Монғол империясыныңқұрылуы . сынып ашық сабақ

Бекітемін_____________ ДОТЖО: С. Анарқұлова Күні : 8.12.15ж                                                                                               Сыныбы:7 в                   Пәні: Қазақстан тарихы                                                        Сабақ жоспары Сабақтың тақырыбы: Монғол империясының құрылуы Білімділік мақсаты: Оқушыларға Қазақстанда Монғол империясының үстемдік етуі,  империяның басқыншылық саясаты мен оның зардаптарының әсері жайында толық  мағлұмат беру. Тәрбиелік мақсаты: Қазақ тарихындағы осы бір оқиға арқылы оқушыларды  патриоттыққа, елжандылыққа, саяси сауаттылыққа тәрбиелеу. Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың белсенді ойлау қабілетін арттыру, алған  білімдерін қажетіне сай пайдалана білуге, өз бетінше қорытынды жасауға дағдыландыру. Сабақтың түрі: Жаңа сабақты меңгерту. Сабақтың әдісі: аралас Сабақтың көрнекілігі: тірек сызба, кесте  Пәнаралық байланыс: Дүние жүзі тарихы, география, әдебиет Сабақтың барысы:  І.Ұйымдастыру           ΙΙ . Үй тапсырмасын сұрау 1. Қазақстанда ғылымның дами бастауына не себеп болды? 2. Әбу Насыр әл – Фараби туралы не білесіңдер? 3. Жазба әдебиет өкілдерінен кімдерді білесіңдер? 4. Отырар қаласында туған шығыстың аса көрнекті ғалымы? 5. «Диуани луғат ат – түрк» еңбегінің авторы? 6. Ташнау деген не? 7. Ислам діні қай кезде қабылданды? 8.  Арабтар «дін үшін соғыс» ұранымен көрші елдерді қай жылы жаулап алды? ΙΙΙ . Жаңа сабақ 1. Монғол империясының құрылуы. 2. Монғол империясының қоғамдық құрылысы 3. Монғолдардың Қазақстанды жаулап алуы 4. Жаулап алудың зардаптары 5. Ұлыстардың құрылуы? Монғол империясының негізін қалаушы Темүжін 1155 жылы Монғолияның Кендітау  аймағындағы Онон өзенінің жағасында, Болдоң деген жерде дүниеге келген. Темүжін 9  жасқа толған кезінде әкесі Есугей батырды татарлар қастандықпен өлтіреді.1206 жылы  өткен құрылтайда Темүжінді хан етіп сайлап, Монғол империясын құрады. Қоғамдық құрылысы                          Түменбасы мыңбасы жүзбасы онбасы 95 түмен Мыңдық Жүздік Ондық   10 мың әскер 1000 әскер 100 әскер 10 әскер Мемлекттің басты заңы «Жасақ» (Яса).              Монғолияның аумағы мен халқы 3  әскери әкімшілікке бөлінді: Барунгар Оң қанат Кул Орталық қанат Жоңғар Сол қанат   Монғолдардың Қазақ жерін жаулап алуы. 1207­1208  ж Жошы  Енисей қырғыздарын, Сібір халықтарын басып  алуы 1207­1209  ж 1211­1215  ж 1217 ж 1218 ж 1219 ж Таңғұт, Турфан кінәздіктерін, ұйғырларды басып алуы Қытай жерін бағындырылуы Күшлікке қарсы Жебе ноянды аттандыруы Монғолдардың Жетісу жеріне енуі 150 мың әскерді Ертіс, Сырдарияға аттандырып,  Отырарды қоршап алуы 1219­1220  ж Сыр бойындағы қалалардың толығымен монғолдарға  бағынуы Оқушыларға кесте арқылы түсіндіргеннен кейін,проблемалық сұрақ қойылып, пікірлері  тыңдалады.­ Монғол әскерлерінің көп жерлерді жаулап алуының мәні неде деп  ойлайсындар? Жаулап алудың  зардаптары. Жетісу аймағында шапқыншылыққа дейін 200­ден  астам елді­мекендер болса, одан кейінгі ХІІІ­ХІV ғасырларда 20­жуық елді­мекендер  қалған; Баласағұн қаласының орны мүлдем жоғалып кеткен;                       Егін шаруашылығының жүйесі бұзылды; Халықтардың этникалық құрамы мүлде бұзылды;            Қазақ халқы қалыптасуының аяқталуы 200 жылға кешеуілдеді; Мәдениеттің дамуына кедергі болды.  Шыңғыс хан жаулап алған жерлерін,  балаларына мұрагерлікке үлестіріп берді. Ол жерлер  ұлыс деп аталады.Қазақ жерінде ұлыстардың құрылуы • Шығысы - Ертіс өзенінен, батысы- Еуропаға дейін, қазақ жерінен Шығыс Дешті Қыпшақ, Арал, Сырдың төменгі ағысы, Жетісуды ң солтүстік- шығысы қарады Ж ошы Ш ағат • Оңтүстік ай және оңтүстік -шығыс Қазақст ан (Ж етісу) менОрта Азияжер лері қарады • Батыс Монғолия мен Алтай, Тарбағат ай, Ертістің жоғары Үгедей ағысы бойындағ ы жерлер қарады Монғол жаулаушылары Қазақ жеріне енуі  2  бағытта жүрді: 1 Шапқыншылық, басқыншылық бағытта; 2 Шыңғыс хан ұрпақтары Қазақ хандығындағы  хандар тарихының бастауы болды. Ι V.Бекіту    Сөзжұмбақ « Монғол ». Т И М У Ч И Н Ж О Ш Ы О Н О А Н Р Ғ Ы О А Н Т Л Ы Т Р Ы А Н Р О Р Д А 1.Шыңғысханның шын есімі 2.Шыңғысханның баласы. 3. 4. 5. Моңғолиядағы өзен. Тайпа. 6­ай берілмеген қала. 6.Батый құрған мемлекет.   І топ ІІ топ 1206 жылы      1208­1209 жылы           1207­1208 жылы 1211­1215 жылы 1218 жылы      1217 жылы                             1219­1220 жылы 1219 жылы ІҮ. Проблемалық сұрақ (ауызша): Монғолдар Қазақ жерін жаулап алмаса не болар еді? •Шығысы - Ертіс өзенінен, батысы- Еуропаға дейін, қазақ жерінен Шығыс Дешті Қыпшақ, Арал, Сырдың төменгі ағысы, Жетісудың солтүстік-шығысы қарады •Оңтүстік және оңтүстік-шығыс Қазақстан (Жетісу) менОрта Азияжерлері қарады•Батыс Монғолия мен Алтай, Тарбағатай, Ертістің жоғары ағысы бойындағы жерлер қарады ҮІ. Бағалау.  ҮІІ. Үй тапсырмасы. Оқушыларға Жошы және оның ұрпақтары туралы мәліметтер жинастыру тапсырмасы  беріледі.