Қоректік тізбектегі өсімдіктер

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:  Мектеп: Жануарлар. Күні: Сынып:4  Мұғалімніңаты­жөні: Қатысқандар: Қатыспағандар саны: Сабақ тақырыбы Қоректік тізбектегі өсімдіктер Осысабақта 4.2.1.1 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін анықтау  қолжеткізілетіноқу мақсаттары  (оқубағдарламасы на сілтемеу) Сабақ мақсаттары Барлық   оқушылар:экожүйе   құрамындағы   қоректік   тізбек   және қоректік торларды құрайтынағзалардысалыстырады. Көпшілік   оқушылар:эко   жүйелерде   мекен     ететін   ағзалардың қоректік тізбектер  мен  қоректік тор  құрастырады. Кейбір оқушылар:қоректік тізбекті құрайтын жайылымдылық  және  детриттік түрлерін  түсіндіреді Бағалау  критерийлері Өсімдіктердің адам өміріне  маңызды екенін біледі және түсіндіре  алады. Өсімдік жапырақтарының оттекті бөлу үдерісін біледі Тілдікмақсаттар     мен лексика   қоректік   тізбекті   салу Тілдікмақсаттарды, тіркесмысалдарынқосаанықтаңыз ­   Мекен   ортадағы   жануарлар   мен   өсімдіктер   арасындағы қоректік қатынастарды зерттеу (оқылымдағдылары); ­   Ақпаратты   қолдана   отырып, (оқылымжәнежазылымдағдылары)  Пәнге тән лексика мен терминология: Продуценттер,   консументтер,   редуценттер,   қоректік   тізбек, жануарлар, өсімдіктер, бактериялар, саңырауқұлақтар  Диалог пен жазуүшінпайдалысөздер мен тіркестер:  Қоректіктізбек … Продуценттер консументтерге қорек болады. Қоректік тізбектегі энергия кайдан келеді? Құндылық тардыдарыту Ынтымақтастық:  Мұғалім сыныпта жағымдыпсихологиялық атмосфера орнатады; Оқушылар   мұғаліммен   біргесабақтың   тақырыбын,   мақсатын анықтайды; Оқушыларсабақбарысындаөзараәрекеттеседі; Академиялықәділдік:  Оқушылармұғалімменбірбағалаукритерийлерінқалыптастырады; Ашықтық: Оқушыларбір – бірін бағалағанда, жұмыс барысында өз ойларын  еркін білдереді; Мұғалім оқушылардың сұрақтарына жауапбереді; Өмірбойыоқу:  Алға нбілімі өмірде керек болатынына түсінеді; Сабақта оқушылар мен керібайланы сорнатылады; Сыйластық:  Пәнаралық  байланыстар Оқушыларжәнемұғалімібір – бірініңсөзінбөлмейді, құрметтейді; Дүниетану,математика Алдыңғы  меңгерілген білім  Оқушылар өсімдіктің өмірі мен  және  қызметін  атап, көрсете  біледі (табиғат, топтары, тірі өсімдік, түрлері, т.б.) және  табиғаттағы өсімдіктерді ролі, өсуі мен дамуы үшін керек  қажеттіліктерін анықтай алады Сабақ барысы  Сабақтың  жоспарланған кезеңдері  Сабақта жоспарланған іс­әрекет  Ресурстар Сабақтың басы­ 5мин   Ұйымдастыру  кезеңі «Артық сөзді тап»  презентац ия Миға шабуыл:  Біздің әлем ­   кездейсоқ емес, әрбір заттың  ЖҮЙЕСІ бар. Тірі   табиғаттың   қандай   жүйесі   жайлы   айтылған? Оқушылар бір – бірімен талқылып, жауаптарын ұсынады. О: Қоректік тізбек  Жаңа тақырыпқа шығу: Қоректік тізбек   Оқушылармен бірге сабақтың мақсатын анықтау Пәндік лексика және терминология  Сабақ ортасы  Жаңа сабақ:  Қоректік тізбек   ­ ағзалардың бір – бірімен қоректені барысындағы қатынастары Трофикалық (қоректік) деңгей:      Бірінші қоректік деңгей ­ продуценттер  Екінші   қоректік   деңгей   ­   өсімдік   қоректі жануарлар   немесе   фитофагтар   (бірінші   реттік консументтер). Үшінші   қоректік   деңгей   ­   өсімдік   қоректі жануарлармен   қоректенетін жыртқыштар (екінші реттік консументтер). Төртінші   қоректік   деңгей   ­   екінші   реттік жыртқыштар (үшінші реттік тұтынушылар). Ыдыратушы организмдер екінші деңгейден бастап барлық деңгейде кездеседі. «Атом   және   молекула»   ойыны   арқылы   оқушыларды   3 топқа бөлу. Мұғалімнің нұсқаулығы бойынша оқушылар іс   әрекеттерді   атомдар шынтақтары арқылы екі­екіден бірікті, аяқтары қолдары арқылы үш­үштен бірікті).    қайталайды.   (Мысалы, Әр   топқа   әр   түрлі   трофикалық   деңгейге   жататын ағзалардың   суретін   таратып   беру.   Осы   суреттерді қолдана отырып қоректік тізбек жасауын сұрау. Тапсырманы   бағалау   үшін   оқушылармен   бірге   бағалау критерийлерін анықтау. Бағалау критерийі:   Берілген ағзалардың аттары анықталады;   Ағзалардың қоректену типі анықталады;   Ағзаларды қоректік тізбектегі пирамида бойынша орналастырады.   Регламентті сақтау.  Әр   топ   өз   жұмыстарын   ортаға   салып,   талқылайды. Қалған   топтар   бағалау   критерийлері   бойынша бағалайды.  Өзара бағалау: «Сэндвич».  Оқушыларға стикер таратылып, топтардың жұмысын  бағалау үшін 1 жағымды жағын, 1 нашар жағын, 1  ұсыныс білдіру қажет. ФБ: (топтық тапсырма) ең  жақсы баяндамашыны жұдырық және алақан  арқылы бағалаймыз.  Оқушылардың басым бөлігі: Сурет арқылы  мағынаны ашу. Бұл қандай ағаштың жапырақтары Топтық жұмыс.   құрайтын   ағзаларды Қоректік   салыстырыңыздар  және трофикалық (қоректік)деңгейді анықтаңыздар:       1топ­ ­ түзушілер   тізбекті   1 2 топ­ тұтынушылар топ­ ыдыратушылар қоректік  деңгей: I. 1.продуценттер 2.өсімдік қоректі жануарлар немесе  фитофагтар (бірінші  реттік  консументтер) II. 1.өсімдік  қоректі  жануарлармен  қоректенетін   жыртқыштар (екінші  реттік  консументтер)        2. екінші   реттік   жыртқыштар (үшінші   реттік тұтынушылар) III. ыдыратушы организмдер екінші  деңгейден бастап барлық деңгейде  кездеседі. Дескриптор: 1.қоректік тізбекті  құрайтын  ағзаларды   ажыратады 2.Қоректік тізбекке кіретінағзалардың  тізбекте  орналасу  ретін біледі. Кері байланыс: смайлик арқылы  2. Тапсырма . «Ойлан, тап» әдісі.   Жұппен  жұмыс Берілген  суреттер  бойынша  қоректік  тізбек   құрастырыңыздар және  мекен  ету   ортасына   байланысты қысқа   және  ұзын  тізбекті  анықтаңыздар: 1                                                          2 3 Құрлықтағы   қоректену тізбегі  қысқа (3­4 буыннан  тұрады). Мысалы: ағаш­ құрт­ құс­ жыртқыш құс. Су  ортасындағы (ұзын). Фиопланктон­ зоопланктон­ майда  балықтар­ жыртқыш балықтар­ адам. Дескриптор: 1. қоректік тізбек пен  қоректік тордықұрастырады. 2. мекен ету  ортасына  байланысты тізбекті  анықтайды. Кері байланыс: «Чемодан, қоқыс жәшігі,  еттартқыш» әдісі  арқылы 3тапсырма «Тағы  не  білгіңіз келеді» әдісі. Жеке   жұмыс Қоректік тізбек пен  тордың жайылымдылық және  детриттік  түрлерін толықтырыңыз. Дескриптор: Ғаламтор  желісі  арқылы жайылымдылық  және  детриттік түрлер  туралы  қосымша  ақпарат   береді. Кері  байланыс: жұлдызша  беру  арқылы   (Ұ) Оқушыларға өсімдік жапырақтарының оттекті бөлу  үдерісін  бейнелейтін суреттер жинағын көрсету. .  (Т) Топтарға бірігіп, өсімдік жапырақтарының оттекті  бөлу үдерісін  талқылап, өз болжамдарын қорғау үшін  дәлелдер келтіруді ұсыну. Бұл үшін әр топ бақылау  жоспарын құрады (оқушылар өсімдіктердің бейнесі бар  фото, энциклопедияларды, т.б. пайдаланады).  Мұғалімнің іс­әрекеті: Фотосинтез бен тыныс алуды неліктен бір­бірінен  қарама­қарсы процесс. Фотосинтез кезінде: 1.Көмірқышқыл газы мен суды пайдаланады. 2.Нәтижесінде органикалық зат түзіліп, судың  ыдырауынан оттегі бос күйінде бөлінеді. 3.Жарық энергиясы сіңіріледі. 4.Тек жасыл өсімдіктердің хлоропластарында жүреді. 5. Тек жарықта ғана жүреді. 6.Өсімдіктің салмағы артады. Тыныс алу кезінде: 1. Органикалық зат пен оттегін пайдаланады. 2.Органикалық зат ыдырап,көмірқышқыл газы мен су  бөлінеді. 3.Органикалық заттың энергиясы босап шығады. 4.Барлық тірі жасушаларда жүреді. 5.Күндіз де, түнде де ұдайы болады. 6. Өсімдіктің салмағы кемиді. Кестені толтыру: Білемін Білгім келеді? Үйрендім Сабақтың соңы 5 минут Рефлексия: Ойын. Табиғаттан нені үйрендім?  ­ Мен күннен мейірімділікті үйрендім (күнді  салу) ­ Мен судан тазалықты үйрендім (суды салу) ­ Мен әдемі гүлдерден нәзік болуды үйрендім  (гүлді салу) ­ Мен ағаштан мықты, төзімді болуды үйрендім  (ағаштың суреті) ­ Мен табиғаттан қайырымдылықты үйрендім  (құсты бейнелеу) ­ Мен табиғатты қорғауды үйрендім (шөпті  бейнелеу) ­ Міне балалар, білімдеріңмен еліміздің бірнеше  жерлерін гүлдендірдіңдер. Ең көп еңбек сіңірген топты атау, бағалау. Дифференциация – оқушыларғакөбірекқолдаукөрсетудіқа лайжоспарлайсыз? Қабілетіжоғарыоқушыларғақандайта псырмаларқоюдыжоспарлапотырсыз ?  Бағалау – оқушылардыңматериалдымең герудеңгейінтексеружоспарың ыз?  Дифференциация: Өзінің күніне қаншалықты су  пайдаланатынын бақылау, су шығынын  қалай азайта алатынын дәлелдеу Топтық, зерттеу жұмыс  барысындағы бақылау арқылы  бағалау. «Бағдаршам» арқылы өзін­өзі  бағалау Әзірленге н үлгілер Денсаулы қжәнеқауі псіздіктех никасын ыңсақтал уы Судың  денсаулық қа  пайдасы Қауіпсізді к  ережелері