеяларды пайдалану), жазбаша көрсету, тәртіпке	О р т а ш а

2-кестенің жалғасы
1	2	3	4
		келтіру, сызба түрінде көрсету
Т А Л Д А У	Зерттелетін объектінің құрылымын, сондай-ақ жасырын мағыналарын анықтау мақсатында оны құраушы бөліктерге бөлу. Оқушы/студент әртүрлі бөліктер қалай жұмыс істейтінін және олар нәтижеге қалай алып келетінін анықтайды және түсінеді (Талдаудың ақпаратты барынша терең қайта өңдеу мен меңгеру түсінігінен айырмашылығы бар). Талдау сұрақтары мен тапсырмаларының түрлері: 1. Мазмұнын анықтау; 2. Сөз астарын анықтау; 3. Уәждеме. 1. Мазмұнын анықтау – құрамдас бөліктерге бөлу (ақпараттың негізгі түсініктері арасындағы байланыстарды көрсету үшін оқушы/студент оның шегінен шығуы тиіс), айтылған ойды дамыту. 2. Сөз астарын анықтау - екi қорытындының арасындағы байланысты анықтауды талап етеді (шешiмдер, ассоциациялар, тура көрсетілмеген себептер мен салдарлар). 3. Уәждеме - себептердi анықтау. Оқушы/студент тура және жасырын ойлар мен іс-әрекеттерді анықтайды, өзінің көзқарасын дәлелдердің көмегімен қорғайды.	Бөліп көрсету, талдау, бөлу, бағалау, есептеу, эскперимент жасау, тестілеу, салыстыру, қарсы қою, сынау, диаграммалау, инспекциялау, пікір жарыстыру, түгендеу, сұрастыру, бөліктердің арақатынасын белгілеу, шешу, емтихан тапсыру, категориялау, бөліктерге бөлу, себебі мен салдарын анықтау, дәлелдер келтіру, жасырын мағынасын анықтау	Ж о ғ а р ы
Ж И Н А Қ Т А У	Жаңа мазмұнды жасау мақсатында элементтерді шығармашылық тұрғыда біріктіру. Болжауды, шарттылықты, мүмкіндіктерді пайдаланып өз тәжірибесі негізінде жаңа моделді (құрылымды) құрастыру. Жұмыстың түрлері мен нәтижелері: 1. Шығармашылық жанрлар. 2. Жоспар құру немесе тәжірибе	Құрастыру, жоспарлау, ұсыну, құру, тұжырымдау, орнына қою, жинау, іріктеу, құрылымдау, жасау, орнату, ұйымдастыру, істеу, дайындау, жазу	Ж о ғ а р ы
	2-кестенің жалғасы
1	2	3	4
	жүргізу. 3. Абстрактілі ұғымдарға негізделген нәтижелер.
Б А Ғ А Л А У	Шешiм қабылдау және даулы, пікірталас тудыратын тақырыптар бойынша өзінің көзқарасын қорғау. Оқушылар/студенттер өздерінің ойларын, идеяларын, қорытындыларын тұжырымдай және бере білуі тиіс және оларды негіздей алуы тиіс. Бұл деңгейде нақты, жүйелi және дәлелденген стандарттар қолданылады.	Ойлану, таразылау, бағалау, рейтингілеу, салыстыру, қайта қарап шығу, орнына қою, іріктеп алу, таңдап алу, өлшеу, «құптаймын» және «қарсымын» уәждерін дәлелдеу	Ж о ғ а р ы

Сабақтың аралық (жұмыс) кезеңдерiнің бірізділігі мен саны еркін болуы мүмкін.

Сабақтың ішкі құрылымы – бұл оқу үдерісінде оқушылардың білім, білік және дағдысы қалыптастыратын оқу тапсырмаларының жүйесі. Мұғалімнің қандай тапсырмаларды таңдайтындығына, оларды қандай бірізділікпен орналастыратындығына, балалардың іс-әрекетін қалай ұйымдастыратындығына, оларды орындау үшін қандай әдістемелік тәсілдер мен амалдарды қолданатындығына байланысты оқытудың мақсаттарына қол жеткізіледі; оқушылардың белсенділігі мен дербестік деңгейі артады.

Жұмыстың ауызша және жазбаша түрлерін кезектестіріп беріп отыру өте маңызды. Бұдан басқа, тапсырманың күрделілік деңгейін ескеру керек. Бұл оны орындауға кеткен уақытты анықтау үшін қажет.

3 Қысқа мерзімді жоспарды сабақтарда пайдалану бойынша әдістемелік

ұсыныстар

Бенджамин Франклиннің уақытты басқару жүйесі бойынша өмір тіршілігін жоспарлауды көптеген табысты адамдар, басшылар мен мамандар қазіргі уақытта қолданып жүр. Бірақ та бұл жүйе өз өмірін тиімді пайдалануды армандап жүрген кез-келген адамға пайдалы болуы мүмкін.

Мұғалім орта мерзімдік жоспарлауды жасамас бұрын Бенджамин Франклиннің уақытты жоспарлау жүйесімен танысуы тиіс. Франклиннің жүйесі «ілгері, алға бағытталған», яғни алдын ала орындалатын мәселемен жұмыс жасайды. Ауқымды міндеттер шағын міндеттемелерге бөлінеді, ал олар одан да шағын міндеттемелерге бөлінеді. Бұл жүйені сатылы пирамида түрінде елестетіп көруге болады, ал оны қолдану үдерісі, осы пирамиданы салу барысына ұқсайды.

Пирамиданың негізі (іргетасы) – мұғалімнің педагогикалық құндылықтары. Мұғалімнің құндылықтарын қайта ойлау пирамиданың 1 қабатында, яғни Қазақстан мұғалімдерінің біліктілігін жоғарлату бағдарламасының басты идеясы – балаларды оқуға оқыту идеясымен танысу кезінде болуы мүмкін. Енді мұғалімнің педагогикалық құндылығы – оның жеткен жетістігі емес,оқушы тұлғасы болып табылуы керек.

Келесі кезең – мұғалім қандай нәтижеге жетуі, яғни «Лайықты мақсат» таңдауы қажет. Мұғалімнің орта мерзімдік жоспарлаудағы мақсаты: оқушы жеке және ұжыммен ақпаратты талдай алуы, берілген тапсырмаларды шешу үшін оны іріктей алуы, түйінді мәселелерді айқындап алуы, әр деңгейде сыни ойлауы және коммуникативтік біліктерін дамыта алуы қажет.

Пирамиданың үшінші қабаты – нақты мақсаттар мен оның нақты мерзімі көрсетілген орта мерзімдік жоспар. Мысалы, «Мұғалім осы немесе басқа да мақсаттарға жетуі үшін мұғалім жуық айда немесе аптада не істей алады?» Бұл шешім шығару болып табылады.

Төртінші қабат – қысқа мерзімді жоспар. Ол орта мерзімдік жоспар негізінде құрылады, бұл мұғалімнің бір сабаққа арналған жоспары.

Осы пирамидаға сүйене отырып, мұғалімнің барлық қызметі, жұмысы жоспарланады.

Сабақты жоспарлау – сабақтың тақырыбын, мақсатын, мазмұнын; оқушылардың іс-әрекетін ұйымдастырудың әдіс-тәсілдері мен формаларын; оқыту құралдарын анықтаудан басталады. Сонымен бірге сабақты жоспарлауды анықтайтын элемент – сабақтың мақсатын қою. Сабақтың мақсаты өз кезегінде оқуға тиіс материал жөнінде оқушылардың не білетіндігі және не жасай алатындығына байланысты қойылады.

Сабақтың мақсаты оның мазмұнын (сабақтың ішкі құрылымын, яғни қойылған мақсат жүзеге асырылуы үшін сабақ барысында орындалатын тапсырмалар) айқындайды.

Оқытылатын нысанның математикалық маңызын ашуға көмектесетін әдістәсілдер, оқу әрекетін ұтымды ұйымдастыру формалары мұғалімнің алдыға қойған мақсатқа жетуді өте сапалы деңгейде қамтамасыз етуін талап етеді.

Жоспар – бұл алдын ала қойылған мақсатқа сәйкес орындалуға тиісті тапсырманың уақыты мен реттілігін қарастыратын алдын ала болжанған ісшара жүйесі.

Жоспардың мазмұны:

- сабақтың тақырыбы (оқыту нысаны);

- сабақтың мақсаты (оқу іс-әрекетінің себептері, оның болжамды нәтижелері), оқушылардың орындауын қамтамасыз ететін әдістер, формалар және тәсілдер туралы ақпараттар әр қайсысына қоса берілген оқу тапсырмалары;

- сабақтағы оқушылардың тапсырмаларды орындау тәртібімен, тапсырмаларды орындау тәртібінің үлгісі.

Орта мерзімді жоспарға сәйкес «Менің мектебім» бөлімінің «Мектепке саяхат» тақырыбына арналған, Астана қаласындағы «Назарбаев зияткерлік мектебінің» мұғалімі Ш. Саукатованың тәжірибесінен қысқа мерзімді жоспардың нұсқасы ұсынылады.

Сабақ жоспары

Мектепке саяхат

Оқыту мақсаты:

• мектепте қандай бөлмелер бар екенін, олардың не үшін арналғанын біледі;

• олардың орналасқан жерлерін өз бетімен табуға үйренеді.

Тірек сөздер:

Асхана – столовая – сanteen;

Кітапхана – библиотека – library;

Дәрігер бөлмесі – медицинский кабинет – medical office.

Оқулық: Мектепке саяхат, 16-17-беттер. Жұмыс дәптері: Мектепке саяхат, 11-12-беттер.

Ресурстар:

Интерактивті тақта, оқушылардың санына қарай бөлмелердің атауы жазылған карточкалар, мектеп сұлбасының көшірмесі, фотоаппарат, ғаламшар немесе дүниежүзілік карта. http://www.uchsib.ru/articles/132

Сабақтың мақсаты:

Сабақ мақсатын жүзеге асыру үшін мектеп сұлбасымен жұмыс, зерттеу жүргізу, бөлмедегі заттарды анықтау сияқты тәжірибелік сипаттағы тапсырмалар қолданылады. Бұл сабақ оқушыларға өз мектебін жақсы тануға, жабық бөлмеде бағдарлай алу дағдысы мен қиялын дамытуға көмектеседі.

Сабаққа қажетті деректі материал:

Өзінің орналасуы және сәулеті жағынан ерекше мектептер туралы ақпарат. Ашық кеңістіктегі мектеп (Дания).

Мектептің ішінде бір де бір жеке кабинет және сынып бөлмесі жоқ. Есесіне мектептің ортасынан өтетін үлкен айналмалы баспалдақ бар. Бұл баспалдақтан оқушылардың шағын топтары барлық ерекше қарым-қатынасты қалай игеріп жатқанын көруге болады. Мұнда барлық жерде сымсыз интернет бар, ал еденде ашық түсті жастықшалар жатыр.

Террасет – жер астындағы мектеп (Terraset Elementary School PTA (АҚШ).

Террасет мектебі Рестон қаласында орналасқан (Вирджиния штаты). Ол негізінен жер астында орналасқан. Оқу орыны 70-ші жылдардың ортасында салынған. Бұл уақыт кезеңінде Америкада энергетикалық дағдарыс болды. Қала басшылары энергия үнемдейтін жер астындағы мектепті ойлап тапты. Ол өзінөзі жылытып тұрады.

Камбоджадағы қалқымалы мектеп.

Бұл оқу орыны судың үстінде орналасқан. Мұндай құбылыс ешкімді таң қалдырмайды: Кампонг Луонг ауылындағы барлық ғимараттар тура мағынасында суда қалқып тұрады. Мектепте шамамен 60 оқушы оқиды. Мектепке балалар арнайы легендерге отырып барады.

Сабақ бойынша ескертпе Мектептегі бөлмелер

Сабақты «Сендер білесіңдер ме? Біздің мектепте қандай бөлмелер бар және олар не үшін арналған?» деген сұраққа жауап алудан бастасаңыз болады. Оқушылардың жауаптарын тыңдаңыз. Содан кейін олардың 1-суретке қарауын және суретте қандай бөлмелер бейнеленгенін, не үшін арналғанын және қайда орналасқанын айтуын сұраңыз. Суреттеген кезде «сол жақта», «оң жақта», «ортасында», «төменгі жақта», «жоғары жақта», «бірінші/екінші/үшінші қабаттарда», «жанында» және т.б. сөздерін оқушылардың дұрыс қолданғаны өте маңызды. Тапсырма қызықты болуы үшін «Көз алдыңа елестет» ойынын қолдануға болады. Оқушылар ойша өздерін құмырсқаның үлкендігіндей етіп елестетеді. Енді олар суреті салынған мектепке кіріп, қай жерде не орналасқанын көре алады. Осындай тапсырма оқушыларға сезім толқынын сыйлап, қиялын және кеңістікті ойлануын дамытады. Бұл тапсырманы қорытындылай келе оқушыларға мәтінді оқуға беріңіз. Оқушылардың назарын қалың қаріппен жазылған сөздерге аудартыңыз. Оқушылар оқып шығып, естерінде сақтауы тиіс.

Анықта

Оқушылардан саяхаттаған ұнайды ма екенін сұраңыз. Сөз жоқ, барлығы ұнайтынын айтады. «Саяхат кезінде адасып кетпеу үшін қолыңда қандай зат болуы қажет?» деген сұрақ қойыңыз. Қабілеті жоғары оқушылар карта немесе сұлба қажет екенін айтады. Мұғалім әр мектептің сұлбасы бар. Онда мектептегі барлық бөлмелер, кіретін және шығатын есіктер көрсетілгенін түсіндіреді. Бұл сұлбаны экранға шығаруға немесе оқушыларға таратып беруге болады. Тапсырма топтар бойынша беріледі. Мұғалім топтарға бөлуді былайша ұйымдастыруына болады. Парақтарға түйінді сөздерді «кітапхана, асхана, дәрігер бөлмесі), оқушылар парақтарды таңдайды, оқиды және бөлмелерді атауы бойынша біріктіреді. «Кітапхана» тобы сұлбадан кітапхананы табады. Келесі топ – асхананы, ал үшінші топ дәрігер бөлмесін табады. Бұдан әрі мұғалім оқушыларға саяхат кезінде сұлбаның көмегімен не істеу қажет екені, бұл бөлмелерге қысқа жолдарды табуға, бөлме ішінде кімдер және не бар екенін қарауға, бұл бөлме не үшін арналғанын түсінуге нұсқау береді. Мектеп сұлбасын өзімен бірге алып, мұқият қарайды. Мұғаліммен бірге кабинеттен шығады. Саяхаттан кейін оқушылар жұмыс дәптерінде «Есіңе түсір және суретін сал» тақырыбындағы 1-тапсырмасын орындайды.

Сен білесің бе?

Бұл айдарды «Егер .............. не болар еді?» ойынынан бастауға болады. «Егер мектепте бөлмелер болмаса, не болар еді?» сұрағын қойыңыз. Оқушылар бұл жағдаятты көз алдыларына елестетіп, талқылай бастайды. Көпшілігі бұл шындыққа жанаспайтындай көрінеді. Бұл жерде мұғалім оқулықтағы суретін көрсетіп, Даниядағы мектеп туралы мәлімет береді. Сонымен қатар мұғалім деректі материалда берілген қосымша ақпаратты жеткізе алады. Оқушылардың басқа да елдерде мектептер бар екенін біліп қана қоймай, олардың өз мектебіне ұқсамайтынын ойланғаны маңызды. Географиялық білімдерін қалыптастыру үшін оқушыларға дүниежүзілік картадан немесе ғаламшардан Данияның орналасқан жерін көрсеткен дұрыс.

Тілдік құзыретті дамыту

Бұл сабақта әр оқушы үшін түйінді сөздер 3 тілде карточкаларға жазылады. Топтарға да осы карточкалар бойынша бөлінеді. Сонымен бірге «Жұбын тап» ойынын ұйымдастыруға болады. Бүкіл сынып бойынша әр жерде сынып бөлмелерінің суреттері және бұл бөлмелердің әр тілде жазылған атаулары ілінеді. Оқушылар суреттерге қатысты сөздерді табуы тиіс. Бұл тапсырманы сергіту жаттығуы ретінде қолдануға да болады, себебі бұл ойын уақытында оқушылар үнемі қозғалып жүреді.

Пәнаралық байланыс

Математика

№1 тапсырманы орындаған кезде оқушылар «сол жақта», «оң жақта», «ортасында», «төменгі жақта», «жоғары жақта», «бірінші/екінші/үшінші қабаттарда», «жанында» ұғымдарын қайталайды.

Ғылымға кіріспе

Оқушылар объектілерді бақылауға және тиісті тұжырым жасауға үйренеді.

Өнер

Оқушыларға жұмыс дәптерінде 1-тапсырманы орындауға тапсырма беріледі: Бұл тапсырмада оқушылар мектептегі өзіне ұнайтан жерлердің суретін салады.

Қосымша тапсырма

Қосымша тапсырма ретінде жұмыс дәптеріндегі № 2 «Лабиринт» тапсырмасы орындауға беріледі. Оқушылар лабиринтте қарындашпен сызық жүргізу арқылы барлық заттарды тиісті бөлмелерге апаруы тиіс. Бұл тапсырманы сыныпта да ойнауға болады. Себетке бірнеше заттар салынады. Оқушы олардың кез-келгенін таңдайды, мысалы, градусник. Бұл заттың атауын айтып, оны «Дәрегер бөлмесі» карточкасының жанына қояды. Бағалау

Оқушылар

- асхана, кітапхана, дәрігер бөлмесі мектептің қай жерінде орналасқанын;

- бұл бөлмелер не үшін арналғанын екенін;

- дәрігер бөлмесінде қандай заттар бар екенін білді. Оқушылар

- асхананың, кітапхананың, дәрігер бөлмесінің орналасқан жерін мектептің сұлбасынан анықтауды;

- қарапайым бақылау жүргізуді;

- бұл бөлмелерде өздерін дұрыс ұстай білуді үйренді.

Бағалаудың бір түрі ретінде оқушыларға «Суреттерді дұрыс таңда» тапсырмасын ұсынуға болады. Бірқатар заттардың суреттері (парта, тақта, тарелка, қасық, дәрігер халаты, кітап сөресі және т.б.) және үш бөлменің (кітапхана, асхана, дәрігер бөлмесі) атаулары беріледі. Оқушылар суреттерді бөлмелердің атауларымен сәйкестендіруі және бұл бөлмелердің не үшін қажет екенін айтуы тиіс.

Қорытынды

Оқу бағдарламасын жоспарлау (ұзақ мерзімді жоспарлау), әдеттегідей, білім саласындағы саясатты қалыптастыратын адамдар, сондай-ақ мектеп әкімшілігімен жүзеге асырылады. Орта мерзімді жоспарды оқу бағдарламасын сыныпта сабақ беру тәжірибесінде деңгейлі бағдарламалардың жеті модулін кіріктіруді талап ететін сабақтар тізбегі сериясын қалыптастырушы мұғалімдер тобы жасайды. Өз кезегінде әрбір мұғалім әрбір нақты сынып үшін жеке сабақтарды жоспарлау (қысқа мерзімді жоспар) мақсатында сабақтар тізбегі сериясын өз бетінше пайдаланады.

Мектептің парасатты, адамгершілік және физикалық тұрғыда өздігінен дамуға, белсенді де шығармашылықпен ойлау және әрекет етуге қабілетті тұлғаны дайындай алатындығы білім беру мазмұнының жаңартылуына байланысты. Жаңартылған білім мазмұны ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді мақсаттарды ескеріп жобаланған оқыту нәтижелеріне бағытталған.

Сабақта әрбір тапсырма бір схема бойынша пысықталады:

- тапсырманы тұжырымдау (не істеу керек?);

- мақсат қою, негіздеу (мұны неге істеу керек?);

- орындауға дайындық (қалай істеу керек?);

- тапсырманы орындау;

- мақсатты жүзеге асыру туралы тұжырым; - нәтижелерді бағалау.

Осыған байланысты оқу бағдарламаларын ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді жоспарлар толықтырады. Бұл жоспарлар барлығы өзара байланысты. Міндетті және регламенттеуші болып саналатын бағдарламаларға қарағанда жоспарлар ұсыныс жасау сипатында болады. Қысқа мерзімді жоспарларды мұғалім өзі жасайды және жеке сипатта болады. Мұғалім жүйеде жоспарлардың барлық үш түрінде (ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді) қолдануы тиіс. «Дүниетану» пәні бойынша жаңартудың ерекшелігі коммуникативтік дағдыларды (білу, түсіну, қолдану, талдау, жинақтау, бағалау) дамыту болып табылады.

Бұл дағдылар спиральдық қағиданы ескеріп және Блум таксономиясына сәйкес тақырыптан келесі тақырыпқа, сондай-ақ сыныптан-сыныпқа өрістейді және күрделене түседі. Бұл дағдылар тоқсандар бойынша көрсетілген, бір тоқсан шегінде бөлім және тақырыптар бойынша толығырақ өрістетіліп және топтастырылған. Қысқа мерзімді жоспарлауда (сабақ жоспары) олар толығырақ жүзеге асырылады. Қысқа мерзімді жоспарларды әзірлеген кезде жоспарлаудың біріңғай фомасын қолдану қажет.

Пайдаланған әдебиетер

1 Қазақстан Республикасы Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың «Қазақстан – 2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына жолдауы. Астана, Ақорда 14. 12. 2012 ж.

http://strategy2050.kz/ru

2 Мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш білім беру стандарты. Жоба. «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ Білім беру бағдарламалары орталығы – Астана, ТК «Алатау», ВП-6, Түркістан к-сі 2. 2014г. – 30 с.

http://nis.edu.kz/ru/about/subsid/center-edu-pr/.

3 Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігінің 2014 жылғы 13-қаңтардағы №9 бұйрығымен бекітілген, 2014-2016 жылдарда Қазақстан Республикасы білімі мен ғылымын дамытудағы басым бағыттарын жүзеге асырудағы іс-шаралар жоспары. http://skocontrol.gov.kz/files/NPA/3h%20letnii%20plan.doc.

4 «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ Педагогикалық шеберлік орталығы. Педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін арттыру курсының бағдарламасы. Мұғалімге арналған нұсқаулық. Үшінші басылым. – 2014. - www.cpm.kz.

5 «Дүниетану» пәні бойынша оқу жоспарының жобасы (орта білім беретін 12 жылдық мектептің мазмұнын жаңарту аясында). 1-сынып. – «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ Білім беру бағдарламалары орталығы – Астана, ТК «Алатау», ВП-6, Түркістан к-сі 2. 2014.

http://nis.edu.kz/ru/about/subsid/center-edu-pr/.

6 Васильев Ю.А. Школьный урок: сборник методических рекомендаций по конструированию учебного занятия. – г. Кызылкия, 2006 г. – 39 с. http://www.pandia.ru/text/77/105/328.php. 7 Данилов М.А., Есипов Б.П. Дидактика. – М.: Изд-во АПН РСФСР, 1957.

– 409 с.

8 Бабанский Ю.К., Поташник М.М. Оптимизация педагогического процесса: в вопросах и ответах. – Киев: Рад. школа, 1983. – 17 с.

9 Караев Ж.У. Сущность технологии трехмерной методической системы обучения. – г.Алматы. 2014г. http://pttmso.info/ru/statia.htm.

Содержание

Введение............................................................................................................... 27

1 Особенности преподавания и реализация краткосрочного плана по

интегрированному предмету «Познание мира» в 1 классе............................ 28

2 Примерные краткосрочные планы для 1 класса........................................... 36

Заключение......................................................................................................... 47

Список используемой литературы...................................................................... 49

Введение

Пособие является результатом совместной деятельности РГКП Национальная академия образования им. И. Алтынсарина и АОО «Назарбаев Интеллектуальной школы» по обновлению содержания образования и трансляции опыта работы по интегрированным образовательным программам НИШ в организации среднего образования Республики Казахстан.

Одной из главных целей настоящего методического пособия, является обобщение опыта работы НИШ, базовых экспериментальных школ, учителей по переходу на 12-летнее обучение и оказание методической помощи учителям при подготовке и проведении учебных занятий по предмету «Познание мира» в 1 классе.

Для достижения поставленной цели разработки данного пособия поставлены следующие задачи:

- раскрытие особенностей преподавания и реализации краткосрочного плана по интегрированному предмету «Познание мира» в 1 классе;

- разработка примерного краткосрочного плана для 1 класса;

- выявление имеющегося опыта НИШ по разработке краткосрочных планов по предметам;

- разработка методических подходов при планировании содержания уроков в краткосрочных планах.

При изучении предмета «Познание мира» в 1 классе, учащиеся учатся выбирать темы для исследований, намечать пути поиска; выдвигать предположения; собирать и обрабатывать различные виды данных; находить применение полученным результатам. Поддерживая и интегрируя обучение, развивая свои знания, умения и навыки по предмету, учащиеся получают возможность для более глубокого понимания окружающего мира.

В пособии показаны особенности преподавания и методических подходов при составлении краткосрочного плана. Предложены рекомендации по его использованию. Приведены макет краткосрочного плана, примерный краткосрочный план урока которые учителя смогут использовать при планировании и проведении своих уроков по предмету. Показаны особенности организации учебного процесса на уроке, учебных материалов по содержанию предмета «Познание мира» в 1 классе.

1 Особенности преподавания и реализация краткосрочного плана по

интегрированному предмету «Познание мира» в 1 классе

Предмет «Познание мира» направлен на изучение и понимание первоначальных знаний общественных, культурных, природных процессов и явлений в их многообразии и тесном взаимодействии, способствует формированию у учащихся целостного восприятия окружающей действительности. Предмет «Познание мира» призван пробуждать у учащихся любопытство и развивать их воображение, заставляя думать о том: Кто мы? Откуда пришли? Где живем? Что нас окружает? Каково наше прошлое и каким будет наше будущее?

Предмет дает общую картину социальной, творческой и коммуникативной стороны жизни населения Казахстана, способствует развитию у учащихся понимания окружающего мира, первоначально исходя из вопросов о себе, доме и семье. Изучение предмета «Познание мира» способствует: формированию у учащихся личностного, общественного, национального самосознания и патриотизма; развитию у учащихся мышления как в историческом, так и в географическом масштабе через овладение основными научными знаниями об окружающем мире; усвоению знаний о казахстанском обществе и социальном окружении на всех уровнях: от дома, семьи и местного сообщества до регионального и национального. Кроме того уделено внимание пропедевтическому изучению первоначальных основ географии Казахстана, его ландшафта и природных условий; формированию знаний о причинах, изменениях, непрерывности, сходствах, различиях событий прошлого и настоящего; пониманию того, как события прошлого повлияли на формирование современного мира и как события настоящего могут повлиять на формирование будущего; усвоению знаний о воздействии человека на окружающую среду, пониманию необходимости будущего устойчивого развития.

Важное значение имеет формирование уважения к разнообразию культур, традициям своего и других народов, к национальным и общечеловеческим ценностям, пониманию прав и обязанностей человека; усвоению знаний о нормах поведения в обществе, формированию понимания необходимости их соблюдения, ознакомлению с правилами безопасного поведения в обществе; формированию гуманности, вежливости и толерантности [1].

Структура предмета имеет свои особенности, которые должны учитываться при преподавании. В первую очередь, это интеграция содержания вышеуказанных предметов, использование принципа «спирали» при определении, подборке учебного материала и учебных целей. Актуальны при этом в учебном процессе использование методов сотрудничества в обучении, диалогических методов обучения, методов самостоятельной работы, методов наглядного обучения и обучения через игровые ситуации [2]. Эти методы удобны тем, что учебное содержание предмета охватывает такие ключевые аспекты окружающей действительности, по которым у учащихсяпервоклассников имеется первоначальный опыт и знания: это семья, общество, сообщество, взаимоотношения, поселение, климат, культура, здоровье, традиции и фольклор.

На уроках «Познание мира» в первом классе, учащиеся приобретают навыки критического мышления, которые проявляется через познание, исследование, рассмотрение доказательств и решение проблем, а также способствуют развитию навыков групповой и индивидуальной работы у учащихся. При этом необходимо планировать и создавать на уроках ситуации, которые развивают следующие навыки: задавать вопросы и находить ответы на них, исследовать и отвечать на вопросы исторического, географического и социального характера; проводить несложные эксперименты и отвечать на вопросы, основываясь на самых простых и доступных для понимания первоклассника методах исторических, географических и социальных наук, используя доступные ресурсы; анализировать отдельные процессы и доводить до их понимания хронологический порядок событий, использовать источники исторических, географических и социальных наук.

Важным инструментом развития академического языка и речи первоклассников по предмету «Познание мира» являются языковые цели. От того, насколько ясно сформулированы языковые цели, будет зависеть понимание учащимися того, что от них ожидается. Кроме того, языковые цели помогут учителям и учащимся создавать, измерять и поддерживать мотивацию к учебной деятельности. Учителя которые поддерживают постоянный двойной фокус, как на изучение предметного содержания, так и на развитие академического языка, показывают учащимся пример и помогают обучаться и тому, и другому. Для развития академического языка, учителям рекомендуется включать в учебные планы интенсивное использование всех четырех языковых навыков в различных комбинациях (например, чтение-аудирование, чтениеписьмо, чтение-говорение, аудирование - письмо) для достижения различных целей; развитие навыков обучения, характерных для языка (например, избирательное прослушивание, разъяснение, перефразирование и навыки пользования словарем) [3].

Для развития познаний о родном языке в соответствующей языковой среде, возможно их сравнение (например казахского, татарского, узбекского), обязательное поощрение стремления учащихся использовать язык более точно и правильно, поощрение и оценивание прогресса в изучении различных языков.

Особое значение имеет развитие грамотной устной речи учащихся через отработку навыков участия в дискуссии, выступлений на презентациях; использования ряда коммуникационных средств, включая интернет и ИКТ: поиск, анализ, выбор, обработка, использование, сравнение, систематизация и интерпретация различной информации, её представление, обсуждение, выдвижение предположений. Очень важно для первоклассника развитие умений размышлять, делать выводы, умозаключения, использовать полученные знания для проверки версий и предположений, для доказательства обоснованности полученных данных и выводов.

При изучении предмета «Познание мира» учащиеся 1 класса учатся сотрудничать друг с другом, проявлять толерантность, вежливость, внимание, уважение в классе, школе и в более широком сообществе; сотрудничать в парах и группах, эффективно и гармонично работать в коллективе; осознавая и понимая свои чувства и эмоции других; развивать умение слушать, обсуждать, участвовать в диалогах, выступать, представлять и поддерживать свою точку зрения в социальном окружении.

Все названные особенности преподавания предмета должны найти отражение при разработке краткосрочных планов (КСП). Краткосрочные планы включают конкретные, методически продуманные действия педагога по реализации содержания тем и разделов по предмету, необходимые для достижения целей, определенных в долгосрочных и среднесрочных планах. При этом долгосрочное планирование осуществляется лицами и органами, формирующими политику в сфере образования и школьной администрацией. Среднесрочное планирование (ССП) обычно осуществляется группой учителей или отдельным учителем. Среднесрочное планирование конкретизирует ориентиры, определенные долгосрочным планом, и осуществляется на более короткий период. В среднесрочных планах формулируются основные задачи на установленный период.

Краткосрочное планирование (КСП) включает конкретные методы, приёмы и способы использования учебных ресурсов, необходимых для достижения целей, определенных в среднесрочных и долгосрочных планах. Краткосрочное планирование осуществляется отдельно взятым учителем, перед каждым уроком для его проведения. Краткосрочный план, или поурочный план, составляется учителем самостоятельно по примерному образцу, представленному в данном пособии. Следует учитывать дифференцированный подход обучения и учитывать индивидуальные особенности детей. Необходимо учитывать положенный в основу содержания курса, вышеназванный принцип спиралевидного расположения учебного материала для его изучения. Характерной особенностью спиральной системы изложения материала является то, что учащиеся, не теряя из поля зрения исходную проблему, постоянно расширяют и углубляют круг связанных с ней знаний. В ней нет перерывов, характерных для линейной и концентрической систем. В этом случае учащиеся имеют возможность постепенно и непрерывно расширять знания по конкретному учебному вопросу.

Перечисленные разделы в программе курса разбиты на подразделы, которые содержат в себе цели обучения по классам, в виде ожидаемых результатов: навыка или умения, знания или понимания. Эти цели обучения, организованные последовательно внутри каждого подраздела, позволяют учителям планировать свою работу и оценивать достижения учащихся, а также информировать их о следующих этапах обучения. В них кратко раскрываются цели и задачи последовательного изучения материала по перечисленным подразделам. При этом предусматривается периодическое возвращение учащихся к одному и тому же подразделу для все более детального и глубокого его освоения. Сформулированные внутри каждого подраздела цели обучения, позволяют учителям последовательно планировать свою работу. Формат новых программ этим выгодно отличается от прежних. В этой связи определяющими в формулировке цели преподавания и обучения на определенный период (например при подготовке урока), при краткосрочном планировании могут стать вопросы:

Какими знаниями должны, на ваш взгляд, обладать ученики?

Какие ключевые идеи должны понять ученики на уроке?

Какие вопросы должны быть исследованы и проанализированы учениками на уроке?

При корректировке целей, в процессе составления КСП, важно описывать только цели, достижимые в рамках конкретного урока. И удобнее всего выстраивать их в соответствии с таксономией учебных целей Б. Блума (см. таблицу 1).

Таблица 1 – Таксономия мыслительных умений (по Б. Блуму)

Уро- вень	Сущ- ность	Что делает учитель	Что делает учащийся	Глаголы, определяющие деятельность учащихся
1	2	3	4	5
Знание.	Определение и отбор информа ции.	Рассказывает, Показы- вает, Направляет.	Воспринимает, запоминае т, распознает .	Перечислить, запомнить, назвать, показать, закончить, повторить, воспроизвести.
Понимание.	Понимание представленной информации; формулировка проблемы собственными словами.	Сравнивает, противопоставляет, демонстрирует.	Объясняет, преобразовывает, демонстрирует.	Обсудить, определить, рассказать, спросить, объяснить, сформулировать.
Применение.	Использование понятий в новых ситуациях	Наблю- дает, помогает, критикуе т.	Решает проблемы, демонстрирует знания.	Применить, вычислить, изменить, выбрать, классифицировать, завершить, продемонстрировать, обнаружить, инсценировать,

Продолжение таблицы 1
1	2	3	4	5
				задействовать, исследовать, провести эксперимент, проиллюстрировать, интерпретировать, оперировать, потренировать, соотнести, спланировать, показать, сделать набросок, решить, использовать.
Анализ.	Раздел информации на связанны е части.	Направ- ляет, исследует , информирует.	Разделяет, обсуждает, раскрывае т.	Проанализировать, сгруппировать, вычислить, классифицировать, сравнить, связать, противопоставить, обсудить, различить, разделить, исследовать, экспериментировать, объяснить, вывести, упорядочить, выбрать, разделить, проверить.
Синтез.	Компиляция информа ции.	Обобщае т, оценивае т, рассуждает.	Обобщает, форму- лирует, планирует.	Сгруппировать, собрать, скомбинировать, составить, создать, разработать, сформулировать, обобщить, объединить, придумать, модифицировать, организовать, спланировать, подготовить, предложить, сгруппировать, перегруппировать, переписать, установить, заменить.
Оценка.	Оцениван ие на основе критериев.	Уточняет, допускае т, гармонизирует.	Дискути- рует, оценивает, выбирает.	Доказать, выбрать, сравнить, сделать вывод, убедить, аргументировать, решить, обосновать, объяснить, измерить, предсказать, проранжировать, порекомендовать, выделить, суммировать, поддержать, проверить, оценить, консультировать, экспертировать, рецензировать, исследовать, вывести.

Общие подходы при краткосрочном планировании уроков (в КСП) заключаются в следующем:

1 - выбор темы урока, согласно среднесрочного плана и организация последовательности работы по ней;

2 - определение цели и задач преподавания, обучения на конкретном

уроке;

3 - выбор видов учебных действий обеспечивающих целенаправленную деятельность учащихся на протяжении всех этапов обучения урока, продумывание ресурсов;

4 - планирование дифференцированного подхода с целью вовлечения в учебный процесс всех учащихся;

5 - выбор методики определения результатов обучения;

6 - анализ учебного процесса на уроке, после его проведения.

При работе по составлению краткосрочного плана, необходимо внимательно изучить все материалы долгосрочного и среднесрочного плана по необходимым разделам и на нужный период учебного времени. В среднесрочном плане, первую очередь это «Рекомендуемые предварительные знания», «Контекст», «Языковая цель», «Лексика и терминология специфичная для предмета», «Набор полезных фраз для диалога-письма». Затем нужно изучить «Краткий обзор», «Цели обучения», «Рекомендуемые виды деятельности на уроке», «Заметки для учителя (по методике преподавания), «Учебные ресурсы». В графе «Рекомендуемые виды деятельности на уроке» надо обратить внимание на буквенные индексы (к),(п\к),(и),(п),(г),(э),(д),(ф) и формы деятельности, соответствующие им. Они являются хорошими подсказками учителю при планировании деятельности учащихся и составлении своего краткосрочного плана [3].

Серия продуманных и последовательных уроков предоставляет возможность учителям эффективно внедрять идеи программы в свою практику преподавания. Планирование серии последовательных уроков содействует лучшему пониманию учителем вопросов: чему необходимо научить и какие методы обучения и оценивания необходимо использовать.

При разработке краткосрочного планирования в рабочей тетради учителя по предмету «Познание мира» в 1 классе, может быть использована специальная форма (таблица 2) для записи информации по проводимым урокам. При системном заполнении данной таблицы выстраивается определенный алгоритм планирования уроков.

Краткосрочное планирование помогает достичь более эффективного построения процесса урока. Грамотное планирование урока – показатель профессионализма учителя. При планировании урока учителю необходимо учитывать уровень подготовки всего класса, а также уровень каждого ученика, чтобы учитывать его интересы. Краткосрочные планы по предмету «Познание мира» в 1 классе разрабатываются с учетом структурного распределения тем в учебной программе курса.

При этом важно придерживаться единой формы планирования. Опыт показывает, что недостаточно четкая формулировка требований по планированию не позволяет учителю осмысленно подходить к целеполаганию и содержанию своей собственной деятельности.

Таблица 2 – Примерный алгоритм планирования уроков

Тема и основн ые цели обучени

я на

уроке (по таксономии

Блума).

Какие активные формы работы вы используете? Как планируете включить ИКТ?

Как вы будете включать

всех

детей в обучение

Как вы будете

оценив ать результаты?

Каких резуль

-татов вы

плани руете достичь в обучении?

Как вы будете преодо

левать языко вый барьер (если он есть)?

Какие другие ресурсы планируете использовать

При составлении КСП с одной стороны, необходим системный и даже стандартизированный подход, с другой, надо предусмотреть некое пространство для творческого выражения каждого учителя. Краткосрочное планирование дает возможность сохранить индивидуальность учителя, т.к. части плана могут варьироваться в зависимости от темы, типа урока, предметной области. В то же время формат КСП, с учетом ресурсного обеспечения помогает педагогу лучше структурировать урок, рефлексировать и тратить меньше времени на его составление. Краткосрочное планирование способствует организации понятийного блока по теме в рамках каждого конкретного урока. Важно предусмотреть, какие задания будут реализованы для обучения учащихся, для обеспечения прогресса обучения в рамках данного урока и вовлечения всех учащихся в выполнение конкретных заданий.

Важнейшим приоритетом краткосрочного планирования является интеграция обучения, основанная на конструктивистском подходе. Основные положения конструктивизма заключаются в следующем:

- основная идея – обучение является активным, конструктивным процессом;

- обучающийся рассматривается в качестве конструктора знаний и информации;

- ученики активно конструируют или создают своё собственное представление объективной действительности;

- новая информация связывается с предыдущими знаниями и опытом личности учащегося.

Исходя из вышесказанного, основными аспектами реализации курса предмета при краткосрочном планировании является формирование умений учащихся работать индивидуально и в группах, самостоятельно добывать знания из различных источников, Интернета, сравнивать, сопоставлять факты, вести самостоятельный поиск, использовать знания на практике, осуществлять простейшие виды исследовательской работы.

2 Примерные краткосрочные планы для 1 класса

Вся работа по краткосрочному планированию уроков осуществляется с учетом новых подходов в преподавании и обучении, внедряемых в практику:

1 - обучение критическому мышлению;

2 - использование ИКТ в преподавании;

3 - оценивание для обучения и оценивание обучения;

4 - обучение талантливых и одаренных детей;

5 - преподавание и обучение в соответствии с возрастными особенностями детей;

6 - управление и лидерство в обучении.

Эти подходы должны учитываться при краткосрочном планировании работы. Учителю необходимо отчетливо представлять прямую зависимость качества выполнения заданий учащимися от его умения дифференцировать их по разным категориям, в частности по типам интеллекта (таблица 3). Такой методический подход позволит реализовать обучение для каждого типа учащихся-первоклассников и вовлечение всех учащихся в выполнение конкретных практических заданий.

Таблица 3 – Категории заданий по типам интеллекта [4]

1. Вербально- лингвистический.	Задания на смекалку, занимательные задачи, логические игры и головоломки; софизмы и парадоксы.
2. Логико- математический.	Рисование, лепка, моделирование в пространстве; задания на активное воображение; мысленные эксперименты; использование наглядных средств.
3. Визуально- пространственный.	Пение, музицирование, разучивание ритмических памяток; природные звуки.
4. Моторно- двигательный.	Работа в команде, взаимообучение, создание ситуаций взаимопомощи.
5. Музыкально- ритмический.	Ролевые игры, театральные постановки, танцы, физкультура, спорт; развитие моторики рук трудовые навыки.

Предлагаем следующий алгоритм проектирования уроков:

1. Определяется тема урока;

2. Из учебной программы в макет краткосрочного плана методом прямого воспроизведения из изучаемого раздела переносятся, уточняются, затем окончательно формулируются соответствующие теме цель и задачи урока;

3. Необходимо просмотреть долгосрочный и среднесрочный планы предмета по необходимым разделам. Ваш краткосрочный план разрабатывается согласно соответствующего содержания названных документов, с внесением корректировок;

4. Для достижения цели и задач подбирается уместный вид/виды активных и интерактивных методов обучения (графа-методические подсказки учителю в ССП). Кроме предложенных видов деятельности на уроке в среднесрочном плане, учитель может подобрать и свои виды работы способствующих реализации поставленных целей и задач;

5. Планируются этапы урока, увязанные по времени, видам деятельности и ресурсам.

Итак, изложенные выше подходы в организации и планировании учебного содержания могут быть использованы в практике изучения предмета «Познание мира». Необходимым условием развития функциональной грамотности школьников является обязательное применение на уроках активных и интерактивных методов обучения (таблицы 4 и 5). Они при изучении курса «Познание мира» могут быть разнообразными. Рекомендуемые виды активности учеников:

Таблица 4 – «Виды активной деятельности» [4]

Индивидуальные: работа с учебником, в тетради, с учебные средствами, с компьютером.

Групповые: работа в парах, группах, совместное обучение, коллективные проекты.

Аудиовизуальные средства: применение опорных сигналов, музыки, радио, телевидения, видеосъемки.

Деловые игры: ролевые, имитационные, учебные, ситуационные, организационно-деятельностные.

Активные методы строятся в основном на диалоге, предполагающем свободный обмен мнениями о путях разрешения той или иной проблемы. Они характеризуются высоким уровнем активности учащихся. Возможности различных методов обучения в смысле активизации учебной и учебнопроизводственной деятельности различны, они зависят от природы и содержания соответствующего метода, способов их использования, мастерства педагога. Активные методы обучения заменяют пассивный монолог на активный обмен мнениями всех участников образовательного процесса, заставляя учащихся из пассивных слушателей «превратиться» в энергичных, мотивированных, творческих, целеустремленных игроков и даже «тренеров».

Интерактивные методы обучения («inter» - взаимный, «act» - действовать), означают взаимодействие, находиться в режиме беседы, диалога с кем-либо. Другими словами, в отличие от активных методов, интерактивные ориентированы на более широкое взаимодействие учеников не только с учителем, но и друг с другом и на доминирование активности учащихся в процессе обучения. Место учителя в интерактивных уроках сводится к направлению деятельности учащихся на достижение целей урока. Учитель также разрабатывает виды деятельности (обычно, это интерактивные упражнения и задания, в ходе выполнения которых ученик изучает материал). Следовательно, основными составляющими интерактивных уроков являются интерактивные упражнения и задания, которые выполняются учащимися. Важное отличие интерактивных упражнений и заданий от обычных в том, что выполняя их, учащиеся не только и не столько закрепляют уже изученный материал, сколько изучают новый. Современная педагогика богата целым арсеналом интерактивных подходов, среди которых можно выделить следующие:

Таблица 5- «Интерактивные подходы» [4]

Творческие задания, работа в парах в малых группах.

Обучающие игры (ролевые игры, имитации, деловые и учебные игры).

Использование общественных ресурсов (приглашение специалистов, экскурсии).

Внеаудиторные методы обучения (социальные проекты, соревнования, радиопередачи, телепередачи, фильмы, спектакли, выставки, представления, песни, литературные произведения).

Изучение нового материала в процессе: интерактивной беседы, работы с наглядными пособиями, видео и аудиоматериалами, использование технологий «ученик в роли учителя», «каждый учит каждого», использование вопросов.

Участие в презентациях и проведение презентаций.

В связи с практической ориентированностью современного образования основным результатом деятельности на уроках должна стать не система знаний, умений и навыков сама по себе, а владение ключевыми компетентностей. Их формирование начинается с раннего возраста, ученику 1 класса в доступной форме необходимо всё разъяснять и нацеливать на их развитие. Эта работа должна найти отражение в краткосрочных планах. Виды компетенций:

– учебно-познавательная компетенция, включает изучение обучающимися основ самостоятельной познавательной деятельности;

– предметная компетенция – способность овладения различными знаниями, умениями и навыками в области предмета и их применения;

– ценностно-смысловая компетенция, означает готовность видеть и понимать окружающий мир, ориентироваться в нем, осознавать свою роль;

– общекультурная компетенция, включает развитие понимания об особенностях национальной и общечеловеческой культуры, духовнонравственных основах жизни человека и человечества, отдельных народов, культурологических основах семейных, социальных явлениях и традициях;

– информационная компетенция, включает развитие навыков учащихся самостоятельно работать с информацией из различных источников;

– коммуникативная компетенция, включает изучение необходимых языков, способов взаимодействия с окружающими, развитие навыков работы в коллективе. Учащийся должен уметь представлять себя, задавать вопросы, отвечать на них;

– социально-трудовая компетенция, означает овладение знаниями и опытом в общественной полезной и индивидуальной деятельности, в социально-трудовой сфере в качестве потребителя, покупателя, клиента, работника и производителя;

– личностная компетенция (самосовершенствование) – готовность и желание осуществлять своё физическое, духовное и интеллектуальное развитие.

Структура каждого урока, отраженная в краткосрочном плане включает следующие этапы:

1) организационная часть, целевые установки урока, сформулированные в доступной для учащегося форме (что узнаем, чему научимся);

2) актуализация имеющихся знаний и умений, необходимых для работы на уроке, включающая объяснение предстоящей деятельности;

3) этап деятельности, включающий: действия учителя и учащихся, систему заданий для освоения нового содержания и его применения, включающую текстовой и иллюстративный материал (работа с текстом и иллюстрациями, работа в классе); систему деятельностных заданий;

4) этап предварительных результатов деятельности, включающий рефлексию и выводы по изучению новой темы на уроке;

5) этап контрольно-оценочной деятельности;

6) постановка и комментарий домашнего задания (домашние и творческие задания).

В зависимости от типа урока, его целей и задач, при краткосрочном планировании может быть различное количество этапов на уроке. Выделение этапов урока помогает учителю более четко структурировать урок, повышая его эффективность. Они представлены в следующем рабочем макете краткосрочного плана (таблица 6), разделы которого также нужно изучить перед планированием. Продолжительность этапов урока примерная и может быть изменена.

Таблица 6 – рабочий макет краткосрочного плана [3]

Тема урока:			Школа:
Дата:			Имя преподавателя:
Класс:			Количество присутствующих:				отсутствую щих:
Цели обучения, которым посвящен этот урок:
Цели обучения:
Языковые цели:		Учащиеся могут: Специальная лексика и терминология по предмету:
Предварительные знания:		Навыки анализа информации. Понятие о ведении рабочей тетради.
План проведения урока продолжительностью 45 минут.
Этапы урока:				Запланированная деятельность на уроке:		Методические советы и ресурсы:
-1 этап, организационный, 1минута; -2 этап, цели и задачи урока, 2 минуты; -3 этап, актуализация темы, 2 минуты; -4 этап, объяснение предстоящей деятельности, 4 минуты; -5 этап, деятельность, 20 минут; -6 этап, предварительных результатов деятельности, 10 минут; -7 этап, рефлексия, 2минуты; -8 этап оценивания, 2 минуты; -9 этап, объяснения домашнего задание,2 минуты.

Дополнительная информация:
Дифференциация -	Оценка -				Междисциплинарные ссылки. Ссылки на ИКТ. Ссылки на ценности
Все учащиеся будут: Большинство учащихся будут: Некоторые учащиеся будут:	Обсуждение и оценивание продуктивного продвижение знаний.
Рефлексия:	Используйте данный блок для рефлексии урока. Ответьте на вопросы о Вашем уроке из левой колонки.
Общая оценка: Какие две вещи прошли очень хорошо (рассмотрите оба и преподавание, и обучение)? Какие две вещи могли бы улучшить урок (рассмотрите оба и преподавание, и обучение)? Что я узнал из этого урока о классе или об отдельных учащихся, что можно будет применить для планирования следующего урока?

Ниже, приводится примерная разработка варианта краткосрочного плана для проведения урока в 1 классе, по разделу 4 А «Еда и напитки» [3]:

Задание 1: Чем мы питаемся дома и в школе?	Школа:
Дата:	Ф.И.О. учителя:
Класс : 1- Б	Кол-во присутствующих:	отсутствующих:

Цели обучения, которым посвящен этот урок:

- развитие знаний учащихся о своём местожительстве и элементарных представлений об окружающем мире;

- демонстрация имеющихся фактических знаний и понимания о питании человека, составление простых рассказов о событиях связанных с питанием человека.

Цели обучения:

Все учащиеся будут:

• - знать, что есть разница между едой, которую люди ели в прошлом и кушают в настоящее время;

• - развивать понимание происхождения продуктов, того, где их родители берут еду и напитки, обсуждать виды продуктов питания и напитки, которые им нравятся.

Большинство учащихся смогут:

• - различать виды продуктов питания и напитки, основываясь на собственных знаниях, а также из рассказов одноклассников;

• - развивать понимание существования разных видов продуктов питания и напитков, которые покупаются для приготовления блюд;

• - иметь представление о меню как перечне блюд, в которых могут быть разные виды продуктов.

Некоторые учащиеся смогут:

• - различать виды блюд в меню разработанном во время обсуждения в классе и которые состоят из определенных продуктов;

• - обсуждать идеи о меню, включая детали приготовления блюд, реагировать на мнения одноклассников.

•

Языковые цели:

- увеличение запаса слов и фраз, которые относятся к продуктам питания и напиткам, их приобретению и приготовлению в настоящем и в прошлом;

- использование терминов, таких как меню, рецепт, продукты, блюда и специфические слова при их приготовлении, необходимое оборудование для этого, а также вопросы связанные с безопасностью питания и здоровья человека;

- обсуждение учащимися как в группах, так и в парах тех заданий, которые им дали. Такие обсуждения помогают им прислушиваться к другим и участвовать в дискуссиях.

	Предметная лексика и терминология:
	• -подумайте о еде и о том, что вы пьете у себя дома. • -взгляните на содержание и указанные страницы книг. • -изучите, какие злаки выращиваются, каких животных разводят, какие виды рыб вылавливают и какие фрукты растут в нашей стране.
	• - используя следующие вопросы кто, где, когда, почему, что, как, дайте необходимые ответы по подсказкам. • - внимательно взгляните на подсказки – что они предполагают? • - взгляните на указанные страницы в своих книгах, обсудите их информацию. • - обсудите, что вы можете купить в магазине или супермаркете? • - опишите, что вы можете найти на кухне? • - объясните классу, что вы узнали и изучили на уроке?
	*Темы для обсуждения*:
	Какие продукты вы можете купить в магазине, супермаркете или на базаре для приготовления любимого блюда? Как они попали туда? Что вы можете найти на кухне для того чтобы приготовить обед? Какую еду можно приготовить из продуктов, найденных в представленной сумке? Объясните, что вы сегодня изучили?
	*Вы можете сказать почему …?*
	Как изменились блюда с прошлых времен ((например гуннов) до нашего времени? Почему мы используем рецепты для приготовления блюд?
	*Письменные подсказки:*
	Написание рецептов для приготовления разных блюд. Данная тема тесно связана с развитием функциональной грамотности ученика.
Предшествующие знания:	Урок упоминает об изученных прежде темах, таких как «Земледелие в Месопотамии» и «Миграция гуннов и общество».
План проведения урока, продолжительностью 45 минут.
Этапы урока:		Запланированная деятельность на уроке (учитель может записать свои задания вместо указанных).	Ресурсы.

Этап организационный, цели и задачи. 2 минуты

Этап актуализации и

объяснение

предстоящей

деятельности.

4 минуты

Чем мы питаемся дома и в школе?

Присутствие учащихся, работа по классному журналу.

(К) Повторение изученного материала на предыдущем уроке, в том числе о миграции древних людей и оседлости, цивилизации Месопотамии и легендах о гуннах, Золотом человеке. Спросите, какая разница может быть между едой прошлого и нынешнего времени. Это поможет начать обсуждение о современной еде.

• (К) У вас должна быть полная сумка с различными продуктами на вашем столе. Скажите ученикам, что вы будете говорить о еде и напитках. Сообщите, что в сумке продукты питания и напитки, которые учащиеся едят и пьют или используют для приготовления пищи.

Сумка, наполненная продуктами питания и напитками, которые дети любят и используют в своем рационе.

Информация о магазинах, где можно купить определенную еду.

Этап деятельности.

24 минуты

• (П) Разделите учащихся на пары и попросите их угадать, что может быть в сумке. Учащиеся могут назвать виды продуктов питания и напитки, которые они любят. Обсудите ответы учащихся.

Доска с мелом, белая доска или интерактивная доска.

Листы А3 и А4; маркеры или ручки для оформления меню

• (К) Нарисуйте две колонки на доске с заголовками:

«Что это?», «Где мы это купим?» Для колонки – «Где мы это купим?» – спросите учащихся, чем можно заполнить эту колонку (например, магазин, супермаркет, рыночные прилавки, уличные

продавцы). Достаньте из сумки ингредиенты (продукты) или (И) Попросите детей подходить по очереди, по одному человеку из группы четырех детей, чтобы они сами доставали эти продукты.

Подборка вопросов и подсказок.

Подборка фотоматериалов, слайдов о разнообразии

продуктов

Этап предварительных результатов

деятельности.

Рефлексия.

10 минут.

• (И),(К) Ученик показывает классу продукты, который он достал из сумки. Попросите учащихся определить их виды, спросите, что из них можно приготовить. Обсудите предложения. Затем спросите, где этот продукт можно купить. Напишите ответы в нужные колонки – «Что это?» или «Где мы это купим?»

• Используйте все продукты в сумке, одинаково работая с каждым из них. Заполните колонки.

• (Г) Попросите учащихся поговорить о продуктах, найденных в сумке, о том какие блюда могут приготовить их родители из этих продуктов.

(К)(Д) Обсудите в классе происхождение этих и других продуктов (по фотоматериалам и слайдам).

(П) Каждая группа может придумать свое меню и презентовать свой вариант классу. (К) Обсудите с классом, что они сегодня узнали о еде и напитках, какие возникли идеи.

(И) Запишите в своих тетрадях основные идеи возникшие на уроке.

Этап оценивания.

3 минуты

• Подведение итогов работы на уроке и комментированное выставление оценок учащимся,

Этап домашнего задания. 2 минуты	Объяснение домашнего задания
Дополнительная информация:
Дифференциация – Как вы планируете помогать учащимся? Какие задания вы планируете давать более способным ученикам?		Оценивание – как вы планируете отслеживать прогресс/знания учащихся учащихся?	Меж предметные связи. «Самопознание». «ИКТ». Ценности.
• Дифференциация используется в соответствии с ожидаемыми результатами, т.е задания одинаковы, но учащиеся с помощью учителя могут отвечать на них, согласно их собственным способностям. • Учащиеся разделены на группы, количество в которых оптимально для сложности задания и для использования ресурсов. • Более способные учащиеся могут быть назначены лидерами в группах, чтобы поддерживать своих одноклассников и развивать свои способности, которые могут быть использованы, например, при: - отчете о групповой работе перед всем классом; - записи обсуждений		• Наблюдать за вовлечением ученика и его реакции, как часть работы по составлению карты ученика в таких областях, как чтение, письмо, умение правильно говорить и общее вовлечение. • Результаты письма: если учащиеся составили индивидуальные меню, изучить качество письма • Весь класс: повторение изученного в конце урока прекрасно помогает изучить и оценить и то, что было пройдено, и то, как это было воспринято учащимися.	• Сумка с едой: изучите ее состав на риск для здоровья и безопасность • Интерактивная доска может быть использована для вовлечения ученика к процессу изучения. • Ценности: урок поднимает вопросы ценности правильного питания.

и отчете о них;

- представлении готового меню на листах с форматом А3\А4 перед всем классом, используя нужную медиааппаратуру.

Общая рефлексия Были ли цели обучения/урока достижимыми? Чему сегодня научились учащиеся? Какой была атмосфера обучения?

Успешными ли были действия по дифференциации между учащимися? Придерживался ли я временного графика? Какие отступления от плана я сделал и почему?

Используйте это место для записи ваших наблюдений по уроку. Ответьте на вопросы о вашем уроке, написанные в левом столбике.

Итоговое оценивание

Назовите два наиболее успешных момента (как преподавания, так и обучения)?

1: 2:

Назовите два момента, которые бы способствовали улучшению урока (как преподавания, так и обучения)?

1: 2:

Что нового я узнал о классе и его отдельных учащихся и как это отразится на проведении моего следующего урока?

1: 2:

Что я понял после этого урока по отношению как ко всему классу, так и к определенным учащимся и как я могу использовать это в следующем уроке?

Заключение

При составлении краткосрочного плана учитель должен уметь определять учебные цели каждого урока, выделять главные и сопутствующие цели и подбирать эффективные инструменты и методы их достижения. Важно уметь прогнозировать результаты с учетом задач обучения и преподавания, обеспечивать стабильный положительный интерес на протяжении всего курса обучения.

Учителю необходимо познакомиться с психологическими особенностями первоклассников и оперативно, по мере необходимости получать консультации учителей-предметников. Особенно это важно, если на уроке решаются интегрированные вопросы и задачи тех учебных предметов, которые учитель не ведет.

Особое внимание необходимо уделять планированию каждого урока, моделированию, то есть анализу, отбору, многократной перепроверке содержания урока, наполнение его только тем содержанием, которое поддерживает и реализует главную цель.

Структура интегрированных уроков требует особой четкости и стройности, продуманности и логической взаимосвязи изучаемого материала различных предметов на всех этапах изучения. Это успешно достигается за счет компактного, концентрированного использования учебного материала программы, а кроме того, привлечением современных информационнокоммуникационных способов организации изучения учебного материала. Имеет смысл разрабатывать систему интегрирования уроков, психологической и методической основой которых будет установление связей между понятиями, являющимися сквозными, то есть общими в ряде учебных предметов. Поскольку интеграция - это не самоцель, а определенная система в деятельности учителя, то должен быть и вполне конкретный результат интегрированного обучения. В чем же он заключается? В повышении уровня знаний по предмету «Познание мира», который проявляется глубиной понимания усваиваемых понятий, закономерностей, за счет их многогранной интерпретации с использованием содержательных сведений из интегрируемых предметов и установлением естественных взаимосвязей между ними.

При организации интегрированного обучения появляется возможность разносторонне изучать учебные материалы, осмысленно и комплексно воспринимать своё окружение, приводить свои знания в определенную систему, пробуждать фантазию и интерес, способствовать развитию позитивноэмоционального настроения. Интеграционный подход способствует снятию напряжения, перегрузки, утомленности учащихся за счет переключения их на разнообразные виды деятельности в ходе урока.

Отмеченные в методическом пособии особенности преподавания предмета «Познание мира» и методические подходы при составлении краткосрочного плана способствуют более глубокому пониманию предметно-специфического содержания предмета. Рекомендации по его планированию, использованию видов активного и интерактивного обучения будут способствовать более эффективной реализации основных подходов, заложенных в учебной программе и учебном плане предмета«Познание мира». Предложенный краткосрочный план на примере которого, учителя могут планировать и проводить свои уроки по предмету, является основой для творческого осмысления и развития заложенных в его формате идей.

Показанные особенности организации учебного процесса на уроке предмета «Познание мира» отличаются от методик и подходов обычно практикуемых сегодня в школе, поэтому учебные результаты школьников, их интерес к новому предмету будут говорить о верности подходов авторовразработчиков при планировании Учебной программы и Учебного плана предмета, с одной стороны. С другой стороны они будут показывать правильность подходов учителя ведущего уроки по этому предмету, его методическую грамотность, психолого-предметную подготовленность и способность к работе с младшими школьниками в активном и интерактивном режимах.

Список используемой литературы

1 Учебная программа предмета «Познание мира» для 1-5 классов. Астана, разработка, издание НИШ и НАО им. Алтынсарина, 2014 г. (в рамках обновления содержания среднего образования).

2 Подласый И.П. Педагогика начальной школы. - М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2001. – 400 с.

3 Учебный план предмета «Познание мира» для 1-5 классов. Астана, разработка, издание НИШ и НАО им. Алтынсарина, 2014 г. (в рамках обновления содержания среднего образования).

4 Методическое руководство по разработке краткосрочного плана по предмету «Проектная деятельность» в 6-9 классах. Астана, разработка, издание НИШ и НАО им. Алтынсарина, 2014 г. (в рамках обновления содержания среднего образования).

1 сыныпта «дүниетану» пәнінен қысқа мерзімді жоспарды әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдама

Әдістемелік құрал

Методические рекомендации по разработке краткосрочных планов по предмету «познание мира» в 1 классе

Методическое пособие

Подписано к печати 10.11. 2014. Формат 60х84 1/16. Бумага офсетная.

Печать офсетная. Гарнитура «Times New Roman». Усл. печ. л. 3,0.

Министерство образования и науки Республики Казахстан РГКП «Национальная академия образования им. И. Алтынсарина» 010000, г. Астана, ул. Орынбор, 4, БЦ «Алтын Орда», 15 этаж

Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Астана 2014 Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Ғылыми кеңесімен баспаға ұсынылды (2014 жылғы 24 қазанның № 9 хаттама)

Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы, 2014

Соған орай, 2014-2016 жылдарда білім беру мен ғылымды дамытудың басым бағыттарында айқын көрсетілгендей,

Осылардың барлығы орта мерзімді жоспарда көрсетіледі

Кез келген саналы және мақсатты әрекет сияқты мектепте оқыту үдерісі күрделі және ұзаққа созылатын болса, онда бұл үдерістің тиімділігінің қажетті шарты жоспарлау болып табылады

Сабақ – бір пәнді оқытуға арналған оқу сағаты мектептегі оқу жұмысын ұйымдастырудың негізгі түрі

Сабақтың сыртқы құрылымы сабақтың кезеңдерiнің (оның құрама бөлiктерiнің) бірізділігінен тұрады

Осы сабақты оқыту мақсаты • өзі тұратын орынды және өз орнынан тыс басқа жерлерді білу; • қоршаған орта туралы қарапайым түсінікке ие болу; • кейбір…

Тілдік зерттеу мақсаты Өткен мен қазіргі уақытта тағам өнімдері мен сусындарға, сатып алуға және дайындауға қатысты арнайы тіл, сөздер мен сөз тіркестерінің қоры

Алдыңғы сабақ Сабақ «Месопотамияда жер өңдеу», «Ғұндар көшуі мен қоғам» сияқты алдында өткен тақырыптарды еске түсіреді

I)(W) Оқушылар сөмкеден шығарған ингредиенттерді сыныпқа көрсетеді

Дифференциация болжанатын нәтижелермен сәйкес пайдаланылады, яғни тапсырма бірдей, бірақ оқушылар мұғалім көмегімен оған өздерінің үлгеріміне қарай жауап бере алады •

Ең жақсы өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) 1: 2: Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер…

Ю.К. Бабанский оқыту үдерісі егер, ол мынадай критерийлерге жауап бергенде ғана тиімді болады деп есептеді: а) оқыту үдерісінің мазмұны, құрылымы және жұмыс істеу логикасы білім…

Түсiнудің көрсеткiші оқушының материалды түсiндiруі (түсiндiрме, қысқаша мазмұндама) немесе құбылыстың, оқиғаның онан әрі барысы туралы жорамал (салдарын, нәтижесін алдын ала болжау) болуы мүмкiн

Жинақтау (Синтез). Бұл категория жаңашылдыққа ие бүтінді алу үшін элементтерді құрамдастыру білігін көрсетеді

Жоғарыда келтірілген Блумның таксономиясына сәйкес, сабақта оқушылардың когнитивті дағдыларын сипаттайтын 2-кестеде берілген тапсырмаларды пайдалану керек [9]

Т Ү С І Н У

Т А Л Д А У

Ж И Н А Қ Т А

Бенджамин Франклиннің уақытты басқару жүйесі бойынша өмір тіршілігін жоспарлауды көптеген табысты адамдар, басшылар мен мамандар қазіргі уақытта қолданып жүр

Пирамиданың үшінші қабаты – нақты мақсаттар мен оның нақты мерзімі көрсетілген орта мерзімдік жоспар

Мектепке саяхат Оқыту мақсаты: • мектепте қандай бөлмелер бар екенін, олардың не үшін арналғанын біледі; • олардың орналасқан жерлерін өз бетімен табуға үйренеді

Террасет мектебі Рестон қаласында орналасқан (Вирджиния штаты)

Кітапхана» тобы сұлбадан кітапхананы табады

Оқушыларға жұмыс дәптерінде 1-тапсырманы орындауға тапсырма беріледі:

Оқу бағдарламасын жоспарлау (ұзақ мерзімді жоспарлау), әдеттегідей, білім саласындағы саясатты қалыптастыратын адамдар, сондай-ақ мектеп әкімшілігімен жүзеге асырылады

Бұл дағдылар спиральдық қағиданы ескеріп және

Данилов М.А., Есипов Б.П. Дидактика

Познание мира» в 1 классе.

Предмет «Познание мира» направлен на изучение и понимание первоначальных знаний общественных, культурных, природных процессов и явлений в их многообразии и тесном взаимодействии, способствует формированию у…

На уроках «Познание мира» в первом классе, учащиеся приобретают навыки критического мышления, которые проявляется через познание, исследование, рассмотрение доказательств и решение проблем, а также способствуют…

При изучении предмета «Познание мира» учащиеся 1 класса учатся сотрудничать друг с другом, проявлять толерантность, вежливость, внимание, уважение в классе, школе и в более широком…

Перечисленные разделы в программе курса разбиты на подразделы, которые содержат в себе цели обучения по классам, в виде ожидаемых результатов: навыка или умения, знания или…

Понимание. Понимание представленной информации; формулировка проблемы собственными словами

Анализ. Раздел информации на связанны е части

Оценка. Оцениван ие на основе критериев

Серия продуманных и последовательных уроков предоставляет возможность учителям эффективно внедрять идеи программы в свою практику преподавания

При составлении КСП с одной стороны, необходим системный и даже стандартизированный подход, с другой, надо предусмотреть некое пространство для творческого выражения каждого учителя

Примерные краткосрочные планы для 1 класса

Эти подходы должны учитываться при краткосрочном планировании работы

Для достижения цели и задач подбирается уместный вид/виды активных и интерактивных методов обучения (графа-методические подсказки учителю в

Другими словами, в отличие от активных методов, интерактивные ориентированы на более широкое взаимодействие учеников не только с учителем, но и друг с другом и на…

Учащийся должен уметь представлять себя, задавать вопросы, отвечать на них; – социально-трудовая компетенция, означает овладение знаниями и опытом в общественной полезной и индивидуальной деятельности, в…

В зависимости от типа урока, его целей и задач, при краткосрочном планировании может быть различное количество этапов на уроке

Дополнительная информация:

Предметная лексика и терминология: • -подумайте о еде и о том, что вы пьете у себя дома

Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.

23.04.2020

Методическое руководство краткосрочн плана Познание мира 1 класс

МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ ПО РАЗРАБОТКЕ КРАТКОСРОЧНЫХ ПЛАНОВ ПО ПРЕДМЕТУ «ПОЗНАНИЕ МИРА» В 1 КЛАССЕ

Мазмұны

Кіріспе

1 1 сыныптың «Дүниетану» пәні бойынша қысқа мерзімді

жоспарлаудың құрылымы

2 1 сыныптың «Дүниетану» пәнінің қысқа мерзімді жоспарларында

сабақтың мазмұнын жоспарлау тәсілдері

3 Қысқа мерзімді жоспарды сабақтарда пайдалану бойынша әдістемелік

ұсыныстар

Мектепке саяхат

Сабақ бойынша ескертпе Мектептегі бөлмелер

Анықта

Тілдік құзыретті дамыту

Математика

Өнер

Қорытынды

Пайдаланған әдебиетер

Содержание

интегрированному предмету «Познание мира» в 1 классе

2 Примерные краткосрочные планы для 1 класса

Заключение

Список используемой литературы

Методические рекомендации по разработке краткосрочных планов по предмету «познание мира» в 1 классе

Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Астана 2014 Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Ғылыми кеңесімен баспаға ұсынылды (2014 жылғы 24 қазанның № 9 хаттама)

Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы, 2014

Соған орай, 2014-2016 жылдарда білім беру мен ғылымды дамытудың басым бағыттарында айқын көрсетілгендей,

Осылардың барлығы орта мерзімді жоспарда көрсетіледі

Сабақ – бір пәнді оқытуға арналған оқу сағаты мектептегі оқу жұмысын ұйымдастырудың негізгі түрі

Сабақтың сыртқы құрылымы сабақтың кезеңдерiнің (оның құрама бөлiктерiнің) бірізділігінен тұрады

Осы сабақты оқыту мақсаты • өзі тұратын орынды және өз орнынан тыс басқа жерлерді білу; • қоршаған орта туралы қарапайым түсінікке ие болу; • кейбір…

Тілдік зерттеу мақсаты Өткен мен қазіргі уақытта тағам өнімдері мен сусындарға, сатып алуға және дайындауға қатысты арнайы тіл, сөздер мен сөз тіркестерінің қоры

Тілдік зерттеу мақсаты Өткен мен қазіргі уақытта тағам өнімдері мен сусындарға, сатып алуға және дайындауға қатысты арнайы тіл, сөздер мен сөз тіркестерінің қоры

Алдыңғы сабақ Сабақ «Месопотамияда жер өңдеу», «Ғұндар көшуі мен қоғам» сияқты алдында өткен тақырыптарды еске түсіреді

I)(W) Оқушылар сөмкеден шығарған ингредиенттерді сыныпқа көрсетеді

Ең жақсы өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) 1: 2: Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер…

Жинақтау (Синтез). Бұл категория жаңашылдыққа ие бүтінді алу үшін элементтерді құрамдастыру білігін көрсетеді

Жоғарыда келтірілген Блумның таксономиясына сәйкес, сабақта оқушылардың когнитивті дағдыларын сипаттайтын 2-кестеде берілген тапсырмаларды пайдалану керек [9]

Т Ү С І Н У

Т А Л Д А У

Ж И Н А Қ Т А

Бенджамин Франклиннің уақытты басқару жүйесі бойынша өмір тіршілігін жоспарлауды көптеген табысты адамдар, басшылар мен мамандар қазіргі уақытта қолданып жүр

Пирамиданың үшінші қабаты – нақты мақсаттар мен оның нақты мерзімі көрсетілген орта мерзімдік жоспар

Мектепке саяхат Оқыту мақсаты: • мектепте қандай бөлмелер бар екенін, олардың не үшін арналғанын біледі; • олардың орналасқан жерлерін өз бетімен табуға үйренеді

Террасет мектебі Рестон қаласында орналасқан (Вирджиния штаты)

Кітапхана» тобы сұлбадан кітапхананы табады

Оқушыларға жұмыс дәптерінде 1-тапсырманы орындауға тапсырма беріледі:

Бұл дағдылар спиральдық қағиданы ескеріп және

Данилов М.А., Есипов Б.П. Дидактика

Познание мира» в 1 классе.

Понимание. Понимание представленной информации; формулировка проблемы собственными словами

Анализ. Раздел информации на связанны е части

Оценка. Оцениван ие на основе критериев

Серия продуманных и последовательных уроков предоставляет возможность учителям эффективно внедрять идеи программы в свою практику преподавания

Примерные краткосрочные планы для 1 класса

Эти подходы должны учитываться при краткосрочном планировании работы

Для достижения цели и задач подбирается уместный вид/виды активных и интерактивных методов обучения (графа-методические подсказки учителю в

В зависимости от типа урока, его целей и задач, при краткосрочном планировании может быть различное количество этапов на уроке

Дополнительная информация:

Дополнительная информация:

Предметная лексика и терминология: • -подумайте о еде и о том, что вы пьете у себя дома