Открытый урок на тему: «Зул» (Осень)

Открытый урок на тему:

«Зул» (Осень)

(тикрарун)

Тарсунин мурад: Чlал гегьеншарун, кlелиз чирун.

Обобщающий урок в 4 классе на тему: «Зул» (Осень).

Цель урока.

1.     Научить читать и писать на лезгинском языке.

2.     Дать понятие о временах года.

3.     Привить интерес к родному языку.

                                            Тарсунин финиф.

4.     Нисинин хийирар, аялар.

1.     Аялар, къе числодин гьи югъ я?

Къе ноябрдин 4 я.

2.     Гъафтедин гьи югъ я? (арбе).

3.     Гьафтеда шумуд югъ ава?(7).

Абур гьибур я? Низ чида?...

4.     Йисан гьи вахт я? Зул.

Са йисан къене шумуд вахт ава? (4).

Абур гьибур я? Гатфар, гад, зул, кьуьд.

5.     Къе къецихъ (куьчеда) гьихьтин гьава ава?

Рагъ ава, гар ава, мекьи я.

6.     Квез зулун гьихьтин лишанар чида?

Йикъар куьруь жеда, йифер яргъи жеда, къушар чими патарихъ хъфида. Тарарин пешер гьихьтинбур я? Хъипи, яру.

5.     Аялар, лагь кван куьне чаз гьихьтин шиирар зулукай чидатlа.

- зулун гар;

- зул;

- 1-сентябрь;

- мус жедай кlвалахар я?

6.     Нигай  чаз лугьуз жеда мисалар?

- гатун югъ хъуьтlуьн йикъалай са гьафтедин яргъи я

- хъуьтlуьн суьрсет гатув гва.

- Цла – цлар, цларини кlвал хуьда,

  Вичиз гьуьрметзавай касди чlал хуьда.

7.     Гила чаз лагь кван куьне, чаз гьихьтин мискlалар чида?

1.     Чи бустанда авайди, агъзур перем алайди? (келем).

2.     Лацу жеда яруни, гала къацу чуруни (газар).

3.     Имуча – муча, муч халича: са тар, тарцел цlикьвед хел, гьар са хилел къанни цlуд пеш, гьар са пешинин са пад чlулав, са пад лацу? (йис, варцар, йикъар, йиф, югъ).

4.     Пуд стха къуцу балкlандал, са стха лацу балкlандал (гатфар, гад, зул, кьуьд).

5.     Цlай галачиз къведай гум (циф).

6.     Са бубадихъ кьуд хва ава, сад къацу, сад хъипи я, сад лацу, сад яруди я. (йисан вахтар)

     8. Аялар  ингье зул акъатнава

Зулуз чна саларай, бустанрай емишар, майваяр кlватl хъийизва. Квез                 гьихьтин емишар, майваяр чида?

           - ичер, чуьхьверар, жумар, уьзуьмар, кlерецар, шуьмягъар ва масабур.

           - майваяр: картуфар, келемар, буранар, помидорар, афнияр, чичlекар,   

                     газарар.

Гила ни чаз лугьуда и шейэрикай вучар гьазурдатlа?

          - ргада, чрада, борщ ийда, пирожкияр ийда, хуьрекрик кутада.

     9. Гила аялри емишарни майваяр кьилди чара авуна корзинкайра твада.

      10.  Исятда, аялар чина ктабдихъ галаз кlвалахда.

Ктабдай текст «Кьегьалар» кlелда вирида. Текстдай суффиксар ва префиксар галай гафар жагурда.

Кьилдин аялриз табшуругъар гуда.  

    11. Чаз чи аялри зулукай шикилар янава.

Гила чна ин шкилрин винел кlвалахта ва зулукай ихтилатар ийида.

    12. Тарсунин нетижаяр кьун.

Чна аялар чи тарс тухвана куьтягьна, квез чухсвгъул, куьн сагърай.

      - киъметар ицигда.

    13.  Кlвализ кlвалах.

Цlийи гафар чирун. Тапшуругъ 1, 2.

Къарагъа вири кlвачел.

Тарс куьтягь хьана, сагърай.