Қолданбалы курс "Химия және экономика"

Ақмола облысы Ерейментау ауданы Ақсуат ауылы Химия және экономика Туребаева Аружан Парахатовна Ақсуат орта мектебі КММ Химия пәні мұғалімі Ерейментау 2018 Аннотация Ақсуат   ауылы   «Ақсуат   орта   мектебі»   КММ    химия­ биология   пәндерінің   мұғалімі  Туребаева   Аружан Парахатовнаның  химиядан «Химия   және   экономика» тақырыбындағы   қолданбалы   курс   бағдарламасының мақсаты: Химияны   оқытудың   жоспарланған   нәтижесіне жетуде   химиялық   өнеркәсіптің   ғылыми   принциптері   мен Қазақстанның   химия   өнеркәсібі,   қалдықсыз   технологияны ұйымдастыру, қоршаған ортаны қорғау жөнінде терең білім, білік   және   біліктілікті   дамыту.   Химия   өнеркәсібінде өндіріліп   жатқан   заттарды   экономикаға   тигізетін   пайдасы мен   зиянын   оқыту.   Оқушыларға   химия   өнеркәсібі   мен өндіріс   салаларында   химия   мамандықтары   бойынша мәліметтер беру. Білім беру жүйесіндегі негізгі ағымдардың бірі – еліміздің аймақтық ерекшелігін, білім беретін орданың типтеріне сай жеке тұлғаның дамуына тиімді жағдай туғызу.Бұл ағымды іске   асыру   саралап   оқыту   арқылы   жүзеге   асатыны   мәлім. Саралап   оқыту   формаларының   бірі   сыртқы   саралау.   Бұл оқушылардың білімі мен біліктілігіне қойылатын талаптар анықталып   жазылды.   Қолданбалы   курсты   өткізу   үшін мұғалімге   және   оқушыларға   арналған   әдебиеттер   тізімі, соның   ішінде   бүгінгі   күн   талабына   сай   тақырыптық интернеттен іздеу – web сайттар нақты көрсетілген. Бұл курстың бағдарламасын мектептерде жаратылылыстану –   математикалық   бағыты   бойынша   11   сыныптарда   негізге ала   отырып   пән   мұғалімдері   қолдануларына   болады   деп ойлаймын. саралау   селективті   және   элективті   жүйелер   болып   екіге бөлінеді.   Элективті   жүйені   пәндер   бойынша   қолданбалы курстарды   өткізу   арқылы   жүзеге   асыратынымыз   белгілі. Осыған орай жоғарыда аталған курс енгізіліп отыр. Мектепте   жоғары   сыныпта   оқушының   қай   бағдарлы сыныпты   таңдайтыны   жеке   тұлғаның   қызығушылығына, болашақта   таңдайтын   жоғары   оқу   орнының   бағытына, рухани ерекшелігіне, отбасы және өзін қоршаған ортасына байланысты.   Аталған   курс   бағдарламаларға   қойылатын талаптар мен критериийлер бойынша құрастырылды. Атап айтсақ,   ғылымилық,   практикалық   бағыттылық,   жүйелілік, уақыт қорына лайықтылық т.б. принциптерге сай жасалды. Қолданбалы курсты өткізу барысында мектеп оқушыларына өнеркәсіптегі   химияның   орнын   көрсету   және жаратылыстану ғылымдарының ішінде химия төрден орын алатынын дәлелдеу. Бұл курс 34 сағатқа негізделген. 11 сынып, аптасына 1 сағат. Қолданбалы курс алты тараудан тұрады: І.Химия   өнеркәсібіне   кіріспе,химия   мамандықтары, Қазақстан химиясына зор үлестерін қосқан ғалымдар. ІІ­ химия және экономика тұтастығы. ІІІ­ Өндірістегі қауіпсіздік техникасы ережелері ІV­ Химия өндірістері мен өнеркәсібі V­ Химиялық өнімдер.  VІ­ Қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық талаптары. Бағдарламада   курсты   оқытуды   ұйымдастырудың формалары   мен   оқушылардың   білімдерін   тексеру   мен рейтингілік, кестелік т.б. бағалау тәсілдері мен әдістері атап   яғни көрсетілді.   Оқытудың   күтілетін   нәтижелері, І.Түсінік хат (11 сынып, аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат) Жоғары   сыныпта   оқушының   қай   бағдарлы   сыныпты таңдайтыны   жеке   тұлғаның   қызығушылығына,   болашақта таңдайтын   жоғары   оқу   орнының   бағытына,   рухани ерекшелігіне,   отбасы   және   өзін   қоршаған   ортасына байланысты.   Саралап   оқытудың   негізгі   бағыты   сол аймақтағы   өндіріс   орындарына   мамандар   дайындау міндеттеріне негізделеді. Қолданбалы курсты өткізу барысында мектеп оқушыларына өнеркәсіптегі   химияның   орнын   көрсету   және жаратылыстану ғылымдарының ішінде химия төрден орын алатынын дәлелдеу, экономикамен тұтастығын атап өту. Бүгінгі таңда «Химия және экономика» қолданбалы курсын өткізу бағдарламасына сұраныс бар деп ойлаймын. Бұл курс 34 сағатқа негізделген. Курстың   мақсаты: Химияны   оқытуда   химия   мен экономиканың   жалпы   ғылыми   принциптері   мен Қазақстанның   химия   өнеркәсібі,   қалдықсыз   технологияны ұйымдастыру, қоршаған ортаны қорғау жөнінде терең білім мен   білік   және   біліктілікті   дамыту.   Болашақта   химия саласы   бойынша   мамандықтардың   сипатын   беру   және таңдауларына бағыт ­ бағдар беру. 1. 2. 3. 4. 5. Курстың міндеттері: Химиялық   өндірістің   шикізаттары,   оларды   тиімді пайдалану жөнінде мағлұмат жинақтау. Өндіріс   орындарында   қауіпсіздік   техникасы   туралы   өмірмен ережелерін   сақтау   қажеттілігі байланыстыра отырып дәлелдеу. Оқушылардың танымдылығын арттыру мақсатында өз беттерімен химиялық зерттеу жұмыстарын жүргізуге баулу. Бейорганикалық   өнімдер   өндірісінің   қондырғылары макеттері мен модельдерін құрастыра білу. 6. 7. 8. Оқушыларға   химия   мамандықтары   (адам­табиғат, адам­адам, адам­техника) туралы және сол мамандарға тән қабілеттер   жөнінде   өз   беттерімен   ізденіп   мәліметтер жинақтау. Экономикалық   білім,   сана,   тәрбие,   мәдениеттілік қалаптастыру. Қазақстан   химиясына   өз   үлестерін   қосып,   еңбегі сіңген ғалымдар жөнінде ғылыми көпшілік әдебиеттермен, интернет сайттарынан ізденіс жұмыстарын жүргізу. ІІ. Мазмұндық бөлім «Химия және экономика» қолданбалы курс бағдарламасының мазмұны мен құрылымы № Тақырыбы        Кіріспе 1. Химия және экономика,  химиялық өнімдерді  экономдаудың ғылыми  принциптері мен әдістері.  2. Химия мамандықтары  (адам­адам, адам­табиғат, адам­техника). Қазақстан  химиясына зор үлестерін  қосқан ғалымдар І. Экономиканың өндірістегі рөлі (6 сағ.) 1. Экономика ғылымы 2. Экономиканың негізгі  салалары  3. Экономика және өндіріс 4. Өндірістік қалдықтар 5. Эксперименттік есептер. 6. Есептер шығару ІІ. Химиялық  өндірістегі қауіпсіздік  техникасы ережелері (4  сағ.) 1. Химиялық  эксперименттер.  2. Эксперимент жүргізудің  жалпы ережелері. 3. Өндірістегі қауіпсіздік  Сағат саны Мерзімі  2 1 1 6 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 техникасының ережелері. 4. Улы және қопарылғыш заттардың ерекшеліктері. ІІІ. Химия және  экономика (12 сағ.) Қазақтандағы негізгі  химия өндірістері мен  өнеркәсібі.  1 2. Қара және түсті металлургия. 3. Азот қышқылының  өндірісі 4. Аммиак синтезі 5. Күкірт қышқылының  өндірісі 6. Силикат өндірісі 7. Шыны өндірісі 8. Цемент өндірісі 9. Минералды  10 . 11 . 12 . тыңайтқыштар өндірісі Практикалық жұмыс Есептер шығару Есептер шығару Химиялық өнімдер  экономдау әдістері(8  сағат) 1 12 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 8 1. Химиялық өнімдер.  2. Бейорганикалық  химикаттар. 3. Металдар мен құймалар. 4. Кең тараған органикалық  1 1 1 1 1 1 1 1 1 химикаттар. 5. Пластмассалар  химиясындағы экономика міндеті 6. Жанғыш газдар. 7. Практикалық жұмыс 8. Есептер шығару Қоршаған ортаны  қорғау (2 сағ.) 1. Қоршаған ортаның  химиялық  ластануы.Өндіріс  экологиясы. 2. Өндіріс қалдықтары, олардың  қоршаған ортаға әсері.  Қалдықсыз технология  және оның маңызы. Мұғалімдерге арналған әдебиеттер: 1.Бейсенова Ә. Экология. Жалпы білім беретін мектептің 9­ сыныбына арналған оқулық. – Алматы.: «Мектеп», 2005. ­176б. 2.Зайков Г.Е. и др. Химическая кинетика. – М.: Знание.  1982. 3.Нұрахметов Н.Н. «Өнеркәсіптегі химия» факультативі  мамандыққа   бағдарлайды. Авторлық мақала. 4.Нұрахметов Н.Н.,т.б. Химия: Жалпы білім беретін  мектептің жаратылыстану – математика бағытындағы 10 сыныбына арналған оқулық. Алматы.: «Мектеп».2006. – 335б. 5.Эпштейн Д.А. Химия в прмышленности. М., 1977. 6.Химиядан жүргізілетін факультативтік сабақтар.  Алматы, «Мектеп»  1974,127б. 7.Интернеттен іздеу: www.chem.msu.su – портал  фундаментального  химического образования. www.chembridqe.ru «Chembridqt corporation» – синтез химических соединений. Оқушыларға арналған әдебиеттер: 1.Артемов А.В. Химия.: Интенсивный курс подготовки к  ЭГЭ. Москва.  «Айрис­пресс», 2005. 336с. 2.Крицман В.А. Книга для чтения по неорганической  химии. М.:   «Просвещение».1984. – 318с. 3.Нұрахметов Н.Н. Химия: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану­математика бағытындағы 10 сыныбына арналған оқулық. Алматы.: «Мектеп». 2006. – 335б. 3.Семенов И.Н. Химия и научно­технический прогресс.  Москва.  «Просвещение», 1988. 172с. 4.Оқушы анықтамасы. «Талапкер топтамасы». Химия: 8­ 11 сыныптар. –  «Арман­ПВ». 2005. ­304б. 5.Интернеттен іздеу: www.chemistry.bsu.by/abc ­ Азбука  web ­ поиска для  химиков. www.chemistry. nm.ru –  интернет репетитор по  химии. www.tacis­synergy.leontief.net – загрязнение природной среды