Адам меңгермейтін білім бар ма?
Жойқын істі тындырар күшің бар да?
Оқы, үйрен жас ұрпақ, бәрін меңгер
Алға қойған мақсатың, ісің барда!
Сабақтың мақсаты:
Қарбон қышқылдары және олардың жіктелуі жөнінде минералдық қышқылдармен салыстыра отырып түсінік беру, халықаралық, тривиалдық атаулар жүйесімен атаудың негіздерін қарастыру. Карбоксил тобының құрылысына талдау жасай отырып, химиялық қасиеттерін болжай білуге дағдыландыру.
Күтілетін нәтиже:
Карбон қышқылдарының өздеріне тән қышқыл дәмінің
болатынын . Құрамдарында көміртек атомы мен карбоксил тобының бар екенін, қарапайым өкілдері барын және оларды қандай мақсатта пайдаланатын, қолдануын , химиялық қасиеттерін білуі керек.
Негізгі идеялар:
Оқушыларға карбон қышқылдарының басқа органикалық кластардан
ерекшелігін;
өзіне тән қышқыл дәмнің болатынын;
кездесуін;
құрамын, қасиеттерін;
қолданатынын түсіндіру.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: Репродуктивті әдіс. Білім-білік дағдыларын қайта жаңғырту арқылы білімді белсенді игеру. Блум таксономиясы.
Көрнекілігі: Интерактивті тақта, слайд, тірек – сызбалар, тест сұрақтары, тараптама материалдар (сұрақ-жауап)
Пәнаралық байланыс: математика, медицина.
Сабақтың тегі: жаңа материалды игерту сабағы, жаңа сабақтың мақсатын түсіндіру, бұл сабақта нені біліп шығатыны туралы айтып, оқушы зейінін сабаққа аударамын.
Ұзтаз ұстанымы: сабақта барлық оқушылардың қамтылуы.
Оқушы ұстанымы: ынта, жігер, шынайылық.
Кiрiспе сөз: “«Қазақстан-2050» Стратегиясы осынау мәңгілік жолдағы буындар бірлігінің, ұрпақтар сабақтастығының көрінісі. Бабалардың ерлігі, бүгінгі буынның ерен істері және жас ұрпақтың жасампаздығы арасында сабақтастық болса ғана, біз «Мәңгілік Ел» боламыз ,”- деп айтқан елбасының халыққа жолдауымен бүгінгі ашық сабағымды бастағым келеді.
Тапсырма 1.
Химиялық диктант.
Жауаптары:
1. Мына заттардың:
1) метаналь;2) 2-метилпропаналь;3) пропанон;4) бутаналь:5) бутанон-2; құрылым формулаларын жазыңдар.
2. Төменде атаулары келтірілген косылыстардың:
1) 3-метилбутаналь;2) пентанон-2; 3)этаналь;4) 2-метил-3-этилгексаналь; 5) 2-этилбутаналь; құрылым формулаларын жазыңдар.
3. Молекулалық құрамы С6Н12Оальдегидіне изомерленудің қандай түрлері тән? Барлық изомерлерінің құрылым формулаларын жазып, оларды атаңдар.
І-Топ
Тапсырма 2.
ІІ-Топ
1. Төменде қанша альдегидтің құрылым формулалары келтірілгенін айтып, заттарды атандар:
2. Этанальдің екі көрші гомологтарының құрылым формулаларын жазып, аттарын атаңдар.
3. Құрамы С3Н6СІ2 қосылысын гидролиздегеннен кейін күміс оксидінің аммиактағы ерітіңдісімен тотықтырғанда сілтіде оңай еритін С3Н6О2 қосылысы түзілді. Қосылыстардың құрылымын анықтаңдар.
СООН
а
к
р
б
о
н
Қышқылы
Физикалық қасиеттері:
Аталуы
Химиялық қасиеттері
Жіктелуі
Құрамы
Алынуы.
ІІ –кезең
Ой шақыру.
«Есте сақта!»
Карбон қышқылдары дегеніміз — құрамында функционалдық карбоксил тобы — СООН бар көмірсутектердің туындылары.
Жалпы формуласы: CnH2n+1COOH
Қаныққан бірнегізді карбон қышқылдарының гомологтық қатары және атауы
Формуласы | Атауы | |
халықаралық | тривиальді | |
НСООН | метан қышқылы | құмырска кышқылы |
Тапсырма 3.Берілген дәріс және слайдтан карбон және дикарбон қышқылдардың қасиеттеріне байланысты мәліметті толықтыру.
Берілген тапсырмаларды жеке оқып, топта талқылайды.
«Постер» құрастырып, спикер топтың атынан постерді қорғайды.
Сәйкестікті табыңдар.Реттік санмен альдегидтердің алынуы және химиялық қасиеттерінің жартылай теңдеулері, әріптермен реакцияға қатысатын заттың біреуі берілген. Жұрта.
1. ..... + О2 СН3 –СН2-СОН + Н2О А) СН3- СН2 - СН2- ОН2. ..... + О2 Н-СОН + Н2О В) СН3ОН3. ..... + О2 2Н–СОН + Н2О С) НС≡ СН4. ..... + Н2О СН3 –СОН Д) СН45. ..... + О2 СН3-СОН Е) СН2 = СН26. ..... + Аg2О СН3 - СОН Ж) СН3 - СОН7. ..... +Сu(ОН)2 СН3-СОН + Сu2О↓+ Н2О З) СН3 -СОН8. ..... + Н2 СН3 ОН И) Н- СОН
Сәйкестікті табыңдар.Реттік санмен карбон қышқылдарының формулалары, әріптермен ол қышқылдардың радикалының табиғаты мен молекулада карбоксил топтарының санына байланысты жіктелуі белгіленген. Жұпта.
1. СН3 –СН2-СООН А) қанықпаған (акрил қышқылы)
2. НООС - СН2 –СН2-СООН В) үш негізді (лимон қышқылы)
3. СН2 = СН-СООН С) бір негізді (пропил қышқылы)
ОН
|
4. СН2 – С – СН Д) екі негізді (янтарь қышқылы)
| | |
СООН СООН СООН
5. СН = СН Е) қанықпаған екі негізді (фумар қышқылы)
| |
СООН СООН
Тапсырма 6.
Сематикалық картаны толтыру:
Карбон қышқылдарының алғашқы өкілдерін сипаттап
берілген кестені толтырыңдар.
Карбон қышқылдарының аталуы | Химиялық формуласы | Салыстырмалы молекулалық массасы (Mr) | Массалық үлесі |
СН3СООН | |||
Құмырсқа қышқылы | |||
Пропион қышқылы |
2. Дикарбон қышқылдарының алғашқы өкілдерін сипаттап
берілген кестені толтырыңдар.
Дикарбон қышқылдарының аталуы | Химиялық формуласы | Салыстырмалы молекулалық массасы (Mr) | Массалық үлесі |
НООС-СООН | |||
Янтар қышқылы | |||
НООС-СН2-СООН |
Жауаптары:
І – топ
1. Молекула құрамында бір немесе бірнеше сутек атомдары карбоксил тобына алмасқан көмірсутектердің туындылары.
2. Карбоксил тобы.
3. 3 түрі бар: қаныққан \сірке қышқылы\, қанықпаған\пропен немесе акрил қышқылы\, ароматты\бензой қышқылы\.
4. Алкандарды, спирттерді және альдегидтерді.
5. Карбон қышқылдарының спиртпен әрекеттесіп күрделі эфир түзеді, бұл процесс этерификация реакциясы деп аталады.
ІІ – топ
1. Бір немесе бірнеше сутек атомдарын карбоксил тобы орын басқан ароматты көмірсутектердің туындыларын ароматты қышқылдар дейміз.
2. Бензой қышқылы С6Н5СООН.
3. СnН2n(СООН)2.
4. СО2.
5. Ангидридтер.
Тізбегіндегі белгісіз затты анықтап, химиялық теңдеулерін жазу.
Тапсырма 7 \2\.
Қосымша 8.
№ | Қышқылдардың қысиеттері | Химиялық реакция теңдеулері | |
бейорганикалық | органикалық | ||
1. | Сулы ерітіндіде диссоциациялануы | Н+ + … | … + СООН - |
2. | Белсенді металмен әрекеттесуі | HCl + Na=…+… | …+ … = CH3COONa + H2 |
3. | Металл оксидімен әрекеттесуі | … + … = NaCl + H2O | C2H5COOH + Na2O = … + … |
4. | Металл гидроксидімен әрекеттесуі | … + NaOH = NaCl + … | CH3COOH + … = … + H2O |
Материалы на данной страницы взяты из открытых источников либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.