Namangan viloyati Pop tumani XTB ga qarashli 73-sonli umuiy o’rta ta’lim maktabi O’quv ishlar bo’yicha direktor o’rinbosariHAYDAROV BAHODIR SOATALIYEVICHNING “MOS KЕLUVCHI BOZORNI VA KORXONA YЕRINI TANLASH” BO’YICHA
MA'RUZASI
1. Tadbirkorlikni boshlashidan oldingi muhim vazifa bozorni tanlash2. Salohiyatli xaridorni tadbirkor tasavvur qilish mumkin3. Bozor tadqiqotlari sotish hajmi va rentabellik darajasiga ta'sir ko'rsatuvchi tamoyillar
Yangi mavzu rejasi:
1. Tadbirkorlikni boshlashidan oldingi muhim vazifa bozorni tanlash
Tadbirkorlarning tadbirkorlikni boshlashidan oldin eng muhim hal
qilinishi lozim bo'lgan ishlaridan biri - bozorni tanlash. Ishlab chiqariladigan mahsulot va xizmatlar bozorini oldindan bilish va iste'molchilar to'g'risida ma'lumotlarga ega bo'lish talab etiladi. Har qanday sharoitda ham mahsulot yoki xizmatlarni ishlab chiqarishdan oldin ularning xaridorini aniq bilish muhimdir. Tadbirkor har doim xatar bilan ish ko'radi va har qanday kutilmagan vaziyatga tayyor turadi, shunday bo'lsa-da, baribir aniq ishlab chiqilgan biznes-rejalar asosida ishlash talab etiladi.
Masalan, tadbirkor tomonidan arzon deb tasavvur qilingan, ammo ma'naviy jihatdan eskirgan maishiy texnika jihozlarini Toshkent shahrida sotishni ma'qul deb bo'lmaydi yoki Yaponiya avtomobilsozlik kompaniyalari tomonidan taqdim etilayotgan gibrid-aytoma-shinalarni Osiyo bozorlariga taklif etish hozirgi kunda omadsizlikka yuz tutishi mumkin. Shuningdek, bozorni tanlashda xaridorlarning dunyoqarashi va didi ham muhim ahamiyat kasb etadi. Masalan, Toshkent shahrining Oloy bozorida sotilayotgan mahsulotiar bilan Qo'yliq bozorida sotilayotgan mahsulotiar va u yerdagi xaridorlar o'rtasida farq ancha sezilarlidir.
Bozorni tanlash xususiyatlari
Demak, tadbirkorlar nuqtayi nazaridan bozor, bu - tovar va xizmatlarini sotish imkoniyatiga ega bo'lgan hudud. Tanlangan bozorni qanchalik samaradorligi esa tovar-xizmatlarning sifati va xaridorlarning moliyaviy imkoniyatlarga hamda to'g'ri tanlangan mahsulotlarga bog'liqdir. Agar bozor talab va taklif o'zaro duch keladigan hodisa sifatida qaralsa, tadbirkor uchun talab va taklif o'rtasida muvozanatni saqlab turish va imkoniyat darajasida ustunlikni saqlab turish choralari ko'rilishi lozim. Biznes nuqtayi nazaridan bozor, bu - hamma geografik hududdan tashqarida bo'lgan holda tovar yoki xizmatga muhtojlar va tovarni sotib olishni xohlaydiganlar. Har bir korxona insonlarga qaysidir turdagi tovarni yoki xizmatni sotishga asoslangan |
2. Salohiyatli xaridorni tadbirkor tasavvur qilish mumkin
*1.Qandaydir tovar'yoki xizmatga ehtiyoji bor yoki sotib olishni xohlagan insonlar. |
Salohiyatli xaridorlar
Tadbirkor bozor sharoitida salohiyatli xaridorlar haqida nimalarni bilishi kerak? Ushbu savolga tadbirkorlikni o'z zimmasiga olgan har bir tadbirko'r javob bera olishi lozim. Xaridorlarning turli jihatlarini inobatga olgan holda o'rganish lozim, jumladan, bozordagi xaridorlarning mazmuniy guruhlariga qarab bo'lish yoki quyidagi tavsiflarga muvofiq ajratish mumkin: |
3. Bozor tadqiqotlari sotish hajmi va rentabellik darajasiga ta'sir ko'rsatuvchi tamoyillar
Bozor tadqiqotlari sotish hajmi va rentabellik darajasiga ta'sir ko'rsatuvchi tamoyillarni aniqlab berishi kerak. Muammolarni va ochiladigan imkoniyatlairni, ular paydo bo'ladigan birinchi bosqichda, identifikatsiyalash maqsadida aholi tarkibidagi, huquqiy maydondagi o'zgarishlar, mahalliy iqtisodiy vaziyat kuzatib borilishi kerak. Raqiblarning faoliyatini ham ko'zdan qochirmaslik zarur; raqiblar bozordagi sizning ulushingizga daxl qilishi yoki uni tark etishi mumkin. Masalan, raqiblar strategiyasini bilish o'ta foydalidir (ya'ni ular siz va boshqalar bilan qanday raqobat qiladi). |
Bozor konsepsiyasini qo'llagan holda kichik korxona quyidagilarga majburdir:
a) o'z xaridorlarining talablarini aniqlash (bozor tadqiqoti); |
Korxonaning joylashish o'rnini tanlashda ikki asosiy omil mavjud:
1.Aniq jamoa (aholi punkti)ni tanlash haqida qaror qabul qilish. |
UYGA VAZIFA
NAZORAT UCHUN SAVOLLAR:
1. Tadbirkorlikni boshlashidan oldingi muhim vazifa bozorni tanlash?
2. Salohiyatli xaridorni tadbirkor tasavur qilish mumkin?
3. Bozor tadqiqotlari sotish hajmi va rentabellik darajasiga ta'sir ko'rsatuvchi tamoyillar?
Mustaqil ish mavzusi:
Xususiy biznesni tashkil etish bo'yicha amaliy qadamlar
Adabiyot: Jamoa. Tadbirkorlik va biznes asoslari. Toshkent ILM-ZIYO 2006 yil 116-122 betlar
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.